1. Wstęp

              Ćwiczenie polega na prawidłowym ustawieniu niwelatora i dokonaniu pomiaru

2. Budowa Niwelatora

              Jest to  instrument geodezyjny, mocowany na trójnożnym statywie, umożliwiający pomiar różnicy wysokości (niwelacji) pomiędzy punktami terenowymi.

Schemat osiowy niwelatora z lunetą stałą i ze śrubą elewacyjną.
1 – spodarka
2 – alidada
3 – luneta geodezyjna
4 – libella niwelacyjna
5 – libella okrągła
6 – pozioma oś obrotu zespołu luneta-libella niwelacyjna
7 – śruba elewacyjna
cc – oś celowa lunety
vv – pionowa oś główna instrumentu (oś obrotu alidady)
ll – oś libelli niwelacyjnej
pg – płaszczyzna główna libelli okrągłej

3. Niwelacja

Niwelacje wykonują dwie osoby z których jedna odczytuje wyniki z urządzenia a druga ustawia łatę w wybranych miejscach.

Do tego celu posłuży nam:

3.1 Odczyt z łaty niwelacyjnej.

Zadanie polega na wyznaczeniu różnicy wysokości miedzy dwoma punktami terenowymi.

    Ustawiamy niwelator w punkcie (a), Po spoziomowaniu niwelatora (czyli doprowadzeniu

jego osi głównej do położenia pionowego) dokonujemy dwóch odczytów (z pierwszej i

drugiej łaty niwelacyjnej). Przenosimy niwelator do punktu (b) gdzie również zostaje on

spoziomowany. Dokonujemy odczytów miedzy dwoma poziomami (z pierwszej i drugiej łaty

niwelacyjnej).

4. Wykonanie ćwiczenia

    Najpierw wyjmujemy niwelator z pudełka. Mocujemy go do statywu przy pomocy śruby. Rozkładamy statyw, tak aby otrzymać położenie niwelatora zbliżone do poziomu po czym  dokonujemy spoziomowania urządzenia przy pomocy 3 śrub nastawczych.

    Poziomując musimy pamiętać o tym, aby poziom ustawić w dwóch kierunkach. Najpierw stajemy na wprost 2 śrub poziomujących. Kręcimy nimi jednocześnie, w tym samym kierunku. Później stajemy z drugiej strony niwelatora (prostopadle do naszego wcześniejszego położenia względem przyrządu) poziomujemy ponownie urządzenie teraz trzecią śrubą.

    Po prawidłowym ustawieniu libelli rurkowej, możemy przejść do kolejnego etapu, czyli pozbycia się błędu paralaksy. Polega on na niezgodności różnych obrazów tego samego obiektu obserwowanych z różnych kierunków. Przy pomocy pokrętła ustawiamy oś celowniczą w poziomie.

    Po wykonaniu powyższych czynności dokonaliśmy kilku pomiarów w charakterze ćwiczeniowym.