WOJCIECH MODZELEWSKI – NARÓD I POSTĘP. PROBLEMATYKA NARODOWA W IDEOLOGII I MYŚLI SPOŁECZNEJ POZYTYWISTÓW WARSZAWSKICH
Pozytywizm warszawski – ruch propagujący w kraju w latach 70’tych doniosły program społeczny, światopoglądowy, filozoficzny, artystyczny. Ośrodek – środowisko publicystów i literatów skupionych wokół obozu młodych
Kto Należał?
Obóz młodych – Aleksander Świętochowski, Julian Ochorowicz, Piotr Chmielowski, F. Bogacki
Także – Orzeszkowa, Prus, Sienkiewicz (we wczesnym okresie twórczości), Dygasiński
1872 – „Niwa” umiarkowany nurt pozytywizmu warszawskiego
1881 – „Prawda” Świętochowski
Założenia:
· Myśl scjentystyczna
· Myśl pozytywistyczna
· Determinizm
· Ewolucjonizm
· Idea obrony bytu narodowego
· Pracy organicznej
· Kraj powinien podnieść się gospodarczo, ekonomicznie i cywilizacyjnie. Rozwinąć rzemiosło, przemysł i rolnictwo. Ludzie muszą nauczyć się lepiej pracować, poprawić swoją sytuację materialną
· Prasa zajmować się powinna potrzebami kraju
· Idee reformatorskie splatały się z pozytywistyczną filozofią i socjologią, któ®a obiecywała dostarczyć reformatorskim działaniom naukowych podstaw
PRACA ORGANICZNA – praca nad gospodarczym i cywilizacyjnym podniesieniem i unowocześnieniem kraju, podniesieniem i unowocześnieniem kraju, pojmowana jako postęp, miała umocnić byt narodu i przynieść jego odrodzenie na drodze postępu, byt narodu miał zyskać trwałe podstawy
PRACA U PODSTAW – legalna działalność samorządowa w gminie, a jej celem miło być zorganizowanie na wsi oświaty, a także pewnych instytucji służących bezpośrednio gospodarce chłopskiej, takich jak kasy pożyczkowe i oszczędnościowe
Programy pozytywistyczne to także poszukiwanie dróg jedności i zgody pomiędzy wsią i dworem pracą i kapitałem
Czasopismo „Ojczyzna” moralne odrodzenie narodu; odsuwanie kwestii walki
1876 – 1878 wojna na Bałkanach; Przegląd Tygodniowy z Świętochowskim na czele popiera Serbię
POZYTYWIZM WARSZAWSKI
· Okcydentaliści
· Teoria społeczna – naturalistyczny determinizm
· Koncepcja wiedzy – godna uwagi jest wiedza oparta na empirycznych danych i dotycząca zależności między zjawiskami
· Społeczeństwo to system przyrodniczy podlega naturalnym prawom
· Reprezentanci stanowiska – scjentystyczny aktywizm – nauka odkrywając prawa rządzące zjawiskami społecznymi pozwoli na sterowanie życiem społecznym – spencerowskie ujęcie społęczneństwa jako organizmu
NARÓD – wysoko zorganizowany, społecznie uformowany, w toku ewolucji społecznej, której niższe stadia to rody i plemiona
ORGANICYZM
· Problematyka narodowa splotła się w istotny sposób z wątkami darwinizmu społecznego z poddaną znacznym modyfikacjom koncepcja walki o byt
· Wiedli uporczywy spór o piśmiennictwo historyczne, które nie dawałoby wstecznej i poznawczo mało wartościowej wersji dziejów Polski
· Zwalczano pragmatyzm polegający na apologetycznym przedstawianiu dziejów własnego narodu, nazywany często patriotycznym optymizmem
ania_8525