Agroturystyka i turystyka wiejska jako istotne elementy pozarolniczej działalności na obszarach wiejskich-wydruk.pdf

(137 KB) Pobierz
sikorska.p65
180
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU
Roczniki Naukowe l tom IX l zeszyt 3
Daria Sikorska
Kujawsko-Pomorska Szko³a Wy¿sza w Bydgoszczy
AGROTURYSTYKA I TURYSTYKA WIEJSKA JAKO ISTOTNE ELEMENTY
POZAROLNICZEJ DZIA£ALNOCI NA OBSZARACH WIEJSKICH
AGROTOURISM AND RURAL TOURISM AS SIGNIFICANT ASPECTS
OF NOT AGRICULTURAL ACTIVITIES ON RURAL AREAS
S³owa kluczowe: agroturystyka, turystyka wiejska, dzia³alnoæ pozarolnicza, formy turystyki
Key words: agrotourism, rural tourism, not agricultural activities, forms of tourism
Synopsis. Agroturystyka i turystyka wiejska odgrywaj¹ bardzo istotn¹ rolê w rozwoju obszarów wiejskich. Przyczy-
niaj¹ siê one do wzrostu liczby osób zatrudnionych zwi¹zanych z pozarolnicz¹ dzia³alnoci¹ gospodarcz¹. Jednym z
celów badañ by³o poznanie zarówno motywów prowadzenia dzia³alnoci turystycznej i agroturystycznej na obszarach
wiejskich, jak i preferencji wyboru przez turystów formy agroturystycznej jako sposobu spêdzania czasu wolnego.
Wstêp
Agroturystyka i turystyka wiejska sta³y siê jedn¹ z najbardziej rozwijaj¹cych siê form turystyki na
Kaszubach. Turyci doceniaj¹c ten piêkny geograficznie region preferuj¹ wypoczynek na wsi, spê-
dzaj¹c czas w gospodarstwach agroturystycznych. W zwi¹zku z ci¹g³ym wzrostem zainteresowania
agroturystyk¹ i turystyk¹ wiejsk¹ oraz panuj¹cym du¿ym bezrobociem na obszarach wiejskich Ka-
szub, tego typu formy turystyki mog¹ staæ siê wa¿nymi elementami pozarolniczej dzia³alnoci.
Warto jeszcze zwróciæ uwagê na fakt, i¿ skala uzale¿nienia regionu od turystyki jest tym wiêk-
sza, im wy¿szy jest poziom atrakcyjnoci turystycznej obszaru, wyra¿aj¹cy siê zarówno przez
wysok¹ rangê walorów turystycznych, jak i du¿e natê¿enie infrastruktury turystycznej i paratury-
stycznej. Z kolei wysoka atrakcyjnoæ turystyczna obszaru jest powodem ruchu turystycznego o
du¿ej intensywnoci, przejawiaj¹cej siê na p³aszczynie ilociowej (liczba turystów) oraz czasowej
(kumulacja przyjazdów w okresie sezonu turystycznego). Znaczenie turystyki wzrasta w przypad-
ku obszarów (i jednostek osadniczych) ma³ych, w których brak jest warunków do efektywnego
prowadzenia dzia³alnoci gospodarczej innego rodzaju [Meyer 2006]. W ten sposób tego typu
obszary ulegaj¹ dominacji turystyki i staje siê ona czynnikiem decyduj¹cym o sposobie dzia³ania
systemu spo³eczno-gospodarczego.
Metodyka badañ
Celem badañ by³o poznanie motywów prowadzenia dzia³alnoci turystycznej (agroturystyki i
turystyki wiejskiej) na obszarze wybranych kaszubskich powiatów (chojnickiego, kartuskiego i
lêborskiego), a tak¿e motywów wiadczenia us³ug agroturystycznych i z zakresu turystyki wiej-
skiej. Badania przeprowadzono w lipcu i sierpniu 2006 roku. Do w³acicieli kwater agroturystycz-
nych i turystów skierowano ankiety. Dobór próby badawczej nast¹pi³ w sposób losowy. Badania-
mi objêto 96 rolników wiadcz¹cych us³ugi turystyki wiejskiej i agroturystyki oraz 120 turystów
wypoczywaj¹cych w wybranych obiektach.
Wyniki badañ
Podstawowym kryterium wyró¿niaj¹cym turystykê na obszarach wiejskich jest zlokalizowanie
bazy wypoczynkowej poza miastem. Baz¹ wypoczynkow¹ tej formy turystyki s¹: orodki wypo-
czynkowe, pensjonaty, hotele, sanatoria oraz gospodarstwa rolne prowadz¹ce dzia³alnoæ tury-
styczn¹ [Bañski 2006].
D. Sikorska
449387616.001.png
Agroturystyka i turystyka wiejska jako istotne elementy pozarolniczej dzia³anoci...
181
Rozpatruj¹c problematykê turystyki wiejskiej i agroturystyki, warto zastanowiæ siê nad jej
istot¹. Gospodarstwa agroturystyczne wiadcz¹ us³ugi turystyczne przy zachowaniu rolniczego
charakteru, czyli jest w nich prowadzona produkcja rolna. Czêæ tej produkcji przeznaczana jest
zwykle na potrzeby przebywaj¹cych w gospodarstwach turystów. Poza tym warto zauwa¿yæ, ¿e
niektóre gospodarstwa, oprócz wiadczeñ zwi¹zanych z noclegiem i wy¿ywieniem, wzbogacaj¹
swoj¹ ofertê o dodatkowe us³ugi, których celem jest zapoznanie turystów z walorami miejscowej
tradycji, kultury, przyrody, a tak¿e ze sposobem i trybem ¿ycia na wsi [Bañski 2006].
Mianem agroturystyki okrela siê dzia³alnoæ polegaj¹c¹ na wynajmowaniu (z wy¿ywieniem
lub bez) wypoczywaj¹cym osobom nie wiêcej ni¿ piêciu pokoi gocinnych w budynkach mieszkal-
nych po³o¿onych na obszarach wiejskich w gospodarstwach rolnych, uzyskuj¹cych co najmniej
50% dochodów z dzia³alnoci rolniczej [Królikowski 2001]. Z kolei us³ugi z zakresu turystyki wiej-
skiej to dzia³alnoæ polegaj¹ca na wiadczeniu us³ug hotelarskich, albo na wynajmowaniu (z wy¿y-
wieniem lub bez) wiêcej ni¿ piêciu pokoi gocinnych w budynkach po³o¿onych na terenach wiej-
skich oraz na wynajmowaniu sprzêtu turystycznego, prowadzeniu pól namiotowych, campingów i
wiadczeniu rozmaitego rodzaju us³ug turystycznych lub rekreacyjnych [Królikowski 2001]. Nale-
¿y jeszcze dodaæ, ¿e rolnicy wiadcz¹cy us³ugi turystyczne w swoich gospodarstwach grupuj¹ siê
w lokalnych lub regionalnych stowarzyszeniach agroturystycznych. G³ównymi celami dzia³ania
tego typu organizacji s¹:
organizacja, rozwój i promocja turystyki wiejskiej,
propagowanie ró¿norodnych form wypoczynku w gospodarstwach rolnych, a tak¿e innych
odpowiednio przystosowanych miejscach na terenach wiejskich,
podejmowanie dzia³añ na rzecz ochrony rodowiska i produkcji zdrowej ¿ywnoci,
aktywizacja spo³ecznoci wiejskich,
zapewnienie funkcjonowania i rozwijania systemu informacji turystyki wiejskiej,
dba³oæ o wzrost poziomu us³ug w zakresie turystyki wiejskiej,
kszta³towanie opinii i ocen dotycz¹cych agroturystyki i turystyki wiejskiej,
wszechstronna wspó³praca z organizacjami i osobami prywatnymi w takich dziedzinach, jak:
turystyka na obszarach wiejskich, ochrona rodowiska, kultura,
integracja cz³onków, udzielanie im pomocy, doradztwo w organizowaniu turystyki wiejskiej i
poprawy jej efektywnoci,
prowadzenie analizy rynku, promocji gospodarstw agroturystycznych, itp. [Butowski 2004].
Gospodarstwa agroturystyczne poddane badaniom zrzeszone s¹ w: Stowarzyszeniu Agrotury-
stycznym Sworacy, Stowarzyszeniu Turystycz-
nym Kaszuby i w Gdañskim Stowarzyszeniu
Agroturyzmu. W badaniu wziê³o ³¹cznie udzia³
96 podmiotów wiadcz¹cych us³ugi agrobizne-
su i turystyki wiejskiej. Najwiêcej gospodarstw
agroturystycznych zlokalizowanych by³o w po-
wiecie chojnickim 46 (48%) i w powiecie kartu-
skim 38 (40%). Pozosta³e 12 gospodarstw
(13%) znajdowa³o siê w powiecie lêborskim (rys.
1). Badanych zapytano o powód podjêcia decy-
zji o prowadzeniu agroturystyki lub turystyki
wiejskiej (tab. 1).
Wdro¿enie dzia³alnoci gospodarczej o charakterze turystycznym w badanych gospodarstwach
wynika³o g³ównie z chêci dodatkowych zysków (32,3%). W wielu przypadkach czynniki wp³ywaj¹-
ce na podjêcie decyzji o prowadzeniu us³ug turystycznych kumulowa³y siê (43,7%). Rolnicy w
wiadczeniu us³ug turystycznych upatruj¹ równie¿ pewne perspektywy rozwoju swojego gospo-
darstwa (10,4%).
Agroturystyka i turystyka wiejska stymuluj¹ rozwój nie tylko gospodarstw rolnych wiadcz¹-
cych te rodzaje us³ug, lecz tak¿e s¹ ród³em dochodów dla innych mieszkañców wsi prowadz¹cych
dzia³alnoæ pozarolnicz¹, a tak¿e gmin. Z rozwoju turystyki korzystaj¹ bowiem przede wszystkim
w³aciciele sklepów i restauracji. Poza tym równie¿ lokalni rzemielnicy i artyci s¹ chêtnie odwie-
SRZLDWFKRMQLFNL
SRZLDWO ERUVNL
Rysunek 1. Procentowy udzia³ w badaniach
ród³o: opracowanie w³asne na podstawie ankiety.
SRZLDWNDUWXVNL
449387616.002.png
182
D. Sikorska
T
b
e
l
1
.
P
o
w
o
d
y
p
o
d
j
c
i
d
e
c
y
z
j
o
w
d
r
¿
e
n
i
g
o
s
p
o
d
a
r
i
a
g
r
t
r
s
t
c
z
n
e
j
l
b
t
r
s
t
k
i
w
i
j
k
i
j
p
r
e
z
b
a
d
a
n
e
p
o
d
m
t
W
s
z
c
z
e
g
ó
l
i
n
i
P
o
w
i
t
R
a
z
e
m
c
h
o
j
i
k
i
k
a
r
s
k
i
l
b
o
r
k
i
l
z
b
a
%
B
e
z
b
o
c
e
w
r
d
z
n
e
2
3
1
6
6
,
C
h
æ
d
o
r
b
i
e
n
a
d
o
z
w
u
w
n
z
g
o
s
o
d
a
r
r
l
g
o
1
6
1
0
5
1
1
4
2
3
1
3
2
,
B
r
k
p
e
r
e
k
r
z
j
g
o
s
o
d
a
r
4
2
2
5
4
6
1
0
1
0
,
C
h
æ
z
b
i
e
n
a
c
g
o
n
w
g
o
7
2
7
,
K
u
c
k
l
w
e
n
o
n
c
k
w
2
1
4
4
3
,
O
ó
³
m
4
6
3
8
1
9
6
1
0
0
,
d
³
:
o
p
r
c
w
n
e
w
s
n
p
o
d
s
w
e
a
n
e
t
dzani przez goci kwater agrotury-
stycznych.
Kolejnym aspektem by³a proble-
matyka odpowiednich kwalifikacji do
prowadzenia dzia³alnoci turystycz-
nej (tab. 2). Rolnicy wdra¿aj¹c us³ugi
turystyczne nie zapomnieli o uzyska-
niu dodatkowych kwalifikacji. Czêsto
na kursy i szkolenia wysy³ali swoje
dorastaj¹ce dzieci, które pomagaj¹ im
w prowadzeniu rodzinnego interesu.
Najbardziej popularnym szkoleniem
okaza³ siê marketing (29,2%). Nie od
dzi wiadomo, ¿e reklama i promocja
s¹ bardzo istotnym elementem wspó³-
czesnego handlu i us³ug. Nabycie
tego typu umiejêtnoci pozwala rol-
nikom promowaæ swoje us³ugi na ryn-
ku, a tak¿e rozpoznaæ potrzeby na-
bywców us³ug, motywy wyboru
takiej formy uprawiania turystyki,
stosowaæ przekaniki promocji i rekla-
my najlepiej odpowiadaj¹ce pozna-
nym cechom nabywców us³ug. Z ko-
lei kursy i szkolenia z zakresu
zarz¹dzania i ekonomii (odpowiednio
28,1 i 5,2%) daj¹ rolnikom mo¿liwoæ planowania swojej dzia³alnoci oraz przeznaczania na ni¹
odpowiedniej wysokoci rodki finansowe, tak by uzyskaæ zamierzony cel. Nie bez znaczenia dla
prowadz¹cych us³ugi turystyczne okaza³o siê poznanie tajników gastronomii i hotelarstwa. Naby-
cie tego typu umiejêtnoci zwykle przek³ada siê na podniesienie jakoci wiadczonych us³ug.
Badanych zapytano równie¿ o to, czy ich zdaniem turystyka wiejska i agroturystyka s¹ elemen-
tem rozwoju ich gospodarstw oraz ca³ej wsi. Pytanie to mia³o charakter otwarty. Rolnicy odpowia-
dali na nie w ró¿ny sposób. G³ównie podkrelali fakt uzyskania dodatkowych zarobków, które
przeznaczaj¹ nie tylko na podwy¿szanie standardu swoich kwater, ale równie¿ na ró¿nego typu
remonty i inwestycje w swoim gospodarstwie. Badani podkrelali równie¿ wystêpuj¹ce na wsi
przes³anki umo¿liwiaj¹ce i stymuluj¹ce rozwój us³ug turystycznych, tak jak np. istnienie na obsza-
rach wiejskich niewykorzystanych zasobów pracy i mo¿liwych do wykorzystania zasobów mate-
rialnych (lokale mieszkalne, budynki mo¿liwe do zaadaptowania dla celów mieszkalnych, dzia³ki, na
których mo¿liwe by³oby usytuowanie obiektów turystycznych, rekreacyjnych).
Podsumowuj¹c nale¿y stwierdziæ, ¿e us³ugi turystyczne wiadczone przez rolników posze-
rzaj¹ mo¿liwoci zatrudnienia mieszkañców obszarów wiejskich, a tak¿e umo¿liwiaj¹ bezporedni
b
e
l
2
.
K
w
a
l
a
c
j
u
z
y
s
k
a
n
e
p
r
e
z
b
a
d
a
n
y
c
h
w
z
w
i
z
k
u
z
w
d
r
¿
e
n
i
m
d
z
i
³
l
o
c
i
t
r
s
t
c
z
n
e
j
W
s
z
c
z
e
-
P
o
w
i
t
R
a
z
e
m
g
ó
l
i
n
i
c
h
o
j
i
k
i
k
a
r
s
k
i
l
b
o
r
k
i
l
z
b
a
%
M
r
t
n
1
5
1
1
9
4
2
2
8
0
3
2
1
6
-
-
2
2
8
2
9
,
Z
r
d
z
n
e
1
4
2
7
2
8
,
G
s
n
m
a
6
2
3
6
6
1
6
1
6
,
H
t
l
r
1
2
1
2
,
E
I
k
n
m
a
5
8
6
5
,
8
,
O
ó
³
m
4
3
1
9
1
0
0
,
d
³
:
o
p
r
c
w
n
e
w
s
n
p
o
d
s
w
e
a
n
e
t
T
b
e
l
3
.
M
t
w
y
w
y
b
o
r
a
g
r
t
r
s
t
k
i
l
b
t
r
s
t
k
i
w
i
j
k
i
j
j
k
o
f
r
s
p
ê
d
z
a
n
i
w
o
l
e
g
o
c
z
a
s
u
W
s
z
c
z
e
g
ó
l
i
n
i
L
i
z
b
a
%
w
s
k
a
z
a
ñ
P
o
z
n
e
¿
a
n
w
4
9
4
0
,
C
h
æ
w
s
n
a
s
ê
n
³
n
e
n
t
5
3
4
4
,
B
l
s
k
n
k
z
p
r
d
¹
5
0
4
1
,
C
i
e
k
w
1
9
1
5
,
S
p
o
k
j
i
c
c
w
o
c
k
z
d
a
l
o
d
z
i
e
³
i
s
7
9
6
5
,
D
o
s
p
n
c
n
6
1
5
0
,
E
I
k
l
g
i
c
¿
5
4
4
5
,
4
2
3
5
,
d
³
:
o
p
r
c
w
n
e
w
s
n
p
o
d
s
w
e
a
n
e
t
T
449387616.003.png
Agroturystyka i turystyka wiejska jako istotne elementy pozarolniczej dzia³anoci...
183
zbyt produktów rolnych, poprawiaj¹ sytuacjê spo³eczn¹ rolników i pobudzaj¹ rozwój osobowy
mieszkañców gospodarstw agroturystycznych.
Traktuj¹c turystykê jako jeden z g³ównych stymulatorów obszarów wiejskich postanowiono
zbadaæ równie¿ motywy wyboru agroturystyki i turystyki wiejskiej jako formy spêdzania czasu wol-
nego. Badaniami objêto 120 turystów, którzy wybrali tak¹ formê wypoczynku. Pierwsz¹ interesuj¹c¹
kwesti¹ by³o badanie motywacji wyboru (tab. 3). Respondenci mieli mo¿liwoæ wyboru kilku wska-
zañ. Turyci wybieraj¹ wypoczynek na wsi z kilku wzglêdów. Przede wszystkim pragn¹ wypoczywaæ
w spokoju, z dala od miejskiego t³umu i gwarnych pla¿ (65,8%), a tak¿e ze wzglêdu na przystêpne ceny
(50,8%) i mo¿liwoæ skosztowania ekologicznej ¿ywnoci (45%). Gocie kwater agroturystycznych
za powód podawali równie¿ chêæ wyciszenia siê na ³onie natury (44,2%), bliski kontakt z przyrod¹
(41,7%) czy poznanie ¿ycia na wsi (40,8%).
Agroturystyka daje mo¿liwoæ bliskiego kontaktu z przyrod¹. Czêsto bowiem gospodarstwa
agroturystyczne po³o¿one s¹ w pobli¿u jezior, rzek, lasów. Poza tym dla turystów ciekawy mo¿e byæ
kontakt ze zwierzêtami hodowlanymi lub ¿yj¹cymi w swoim naturalnym rodowisku.
Podsumowanie
Reasumuj¹c nale¿y stwierdziæ, ¿e agroturystyka i turystyka wiejska przynosi korzyci, zarówno
wiadcz¹cym us³ugi, jak i us³ugobiorcom. Rozwija siê ona tam, gdzie s¹ lasy, woda. Turyci lubi¹ t¹
formê wypoczynku, gdy¿ nie jest ona kosztowna, daje gwarancjê mile spêdzonego czasu.
Rolnicy, którzy zdecydowali siê na prowadzenie dzia³alnoci agroturystycznej i turystyki wiej-
skiej upatruj¹ w tej decyzji wiele pozytywów. Dzia³alnoæ taka nie tylko pozwala im na uzyskiwanie
dodatkowych dochodów, ale przede wszystkim daje im to szansê rozwoju gospodarstw, czyli
polepszanie jakoci wiadczonych us³ug oraz modernizowanie swoich gospodarstw rolnych.
wiadczenie us³ug agroturystycznych sprzyja równie¿ rozwojowi potencja³u ludzkiego w go-
spodarstwach, ze wzglêdu na fakt, i¿ rolnicy i cz³onkowie ich rodzin poszerzaj¹ zakres swoich
codziennych obowi¹zków o obs³ugê turystów.
Z powy¿szego wynika, ¿e agroturystyka i turystyka wiejska ma na obszarach wiejskich du¿e
znaczenie. Sprzyja aktywizacji gospodarczej wsi.
Summary
The questionnaires have been distributed among the tourists having a rest in agrotourist households / on
farms in Kaszuby area. At the same time an appriopriate questionnaire was directed to accommodation and
agrotourist households owners. The outcome of the research was to show the motivation which would induce to
run such type of business in Kaszuby area. In addition, it was to show the motifs which would induce tourists to
choose this sort of tourism.
The research which was carried out allowed to make a conclusion, namely agrotourism nad rural tourism
were crucial stimulating elements of rural areas development. The adaptation of traditional households so that
they would function for tourist was based on the courses and traning. The motifs connected with making a
decision related to converting the households into agrotouristic lodgings were mainly based on the idea of
improving the financial situation households and the willingness connected with the overall development.
Literatura
Bañski J. 2006: Geografia polskiej wsi. PWE, Warszawa, 128.
Butowski L. 2004: Organizacja turystyki w Polsce. Wydawnictwo Akademickie Wy¿szej Szko³y Spo³eczno-
Przyrodniczej, Warszawa, 83.
Królikowski Z. 2001: Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej w mikroregionie zarys koncepcji. Zeszyty
Naukowe Wydzia³u Ekonomii i Zarz¹dzania Politechniki Koszaliñskiej , Koszalin, Zeszyt nr 7, 150-151.
Meyer B. 2006: Kszta³towanie uk³adów przestrzennych przez turystykê. [W:] Nowakowska A., Przydzia³ M.
(red.). Turystyka w badaniach naukowych. WSIiZ, Rzeszów, 439.
Adres do korespondencji:
dr Daria Sikorska
Kujawsko-Pomorska Szko³a Wy¿sza w Bydgoszczy, Zak³ad Podstaw Edukacji
ul. dr. E. Warmiñskiego 3, 85-054 Bydgoszcz
tel. (0 52) 397 75 20
e-mail: daria2000@op.pl

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika:

Zgłoś jeśli naruszono regulamin