Szkodoń_Jan_bp_-_Odpowiedzi_na_101_pytań_o_duchowość_w_życiu_codziennym.pdf

ODPOWIEDZI NA 101 PYTAŃ

O DUCHOWOŚĆ W ŻYCIU

CODZIENNYM

Autor Bp. Jan Szkodoń

Wydawnictwo WAM

SPIS TREŚCI

PRZEDMOWA

WSTĘP

I. DUCHOWOŚĆ

1. Czym jest życie wewnętrzne, życie duchowe, duchowość?

2. Jak można przybliżyć prawdę, że Bóg w Trójcy Osób stanowi centrum życia

duchowego chrześcijanina?

3. Jaka jest rola Kościoła w rozwoju życia duchowego?

4. Czy wiara to tylko przyjęcie Bożej prawdy?

5. Nadzieja - dlaczego jest tak ważna w naszym życiu?

6. Czym jest miłość Boga i bliźniego?

II. ŚWIĘTOŚĆ

7. Często mówimy o świętych i o powołaniu do świętości. Co o tym powołaniu mówi

Biblia?

8. Czym jest świętość ontyczna, bytowa lub łaska uświęcająca?

9. Czym jest świętość moralna oraz życie wartościami?

10. Czy każdy ochrzczony powołany jest do świętości?

11. Jaka jest specyfika kapłańskiego powołania do świętości?

12. Jaki ma charakter powołanie do świętości osoby konsekrowanej?

13. Co to znaczy, że ktoś otrzymał charyzmaty od Boga? Czym jest łaska uczynkowa,

łaska Boża? Czy charyzmat jest łaską nadzwyczajną?

14. Jak odkrywać wolę Bożą w swoim życiu?

III. WIELKOŚĆ I GRZESZNOŚĆ CZŁOWIEKA

15. Mówi się, że trzeba być najpierw człowiekiem, a potem chrześcijaninem. Co to jest

„formacja ludzka"?

16. Wśród siedmiu grzechów głównych pierwszym jest „pycha". Dlaczego jest groźna?

17. „Pokora" niektórym źle się kojarzy - jak uniknąć fałszywej „pokory"?

18. „Chciwość" - ale człowiek przecież musi zarabiać, walczyć o byt... Czym jest

postawa hojności, ofiarności, czym są uczynki miłosierdzia?

19. Czy grzechy nieczyste mogą zamknąć człowieka na życie duchowe i przyjaźń z

Bogiem?

20. Przeciwieństwem „zazdrości" jest życzliwość - dlaczego należy mówić o tych

wewnętrznych postawach?

21. Nie ma życia duchowego bez walki wewnętrznej. Co zrobić, aby nie tylko nie wpaść

w nałóg nieumiarkowania w jedzeniu i piciu, ale wzrastać, kształtując silną wolę.

Jak tego dokonać?

22. Co to jest „gniew" - jakie znaczenie w pracy nad sobą ma opanowanie?

23. Co to jest „lenistwo" - czy tu chodzi o lenistwo pracy i pracowitość, czy o coś

więcej?

24. Czy naprawdę człowiek jest wolny, skoro spotyka go tyle uwarunkowań,

ograniczeń?

25. Jaka jest rola uczuć w życiu duchowym?

26. Znamy tradycyjny podział temperamentów - na co powinien zwrócić uwagę

sangwinik?

27. Na co w życiu duchowym powinien zwracać uwagę choleryk?

28. Jakie niebezpieczeństwa zagrażają melancholikowi?

29. O czym powinien pamiętać flegmatyk?

IV. SAKRAMENTY

30. Jaki jest związek duchowości chrześcijańskiej z sakramentem chrztu Św.?

31. Jakie są relacje między życiem duchowym a apostolstwem, do czego zobowiązuje

nas sakrament bierzmowania?

32. Dlaczego Kościół zobowiązuje nas do uczestniczenia w niedzielnej i świątecznej

Mszy Św.

33. Czym jest Komunia Św. i jaki ma ona związek z postępem duchowym?

34. W jaki sposób adoracja Najświętszego Sakramentu pomaga nam przeżywać

obecność Boga w naszym życiu?

35. Jesteśmy grzeszni, ale Bóg jest miłosierny - dlaczego powinniśmy się spowiadać i

jak często?

36. Czym jest rachunek sumienia?

37. Żałować za grzechy - ale przecież wiemy, że musieliśmy tak postąpić.

38. Po co obiecywać poprawę, skoro i tak się nie poprawię?

39. Spowiedź - dlaczego tak nam trudno wyznać swoje grzechy przed drugim

człowiekiem?

40. Czy potrafimy zadośćuczynić za grzechy?

41. Jakie znaczenie dla umocnienia duchowego ma namaszczenie chorych?

42. Jak rozpoznać powołanie do życia zakonnego i kapłańskiego?

43. W jakim sensie możemy mówić o duchowości małżeństwa i rodziny w dobie

rozwodów, akceptacji dla aborcji, antykoncepcji, a także dla homoseksualizmu?

44. Czy Chrystus jest obecny w sakramencie małżeństwa? Jak to rozpoznać i jak

przeżywać?

45. „Domowy Kościół" - jak rodzicielstwo i życie rodzinne pomaga duchowo wzrastać?

V. SŁOWO BOŻE

46. Bóg do nas mówi w Piśmie Świętym. Jak usłyszeć Jego głos? Jak zaufać Jego słowu

w Kościele?

47. Czy słowo Boże należy czytać indywidualnie, czy rozważać je we wspólnocie?

48. Jaka jest rola rekolekcji? Jaki wpływ na życie wewnętrzne mają rekolekcje w

małych grupach?

49. Jaką rolę odgrywa w rozwoju życia duchowego lektura książek, czasopism

religijnych, słuchanie audycji na temat wiary w radiu i w telewizji?

50. Czy przynależność do organizacji i ruchów religijnych pomaga w czytaniu Pisma

Świętego?

51. Jak usłyszeć głos Boga w pośpiechu współczesnego świata?

VI. MODLITWA

52. Czy modlitwa jest łaską czy obowiązkiem?

53. Jak się modlił Pan Jezus?

54. Czym jest modlitwa uwielbienia, dziękczynienia i przeproszenia, wynagradzająca,

prośba i modlitwa wstawiennicza?

55. Czym jest oddanie się Sercu Pana Jezusa i Matce Bożej?

56. Czy powinniśmy się modlić raczej sami czy z innymi?

57. Co jest lepsze - modlitwa swoimi słowami czy bez słów; słowami, które znamy na

pamięć czy z książeczki?

58. Jak często, gdzie, kiedy i w jakiej postawie się modlić?

59. Co to jest medytacja, kontemplacja (nabyta i wlana)? Czy można wypracować taką

modlitwę, w której doświadczamy bliskości Boga?

60. Jakie jest znaczenie różnych szkół duchowych w dziedzinie medytacji, a szczególnie

metody ignacjańskiej?

61. Niektórym w życiu duchowym bardzo pomaga praktyka pielgrzymek do

sanktuariów. Jaka jest wartość tych praktyk?

62. Wielu umocniło się duchowo, przebywając w Medjugorie. Co trzeba wiedzieć o

prywatnych objawieniach?

63. Czym jest dla nas różaniec?

64. W jakim sensie modlitwa „Ojcze nasz" jest programem życia wewnętrznego?

65. Czym jest duchowość pasyjna?

VII. ROZWÓJ ŻYCIA DUCHOWEGO

66. Czym jest oczyszczenie w życiu duchowym?

67. Czym jest pokusa, oschłość i zniechęcenie oraz pociecha duchowa?

68. Czym jest oświecenie w życiu duchowym?

69. Czym jest zjednoczenie z Bogiem?

70. Dziesięć przykazań czy osiem błogosławieństw?

71. W czym przeszkadza szatan?

72. Czy możemy mówić o zasłudze wobec Boga?

73. Sprawy wielkie i małe - jak się mają do siebie?

74. Jak rozpoznać swoją wadę główną?

75. Jak radzić sobie ze zgorszeniami?

76. Dlaczego tak ważne są nasze motywy postępowania?

77. Jaka jest rola dobrych przyzwyczajeń? Czym są dla nas cnoty kardynalne?

78. Jakie jest znaczenie ascezy w naszym życiu religijnym?

79. W jaki sposób bogate życie duchowe może pomóc w moich codziennych lękach?

VIII. MIŁOŚĆ BLIŹNIEGO

80. Kim jest dla mnie drugi człowiek wobec przykazania miłości bliźniego?

81. Czy bliźni jest drugim Chrystusem?

82. Jak kochać, gdy w sercu czuję żal?

83. Co to znaczy przebaczyć?

84. Czy miłość ofiarna prowadzi do tego, że ktoś umacnia się w złu?

85. Jak powinna wyglądać tolerancja po katolicku?

86. Jakie są zagrożenia w życiu duchowym: złudzenia, pułapki zewnętrzne i

wewnętrzne?

IX. DUCHOWOŚĆ MARYJNA. ŚWIĘCI

87. Dlaczego Maryja jest przykładem słuchania słowa Bożego

88. Czym jest dla nas ..Magnificat"?

89. W jaki sposób Maryja kształtuje serce ofiarne?

90. Maryja: Dziewica, Oblubienica, Matka - czy współczesna kobieta może odnaleźć się

w duchowości maryjnej?

91. W jaki sposób kult świętych pomaga w duchowym rozwoju?

X. RÓŻNE DROGI

92. Jaki jest związek między pracą a rozwojem duchowym?

93. Czy można mówić o duchowości poszczególnych okresów życia?

94. Czy rozwój życia duchowego zależy od tego, w jaki sposób odpoczywamy?

95. Duchowość cierpienia - czy nasze cierpienie ma sens?

96. Duchowość męczeństwa - jakie są owoce duchowe męczeństwa?

XI. KIEROWNICTWO DUCHOWE

97. Czy naprawdę kierownik duchowy jest konieczny?

98. Jak wybrać kierownika duchowego, by pozostać wolnym?

99. Na ile psychologia może nam pomóc w rozwoju duchowym?

XII. Z CHRYSTUSEM MIŁOSIERNYM W DRODZE DO OJCA

100. Czym jest dla nas Chrystusowe wezwanie: „Pójdź za Mną"?

101. Czy stać nas dzisiaj na ufność wobec Boga, czy potrafimy odpowiedzieć miłością?

Czy „wyobraźnia miłosierdzia" może być szansą dla współczesnego świata?

PRZEDMOWA

„Czym jest człowiek, że o nim pamiętasz, i czym - syn człowieczy, że się nim zajmujesz?

Uczyniłeś go niewiele mniejszym od istot niebieskich, chwalą i czcią go uwieńczyłeś" (Ps

8, 5 - 6).

Zachwyt nad człowiekiem, jaki pochodzi od natchnionego autora psalmu 8 budzi optymizm.

Nie wiele mniejszy od aniołów, chwałą i czcią uwieńczony przez Boga, obdarzony łaską nad

dziełami Bożych rąk - czy nie za wiele pochwał pod adresem grzesznego człowieka? A może

Pismo święte objawia nam górny pułap człowieczeństwa i ukazuje zadania, jakie stają przed

człowiekiem, który powinien wciąż przekraczać samego siebie ku lepszemu, stawać się nie

wiele mniejszym od istot niebieskich i ciągle wzrastać w Chrystusie. Dla człowieka Jestem"

oznacza „staję się". Jest to możliwe dzięki pomocy Bożej, temu, że Bóg Ojciec nas pociąga

do Siebie (por. J 6,44). Syn Boży woła i przyjmuje do swojego obrazu i synostwa a Duch

Święty wciąż w nas pracuje i maluje obraz upodabniający nas do Chrystusa. „Bądźcie więc

wy doskonali, jak doskonały jest wasz Ojciec niebieski" (Mt 5, 48). „Nie obawiajcie się być

świętymi" - dodaje odwagi młodym tyle razy Boży człowiek, jakim jest Ojciec Święty Jan

Paweł II.

Z łaską Bożą trzeba jednak współpracować. Trzeba też wiedzieć, jak zabierać się do

współpracy z Bożą łaską. 101 pytań, jawi się w praktyce życia przed nami, gdy chcemy

wyjechać na głębię swojego człowieczeństwa a tym bardziej bożoczłowieczeństwa.

Szczęśliwi jesteśmy, gdy nam ktoś pomaga w rozwiązywaniu tych pytań. Radzi też jesteśmy,

gdy nam ktoś odpowiada na nasze 101 pytań i nie straszy nas, że właściwie trzeba by może

szukać odpowiedzi na 1001 pytań, bo życie jest tak skomplikowane a człowiek jest

nieskończonością tego, co coraz to większe i nieskończone, tego, co coraz to mniejsze, jakby

powiedział Psacal.

Autor odpowiedzi na 101 pytań jest teologiem duchowości i znawcą teologii pastoralnej,

zwłaszcza teologii małżeństwa i rodziny. Jest długoletnim ojcem duchownym w seminarium

duchownym a obecnie pasterzem i autorem wielu artykułów i zbiorów refleksji duchowych,

pokornym słuchaczem mądrości, która płynie od Boga w stronę człowieka, a równocześnie

wiernym w towarzyszeniu człowiekowi przedzierającemu się przez 101 problemów i

drobiazgów życiowych do myśli Bożej - teoretykiem i praktykiem. Przede wszystkim jest

człowiekiem wiary i wielkiej pracy nad sobą, stąd może innych dopuszczać do swojego

doświadczenia duchowego. Wdzięczność należy się Księdzu Biskupowi, autorowi 101 pytań i

odpowiedzi za praktyczny przewodnik na drogach życia duchowego. Tym, którzy znajdą w

nim wiele światła i będą szli wytyczonymi przez Autora szlakami, z pewnością można życzyć

łaski wzbogacenia życia duchowego i świętości. Niech też będą pewni szczególnej opieki

Najpiękniejszej z córek tej ziemi, Bogarodzicy Maryi. Abp Stanisław Nowak Metropolita

Częstochowski

WSTĘP

Wydawnictwo WAM zwróciło się do mnie z prośbą, bym opracował problematykę życia

duchowego w ramach serii „101 pytań o...", która ma za zadanie popularyzację elementarnej

wiedzy z różnych dziedzin życia religijnego. Zamierzeniem Wydawnictwa było, aby w formie

odpowiedzi na 101 pytań przedstawić syntetycznie teologię i praktykę życia duchowego.

Przyjąłem propozycję, ufając, że publikacja ta, oparta na moim doświadczeniu w pracy

duszpasterskiej księdza i biskupa, w której starałem się pomagać w rozwiązywaniu

problemów życia wewnętrznego wiernych, i na obserwacjach wyniesionych z

dziesięcioletniej praktyki ojca duchownego w seminarium, pomoże innym w pracy nad

swoim wnętrzem. Podejmując tematykę życia duchowego, nie sposób nie stać się świadkiem

własnej pracy nad sobą, ze wszystkimi trudnościami, niekonsekwencjami, porażkami, ale i

świadkiem łaski, która działa w nas, bowiem Bóg jest w nas sprawcą chcenia i działania

zgodnie z wolą Bożą (por. Flp 2, 12).

Pytania do tej publikacji ułożyłem z pomocą ks. prof Jana Machniaka. Stanowią one pewną

całość, podzieloną na dwanaście części: duchowość, świętość, wielkość i grzeszność

człowieka, sakramenty, modlitwa, słowo Boże, dynamizm życia duchowego, bliźni,

pobożność Maryjna, różne drogi życia duchowego, kierownictwo duchowe. Przygotowując

pytania i odpowiedzi na nie, poprosiłem różne osoby, by zasugerowały mi problemy, które

winny być poruszone w tej publikacji. Zwróciłem się do rodzin, katechetów świeckich,

księży, sióstr zakonnych i kleryków, do chorych i studentów. Otrzymałem od nich ponad 900

pytań. Starałem się wszystkie uwzględnić, choć w większości - w sposób pośredni. Niektóre

pytania nie były związane z życiem duchowym, dotyczyły różnych aspektów współczesnego

życia i problemów Kościoła w Polsce.

Widzę potrzebę, by wrócić do tych pytań i w jakiś sposób - może w osobnej publikacji -

odpowiedzieć ich autorom.

Każde ze 101 pytań stanowi osobny problem, który starałem się przedstawić syntetycznie,

przypominając teologią problemu, nawiązując do aktualnej sytuacji i proponując praktyczne

rozwiązania, będące odpowiedzią chrześcijanina na wezwanie do świętości. Niektóre treści

powtarzałem w kilku punktach, lecz starałem się ująć je z innej perspektywy. Wychodziłem z

założenia, że czytelnik będzie czytał tę książkę nie tyle „po kolei", co raczej sięgając do pytań,

które go szczególnie interesują.

Życie duchowe człowieka ochrzczonego jest życiem wiary, nadziei i miłości. Jest to więź z

Bogiem, dzieło Ducha Świętego i wolnej woli człowieka. Jest to proces. Zazwyczaj nie

dokonuje się on zgodnie z logiką ustawicznego wzrostu, ale raczej -wzrost miesza się z

regresem, zwycięstwo duchowe jest przerywane upadkami, chwilami oschłości i

zniechęcenia.

Życie duchowe obejmuje - bardziej czy mniej bezpośrednio - wszystko, co wypełnia nasze

życie: pracę i odpoczynek, sukcesy i porażki, miłość, wspólnotę z innymi i samotność,

rodzinę, zawód, bezrobocie, młodość, życie dojrzałe, starość, chorobę i śmierć,

zaangażowanie w ekonomię, kulturę i politykę. Ale to wszystko winniśmy czynić ze względu

na Boga, Jego chwałę -pod kątem Bożych planów, budowy królestwa Bożego, uświęcenia i

zbawienia człowieka, a od strony wewnętrznej postawy, uwzględniając hierarchię wartości,

wolność w decyzjach, przyjmując lub odrzucając sposób myślenia i postępowania danego

czasu i środowiska, opierając się naciskom, pokusom zła od wewnątrz czy od zewnątrz,

przyjmując Boga, który wciąż się nam udziela, szukając Jego woli, rozważając słowo Boże,

modląc się, uczestnicząc w sakramentach.

Ojciec Święty Jan Paweł II w Novo millennio ineunte (30-31) podkreśla pierwszeństwo

powołania do świętości. „Perspektywa w którą winna być wpisana cała działalność

duszpasterska - czytamy w dokumencie papieskim - jest perspektywą świętości. [..] Trzeba

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: