WODA bakterie autochtoniczne: bakterie chemoorganotroficzne, należące do grupy saprofitów. autotroficznych, przy czym fotolitotrofy oraz fotoorganotrofy pojawiają się stosunkowo rzadko, chemolitotroficzne – zdecydowanie częściej. Bakterie utrzymujące się w całej masie wody, tj. w postaci bakterioplanktonu :urzęsione pałeczki Gram-ujemne: Pseudomonas, Alcaligenes, Vibrio i Aeromonas, a także Gram-dodatnie ziarniaki z rodzaju Micrococcus, krętki oraz bakterie spiralne z rodzaju Spirillum. Na podwodnych częściach roślin wyższych, na podwodnych cząstkach stałych: bakterie stylikowe, pochewkowe, nitkowate, pączkujące (wchodzą w skład peryfitonu). W osadach dennych: beztlenowe bakterie gnilne, beztlenowe bakterie celulolityczne, liczne chemoorganotrofy beztlenowe beztlenowe archeony metanogenne (redukują zw org do metanu), chemolitotroficzne bakterie żelazowe oraz siarkowe. Bakterie allochtoniczne: Wody o dużej żyzności, a także silnie zanieczyszczone wody powierzchniowe: pochodzące z zewnątrz bakterie saprofityczne i pasożytnicze (Gram-ujemne pałeczki jelitowe, np. pałeczki z gatunku Escherichia coli oraz bakterie z rodzajów Proteus, Klebsiella i Enterobacter), Gram-dodatnie laseczki z rodzajów Bacillus i Clostridium. Grzyby : najliczniej pleśniaki (klasa lęgniowców oraz sprzężniaków), grzyby zaliczane do klasy workowców: drożdże i pleśnie, a także grzyby niedoskonałe. Sinice glony pierwotniaki: glony w wodach oligotroficznych np. okrzemki (czyli gwiazdeczka), złotowiciowce oraz niektóre zielenice. Udział sinic w tych wodach jest bardzo niski. W wodach eutroficznych zamiast okrzemek pojawiają się bruzdnice, zielenice (gwiazdoszek), skrętnice, znaczne ilości sinic (nitkowate: np. Anabaena). W wodach zanieczyszczonych :pierwotniaki, np. bezbarwne wiciowce (gdy stopień zań duży), orzęski (stopień zań nizbyt duży, np. wolnopływający pantofelek, osiadły wirczyk). Bakterie chorobotwórcze:prątki gruźlicy, krętki z rodz Leptospria (żółtaczka bakter). bezwzględnie chorobotwórcze: pałeczki duru brzusznego, czyli pałeczki z gatunku Salmonella typhi, Gram-ujemne bakterie z rodzaju Salmonella – zakażenia przew pokarmowego. Gram-ujemne pałeczki z rodzaju Shigella – czerwonka bakteryjna, przecinkowce cholery (w wodach krajów tropikalnych). Wody powierzchniowe są siedliskiem licznych bakterii Gram-ujemnych drobnoustrojów oportunistycznych (warunkowo chorobotwórczych): pałeczki z gatunku E. coli i Pseudomonas aeruginosa, pałeczki z rodzajów Klebsiella, Enterobacter i Proteus.(nie są chorobaotwórcze o ile bytują w przew pokar ludzi i zwierząt. Gdy przedostaja się do innych narządów są przyczyną wielu chorób, np. zapalenia ukł moczowego, dróg oddechowych, zakażenia wszystkich narządów wew). Inne drobnoustr: wirusy: polio (porażenie dziecięce – chorobe Heinego – Medina), enterowirusy: schorzenia jelit, pierwotniaki: rodz Lamblia, robaki (np. glista ludzka), owsiki.
GLEBA: drobnoustroje glebowe: autochtoniczne, tj. stale bytujące w glebie, występujące i rozwijające się nawet na glebach jałowych, nieuprawnych. allochtoniczne, które przedostają się do gleby z zewnątrz.. bakterie: autochtoniczne: gatunki, należące do rodzajów: Arthrobacter, Corynebacterium oraz Mycobacterium. Są to bakterie Gram-dodatnie, lub wybarwiające się zmiennie w metodzie Grama, nieprzetrwalnikujące, przybierają początkowo formę cylindryczną, przekształcają się w formy ziarenkowate, rząd Actinomycetales(czyli promieniowce), bakterie śluzowe oraz posiadające zdolność do wiązania azotu atmosferycznego bakterie z rodzaju Azotobacter. allochtoniczne, pałeczki z rodzaju Pseudomonas, nieprzetrwalnikujące pałeczki Gram-ujemne, przetrwalnikujące laseczki Gram-dodatnie, i to zarówno bezwzględne tlenowce(Bacillus), jak i bezwzględne beztlenowce ( laseczki Clostridium). Grzyby: (głównie pleśnie). Bytują w górnej warstwie gleby, gdzie panują warunki tlenowe, biorą udział w procesie rozkladu wielkocząsteczkowych subst org. Glony i sinice mogą pojawiać się w większej ilości tylko w wierzchnich, dobrze naświetlonych warstwach gleby i to tylko w glebach silnie nawodnionych.,zielenice (glon), np. Chlorella, Heterococcus; okrzemki; odgrywają ważną rolę w rekultywacji gleb jałowych i pustynnych, inicjując odkładanie się w tych glebach substancji organicznych. Pierwotn: np. w glebach mocno nawodnionych ich liczba w 1 gramie gleby może osiągać wartości od kilkuset tysięcy do kilku milionów, wieciowce lub korzenionóżek. Orzęski występują w glebie stosunkowo rzadko. chorobotwór: Gram-dodatnie laseczki beztl (rodz Clostridium), laseczki z gat Clostridium per (gangrena), Cl tetani (tężec), las Cl botulinum – wytwarzaja jad kiełbasiany, laseczki wąglika, prątki gruźlicy, pałeczki z rodz Salmonella (dur brzuszny) i Shigella (czerwonka bakt) względnie chorobotw: gram-ujemne pałeczki np. Escherichia coli, pałeczki Proteus
POWIETRZE: wszystkie drobnoustr pochodzą z innych środowisk – z gleby wody, z organizmów, a więc mają one charakter tylko allochtoniczny. Mikroflora: 90% - pleśnie: klasa workowców, grzybów niedoskonałych (forma zarodników lub inne), np. kropidlaki, pędzlaki, workowce pierwotne (drożdże), kom bakteryjne: przewżnie promieniowce, ziarniaki Gram-dodatnie z rodz Micrococcus, gronkowce, Gram-ujemne pałeczki z rodz Alcaligenes, Gram-dod laseczki tlenowe z rodz Bacillus, maczugowce. Nie ma prawie pierwotn, glonów i sinic. Dużo cząstek wirusowych. Drobnoustr chorobotw: wywołują zakażenia przenoszone droga powietrzną-aerogenną: błonnica (dyfteryt) – maczugowce z gat Corynebacterium diphteriae, grużlica płuc-prątki z gat Mycobacterium, krztusiec-Bordetella pertussis, płonica (szkarlatyna)-paciorkowce ropotwórcze, nieżyty nosa gardła (angina), zapalenia oskrzeli i płuc (paciorkowce, gronkowce, pałeczki Gram-ujemne, bakt z rodz Mycoplasma i Legionella. Choroby wirusowe: grypa, swinka, odra, ospa wietrzna, półpasiec, różyczka, wirusowe zapalenie płuc, zapal gardła, krtani, choroby przeziębieniowe wywołane głównie prze wirusy Coxackie. Grzyby : choroby płuc (kropidlakowa grzybica płuc – Aspergillus, geotrychoza płuc- plaśnie rodz Geotrichum, choroby alergiczne.
DEZYNFEKCJA Metody stosowane w dezynfekcji niszczą org powodując: nieodwracalną destrukcje kom, zakłócenie procesów metabolicznych, zakłócenie biosyntezy i wzrostu. Fizyczne Promienie ultrafioletowe: działanie dezynfekujące występuje tylko w czasie naświetlania wody prom UV, a więc nie wystepuje zapobieganie wtórnemu rozwojowi bakterii; metoda nie zmienia składu fiz – chem wody. Skutecznośc zależy od rodzaju mikroorg (od ich odpornosci na wnikanie prom do wnętrza komórki). Na skutecznośc procesu nie wpływa pH oraz obecnosc subst org i nieorg na które nie oddziałują promienie. W tej metodzie nie powstają produkty uboczne dezynf. Źródłem promieni są kwarcowe lampy rtęciowe lub argonowe, umieszczane w kanałowych reflektorach nad przepływającą wodą lub też rury teflonowe. Metoda droga musi być uzupełniana końcowych chlorowaniem. Ultradźwięki – źródłem mogą być płytki kwarcowe (prąd zmienny), generator elektromag, małe natężenia pobudzają wzrost bakterii i wirusów, przy dużych nat następuje ich niszczenie. Następuje niszczenie mech ( powstanie kawitacji) i chem (depolimeryzacja białek). Skuteczność zależy od : natężenia dźwięku, częstotliwości, czasu działania, rodzaju i liczby niszczonych org.. Metoda ta nie zabezpiecza przed przed wtórnym rozwojem mikroorg i musi być stosowana wraz z innymi dezynfektami. Chemiczne: Główne wskaźniki składu wody rzutujące na przebieg dezynfekcji: pH (np. najbardziej aktywna formą chloru w dezynf jest HOCl który dominyje w wodzie przy pH<7), temp (wpływa na penetracje w głąb ścianki kom, na szybkośc reakcji), ilośc i rodzaj subst org i nieorg, zawiesiny (mogą utrudniać dostęp dezynfekta do niszczonych org). Wszystkie związki utleniają jony żelazawe i manganawe, H2S. Chlor i ozon utlen zw org powodując barwę. Cl reaguje z subst humusowymi i zw org, a produktami są chlrowane zw org. ClO2 tworzy chlorany i chloryny. Ozon aldehydy. Powstające produkty nie maja zdolności baktriobójczych. Prawo Chicka – określa szybkość destrukcji mikroorg, mówi że liczba organiz zabitych w jednostce czasu jest proporcjonalna do liczby organ żywych w wodzie przed i po dezynf. Chlorowanie: najczesciej stosuje się chlor gazowy dodawany do wody w postaci wody chlorowej. Uzyskuje się go przez odparowanie chloru ciekłego znajdującego się w pojemnikach ciśn. Rozpuszcz chloru gazowego zależy od temp Do przygotowania i dawkowania wody chlorowej służą chloratory. Dawkowanie chloru w postaci wody chlorowej jest metoda pośrednią, chloru gazowego metodą bezpośrednią (z koniecznośi dodania duzych dawek Cl oraz gdy jest duża ilośc wody lub ścieków). Cl jest gazem duszącym. Chlor gazowy jest nieagresywny w stanie suchym, a w wilgotnym silnie agresywny w stosunku do wielu metali. W temp < 10 Cna działanie ciekłego chloru gazowego są: metale szlachetne, stale chromoniklowe, żeliwoszare, miedź i jego stopy, nikiel, stopy niklu z miedzią, stopy niklu z żelazem chromem, tantal. Dwutlenek chloru: gaz dobrze rozpuszcz się w wodzie, nie ulega hydrolizie, silny utleniacz, ma zdolnośc bakteriobójczą 2,5 razy większą od zdolności kw podchlorawego, ma silne wł wybuchowe, uzyskuje się przez działanie HCl lub H2SO4 na chloryn sodowy, działa drażniąco na błony luzowe, silnie toksyczny przy większych stęż, stosuje się gdy obo dezynf należy zniszczyć smak i zapach. Chloraminy: wykorzystuje się chloraminy występujące w wodzie. Podchloryn sodowy: występuje w postaci uwodnionych soli NaOCl * 5H2O, NaOCl * 2,5H2O, biała barwa, związek nietrwały, łatwo rozpyszcza się w odzie, wodny roztw ma słabe zabarwienie od żółtego do seledynu, do dezynf wody stosuje się wodne roztw NaOCl, stosuje się ala wody < 2000m3/d i dla małego zużycia Cl. Wapno chlorowane: (Ca(ClO)Cl) – miesznina podchlorynu i chlorku wapniowego o wł żrąco – trujących, silny utleniacz, zw nietrwały, wydziela wolny Cl rozkładając się na powietrzu, wodny rozt ma wł silnie utleniające i trujące, praktycznie nie stosowane do dezynfekcji ciągłej. Sposoby chlorowania wody: 1) małą dawką Cl dodawanego do zbiornika wody czystej lub do ruroc wody czystej – można stosować gdy woda wykazuje małe zapotrzebowanie na chlor oraz zawiera niewielką ilosc bakterii 2) nadmiarem Cl później dechloracja – dla wód zawierające znaczne ilości org, lub charakteryzujących się zapachem poch natural (najbezpieczniej stosować ClO2), zw Cl często zastępuje się ozonem ze względu na powstanie produktów ubocznych. 3) jeżeli woda ma azot amonowy a sieć wodoc jest rozległa to stosujemy chloraminowanie, lub też gdy woda zawiera związki fenolowe 4) chlorowanie do punktu przełamania – gdy woda zawiera bakterie, azot amonowy, zw org. Ozonowanie: silny utleniacz i dezynfekt, stosuje się gdy chlorowanie zawodzi z powodu tworzenia pochodnych chlorowych org lub nadających smak i zapach, ozon wprowadzany jest w formie ozonowanego powietrza, ozon jest gazem nietrwałym dodany do wody ulega rozpadowi, skuteczniejszy od chloru, istnieje niebezpieczeństwo wtórnego rozwoju bakt dlatego woda musi być poddana chlorowaniu ale po zaniku ozonu, do wytwarzania stosuje się ozonatory (płytowe, rurowe), duże koszty. ODTLENIANIE WODY woda zawiera pewne ilosci rozpuszczonych gazów: tlen, azot, CO2, H2S. Gazy te powodują wzrost agresywności wody co ujawnia się w procesie korozji. Agresywnosc tlenu rośnie wraz ze wzrostem ciśn, CO2 jest najbardziej agresywny w stanie nasycenia. Aby zapobieć szkodliwemu działaniu gazów stosuje się odgazowanie wody. Metody: 1) fiz – polegają na wykorzystaniu własności zmniejszenia się rozpuszczalności gazów w wodzie przy wzrości temp oraz obnizeniu ciśn (a) odgazowanie próżniowe – wodę podgrzewa się do stanu wrzenia pod cisń naższym od atm, b) termiczne – wodę podgrzewa się do stanu wrzenia przy ciśń wyzszym od atm), 2) chem (a) odtl siarczynem sodowym – polega na wprowadz do wody Na2SO3 który reaguje z tlenem i daje Na2SO4. zalety: wiązanie tlanu na całej drodze przepływu wody oraz w kotle, prosta i tania instalacja. Wady: wzrost zawartosci soli w wodzie, wysoki koszt, b) hydrazyną – daje szybkie wiązanie tlenu w temp bez wytwarzania soli, wiąże wolny CO2, nadmiar nie ma ujemnego wpływu na urządz , c) dwutlenkiem siarki – rzadko, niebezpieczeństwo powstania kwasu siarkowego ,d) wiórami metali – polega na doprowadzeniu do powstania mikroogniw korozyjnych na złożu wypełnionym wiórami. Tlen zawarty w wodzie zużywany jest w procesie korozji na utlenienie metalu wypełniającego).
WODA Podział drobnoustrojów znajdujących się w środowisku wodnym: 1)mikroflora naturalną, (autochtoniczna) - tworzą drobnoustroje stale bytujące w wodzie danego zbiornika; 2)mikroflora obca (allochtoniczna) - należą drobnoustroje przedostające się do zbiorników wodnych z gleby lub z powietrza oraz drobnoustroje wnikające do zbiorników wodnych wraz ze ściekami komunalnymi i przemysłowymi. liczba drobnoustrojów w wodzie zależy od czynników: zawartość substancji pokarmowych, zawartość tlenu rozpuszczonego w wodzie i potencjału oksydacyjno – redukcyjnego, pH, temperatura. GLEBA: podstawowe składniki gleby : cząstki mineralne (ok. 40-45% masy gleby), krzemionkę oraz zw glinu i żelaza, powstałe w wyniku rozpadu skał, szczątki organiczne, roślinne i zwierzęce, (ok. 5% masy gleby), zawierające szereg łatwo rozkładalnych zw org oraz pewną ilość trudno rozkładalnych zw humusowych, wodę wraz z rozpuszczonymi w niej subst org i min ,tworzącymi tzw. roztwór glebowy (ok.15-30% masy gleby), substancje gazowe (ok. 20-35% masy gleby), głównie azot, ditlenek wegla i tlen, zespół organizmów żywych, korzenie roślin wyższych, szereg form zwierzęcych (np. gryzonie, owady i ich larwy, robaki), a przede wszystkim drobnoustroje. liczba drobnoustrojów w glebie zależy od: rodzaju gleby i jej struktury, wilgotności, stopnia natlenienia, temperatury i odczynu, a także od zawartości subst orga w glebie. POWIETRZE: wszystkie drobnoustr pochodzą z innych środowisk – z gleby wody, z organizmów, a więc mają one charakter tylko allochtoniczny. Czynniki wywierające wpływ na liczbe drobnoustr: odległosc od pow ziemi, ukształt terenu, rodzaj gleby i szaty roślinnej, częstośc opadów (spadek liczby drobno), gęstośc zaludnienia, stopień uprzemysłowienia, stopień nasłonecznienia, pora roku, temp i wilgotnosc wzgl powietrza, siła i częstośc wiatrów. WODA bakterie autochtoniczne: bakterie chemoorganotroficzne, należące do grupy saprofitów. autotroficznych, przy czym fotolitotrofy oraz fotoorganotrofy pojawiają się stosunkowo rzadko, chemolitotroficzne – zdecydowanie częściej. Bakterie utrzymujące się w całej masie wody, tj. w postaci bakterioplanktonu :urzęsione pałeczki Gram-ujemne: Pseudomonas, Alcaligenes, Vibrio i Aeromonas, a także Gram-dodatnie ziarniaki z rodzaju Micrococcus, krętki oraz bakterie spiralne z rodzaju Spirillum. Na podwodnych częściach roślin wyższych, na podwodnych cząstkach stałych: bakterie stylikowe, pochewkowe, nitkowate, pączkujące (wchodzą w skład peryfitonu). W osadach dennych: beztlenowe bakterie gnilne, beztlenowe bakterie celulolityczne, licz...
goldapianie