Zasada superpozycji- przy braku zaburzeń tektonicznych- wyżej leżšce warstwy skał osadowych sš młodsze od warstw leżacych pod nimi Zasada przecinania- skały przecięte intruzjš magmowš sš od ten intruzji starsze Metoda izotopowa- polega na badaniu minerałów zawierajšcych izotopy promieniotwórcze Postać skupień- jest to wyglšd zbiorowisk osobników krystalicznych lub form wytworzonych przez mieszaniny mineralne albo bezpostaciowe substancje mineralne: ziarniste, krystaliczne, naciekowe, łupliwoć- zdolnoć minerałów do pękania pod wpływem udeżeń lub nacisku na czesci ograniczone powierzchniami płaskimi Przełam- zdolnoć minerału polegajšca na pękaniu pod wpływem napręzeń wzdłuż dowolnych nieregularnych powierzchni Minerały głowne- sš najważniejszymi podestowymi składnikami wszystkich skał magmowych w skutek znacznej przewagi decyduja o klasyfikacji skały Minerały poboczne- sš pospolite we wszystkich skałach magmowych ale występujš w małych ilociach, nie decyduja o klasyfikacji skały Minerały akcesoryczne- pojawiaja się sporadycznie w niektórych skałach w małych ilociach i nie decyduja o klasyfikacji ale mogš wystšpić w Duzych ilociach i wtedy decyduja o klasyfikacji Kwarc- najtwardszy jaki będziemy sprawdzac(7 w skali), może zarysowac szkło, nie posiada łupliwoci, kruchy, połysk szklisty, pokrój izometryczny Skalenie- twardosc ok. 6, krawcem można go zarysowac, łupliwoć doskonała, pokroj tabliczkowy Miki- rysuja się paznokciem muskowit(2 w skali, srebrny) biotyt(3 w skali czarny) doskonała łupliwoć płytki lub blaszki Amfibole- (horblenda- czarna 5.5 w skali długie słupy) Pirokseny(augit diopsyd ok. 5.5-6.5 w skali) krótkie słupy ) Oliwiny( zielone , 6.5-7 w skali, kruszy się, nie widać kryształów skupienie ziarniste Struktura- sposób uporzšdkowania składników i stopień wypełnienia przez nie przestrzeni skały Tekstura- sposób wykształcenia składników skały, stopień krystalicznoci, wielkoć i kształt, wzajemne stosunki miedzy nimi struktura ze względu na uporzšdkowanie składników- a)bezładna b)uporzadkowana (kierunkowa)->równoległa => linijno równoległa lub płasko równoległa struktura ze względu na stopień wypełnienienia przestrzeni skały a)Zbita(masywna) b)porowata >> miarolityczna lub pęcherzykowata tekstura ze względu na stopien krystalizacji a) holokrystaliczna (100% kryształu 0 szkliwa) b) hipokrystaliczna(50% kryształu) c) szklista ( 0% krysztalu) tekstura ze względu na wielkoć kryształów a)fanerokrystaliczna >>> równokrystaliczna(grubo srednio drobnoziarnista) i nierównokrystaliczna (porfirowata- od najdrobniejszych do największych, fanerokrystalicznoporfirowa- rózne wielkoci) b)afanitowa c)porfirowa klasyfikacja ze względu na warunki powstania: a) głębinowe-duże głębokoci, wolne stygnięcie magmy, krystalizowanie dużych osobników minerałów, b) subwulkaniczne- zakrzepnięcie magmy w pobliżu powierzchni, panujš tu niższcze temperatury i cinienia, skały tworzš się szybciej, c) wylewne- na powierzchni ziemi z wylanej lawy d) żyłowe-cienkie żyły w ród innych skał klasyfikacja ze względu na skład mineralny a)kwane- zawieraja kwarc b)obojętne- brak kwarcu i skaleniowców c)zasadowe- duzo skaleniowców d)ultrazasadowe- złozone z ciemnych minerałów klasyfikacja ze względu na barwę a)Leukokratyczne (jasne) b)Mezokratyczne (szare) c)Melanokratyczne( ciemne) Epidot- zielony, 6-7 w skali, kruchy, połysk szklisty, łupliwoć doskonała Granat- brunatno czerwony, 6.5-7.5 w skali, kruchy szklisty połysk brak łupliwosci Grafit- brudzi palce, 1-2 w skali, czarny, doskonała łupliwoć Chloryt- 2-3 w skali, wyklada jak miki, szklisty połysk łupliwoć doskonała Magnetyt- ma właciwoci magnetyczne Kalcyt- reaguje z hcl Serycyt- srebrny 2.5 w skali, łupliwoć doskonała Kwarc, minerały akcesoryczne i poboczne- bez zmian Oliwiny i skaleniowce- przechodzš w serpentynit i chloryt Tekstura w metamorficznych: a)Wzajemny stosunek: homeoblastyczna mniej więcej równe heteroblastyczne różna wielkoć b)Wielkoć blastów Drobnoblastyczna rednioblastyczne gruboblastyczne c)Pokrój blastów Granoblastyczne izometryczny (granat kwarc) Lepidoblastyczny- płytkowy (chloryt muskowit) Nematoblastyczny- słupkowy(amfibole pirokseny) Struktura w metamorficznych a)Bezładna(brak jednolitej orientacji blastów) b)Kierunkowa Linijno równoległa(równoległe ułożenie blastów o pokroju słupkowym) Płasko równoległa: Gnejsowa łupkowa (równoległe ułożenie blastów o pokroju płytkowym) facja mineralna- zespół minerałów skałotwórczych charakterystyczny dla okrelonego zakresu cinienia i temperatury w jakim ta skała powstała strefa epi strefa mezo strefa kata Protolit- wyjciowa skała przed przeobrażeniem Minerały allogeniczne powstajš poza miejscem tworzenia się skały i przedostajš się do tzw. Zbiornika sedymentacyjnego w wyniku erozji Minerały autogeniczne- powstajš w skałach osadowych w obrębie zbiornika sedymentacyjnego Rodzaje minerałów w skałach osadowych a)krzemionkowe kwarc chalcedon(drobnokrystaliczny kwarc, tworzy formy naciekowe zbite) opal ( stwardniały żel krzemionkowy, 20% wody naciekowe zbite) b)siarczanowe gips anhydryt c)chlorkowe halit (słony rozpuszczalny) sylwin (gorzko słony, rozpuszczalny) d)węglanowe kalcyt( reaguje z hcl) dolomit (reaguje z hcl jak jest sproszkowany) syderyt(bardzo cięzki) e)ilaste(tłuste w dotyku 1 w skali mosha) Struktura w skałach osadowych: a)masywna b)porowata bezładna lub struktura sedymentacyjna: a)depozycyjne- w trakcie gromadzenia się osadu na dnie basenu sedymentacyjnego warstowanie warstwowanie przekštnie laminacja równoległa uziarnienie frakcjonalne b)biogeniczne- lady i hieroglify organiczne c)erozyjne- wskutek działalnoci pršdów płynšcych ponad dnem pokrytym osadem, zachowujš się na dolnych warstwach lawic, d)deformacyjne- zaburzenia kształtu, układu lub budowy wewnętrznej warstw powstałej w wyniku procesów zachodzšcym przed ostatecznš lityfikacjš. Opal chalcedon w kwarc, skalenie alkaliczne reprezentowane sš przez mikroklin plagioklazy przez albit i oligoklaz plagioklazy zasadowe w epidoty, miki amfibole pirokseny na ogół bez zmian, oliwiny i skaleniowce w serpentyn lub chloryt minerały ilaste w łyszczyki glaukonit w epidot lub chloryt aragonit w kalcyt, dolomit syderyt w kalcyt fosforany w apatyt uwodnione tlenki i wodorotlenki Fe w hematyt i magnetyt AL. W korund siarczany i chlorki nie zachowujš się pegmatyt- kwarc, skaleń, miki (muskowit), szara wylewna, kwana, bezładna zbita Granit- jasnoszara, plutoniczna, kwana, skaleń, kwarc, horblenda, bezładna, zbita Gabro- piroksen, skaleń, zbita, bezładna Andezyt- hornblenda, skaleń, zbita, bezładna, wulkaniczna porfir bezkwarcowy- plagioklaz bezładna zbita, wulkaniczna diabaz- bezładna, porowata, czarny, nie da się rozpoznac minerałów melafir- nie da się rozpoznac minerałów, porowaty, kierunkowa Łupek serycyowokwarcowy- Serycyt, chloryt, kwarc, strefa epi, kierunkowa płasko równoległa Kwarcyt- kwarc, kierunkowa, mezo epi kata, Serpentyn- magnetyt, strefa epi, bezładna Gnejs- skalenie, biotyt, kwarc, kierunkowa, płasko-równoległa, gnejsowa Amfibolit- amfibole, biotyty, strefa mezo, bezładna Marmur- kalcyt, bezładna, strefa epi, mezo, kata Granulit- kwarc, skaleń, granat, kierunkowa, linijno równoległa Zlepieniec- masywna, bezładna, kwarc, skaleń, Piaskowiec- masywna, sedymentacyjna, depozycyjna równoległa, kwarc muskowit Iłowiec- masywna, desymenentacyjna, depozycyjna, kwarc, minerały ilaste
Fredricksol