Niepełnosprawność – długotrwały stan, w którym występują pewne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Ograniczenia te spowodowane są na skutek obniżenia sprawności funkcji fizycznych lub psychicznych. Jest to także uszkodzenie, czyli utrata lub wada psychiczna, fizjologiczna, anatomiczna struktury organizmu. Utrata ta może być całkowita, częściowa, trwała lub okresowa, wrodzona lub nabyta, ustabilizowana lub progresywna.
Niepełnosprawność intelektualna, obniżenie poziomu rozwoju intelektualnego – zaburzenie rozwojowe polegające na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszy deficyt w zakresie zachowań adaptacyjnych (w szczególności niezależności i odpowiedzialności). istotne obniżenie ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, oraz trudności w zachowaniu przystosowawczym, występujące przed 18 rokiem życia. 69 – 50 IQ Wechslera – niepełnosprawność intelektualna w stopniu lekkim: poziom intelektualny charakterystyczny dla 9- 12 roku życia. Ta forma deficytu intelektualnego stanowi najwięcej, około 85% rozpoznań. Osoby takie są samodzielne i zaradne społecznie, nie powinny jednak wykonywać zawodów wymagających podejmowania decyzji, ponieważ nie osiągnęły etapu myślenia abstrakcyjnego w rozwoju poznawczym. Życie rodzinne przebiega bez trudności. W socjalizacji mogą nabywać zaburzeń osobowościowych, ze względu na atmosferę otoczenia i stosunek innych. Obecnie istnieje tendencja do wprowadzania zajęć korekcyjnych, przy intensywniejszym treningu poznawczym w dłuższym czasie osoby z upośledzeniem w stopniu lekkim osiągają podobne wyniki co osoby z przeciętnym IQ. Do 12 roku życia brak różnic rozwojowych. 49 – 35 IQ Wechslera – niepełnosprawność intelektualna w stopniu umiarkowanym: funkcjonowanie intelektualne na poziomie 6-9 roku życia. Częstotliwość występowania - około 10% z wszystkich 4 typów upośledzenia. W okresie przedszkolnym istnieją trudności z nabywaniem reguł społecznych (lojalność, współdziałanie), a także niezręczność fizyczna, powolny rozwój motoryczny. Poza tym do 9 roku życia rozwój jest prawidłowy. Osoby takie mogą nabywać umiejętności samoobsługowe, nie gubią się w dobrze znanym terenie, mogą pracować w zakładach pracy chronionej. 34 – 20 IQ Wechslera – niepełnosprawność intelektualna w stopniu znacznym: poziom rozwoju 3-6-latka. Około 4-5 roku życia zauważalne spóźnienie rozwoju psychofizycznego. Osoby te mogą opanować samoobsługę, przy stałej opiece mogą wyuczyć się czynności domowych, ale nie są zdolne do wyuczenia zawodu. poniżej 20 IQ Wechslera – niepełnosprawność intelektualna w stopniu głębokim: poziom funkcjonowania odpowiadający max. 3 roku życia. Możliwe jest opanowanie tylko najprostszej samoobsługi. Występują ciężkie wady neurologiczne i fizyczne. Przez całe życie wymagają opieki opieki instytucjonalnej. Wyróżnia się przy tym sześć aspektów niepełnosprawności:niedojrzałość społeczną, niską sprawność umysłową, opóźnienie rozwojowe, zahamowanie rozwoju trwałe, nieprzemijające w procesie dojrzewania, konstytucjonalność, nieodwracalność
Pojęcie upośledzenia umysłowego jest szerokie, wiele jest przyczyn, które je spowodowały. Do najbardziej oczywistych należą te, które związane są z warunkami wewnętrznymi dziecka, tj.• nieprawidłowe geny, • anatomiczne wady rozwojowe, • zaburzenia endokrynologiczne, • choroby zakaźne i układu nerwowego, • urazy w życiu płodowym i poza nim i inne oraz te przyczyny, które nie tyle powodują upośledzenie umysłowe w ścisłym tego słowa znaczeniu ile, wywołują objawy obniżenia sprawności intelektualnych i dają ( mylny ) obraz upośledzenia. Wymienić tu trzeba czynniki takie jak : a. szkodliwy wpływ środowiska społeczno – kulturowego niedowartościowanego fizycznie lub psychicznie ( np. sytuacje stresowe, zaniedbanie środowiskowe, wyizolowanie itp.), b. obniżenie sprawności intelektualnych z powodu występujących zaburzeń w analizatorze słuchu czy wzroku oraz narządach ruchu.
Definicja ślepoty wg Światowej Organizacji do Spraw Osób Upośledzonych ONZ: Ślepota to:1.Zupełny (całkowity) brak wzroku.2. Ostrość wzroku nie przekraczająca 1/20 (3/60 Sn) normalnej ostrości wzroku w lepszym oku, przy zastosowaniu szkieł korekcyjnych wyrównujących tę wadę wzroku.3.Ograniczenie pola widzenia do przestrzeni zawartej w 20 stopniach. Ślepota medyczna(czarna) - brak poczucia światła, całkowita utrata widzenia. Ślepota z poczuciem światła - rozróżnianie dnia i nocy, rozpoznawanie silnego źródła światła i cienia, reakcja na światło, brak dostrzegania przedmiotów.Za niedowidzącą uznaje się osobę, u której ostrość wzroku po korekcji szkłami,wynosi od 1/20 do 1/4 normalnej ostrości wzroku. Ostrość taka umożliwia naukę pisania i czytania przy odp.metodach pedagogiczno-lekarskich. Do niewidomych zaliczamy dzieci i dorosłych, którzy nie widzą od urodzenia, albo od wczesnego dzieciństwa tak, że nie pamiętają żadnych wrażeń wzrokowych. 2. Do ociemniałych zalicza się wszystkich,którzy widzieli, lecz potem utracili wzrok: a) nagle, np. w czasie wojny, przy pracy, w wyniku zdarzeń losowych w życiu b) stopniowo, np.wskutek chorób przewlekłych, nie przestrzegania BHP, następstwa wypadków.3. Do szczątkowo widzących zalicza się ludzi, którzy mają znaczną, lecz nie całkowitą utratę wzroku: a) odróżniają jedynie światło od ciemności i nie mogą poprawić widzenia szkłamib) z odległości 1m. rozpoznają zarys słupa, ludzi, drzew; nie mogą jednak nawet przy zastosowaniu szkieł korekcyjnych posługiwać się wzrokiem przy zabawie (dzieci), nauce, pracy. Mają ograniczone pola widzenia np.patrzą jak przez mały otwór. PRZYCZYNY IWALIDZTWA WZROKOWEGO 1. Czynniki genetyczne - dziedziczenie inw.wzroku od rodziców jeżeli w kilku pokoleniach były osoby niewidome lub niedowidzące. 2. Wady wrodzone analizatora wzrokowego i uszkodzenia okołoporodowe- zapalenie głębokie rogówki spowodowane kiłą wrodzoną; powoduje ono trwałe zbliznowacenie rogówki, jej zmętnienie, a w konsekwencji znaczne lub całkowite upośledzenia wzroku.- ubytek wrodzony tęczówki, naczyniówki, soczewki, nerwu wzrokowego- zaćma wrodzona- zapalenie rzeżączkowe- stany degeneracyjne różnych części siatkówki,soczewki,rogówki- zwyrodnienie barwnikowe siatkówki- wady refrakcji 3. Choroby analizatora wzrokowego-nowotwory oczu lub mózgu: jaskra, jaglica 4. Choroby zakaźne przebiegające z wysoką temperaturą.- ospa,zapalenie opon mózgowych i mózgu, szkarlatyna, ościec,cukrzyca,choroby tropikalne.5. Zatrucia - alkohol (metanol), jad kiełbasiany, grzyby.6. Urazy mechaniczne, termiczne, chemiczne - wypadki losowe;zabawy kijami,strzelanie wapnem,petardy,strzały z łuku, z procy, niewypały, zranienia i ukłucia nożem,widelcem,nożyczkami;oparzenia rozgrzanym tłuszczem, wodą; kwasy żrące.7. Awitaminoza - niedobory witaminy A 8. Zmiany starcze.
szyszka250