definicje.doc

NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ

Jak podaje J. Kirenko według koncepcji S. Nagiego, „niepełnosprawność jest procesem dynamicznym, składającym się z czterech stopni: patologii, uszkodzenia, ograniczenia funkcjonowania oraz niesprawności”[1]

„Przez niepełnosprawność będziemy rozumieli długotrwały stan, w którym występują pewne ograniczenia w prawidłowym funkcjonowaniu człowieka. Jest to stan będący efektem dysfunkcji natury fizycznej lub psychicznej, ubytku anatomicznego lub dysfiuracji wynikły
z urazów, schorzeń lub zaburzeń rozwojowych i powodujący znaczące ograniczenie możliwości wykonywania przez jednostkę podstawowych czynności życiowych (np. zdolności komunikowania się, prowadzenia gospodarstwa, uczenia się, podejmowania pracy itp.)”[2]

J. Kostrzewski podaje natomiast, iż „niepełnosprawność to istotnie niższy niż przeciętny poziom sprawności umysłowej, współwystępujący z niepełnosprawnością  w zakresie co najmniej dwóch umiejętności przystosowawczych, powstały w okresie rozwojowym”[3]

„Pojęcie niepełnosprawność obejmuje różne ograniczenia funkcjonalne jednostek ludzkich w każdym społeczeństwie, wynikające z uszkodzenia zdolności wykonywania jakiejś czynności w sposób uważany za normalny, typowy dla życia ludzkiego. Ograniczenia te mogą mieć charakter stały lub przejściowy, całkowity lub częściowy, mogą dotyczyć sfery sensorycznej, fizycznej i psychicznej."[4]

OSOBA NIEPEŁNOSPRAWNA

Jednostką niepełnosprawną jest osoba, której „stan fizyczny lub psychiczny trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza albo uniemożliwia wypełnianie zadań życiowych i ról społecznych zgodnie z normami społecznymi i prawnymi”[5]

Zgodnie z definicją sformułowaną przez Światową Organizację Zdrowia (WHO): Osoba niepełnosprawna to osoba, u której istotne uszkodzenia i obniżenie sprawności funkcjonowania organizmu powodują uniemożliwienie, utrudnienie lub ograniczenie sprawnego funkcjonowania w społeczeństwie, biorąc pod uwagę takie czynniki jak płeć, wiek oraz czynniki zewnętrzne.[6]

Osoba o naruszonej sprawności psychofizycznej, powodującej ograniczenia funkcjonalne sprawności lub aktywności życiowej w stopniu utrudniającym pełnienie właściwych dla nich ról społecznych.[7] Jest to definicja Komitetu Rehabilitacji i Readaptacji Człowieka Polskiej Akademii nauk z 1978 i 2002 roku.

UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE

„Stan niedostatecznej sprawności intelektualnej wskutek niedorozwoju lub uszkodzenia we wczesnym dzieciństwie tkanki mózgowej”[8]

Termin upośledzenie (handicap) ”określa utratę lub ograniczenie możliwości pełnego uczestniczenia danej osoby w życiu społecznym. Pojęcie to wskazuje na określony rodzaj relacji, jaki powstaje pomiędzy osobą niepełnosprawną a jej środowiskiem.”[9]

J. Kostrzewski określa upośledzenie umysłowe jako „istotnie niższy od przeciętnego ogólny poziom funkcjonowania intelektualnego występujący łącznie z upośledzeniem
w zakresie przystosowania się ze zmianami w ośrodkowym układzie nerwowym”.[10]

DZIECKO SPECJALNEJ TROSKI

Dziecko specjalnej troski wymaga szczególnej opieki i uwagi ze względu na to, że mieści się na niskim poziomie skali możliwości umysłowych i rozwój jego utrudnia dysfunkcja
w zakresie uczenia się, inwalidztwo fizyczne lub inne upośledzenie. Każde z tych dzieci stwarza szczególne trudności rodzicom, wymaga też skoncentrowanego wysiłku grupy specjalistów i całej rodziny, wymaga szczególnej miłości i cierpliwości. Jest to często męczące dla opiekunów i czasem ich zniechęca, szczególnie wtedy gdy dziecko jest w stanie czynić tylko, niewielkie postępy. Przy specjalistycznej pomocy rodzice mogą takiemu dziecku pomóc osiągnąć pełnię rozwoju jego możliwości. Jest to szczególnie ważne doświadczenie zarówno dla rodziców jak i dla dziecka. Najlepszym sprzymierzeńcem dla takiego dziecka oraz rodziców jest dobry, przyjazny i rozumiejący lekarz, który dobrze doradzi rodzicom, dokąd mogą się udać po pomoc, jacy specjaliści, stowarzyszenia edukacyjne, grupy wsparcia oraz fundacje specjalizują się w udzielaniu pomocy dzieciom
o określonym upośledzeniu. Powinien też w razie potrzeby dawać odpowiednie skierowania. Bardzo trudno jest być rodzicem dziecka specjalnej troski i nie należy oczekiwać, że staniesz się natychmiast dla twojego "trudnego" dziecka idealnym rodzicem o nadludzkich możliwościach!! Równie ważne jak troska o potrzeby dziecka i dbanie o wspierające otoczenie rodzinne jest dbałość o własne zdrowie i dobre samopoczucie.[11]

OSOBY O SPECYFICZNYCH POTRZEBACH

Dzieci o specjalnych potrzebach edukacyjnych to te, które nie potrafią podołać wymaganiom programu obowiązującego w danym kraju. Potrzebują one pomocy w formie specjalnego programu nauczania, metod nauczania dostosowanych do ich potrzeb, ograniczeń i możliwości, specjalnie przygotowanych pedagogów oraz odmiennych rozwiązań organizacyjnych dla realizowania ich specjalnej edukacji.[12]