Omów podział banków wg kryteriów wykonywanych czynności.
☻ banki centralne – jako banki emisyjne są jednostkami państwowymi albo podporządkowanymi państwu, posiadającemu przeważającą część ich kapitału. Są one bankami banków refinansując kredyty udzielone przez inne banki oraz prowadząc ich rachunki gromadzące pieniądz rezerwowy. Ponadto banki te reprezentują interesy kraju w stosunkach zagranicznych;
☻ banki komercyjne – przede wszystkim zajmują się przyjmowaniem depozytów, udzielaniem kredytów oraz świadczą inne usługi bankowe;
☻ banki rozwojowe – (inwestycyjne, hipoteczne) gromadzą środki o charakterze długoterminowym, emitując obligacje i listy zastawne, a także przyjmując wkłady długoterminowe, wykorzystują zgromadzone środki udzielając kredytów długo i średnioterminowych;
☻ bank (kasy) oszczędnościowe – gromadzą rozproszone oszczędności indywidualne i udzielają na ich podstawie kredytów lub korzystnie lokują gromadzone zasoby. Banki te często działają w powiązaniu z urzędami pocztowymi, które dysponują gęstą siecią placówek (np. PKO BP);
☻ banki specjalne – finansują wykonywanie specjalnych zadań wymagających szczególnego rodzaju obsługi bankowej, np.: - bank obsługujący handel zagraniczny, - bank budownictwa mieszkaniowego,- bank obsługujący giełdy;
☻ banki spółdzielcze – ze wzgl na formę własności i ekonomiczną treść działalności tworzą wyodrębnioną grupę banków. Są to małe lokalne banki działające samodzielnie na zasadach spółdzielczych. Łączą się w związki regionalne i krajowe będące ich centralami rozliczeniowymi i finansowymi.
Omów podział banków wg formy własności
☻ banki państwowe
☻ banki spółdzielcze
☻ banki prywatne
FUNKCJE NBP:
Bank emisyjny – emituje pieniądze; ustala wzory, ilość, zabezpieczenia; decyduje o emisji bonów pieniężnych; dokonuje obsługi bonów skarbowych i obligacji (wypuszczanych przez radę ministrów); organizuje obieg pieniężny tzn. reguluje podaż pieniądza na rynku i dostosowuje ja do warunków gospodarczych; wpływa na kreację pieniądza przez banki np. normy kredytowe
Bank banków – nadzoruje działalność innych banków (bo nakłada normy); udziela innym bankom kredytów: redyskontowego – pod zastaw weksli, lombardowego – pod zastaw papierów wartościowych, dziel sztuki, nieruchomości.
Bank państwa – obsługa i organizacja rachunków zagranicznych; pożyczki dla rządu; administracja długiem publicznym; zarządzanie rezerwami złota i rezerwami dewizowymi; utrzymywanie kursu walutowego
-Kształtowanie polityki pieniężnej państwa
-Restrykcyjne – ograniczanie ilości pieniądza w obiegu przez stopy procentowe. Ekspansywna – liberalna, niskie stopy procentowe, łatwo dostępne kredyty inwestycyjne.
Funkcja emisyjna na emisję środków pieniężnych w państwie.
Wymień rodzaje operacji bankowych
czynne (aktywne kredytowe, związane z działalnością kredytową, wykorzystują pasywa banku )
bierne (pasywne depozytowe, związane z przyjmowaniem lokat emisja własnych papierów wartościowych wykorzystują aktywa banku)
pośredniczące (usługowe – np. prowadzenie rach. bankowych, zakup i sprzedaż papierów wartościowych na zlecenie klienta)
Omów operacje na międzybankowym rynku pieniężnym
Operacje na międzybankowym rynku pieniężnym:
Depozyty – rodzaje:
1. overnight O/N – depozyt 1-dniowy ze zwrotem następnego dnia do określonej godziny;
2. tom/next T/N - lokata 1-dniowa bank przyjmujący lokatę otrzymuję pieniądze następnego dnia zawarciu transakcji, a zwraca następnego;
3. spot/next S/N - bank przekazuje pieniądze w drugim dniu roboczym po transakcji, a zwracane w następnym.
Omów rozliczenie za pomocą polecenia przelewu
polecenie przelewu (®dostawca (wierzyciel)®faktura®odbiorca (dłużnik) ®pol.przel. ®bank dłużnika®przekazanie śr. ®bank wierzyciela®zawiadomienie o przek.śr. ®dostawca)
stanowi udzielenie bankowi dyspozycji dłużnika obciążenia jego rachunku określoną kwotą i uznania tą kwotą rachunku wierzyciela (inicjatorem zapłaty jest dłużnik). Polecenie przelewu jest najpopularniejszą i uniwersalną formą rozliczeń bezgotówkowych. Jest to dokument 4-ro odcinkowy – 1 dla zleceniodawcy, 2-gi pozostaje w banku zleceniodawcy, 3-zachowuje bank odbiorcy, 4 trzymuje odbiorca przy wyciągu jako zawiadomienie o zaksięgowaniu przelewu na jego rachunku. W treści pol.przelewu zleceniodawca poleca aby oddział banku przelał z jego rachunku określoną kwotę pieniędzy na rzecz wskazanego odbiorcy, a także podaje skróconą informacje o regulowanym zobowiązaniu (np. nr faktury). Dokument podpisują upoważnione osoby (zgodnie z kartą wzorów podpisów). Jeśli już rachunek został obciążony przelewem odwołanie polecenia przelewu nie jest możliwe. Zalety – wygodna forma ze względu na jej prostotę i małą pracochłonność, umożliwia przyspieszenie przebiegu rozliczeń gdyż płatności przechodzą tylko przez 3 ogniwa (bank odbiorcy-bank dostawcy-dostawca)
Wady ograniczona możliwość oddziaływania na odbiorcę w wypadku nieterminowego regulowania płatności
tradycyjna metoda rozliczeń, która zapewnia realizację interesu zarówno dostawy jak i odbiorcy. Dostawcy zapewnia natychmiastowe otrzymanie należności, a odbiorcy pozwala uzależnić zapłatę od spełnienia przez dostawcę ustalonych warunków. Z tych względów akredytywa nadaje się przede wszystkim do rozliczeń z nieznanymi kontrahentami mającymi siedzibę w innej miejscowości ze słabo wypłacalnymi partnerami. Istota rozliczeń za pomocą akredyt polega na pokrywaniu przez oddział właściwy dla wierzyciela (w formie bezgot) określonych wierzytelności z wyodrębnionych na ten cel środków dłużnika z zachowaniem warunków ustalonych przez dłużnika. Zobowiązanie banku wystawiającego akred dokum staje się wymagalne z chwilą przedstawienia przez jego benefic dokumentów wymienionych w treści akred.
Akred jest metodą rozliczeń mniej wygodną od pol przelewu, ponieważ jednak zapewnia dostawcom terminową zapłatę stosowana jest wprawie wyłącznie jako formę oddziaływania na opieszałych płatników. Wadą akred jest również pracochłonność i negatywny wpływ na ruch towarów. Wysyłka towarów może nastąpić dopiero po otrzymaniu przez dostawcę zawiadomienia o otwarciu akred. Z kolei w momencie otrzymania zawiadomienia dostawca może nie mieć skompletowanej partii wysyłkowej zamówionych towarów lub śr transportu.
Akred jest terminowa więc zmusza dost do dostarczenia dostawy w okresie jej ważności.
Schemat – 1 odbiorca zleca otwarcie akred., 2. bank odbiorcy powiadamia bank dostawcy, 3. bank odbiorcy otwiera rachunek akredytywy i powiadamia o tym dostawcę 4. dostawca realizuje umowę zawartą z odbiorcą i wysyła rachunek do swojego banku, 5. bank dostawcy po obciążeniu rachunku akred i uznaniu rachunku dostawcy zawiadamia o dokonanej płatności dostawcę i bank odbiorcy przekazując jednocześnie fakturę, 6 bank odbiorcy zawiadamia odbiorcę o dokonanej płatności i przekazuje mu fakturę
Czek rozrachunkowy – stanowi dyspozycję wystawcy czeku udzieloną trasatowi do obciążenia jego rachunku kwotą na którą czek został wystawiony oraz uznania ta kwotą rachunku posiadacza czeku (na podst takiego czeku nie można wypłacić gotówki. Czeki te oznaczone są napisem „tylko do rozrachunku”. Uczestnicy: wystawca – dłużnik (trasant) ® remitent wierzyciel (beneficjent -podany imiennie lub na okaziciela) à bank wierzyciela à płatnik (trasat – zawsze bank dłużnika)
Omów rodz kart płatniczych dynamiczny rozwój informatyki a zwłaszcza teletransmisji sprawił, że obok tradycyjnych metod rozliczeń pojawiły się nowe, które cechuje oszczędność czasu i kosztów. Pieniądz bankowy występujący dotychczas w postaci zapisów księgowych jest zastępowany przez pieniądz elektroniczny rejestrowany w komputerach bankowych jako zapis elektromagnetyczny. Nowy rozwój techniki dotyczy kart zwanych: płatniczymi, kredytowymi i debetowymi. Istotą kart kredytowych jest możliwość korzystania ze środków, których aktualnie nie ma na rachunku. Bank przyznaje posiadaczowi rachunku limit kredytowy na podstawie podpisanej umowy.
Wymień rodzaje weksli - własne (proste, suche, sola) – są wekslami w których wystawca weksla przyrzeka zapłacić drugiej osobie określoną kwotę pieniężną po upływie określonego czasu; trasowane (ciągniony, trata) – wystawca weksla poleca płatnikowi (trasatowi) zapłatę określonej kwoty pieniężnej na rzecz remitenta. Jeżeli przy wekslu trasowanym remitent zgłosi się do trasata przed terminem płatności aby potwierdził zgodę na wykonanie polecenie trasanta, wówczas trasat staje się akceptantem a sam weksel nosi miano weksla akceptowanego (jest to jeden z rodzajów weksla trasowanego).
Wymień funkcje weksla 1)płatnicza – polega na zwolnieniu zaciągniętego zobowiązania przez wystawienie lub indosowanie weksla spełniającego rolę surogatu pieniądza; 2)kredytowa – wystawiane w transakcji kupna-sprzedaży, polega na udzielaniu nabywcy krótkoterminowego kredytu tzw. kupieckiego, umożliwia ona zatem dokonywanie różnorodnych transakcji bez konieczności natychmiastowej zapłaty należności; 3)gwarancyjna – polega na zabezpieczeniu zapłaty przez wszystkie osoby podpisane na wekslu z jednoczesną gwarancją dochodzenia należności wekslowej, w tym celu może być wykorzystany tzw weksel inblanco, zaopatrzony co najmniej w podpis wystawcy bez wypełnienia treści formularza wekslowego
Elementy weksla 1) nazwę „weksel” w tekście dokumentu; 2) polecenie bezwarunkowe zapłacenia określonej sumy pieniężnej; 3) nazwisko osoby która ma zapłacić (trasata) – dot.tylko weksla trasowanego; 4) oznaczenie terminu płatności; 5) nazwisko osoby na której rzecz lub na której zlecenie zapłata ma być dokonana (remitent); 6) oznaczenie daty i miejsca wystawienia weksla; 7) podpis wystawcy weksla (trasanta)
Omów następujące terminy: trasant, trasat, remitent. trasant – wystawca weksla; trasat – osoba która ma zapłacić sumę pieniężną oznaczoną na wekslu; dłużnik wekslowy wskazany przez wystawcę weksla ciągnionego; remitent – osoba wskazana na wekslu której ma być wypłacona suma wekslowa (pierwszy posiadacz weksla, pierwszy uprawniony wierzyciel wekslowy)
Podaj definicję czeku i jego elementy - pisemny dokument w którym wystawca (trasant) kieruje polecenie do płatnika (trasata) dokonanie zapłaty określonej kwoty pieniężnej na rzecz określonej osoby (remitenta) lub na rzecz okaziciela w ciężar środków będących w dyspozycji wystawcy 1) nazwa „czek” w samym tekście dokumentu; 2) bezwarunkowe pol zapłaty oznaczonej kwoty pieniężnej; 3) nazwisko osoby która ma zapłacić; 4) oznaczenie daty i miejsca wystawienia czeku; 5) podpis wystawcy czeku
Bon skarbowy - jedna z form państwowych papierów wartościowych potwierdzających zobowiązanie państwa z tytułu zaciągniętego kredytu. Bony skarbowe są emitowane w celu zaciągania pożyczek krótkoterminowych na okres 3-6 miesięcy, lokowane z reguły w bankach centralnych, które mogą je wykorzystywać do prowadzenia operacji wolnego rynku. Emisja bonów skarbowych może zapewnić budżetowi państwa płynność i możliwość terminowego regulowania płatności niezależnie od tempa gromadzenia dochodów budżetowych
Bon pieniężny – pap. Wartościowy emitowany przez NBP w celu regulowania płynności finansowej banków wyrażającym zobowiązania BC do zapłaty wartości nominalnej
Bon komercyjny dotyczy działalności handlowej, krótkoterminowy papier wartościowy wyrażający zobowiązanie emitenta do zapłaty jego posiadaczowi określonej kwoty w określonym terminie (banki które wykazują niedobór środków pieniężnych).
Pośrednikiem są banki komercyjne
Obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji (obligatoriusza) i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia (wykupu obligacji)
Kto może emitować obligacje: Skarb państwa Banki Podmioty gospodarcze posiadające osobowość prawną Gminy oraz miasto stołeczne Warszawa Organizacje społeczne prowadzące działalność gospodarczą
Rodzaje i narzędzia polityki pieniężnej.
W literaturze przedmiotu wyróżniamy dwa rodzaje polityki pieniężnej:
a) Ekspansywna, inaczej łagodna lub miękka.
¨ Obniżanie stopy procentowej kredytu refinansowego w banku centralnym.
¨ Obniżenie stopy rezerw obowiązkowych dla banków komercyjnych.
¨ Operacje otwartego rynku – skup papierów wartościowych skarbu państwa.
Wszystkie powyższe narzędzia mają jeden główny cel, a mianowicie wzrost podaży pieniądza na rynek.
b) Restrykcyjna, inaczej ostra lub twarda.
-Podniesienie stopy procentowej.
-Podwyższenie stopy rezerw obowiązkowych.
-Operacje otwartego rynku, a w nich sprzedaż papierów wartościowych skarbu państwa.
Wszystkie powyższe narzędzia prowadzą do zmniejszenia podaży pieniądza na rynek
Cel polityki finansowej państwa jest to zapewnienie podniesienia poziomu życia we wszystkich podstawowych dziedzinach
Cele polityki finansowej mają charakter realny i można je mierzyć. Dzielimy je na dwie grupy:
1. Cele uniwersalne. Do celów uniwersalnych zalicza się wzrost gospodarczy który wyraża się w przyroście PKB w czasie:
¨ Tworzenie miejsc pracy, czyli walka z bezrobociem.
Naturalna stopa bezrobocia wynosi 5%. Kiedy bezrobocie przekracza 5% państwo zobligowane jest do dostarczania środków finansowych bezrobotnym.
¨ Stabilizacja gospodarki obejmuje ograniczenie amplitudy wahań cyklu przy wykorzystaniu różnych instrumentów finansowych:
¨ Wspieranie konkurencyjności gospodarki krajowej na rynkach światowych.
¨ Zachowanie realnej wartości pieniądza (walka z inflacją).
¨ Zapewnienie wewnętrznego bezpieczeństwa systemu finansowego. Objawia się tym, że w państwie występują różne instytucje nadzorujące system finansowy. Bezpieczeństwo zewnętrzne systemu finansowego dotyczy utrzymania pozycji walutowej kraju. System stabilnej waluty pozwala na regulowanie zobowiązań wobec zagranicy (np. dług brazylijski).
2. Cele specyficzne. Dotyczą konkretyzacji celów uniwersalnych, np. wzrost gospodarczy jest celem uniwersalnym, natomiast wzrost gospodarczy na poziomie 3,4% PKB jest celem specyficznym.
Polityka finansowa państwa występuje w dwóch obszarach:
a) Polityka fiskalna.
b) Polityka monetarna, która znajduje wyraz w funkcjonowaniu rynku finansowego.
Rynek finansowy wraz z obrotem tworzy system finansowy. Cel rynku finansowego. System finansowy w gospodarce rynkowej to mechanizm współistnienia i przepływu środków finansowych między podmiotami gospodarczymi. W skład takiego systemu wchodzą: rynki finansowe, instrumenty finansowe, instytucje finansowe, które kontrolują i wpływają na obieg środków pieniężnych, zasoby określające sposób funkcjonowania systemu.
Instrumenty finansowe to zobowiązania finansowe (roszczenia dotyczące majątku) jednych podmiotów gospodarczych w stosunku do drugich.
Rozrachunki międzyoddziałowe i międzybankowe oraz rozliczenia zagraniczne.
Rozrachunki międzyoddziałowe powstają wtedy, gdy do oddziałów banków wpływają dokumenty rozliczeniowe (np. polecenie przelewu), które pochodzą od klientów innych oddziałów operacyjnych tego samego banku. Jeśli dokumenty rozliczeniowe pochodzą z oddziałów operacyjnych innych banków są traktowane jako rozliczenia międzybankowe.
W każdej operacji rozliczeniowej uczestniczą dwa oddziały:
- oddział rozpoczynający rozliczenie, który dokonuje księgowań pierwotnych i przesyła dokumenty do oddziału wtórnego,
- - oddział wtórny dokonuje wyrównującego rozliczenia.
Jeżeli w rozliczeniach uczestniczą oddziały tego samego banku, to zgodność księgowań pierwotnych i wtórnych kontroluje centrum rozliczeniowe danego banku, a zasady rozrachunków ustalają prezesi poszczególnych oddziałów banków. Natomiast zasady rozrachunków międzybankowych przebiegających między oddziałami operacyjnymi rożnych banków ustala prezes NBP.
Warunkiem przeprowadzenia rozrachunku między bankami jest posiadanie przez zleceniodawcę niezbędnych środków na rachunku bieżącym w NBP. NBP obciąża rachunek bieżący banku-zleceniodawcy pod warunkiem, że ma on wystarczające pokrycie na swym rachunku. Banki mogą przeprowadzać rozliczenia w drodze kompensaty przy bezpośredniej wymianie dokumentów rozliczeniowych, ale ostateczny rozrachunek między bankami przebiega na ich rachunkach bieżących w NBP.
Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej pojawią się tzw. rozliczenia transgraniczne z bankami w krajach członkowskich. Określenie „przelew transgraniczny" oznacza transakcję przeprowadzoną z inicjatywy nadawcy za pośrednictwem banku w jednym państwie członkowskim, w celu udostępnienia określonej kwoty pieniędzy beneficjentowi w banku na terytorium innego państwa członkowskiego; nadawcą i beneficjentem może być ta sama osoba. Banki mają obowiązek poinformowania klienta o dokonaniu przelewu transgranicznego w sposób umoż...
Minnie_