WARTOŚCI POLITYCZNE W PAŃSTWIE DEMOKRATYCZNYM
Historyczne formy demokracji rozwijały i doskonaliły zasady i cechy ustroju demokratycznego, które stały się podstawą współczesnych systemów demokratycznych.
ZASADA SUWERENNOŚCI
Najistotniejszą z zasad ustroju demokratycznego jest zasada suwerenności. Suwerenność jest cechą władzy państwowej nieograniczonej i najwyższej. Pierwotnie określała ona strukturę aparatu państwowego i była przypisywana władzy monarchy – pierwotnej, najwyższej i niezawisłej. Współcześnie suwerenności nadawana jest nowa treść. Jest ona związana z tzw. legitymizmem władzy państwowej, tzn. faktem, że władza ta pochodzi od narodu. Oznacza ona, że władza zwierzchnia w państwie należy do narodu i jedynie naród jest władny dokonać legitymizacji władzy. Zasada suwerenności oznacza też, że państwo – władza jest organem woli narodu, który jest najważniejszym źródłem władzy. W państwie demokratycznym do sprawowania władzy nie jest uprawniona żadna jednostka, grupa społeczna czy partia polityczna, a tylko naród. Władcze uprawnienia narodu są urzeczywistniane za pomocą demokracji pośredniej i bezpośredniej. Bezpośrednie formy demokracji to referendum, inicjatywa ludowa, veto ludowe oraz różne rodzaje samorządów. Pośrednie formy demokracji, to uczestnictwo w rządzeniu poprzez wybór niektórych organów państwowych za pomocą różnych form reprezentacji interesów, zwłaszcza partii politycznych i grup nacisku.
Zasada suwerenności narodu jest zawarta w tekstach konstytucji państw demokratycznych. W Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z roku 1992 w art.2 czytamy:
1. W Rzeczypospolitej Polskiej władza zwierzchnia należy do Narodu;
2. Naród sprawuje władzę przez swych przedstawicieli wybieranych do Sejmu i Senatu; sprawowanie władzy następuje także poprzez wyrażenie woli w drodze referendum […].
ZASADA PRZEDSTAWICIELSTWA
Zasada przedstawicielstwa (reprezentacji ) wynika z zasady suwerenności. Instytucje przedstawicielskie, to wybieralne organy władzy w państwie, przede wszystkim parlament (sejm i senat), oraz główny urząd w państwie (prezydent). Zasada ta jest również realizowana przez organy samorządu terytorialnego, rady miejskie, gminne i prowincjonalne. Ludzie pełniący funkcje w organach władzy państwowej i samorządowej posiadają uprawnienia do sprawowania władzy nadanej im z woli narodu. Senatorowie, posłowie i członkowie samorządów lokalnych reprezentują naród, nie zaś tylko grupę ludzi, którzy na nich głosowali. Zasada przedstawicielstwa ma to do siebie, że działalnośc przedstawicieli narodu jest obserwowana i oceniana przez opinie publiczną
majestic444