Badanie  jamy brzusznej

Badanie

·         anatomiczne

·         diagnostyczne

Badanie podmiotowe:

·         podstawowe dolegliwości – ból (rodzaj, lokalizacja, promieniowanie)

·         kiedy wystąpiły dolegliwości

·         początek dolegliwości (nagły, narastający)

·         przebieg dolegliwości

·         koincydencja dolegliwości np. z jedzeniem czy wysiłkiem

·         przebyte choroby

·         przyjmowane leki

·         alergie

·         nałogi

·         wywiad rodzinny

Badanie przedmiotowe:

-          Ogrzane, oświetlone, intymne pomieszczenie

-          Badający powinien mieć ciepłe ręce

-          Brać pod uwagę wszystkie inne rzeczy

-          Odpowiednie wyposażenie (kozetka, krzesło, stolik na notatki)

Badanie:

-          Oglądanie:

·  Powłoki skórne: nacieki zapalne, blizny pooperacyjne, choroby pasożytnicze, węzły chłonne, naturalne przetoki, wyłonienie odbytu- lewe podbrzusze)

-          Obmacywanie: (od lewego dolnego kwadrantu na około)

·  Delikatne powierzchowne: zacząć od miejsca oddalonego od miejsca chorego.

Ø      Badamy napięcie skóry,

Ø      Unerwienie /np. zaburzenia czucia skórnego/;

Ø      Tonus mięśniowy /napięcie mięśni/;

Ø      naturalne przepukliny /pępkowa, mosznowa, pachwinowa, kresy białej, pooperacyjna; trzeba macać worek przepuklinowy/

Ø      Patologie w postaci guzów /guzy jelita, nerek, wątroby/

·  Badanie mocniejsze: objawy patologiczne:

Ø      Napięcie mięśniowe tzw. ostry brzuch: objaw otrzewnowy, rozlany, deskowaty brzuch. Ostry brzuch: perforacja jelita, wrzodu żołądka, choroby nowotworowe z perforacją, zator tętnicy krezkowej górnej, choroby bakteryjne, ostre zapalenie trzustki, pęcherzyk zgorzelinowy, niedrożność porażenna.

Ø      Objaw Blumberga - bolesność uciskowa, objaw punktowy podrażnienia otrzewnej, nasila się przy odrywaniu ręki od powłok brzucha. Bada się go w: 1/3 odległości między pępkiem a kolcem górnym przednim kości biodrowej- PKT MC BURNEYA. Ostre zapalenie wyrostka robaczkowego, przydatków.

Ø      Objaw Rovsinga- uciśnięcie w lewym dole biodrowym, przy uciskaniu wykonujemy ruch antyperystaltyczny (wzrost ciśnienia w jelitach i przenosi się na drugą stronę, dlatego po uciśnięciu po lewej stronie boli pacjenta po prawej)

Ø      Objaw Goldflama- objaw wstrząsania okolicy lędźwiowej, świadczy o chorych nerkach (napięcie torebki- jest ona tkliwa). Trzeba opukiwać symetrycznie z tą samą siłą.

Ø      Objaw Chełmońskiego- objaw wstrząsania okolicy prawego łuku żebrowego /schorzenie pęcherzyka żółciowego: zapalenie, kamica pęcherzyka, żółtaczka mechaniczna (zastoinowa) z powiększeniem wątroby/

Ø      Objaw chełbotania- służy stwierdzeniu obecności wolnego płynu w jamie otrzewnowej / marskość wątroby, PK niewydolność krążeniaà płyn w jamie otrzewnowej i opłucnowej; nowotworyà np. guz jajnika

Ø      Objaw Murphyego- stan zapalny pęcherzyka żółciowego, w trakcie głębokiego wdechu pacjenta wchodzimy pod prawe podżebrze i jeśli występuje ból i zatrzymanie oddechu jest to dodatni objaw. Pęcherzyk żółciowy: linia środkowo- obojczykowa, zjeżdżamy w dół pod łuk żebrowy i 2 cm pod nim jest pęcherzyk żółciowy. Powiększenie pęcherzykaà wodniak, ropniak, guzy, rak pęcherzyka.

-          Osłuchiwanie:

(pod łukiem żebrowym w linii środkowoobojczykowej, szura palcem od zewnątrz w kierunku słuchawki; znaczenie np. w wyznaczeniu granicy wątroby)

3

·  Cisza w brzuchu- brak perystaltyki

·  Ruch perystaltyczny metaliczny

·  Można osłuchać bicie serca dziecka

·  Osłuchać aortę /np. tętniak rozwarstwiający aorty/

·  Można osłuchać tętnice nerkowe i udowe

-               Opukiwanie

Np. wypukanie granicy wątroby, jeśli są trudności w jej opukaniu to wykonujemy to na lewym boku

Przyczyny powiększenia wątroby:

a)     Przekrwienie bierne wątroby:

ü      Niewydolność PK serca /dochodzi do zastoju/

ü      Wątroba gładka, potem tkliwa

b)     nowotwory wątroby:

ü      Pierwotne: miejsce pochodzenia

ü      Wtórne - przerzuty

c)      stłuszczenie wątroby:

ü      Po alkoholu, Przekarmieniu, Polekoweà paracetamol,Toksyczneà metale ciężkie

d)     cukrzyca

e)      żółtaczki cholestatyczne polekowe

f)       zaburzenia przemiany materii:

ü      Hemochromatoza (cukrzyca brązowa)

ü      Choroba Wilsona (zwyrodnienie wątrobowo- soczewkowe)

ü      Skrobiawice – amyloidoza

ü      Porfirie

g)     marskość wątroby (marskość wrotna lub żylna)

h)     choroba Laenneca- powikłaniem są krwawienia z żylaków, występuje głównie u mężczyzn

i)       choroba Wejla

j)       WZW- typu A, B, C

k)     mononukleoza zakaźna (nieznacznie)

l)       bakteryjne zapalenie wsierdzia (dur brzuszny)

m)   kiła wątroby (II, III rzędowa- zmiany guzowate)

n)     bakteryjny ropień wątroby; ameboza; promienica wątroby

o)     kamica PŻW

p)     zapalenie wewnątrz wątrobowych dróg żółciowych

q)     zakrzep żyły wrotnej

r)      zarostowe zapalenie żyły wątrobowej- zespół Budy- Chariego

s)      białaczki, szczególnie szpikowa

t)       ziarnica łagodna wątroby, bąblowiec wątroby; torbiel wątroby (współistnieje z torbielowatością nerek)

Przyczyny powiększonego pęcherzyka żółciowego;

-   Wodniak, ropniak, Rak brodawki Vatera, rak głowy trzustki

-   Przewlekłe zapalenie trzustki

Objaw Courvoisiera – występuje zwłaszcza przy kamicy, powiększeniu pęcherzyka żółciowego.

Splenomegalia:

-   Ostre choroby zakaźne (posocznica, dur brzuszny, róża)

-   Bakteryjne zapalenie wsierdzia (włośnica)

-   żółtaczka zakaźna

-   Zapalenie wewnątrzwątrobowych dróg żółciowych

-   Kiła wrodzona i nabyta

-   Marskość rozlana wątroby

-   Zakrzep żyły wrotnej i śledzionowej

-   Białaczki przewlekłe i ostre

-   Choroba Addisona- Birnera

-  Czerwienica

-   Szpiczak mnogi

-   Mięsak limfatyczny

-   Mieloskleroza

-   Wrodzona żółtaczka hemolityczna

-   Zawał śledziony

-   Toczeń rumieniowaty

-   Choroby spichrzeniowe

-   Torbiele i inne guzy śledziony