MAUREEN KEANE, DANIELLA CHACE Dieta w chorobach nowotworowych (What to eat if you have cancer) (T�um. Dr n. Med. Piotr Muldner-Nieckowski, Anna Omacka-Kempny) Ksi��k� t� dedykuj� obojgu moim rodzicom zmar�ym na t� straszliw� chorob� zanim zd��y�em ich pozna� oraz mojej obecnej matce - mam nadziej� szcz�liwie i w por� uratowan�. (h)udson PODZI�KOWANIA Chcia�yby�my podzi�kowa� doktorom: Joe Pizzorno, Jay Littel, D�bowi Brammerowi, Allanowi Gaby'emu, oraz Joh-nowi Lung za podzielenie si� z nami swoj� wiedz�; Darren i Tonji Hill za wsparcie swoimi w�asnymi do�wiadczeniami i prze�yciami; Davidowi Stevensonowi za ilustracje; Nelsowi Moultonowi za pomoc w pracach komputerowych; oraz Merrilee Gomez. Maureen pragnie podzi�kowa� swojemu m�owi, Johnowi, za mi�o�� i wsparcie przez ca�y okres terapii, podczas operacji i w trakcie rekonwalescencji; swojemu synowi, Mi-chealowi, za fachow� pomoc komputerow� podczas przygotowywania tej ksi��ki; oraz Meave - swojej kotce, kt�ra zawsze by�a przy niej. S�OWO WST�PNE Trudne problemy zwi�zane z chorobami nowotworowymi od dziesi�tk�w lat zajmuj� lekarzy i naukowc�w, ale z wyj�tkiem raka p�uc, etiologia z�o�liwego charakteru guz�w jest nieznana. Na podstawie bada� populacji i naukowych analiz epidemiologicznych odkryli�my jednak�e wiele przydatnych wskaza� dotycz�cych przyczyn raka. Na przyk�ad, w krajach rozwijaj�cych si� cz�stotliwo�� wyst�powania raka nie jest tak wysoka, jak w spo�ecze�stwach wysoko rozwini�tych. Epidemiczny charakter raka w Ameryce kojarzony jest z zanieczyszczeniem powietrza i w�d, ska�eniem �a�cuch�w pokarmowych, technikami przetw�rstwa spo�ywczego, paleniem, narkotykami, ci�g�ymi stresami, oty�o�ci� i siedz�cym trybem �ycia. Wszystkie te czynniki mog� si� wi�za� z przyczynami raka, poprzez ich wp�yw na zaburzenia w od�ywianiu. Jest ju� potwierdzony fakt, �e dwie z trzech kobiet z rakiem piersi cierpi� na oty�o��. Na od�ywianie wp�ywaj� decyzje dotycz�ce stylu �ycia i spos�b od�ywiania, kt�ry mo�e albo spowodowa� os�abienie organizmu, doprowadzaj�c do rozwoju raka, albo wzmocni� system obronny organizmu, zwi�kszaj�c nasze mo�liwo�ci zapobiegania i/lub kontrolowania proces�w nowotworowych. Badania epidemiologiczne oraz te dotycz�ce zwyczaj�w dietetycznych wskazuj�, �e okre�lone, naturalnie wyst�puj�ce substancje chemiczne, stanowi� ochron� przed rakiem. Nast�pi� post�p w nauce dotycz�cej od�ywiania, wi�c mo�emy leczy� zaburzenia fizjologiczne dzi�ki spo�ywaniu okre�lonych pokarm�w i substancji pokrewnych. Dla przyk�adu, sk�adniki po�ywienia (przeciwutleniacze) mog� wspom�c i wzmocni� system odporno�ciowy, a sk�adniki takie jak b�onnik mog� chroni� przed rozwojem kom�rek rakowych. Ta publikacja mo�e u�wiadomi� pacjent�w chorych na raka, dostarczaj�c im informacji, jak bardzo cenne jest zrozumienie proces�w rakotw�rczych i ich leczenie. W ci�gu ostatnich 25 lat wielu pacjent�w przebywaj�cych pod moj� opiek� pyta�o, co mog� zrobi�, aby zmieni� sw�j styl �ycia i zwi�kszy� mo�liwo�� zapobiegania i/lub wyleczenia raka. Informacje zawarte tutaj mog� si� okaza� niezwykle cenne dla uzyskania odpowiedzi na te pytania. Opisy dotycz�ce diety, zawarte w tej ksi��ce, s� odpowiednie dla pacjent�w na ka�dym etapie leczenia. Zmiana stylu �ycia, ��cznie z popraw� sposobu od�ywiania, mo�e wzbogaci� tradycyjne metody leczenia raka. Ta ksi��ka definiuje program od�ywiania, jako uzupe�nienie terapii medycznej. Ulepszone nawyki dietetyczne i zmieniony styl �ycia mog� wspom�c konwencjonalne metody leczenia. W przesz�o�ci wiele ofiar chor�b nowotworowych w��czonych by�o w programy badawcze, kt�re nie ujmowa�y jednak tych spraw wszechstronnie. Osoby, kt�re odgrywaj� aktywn� i pozytywn� rol� we w�asnym leczeniu, zwi�kszaj� szans� na powr�t do zdrowia i ca�kowite wyleczenie. John A. Lung, M.D., chirurg onkolog Instytut Onkologiczny w Mountain States, Boise, Colorado WPROWADZENIE Je�eli stwierdzono u ciebie raka, na pewno dobrze pami�tasz moment, kiedy otrzyma�e� t� wiadomo��. Ja nigdy go nie zapomn�. Wszystko zacz�o si� siedemna�cie lat temu w dniu, kt�ry wydawa� si� zwyk�ym dniem. By�am w czwartym miesi�cu ci��y z moim drugim dzieckiem i schylanie si� by�o ju� utrudnione. Jako� by�am pewna, �e to b�dzie dziewczynka. M�j bardzo ruchliwy syn mia� ju� osiemna�cie miesi�cy i by�am gotowa do zmiany w rodzinie. Ci�gn�c dziecko za sob� ogl�da�am wystawy sklepowe z ubrankami dla dzieci, zw�aszcza ciuszki dla ma�ych dziewczynek, z kokardkami i koronkami. Tego dnia schyli�am si�, aby wyj�� garnek z szafki. Plecy przeszy� mi skurcz. Gdy znieruchomia�am, by z�apa� oddech, poczu�am strumie� ciep�ej krwi p�yn�cy po wewn�trznej stronie ud. Min�y dwa tygodnie i po dw�ch badaniach ultrasonograficznych wiedzieli�my ju�, �e nasze dziecko nie �yje. Ale �o�ysko nie umar�o, nadal �y�o i ros�o. Dziesi�� dni p�niej, po wy�y�eczkowaniu jamy macicy, przeprowadzonym w celu usuni�cia resztek �o�yska i p�odu, zadzwoni� m�j ginekolog. Chcia� si� natychmiast zobaczy� ze mn� i poprosi�, bym przysz�a do niego z m�em. Gdy zapyta�am, co si� dzieje, po prostu odpowiedzia�, �e chce przedyskutowa� z nami wyniki histopatologiczne, a trudno by�o rozmawia� o tym przez telefon. Wydusi�am z siebie: "To nie jest rak, prawda?". Chwila ciszy. Zawsze si� ba�am milczenia. "Nie, to nie jest rak". Widzia�am w wyobra�ni, jak pr�buje znale�� odpowiednie s�owa. "Ale to co� mo�e si� rozwin�� w raka, je�li nadal b�dzie si� rozwija�. Prawdopodobnie usuni�to wszystko". Rok p�niej znalaz�am si� w gabinecie onkologicznym na Uniwersytecie Waszyngto�skim. To "co�" najwyra�niej pozosta�o. Kom�rki �o�yska mojego nie�yj�cego dziecka b��ka�y si� w moim ciele, szukaj�c dla siebie miejsca. "Nie ma powodu do zmartwienia - zapewniano mnie, prawdopodobnie dotar�y tylko do �ciany macicy. Chemioterapia powinna zadzia�a�. Prawie zawsze dzia�a". Gdy tomografia komputerowa wykaza�a, �e p�uca s� czyste, poddano mnie pierwszej serii chemioterapii metotrek-satem (ametopteryn�). Robi�c wszystko, aby nie my�le� o igle, kt�r� piel�gniarka pr�bowa�a bezskutecznie wbi� mi w grzbiet r�ki, zapyta�am j�: , Je�li ta choroba rozwija si� jak rak i jest leczone jak rak, to jaka jest r�nica mi�dzy ni� a rakiem"? Spojrza�a mi w oczy, a potem spu�ci�a wzrok, by nadal popracowa� nad moj� �y��. "Gdy rozwija si� w ten spos�b - powiedzia�a jakby do mojej d�oni - to jest to rak". "Och" - to westchnienie by�o moj� jedyn� odpowiedzi�. Moj� pierwsz� reakcj� by�o zak�opotanie. Jak mog�am mie� raka i nie wiedzie� o tym? Dlaczego nikt nie zada� sobie trudu, by mi o tym powiedzie�? Oczywi�cie, kretynko, powiedzia�am do siebie, masz wizyt� u onkologa w klinice onkologicznej, jeste� poddana chemioterapii przez piel�gniark� onkologiczn�. Wi�c my�lisz, �e co masz? Ale nie raka, nie ja. Nie wiem, co by�o gorsze w ci�gu tych pierwszych kilku tygodni: skutki uboczne dzia�ania metotreksatu czy �wiadomo��, �e mam raka. S��wko na R. Nie ja. To mnie nie dotyczy. Wielu przyjaci� dawa�o mi jakie� rady zaraz po pierwszym etapie leczenia; inni przysy�ali pami�tki, kartki. Wszyscy si� za mnie modlili. Uwa�a�am za konieczne p�j�cie na oficjalny obiad sponsorowany przez Klub Irlandzki. Chcia�am pokaza� swoim przyjacio�om, �e ta choroba nie jest w stanie mnie za�ama�. Zaczyna� si� w�a�nie tydzie� irlandzki i komitet organizacyjny serwowa� wo�owin� konserwow� z chrzanem oraz kaw� po irlandzku. Nikt w klinice ani s�owem nie wspomnia�, jak si� powinnam od�ywia�. Pierwsza seria metotreksatu nie poskutkowa�a. Druga te� nie. Nie ma problemu, stwierdzi� lekarz, prawdopodobnie zadzia�a aktynomycyna. Ale pierwsza seria aktynomycyny nie zadzia�a�a, tak jak i druga. M�j onkolog wspaniale potrafi� przekazywa� wiadomo�ci: "Masz trzy opcje - powiedzia� przez telefon. - Nie r�b nic, a ja ci gwarantuj�, �e umrzesz do roku. Mo�emy ci� po�o�y� w szpitalu jesieni�, by zastosowa� z�o�on� chemioterapi�, po kt�rej b�dziesz si� do�� fatalnie czu�a. Albo mo�esz si� podda� operacji". Kom�rki rakowe usadowi�y si� prawdopodobnie w macicy. Wybra�am operacj�. Podda�am si� ostatniej serii chemioterapii, po kt�rej usuni�to mi macic� i jajowody. To by�o szesna�cie lat temu. Odros�y mi w�osy i wkr�tce wszystko by�o ju� tylko wspomnieniem. Jedyn� rzecz, jaka pozosta�a, by�a blizna po operacji i... niech�� do chrzanu. Ani razu w ci�gu szesnastu miesi�cy test�w i leczenia �aden z moich lekarzy, �adna z piel�gniarek ani nikt spo�r�d innych pracownik�w s�u�by zdrowia nie rozmawia� ze mn� o od�ywianiu. Ich zdaniem specjalna dieta by�a bez znaczenia przy raku. Nie rozumieli prawdziwej istoty od�ywiania, kt�r� jest wspomaganie leczenia. Terapia od�ywianiem pomaga uk�adowi odporno�ciowemu organizmu w lepszym spe�nianiu funkcji, r�wnocze�nie wspieraj�c zdrowe kom�rki podczas uci��liwego leczenia choroby nowotworowej. Zatem stosowanie si� do rad zawartych w tej ksi��ce nikogo nie wyleczy z raka. Samo od�ywianie nie pokona raka. Ale gdy dodamy t� terapi� do tradycyjnego sposobu leczenia chor�b nowotworowych, mo�e to zwi�kszy� szans� na wyleczenie oraz poprawi� jako�� twego �ycia. Ta ksi��ka jest podzielona na trzy cz�ci. Cz�� pierwsza jest elementarzem - podstawow� wiedz� na temat cia�a, r�nych nowotwor�w i od�ywiania. Ale bardzo ci� prosz�, nie spiesz si� z przeczytaniem tego. Ta cz�� pomo�e ci porozumie� si� z twoim lekarzem i pozwoli na podj�cie bardziej �wiadomych decyzji dotycz�cych od�ywiania. Cho� to okropne, co chcemy ci powiedzie�, ale wkr�tce staniesz si� celem atak�w licznych sprzedawc�w �ywno�ci, a wielu z nich nic nie b�dzie wiedzia�o o istocie od�ywiania i nowotworach. B�d� przygotowany na to i zignoruj ich. Cz�� druga omawia r�ne skutki uboczne zwi�zane z leczeniem nowotwor�w. Ka�dy rozdzia� pokazuje osobny problem, wyja�nia, co go powoduje i sugeruje metody post�powania. W cz�ci trzeciej i zarazem g��wnej znajdziesz kilka propozycji diet. S� one tak zaplanowane, aby od�ywianie dostarczy�o wysokowarto�ciowych sk�adnik�w pacjentom chorym na raka. Do ka�dej propozycji diety do��czona jest propozycja �ywno�ci dodat...
sashakiev500