Idea ochrony przyrody towarzyszyła człowiekowi od dawna. Aktualnie stała się priorytetowym celem działalności człowieka, aby zachować zasoby przyrody nieożywionej i ożywionej ze względów: naukowych, krajobrazowych, rekreacyjnych, gospodarczych.
W Polsce istnieją następujące formy ochrony przyrody:
Parki narodowe – są najwyższą formą ochrony przyrody. Obejmują obszar o powierzchni powyżej 1000 ha, o szczególnych wartościach przyrodniczych, naukowych, dydaktycznych, historycznych, krajobrazowych. Aktualnie w kraju są 22 parki narodowe obejmujące powierzchnię 0,9% całego kraju.
Rozmieszczenie parków narodowych w Polsce.
Rezerwaty przyrody – to obszary obejmujące zachowane w stanie naturalnym ekosystemy, określone gatunki, elementy przyrody nieożywionej mające istotną wartość ze względów naukowych, przyrodniczych, kulturowych, krajobrazowych. Ze względu na przedmiot ochrony, wyróżniamy rezerwaty leśne, florystyczne, krajobrazowe, faunistyczne, torfowiskowe, wodne.
Obecnie w Polsce utworzono 1122 rezerwaty (dane z 1995 roku) o łącznej powierzchni 121 tys. ha.
Parki krajobrazowe – to formy ochrony powstające w latach 70-tych. Obecnie w Polsce jest ponad 100 Parków Krajobrazowych. Zajmują powierzchnię 6,3% powierzchni kraju. Parki krajobrazowe obejmują teren, na którym przeważa krajobraz naturalny z urozmaiconą rzeźbą oraz zabytkami kultury tworzącymi harmonijną całość z przyrodą.
Obszary chronionego krajobrazu – są to tereny wartościowe pod względem przyrodniczo-krajobrazowym. Obejmują różne typy ekosystemów podlegające zagospodarowaniu. Mogą być przeznaczone na tereny rekreacyjne.
Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt. Celem tej ochrony jest zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej. W 1995 r. utworzono aktualne listy gatunków roślin i zwierząt objętych ochroną. W Polsce objęto ochroną 111 gatunków roślin i 125 gatunków zwierząt.
Pomniki przyrody – są cennymi tworami przyrody żywej lub nieożywionej, np. duże stare drzewa, aleje, głazy narzutowe. W Polsce jest ok. 27 tys. pomników przyrody. Pomniki oznaczone są tabliczką z godłem.
Użytki ekologiczne – są pozostałością ekosystemów tworzonych dla zachowania unikatowych zasobów środowiska, np. kępy drzew, wydmy, starorzecza.
Rezerwaty biosfery – chronione tereny, cenne pod względem przyrodniczo-krajobrazowym. Zaczęto je tworzyć od 1976 r. Na świecie utworzono ponad 100 rezerwatów biosfery. W Polsce rezerwatami biosfery są: Puszcza Białowieska, Babiogórski Park Narodowy, Słowiński Park Narodowy, Bieszczadzki Park Narodowy, Karkonoski Park Narodowy, Tatrzański Park Narodowy, Jezioro Łuknajny na Mazurach (ostoja ptaków).
Minnie_