Otwieranie dłoni myśli.pdf

Otwieraniedłonimy±li:podej±ciedozen

K¯osh¯oUchiyama

Tłumaczeniezj¦zykajapo«skiego: ShohakuOkumura i TomWright

Redakcjawersjiangielskiej: JishoCaryWarner

Tłumaczeniezj¦zykaangielskiego: JacekMajewski

SkładwykonanowprogramieL A T E X2 "

Tekstjestdost¦pnypodadresem mahajana.net

Sesshinbezzabawek

Chciałbymkontynuowa¢wyja±nianierzeczywisto±cizazen,atak»eczymjestnasze

nastawienie»yciowezperspektywyzazen,poprzezopowiedzenieosesshinwAntaijiiczego

si¦dzi¦kinimdo±wiadcza.

Po±miercimojegonauczycielaRoshiegoSawakiegowroku1965zacz¡łemprowadzi¢

nast¦puj¡cesesshin:comiesi¦cznesesshintrwaj¡pi¦¢dni,±rodkowymdniemjestzawsze

pierwszaniedzielamiesi¡ca.Sesshinnieodbywaj¡si¦jednakwlutym,zewzgl¦duna

zimno,orazwsierpniu,zewzgl¦dunawielkieupały.Pozatymsesshinodbywaj¡cesi¦

wlipcuiwrze±niutrwaj¡tylkotrzydni.

Plandniatychsesshinobejmujetylkonast¦puj¡cenaprzemianokresyzazeni kinhin

(zazenpodczaschodzenia),trwaj¡ceodczwartejranododziewi¡tejwieczór.Wci¡gudnia

s¡trzyposiłki,apoka»dymznichodrazuodbywasi¦ kinhin ,poczymjesttrzydziesto-

minutowaprzerwa,kiedywszyscyzajmuj¡si¦własnymisprawami.

Tesesshinodznaczaj¡si¦dwiemaszczególnymicechami.Popierwsze,niematamab-

solutnie»adnychrozmów.Niemapowita«,»yciatowarzyskiegoani±piewaniasutr.Nie

u»ywamyte» kyosaku ,drewnianegokijasłu»¡cegodobudzeniasiedz¡cych.Zazwyczajpro-

wadz¡cy±wi¡tyni¦zenwtradycjiSotoniesiedzitwarz¡do±ciany,jajednakzawszesiedz¦

twarz¡do±cianywrazzinnymi,nieobserwuj¡cpozostałychludzisiedz¡cychwzazen.

Tos¡głównecechywyró»niaj¡cesesshinwAntaiji.Dotychzasaddodajesi¦tylko

jednozalecenie–abyprzykłada¢si¦doswojejpraktyki,niezwa»aj¡cnakogokolwiek

innego.Tensposóbprowadzeniasesshinstanowiwynikdo±wiadcze«nabytychpodczas

wieluinnychsesshin.Kontynuuj¦toodroku1965,uwa»ambowiem,»ewtensposób

naj±ci±lejwprowadzanes¡w»yciesłowaRoshiegoSawakiego:„Zazentoja¹«czyni¡ca

siebiesamazsiebie”.

Tychpi¦¢dnisp¦dzonychwabsolutnymmilczeniumapomócka»demusta¢si¦swoj¡

ja¹ni¡,którajesttylkoja¹ni¡ 1 ,bezanga»owaniasi¦w»ycietowarzyskieczyzwracania

uwaginainnych.Cowi¦cej,toniezakłócone,trwaj¡ceprzezpi¦¢dnimilczenieczyni

zsesshinjedennieprzerwanyokreszazen.Nieu»ywamy kyosaku ,kijasłu»¡cegobudzeniu

tych,którzymogliprzysn¡¢,wła±niedlatego,abyka»dymógłsta¢si¦swoj¡ja¹ni¡,b¦d¡c¡

tylkoja¹ni¡.Poniewa»odkładamywszystkonabokisiadamytwarz¡do±ciany,b¦d¡c

podczaszazentylkosob¡,odczuwamyokropn¡nud¦.St¡d,kiedyrobionyjestobchód

z kyosaku ,stajesi¦onozabawk¡iludziezaczynaj¡si¦nimzabawia¢.Kto±naprzykład

siedzispokojnieisłyszy,jakkto±innyobchodzisal¦z kyosaku .Zaczynawtedymy±le¢

otym,jakdoskonałajestjegopostawai»eniemapowodu,abyby¢uderzonym.Mo»e

te»pojawi¢si¦my±lotym,jakdłu»¡si¦popołudniowegodzinysiedzeniaijakmo»naby

doprowadzi¢dotego,»ebyzosta¢uderzonymtylkopoto,abyczasjako±szybciejzleciał.

Wydajemisi¦,»ecałe»yciesp¦dzamynabawieniusi¦zabawkami.Tosi¦zaczyna

tu»pourodzeniu.Pierwsz¡zabawk¡jestsmoczekbutelkizmlekiem.Gdytroch¦pod-

ro±niemy,s¡tolalkiipluszowemisie.Potemzestawymodelarskie,aparatyfotograﬁczne

isamochody.Wwiekudorastaniazaczynamyinteresowa¢si¦płci¡przeciwn¡,potems¡

studiaibadanianaukowe,rywalizacjaisporty,atak»eo»ywionadziałalno±¢wbiznesie

id¡»eniedozdobyciasławy.Towszystkojesttylkobawieniemsi¦zabawkami!A»dosa-

mej±mierciwymieniamyjedn¡zabawk¦nainn¡,sp¦dzaj¡ccałe»ycienategorodzaju

zabawie.

Uprawianiezazenoznaczaaktualizowanierzeczywisto±ci»ycia.Zazentoja¹«b¦d¡ca

tylkoja¹ni¡,bez»adnegobawieniasi¦zabawkami.Zazenprzypominachwil¦tu»przed

±mierci¡,kiedywszystkiezabawkizostaj¡namodebrane.Nawetwtedyjednakrozgl¡damy

si¦zaczym±dozabawy,cho¢bytylkonachwil¦.Wła±niedlategozniepokojemmy±l¦

otym,»ekiedyrobionyjestobchódz kyosaku ,natychmiaststajesi¦onozabawk¡izazen

przestajeby¢ja¹ni¡b¦d¡c¡tylkoja¹ni¡.Dlategowła±niegonieu»ywamy.

Có»jednakrobi¢,gdypodczassesshinwAntaijipoczujemysenno±¢?Je±licelem kyosa-

ku jestusuni¦ciesenno±ci,togdyniejestu»ywane,trudnopowstrzyma¢si¦odzasypiania.

Niemajednakpowodudozmartwie«–niemaabsolutnienikogo,ktoprzesypiałbycałe

siedemdziesi¡tgodzinpi¦ciodniowegosesshin!Nieuchronniewktórej±chwiliczłowieksi¦

budzi.Skorojesttowaszawłasnapraktyka,poprostupraktykujeciezazenzpełnymzaan-

ga»owaniem.Zazenniejestczym±,doczegopowinnosi¦ludzizmusza¢.Jesttopraktyka,

któr¡wykonujesi¦samemu,jakoja¹«b¦d¡catylkoja¹ni¡.

Mog¡by¢takiechwile,wktórychjeste±cierozbudzeni,alestrasznieznudzeni.Aby

wi¦cczassi¦niedłu»ył,mo»eciezacz¡¢oczym±my±le¢,wtensposóbzabawiaj¡csi¦tym.

1 „Ja¹«,którajesttylkoja¹ni¡”:pojapo«skuwyra»enietobrzmi jikogirinojiko .Nawetwj¦zyku

japo«skimniejesttozwyczajnewyra»enieinajlepiejmo»najezrozumie¢,uwa»nieprzygl¡daj¡csi¦

przykładompodawanymprzezRoshiegoUchiyam¦naobja±nienietegoabsolutnegoaspektuja¹ni.Jestto

prawdziwaja¹«,którajesttylkosob¡,nagainiechwiejesi¦,ulegaj¡cwpływowiinnych,leczjestosadzona

wsobie.RoshicytujesłowaRoshiegoSawakiegootym,jakniemo»liwejestpodzieleniezkim±innymnawet

pierdni¦cia.Towyra»enie,posługuj¡csi¦dosadnymj¦zykiem,mo»enajlepiejwyja±niaznaczenie„ja¹ni,

którajesttylkoja¹ni¡”.

Mimoi»jesttowaszawłasnapraktykaibezsensownejestwtakisposóbmarnotrawi¢czas,

tymniemniejludzieczasemtakwła±nierobi¡.Je±lijednakjeste±ciezdrowinaumy±le,

nieb¦dzieciewstanietegoci¡gn¡¢wniesko«czono±¢–nasesshin,gdziepanujeci¡głe

milczenieis¡długie,nieprzerwanegodzinyzazen,mieliby±ciewra»enie,»ewariujecie.

Zdrowyumysłniejestwstanieboryka¢si¦zjedn¡złudn¡my±l¡przezdługiczas.Wko«cu

samizdaciesobiespraw¦,»enajwygodniejjestpuszcza¢złudzeniaid¡»y¢dosolidnej

postawyzazen.Innymisłowy,tesesshinpolegaj¡poprostunasiedzeniujakoja¹«b¦d¡ca

tylkoja¹ni¡bez»adnychzewn¦trznychogranicze«.Dlategodoprowadzaj¡nasdomiejsca,

wktórymniemamyju»innegowyj±cia–musimysta¢si¦t¡ja¹ni¡b¦d¡c¡tylkoja¹ni¡,

niewikłaj¡csi¦ju»wzłudnemy±li.

Jakju»otymwspomniałem,jate»siedz¦zwróconytwarz¡do±ciany,aniedoinnych.

Robi¦tak,abyunikn¡¢sytuacjiobserwowaniaibyciaobserwowanym.Gdybymsiedział

zzamiaremobserwowaniawszystkichinnych,torobiłbymtylkotoistraciłbymzoczu

własnezazen.Pozatymgdybywszyscybyli±wiadomi,»es¡obserwowanipodczaszazen,

stałobysi¦tozazenuprawianymwramachdychotomii„ja”i„inni”,nieb¦d¡cju»zazen,

którejestnaprawd¦t¡ja¹ni¡,którajesttylkoja¹ni¡.Musz¦poprostukontynuowa¢

własn¡praktyk¦zazen,podczasgdyinnimusz¡uprawia¢własnezazenjakoja¹«b¦d¡ca

tylkoja¹ni¡.

Poniewa»nies¡udzielane»adneinstrukcjeodno±niesamegozazen,toabyprakty-

kapodczastakiegosesshinprzebiegałapoprawnie,trzebaju»wcze±niejrozumie¢,jakie

powinnoby¢naszenastawieniepsychiczne.Dlategonapisałemksi¡»kitraktuj¡ceotym,

czymjestzazen,przedstawiaj¡ctowjaknajdrobniejszychszczegółach.Mamnadziej¦,

»eludziewybieraj¡cysi¦nasesshinksi¡»kiteprzeczytaj¡izrozumiej¡.Je±linadalma-

j¡jakie±pytania,tomog¡mnieswobodnieodwiedza¢izadawa¢pytaniapozaokresami

sesshin.

Osoba,którapostanawiauprawia¢zazenpoprzeczytaniumoichksi¡»ek,cechujesi¦

zdecydowanieinnymnastawieniemodkogo±,ktoprzychodziisiedziwzazenbez»adnych

pyta«.Wieluludziomchodziozrozumienieintelektualne,toznaczyichumysłys¡prze-

pełnionerozbudowanymiteoriami.Potowi¦c,abyciskłonnidodyskusjiludziemogli

zrozumie¢poprzezwłasnedo±wiadczenie,»ezazentonieteoria–»ejesttoco±,cosi¦

faktycznierobi –chc¦,abyodrazuzanurzalisi¦wcałkowiciemilcz¡c¡praktyk¦zazen,

opisan¡wpoprzednimrozdziale.

Przedczasemiwysiłkiem„ja”

Wcze±niejmówiłemoprzebiegusesshinwAntaijiiotym,jaku±wiadamiamysobieró»-

nerzeczy,faktyczniebior¡cudziałwtychsesshin–nieteoretycznie,leczpoprzezosobiste

do±wiadczenie.Spójrzmynast¦pnienakilkaztychrzeczy,któresobieu±wiadamiamy.

Pierwszarzecz,któr¡chc¡cniechc¡cczujemy,siedz¡cnatychsesshin,toniesamowite

rozci¡gni¦ciesi¦czasu.Jesttodokładnietak,jakwtychdwóchpowiedzeniachzen:„Dzie«

jestdługijakwieczno±¢”i„Dzie«wydajesi¦takdługi,jakwdzieci«stwie”.Jak»ecz¦sto

nacodzie«w»yciuopowiadamydowcipznajomemulubte»ogl¡damytroch¦telewizji

ianisi¦obejrzymy,aju»mijapołowadniaalbonawetcałydzie«.Kiedyjednakprzezcały

dzie«siedzimywzazen,czaspoprostunieupływatakłatwo.Bol¡nasnogiidoskwiera

namstrasznanuda.Wła±niedlategoniemanicinnegodozrobienia,jakprze»ywa¢czas

jakorzeczywisto±¢»ycia,zchwilinachwil¦.

Podczassesshinwszystkienaszepoczynanias¡regulowanedzwonkiem.Dwauderzenia

tosygnałna kinhin –wszyscywstajemyzzazenizaczynamychodzi¢.Podczas kinhin

pojawiasi¦my±lotym,jakju»mamydo±¢zazen,anast¦pniezniech¦cenizdajemysobie

spraw¦,»ejestzaledwieranekdrugiegodniainieupłyn¦łajeszczenawetpołowasesshin.

Pewienjestem,»epodczassesshinka»dymiewałtegorodzajumy±li.

Jakwi¦cmo»naprzetrwa¢reszt¦pobytunasesshin?Dochodz¡cdotegopunktu,musi-

mypoprostuprzekroczy¢czas.Je±liniezapomnimyotym,conazywamyczasem,udział

wkolejnychgodzinachsesshinb¦dzieniemo»liwy. 2

Kiedyprzekraczamyczas,zapominamyonim,tofaktyczniespotykamysi¦ze±wie»¡

rzeczywisto±ci¡»ycia.Japo«skiesłowonaokre±lenieczasuto toki .Wydajemisi¦,»esłowo

tozawierawsobiegł¦bokisens. Toki pochodziodsłowa toshi ,oznaczaj¡cegopr¦dko±¢

lubszybko±¢.Innymisłowy,czasistniejezpowodutegoporównywaniapłyn¡cejpr¦dko±ci.

Kiedyprzestajemyporównywa¢ipoprostujeste±myt¡ ja¹ni¡b¦d¡c¡tylkoja¹ni¡ ,to

jeste±mywstanieprzekroczy¢t¦pr¦dko±¢,czyliczas.

Ci,którzykontynuuj¡praktyk¦nasesshin,przestaj¡pami¦ta¢oczasie.Poprostu

słysz¡ctrzyuderzeniawdzwonek,zaczynamyzazen,apodwóchuderzeniachzaczynasi¦

kinhin .Kolejnetrzyuderzeniasygnalizuj¡,»eczassiedzie¢,apotemznówdwauderzenia

iwracamydo kinhin .Poprostukontynuujemysesshintakie,jakimjest 3 ,stosuj¡csi¦do

sygnałówdzwonka.Niktniemy±liotym,czytrwatodługo,czykrótko.Wko«cuokazuje

si¦,»ebezmy±leniaotympi¦¢dnimin¦łoisesshinmasi¦kuko«cowi.Dopierowtedy

zauwa»amy,»esiedz¡cwzazen,zupełniezapomnieli±myoczasie,cho¢obawiamsi¦,»e

takiesformułowaniemo»edoprowadzi¢dopowa»negonieporozumienia.Mo»ewła±ciwiej

2 Czasjestludzkimwytworem.Minutaigodzinatoludzkiejednostkimiary,którezostałyustanowione

wcelu„mierzenia”tego„płyn¡cegop¦du”,któremuprzyklejamyetykietk¦„czas”.To,»emin¦łotylko

pi¦¢minutlub»e wydajesi¦ ,i»upłyn¦łagodzina,wynikazfaktu,i»u»yli±mypewnejwzgl¦dnejetykiety

„czasu”inadali±mytejustalonejnormiepewn¡warto±¢,naprzykładtak¡,»eczastopieni¡dz.Je±lijednak

rezygnujemyztejnormyporównawczej,to»adentrwałybyt,zwanyczasem,nieistnieje.

3 „Takie,jakimjest”:Roshiwtr¡catusformułowanie kakunogotoku lub nyoze ,wskazuj¡cnato,»e

sesshintrwaniezale»nieodﬁkcjiczasu.

byłobypowiedzie¢,»egdypoprostuprzykładamysi¦dozazenprzeztychpi¦¢dni,mijaj¡

onesamezsiebie 4 .Wgruncierzeczyjednakjakichkolwiekby±myu»ywalisłów,nictak

naprawd¦nieb¦dziepasowało.Musimypoprostudo±wiadczy¢sesshinosobi±cie.

Takczyinaczej,faktemjest,»etegorodzajudo±wiadczeniefaktyczniepokazujenam,

czymwła±ciwiejestczas,atak»eczymjestto,co przedczasem .Zazwyczajuwa»amyza

oczywiste,»ewszyscy»yjemywczasie,aledzi¦kisesshinjeste±mywstaniedo±wiadczy¢

bezpo±rednio,»etakniejest.Jestraczejtak,»eto»ycieja¹nitworzypozórczasu.

Kiedyuprawiamyzazen,krzy»ujemynogiisiedzimybezruchu,zachowuj¡czupełny

spokój.Nale»ałobywi¦cpowiedzie¢,»ejesttoczym±bolesnymwporównaniuzestylem

»yciapolegaj¡cymnafolgowaniusobie,kiedytomamyzazwyczajpełn¡swobod¦ruchów.

Je±lijednakpodczaszazenzaczniemymy±le¢otym,jakietobolesneijaktowytrzy-

mujemy,znosz¡ctenból,nigdynieb¦dziemywstanieusiedzie¢spokojnieprzezcałych

pi¦¢dni.Mo»emyby¢wstanieposiedzie¢wzazenprzezdwiegodzinyalbonawetprzez

czteryczypi¦¢godzin,polegaj¡cwył¡cznienaswojejwytrwało±ciiodporno±cinaból,

aleniemaabsolutniemowy,aby±mybazuj¡ctylkonawytrzymało±ci,wysiedzielicały

dzie«,niemówi¡cju»opi¦ciodniowymsesshin.Cowi¦cej,nigdyniebyliby±mywstanie

wysiedzie¢nacomiesi¦cznychsesshinaniwie±¢»yciaopartegonapraktycezazenwopar-

ciuojakie±egotycznewyobra»enieoswojejodporno±cinaból.Nawetgdybynamsi¦to

udało,byłobytopozbawionejakiegokolwieksensu!Porównywaliby±mywtedytylkoswo-

j¡zdolno±¢dopoddawaniasi¦dyscyplinieiwytrzymało±¢zpodobnymicechamiinnych.

Innymisłowy,stanowiłobytotylkowzmocnienienaszejtendencjidoporównywaniasi¦

zinnymi.Najwa»niejsz¡rzecz¡podczassesshinjestto,abyodrzuci¢nawetwyobra»enia

otym,jakietobolesnealbojakdajemysobierad¦,izanurzy¢si¦wzazentakim,jakie

jest,jako ja¹«czyni¡casiebiesamazsiebie .Tylkogdyb¦dziemysiedzie¢bezruchu,

powierzaj¡cwszystkopostawie,czasb¦dziepłyn¡łsamorzutnie.Mówi¡cinaczej,tylko

kiedywyrzucimyswojewyobra»eniaobóluiwytrzymało±ci,b¦dziemywstaniesiedzie¢

nasesshinbezniepokoju.

Todo±wiadczeniejestbardzoistotne.Tesesshinsprawiaj¡,»efaktyczniedo±wiadcza-

my,cotoznaczy,»eodpadadnonaszychmy±liowytrzymało±ciicierpieniu.

Todo±wiadczeniemaogromnywpływnanaszecodzienne»ycie.Wswoichcodzien-

nychpoczynaniachnapotykamywieleproblemówinieszcz¦±¢,alezazwyczajdziejesi¦

tak,»emierz¡csi¦zdanymproblemem,zaczynamysi¦szamota¢.Arobi¡ctak,tylko

pogarszamyswoj¡sytuacj¦.Łatwojesttodostrzec,gdychodziokogo±innego.Kiedy

toinnipopadn¡wjakie±niefortunneokoliczno±ci,jakoobserwatorzycz¦stomówimy,»e

powinniprzesta¢si¦szarpa¢ipoprostuuspokoi¢si¦.Potraﬁmypowiedzie¢co±takiego

nachłodnojako„obserwatorzy”,alekiedykłopotdotyczynassamych,nagletracimy

zdolno±¢zachowywaniaspokoju.Jakmo»nasprawi¢,»ebytaja¹«–któraniemo»epo-

wstrzyma¢si¦odszamotaniny–zaprzestałazmaga«iustabilizowałasi¦?Niemanato

4 „Samezsiebie”:Chodzituoto,abyunikn¡¢jakiegokolwiekmniemaniazestronyosobysiedz¡cej,

»ewytrzymałatychpi¦¢dnidzi¦kiwłasnejindywidualnejsile.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: