anatomia13.doc

Pobrano z: http://zeroart1987.blog.onet.pl/

Wykład: Pawelec

Rysunki: http://www.republika.pl/anatomia/szkielet/index.htm

Pisał: ZeroArt  http://zeroart1987.blog.onet.pl/

23- 30.10.2006

Kończyna Dolna

              Kd. Graniczy z tułowiem wzdłuż linii biegnącej od spojenia łonowego nad więzadłem pachwinowym i grzebieniem biodrowym do k. guzicznej.  Obie kończyny rozdziela nieparzysta ok. kroczowa. Kd człowieka jest narzędziem lokomocji i podpory.

              Okolice kończyny dolnej:

              -ok. pośladkowa

              -ok. biodrowa

              -ok. udowa

              -ok. kolana

              -ok. goleni

              -ok. stopy

              Okolica pośladkowa. Po tylnej str. Ciała, między okolicą krzyżową, biodrową i udową. Od dołu ogranicza ją bruzda pośladkowa. Wypukła ku dołowi, której położenie i głębokość zależy od ruchów miednicy i uda. Oba pośladki oddziela głęboka szczelina tzw. Karb odbytu.

              Okolica biodrowa. Znajduje się po str. Tylnej i bocznej, graniczy z tułowiem, ok. krzyżową, ok. pośladkową i udem.

              Okolica udowa. Leży bocznie od ok. kroczowej poniżej okolic: pachwinowej, biodrowej i pośladkowej a nad ok. kolana. występuje:

                            -okolica uda przednia

                            -okolica uda tylna

W górnej części ok. udowej przedniej znajduje się trójkąt udowy ograniczony więzadłem pachwinowym oraz zwróconymi do siebie bocznie mm.: krawieckim i przywodzicielem uda. Wierzchołek uda leży ok. 20 cm poniżej więzadła pachwinowego

              Okolica kolana. Łączy ok. udową i ok. goleni. Znajduje się w niej staw kolanowy. Wyróżniamy ok. przednią i tylną, w której jest dół podkolanowy- zagłębienie kształtu równoległoboku wyraźnie widoczne przy zgiętym ST. Kolanowym.

              Okolica goleni. Stanowi cz. Kd zwężającą się ku dołowi zlokalizowaną między ok. kolana a ok. stopy. Wyróżniamy ok. przednią i tylną. W przedłużeniu tych okolic przy przejściu w stopę znajduje się ok.:

                            -ok. skokowo- goleniowa przednia

                            -ok. skokowo- goleniowa tylna

                            -ok. łydki

W górnej cz. Ok. tylnej goleni zlokalizowane jest podróżne uwypuklenie wytworzone przez m brzuchaty łydki.

              Okolica stopy. Znajduje się w końcowym odcinku Kd. Wyróżniamy ok.: piętową, grzbietową i podeszwową. Wyróżniamy również:

                            -dłuższy brzeg piszczelowy stopy

                            -krótszy brzeg strzałkowy stopy

W ok. podeszwowej stopy występuje:

                            -łuk podłużny stopy utworzony przez kk, więzadła stopy. Zwrócony wypukłością ku górze

                            -łuk poprzeczny stopy bliższy

                            -łuk poprzeczny stopy dalszy

W ok. stopy wyróżniamy mówień

                            -ok. stępowa

                            -ok. śródstopia

Część dalszą budują palce stopy

1.        paluch

2.        palec drugi

3.       palec trzeci

4.        palec czwarty

5.       palec piąty (mały)

Obręcz kończyny dolnej

              Obręcz miednicza. Obustronnie składa się z k. miedniczej. Obie kk. Miednicze obejmują szkielet osiowy i wraz z k. krzyżową tworzą miednicę (silny pierścień kostny). Kość miednicza (prawa i lewa) to największa i najszersza cz. Szkieletu. Szeroka, spłaszczona, nieregularna, zwężona w cz. Środkowej, poszerzona ku górze i dołowi. Składa się z 3 części, które u osoby dorosłej tworzą całość (w dzieciństwie oddzielone są warstwą chrząstki). Są to:

              -k. biodrowa

              -k. kulszowa

              -k. łonowa

Kości te łączą się mniej więcej po środku k. miedniczej. W miejscu połaczenia kości na str. Zew. Znajduje się głęboki dół zwany panewką. Panewkę otacza ostry wał kostny zwany rąbkiem panewki. Rąbek panewki oddzielony jest od trzony k. biodrowej bruzdą nadpanewkową. Kość kulszowa i łonowa w dolnej części miednicy ograniczają z każdej stron duży otwór zwany otworem zasłonowym.

Kość biodrowa tworzy największą cz. K. miedniczej. Składa się z trzonu oraz talerza.

Trzon kości biodrowej stanowi dolną cz. K. biodrowej zbudowaną panewki i płaskiej wyniosłości biodrowo- łonowej. Na pow. Bocznej trzonu znajduje się bruzda nadpanewkowa.

Talerz kości biodrowej. Wyróżniamy:

àgrzebień biodrowy stanowiący górną cz. Kości, biegnący od kolca biodrowego przednio- górnego do kolca   biodrowego przednio- dolnego.

àkolec biodrowy przedni- górny. Zaokraglona wyniosłość skierowana do przodu. Przyczepia się do nich m. krawiecki, m. napinacz powięzi szerokiej i więzadło pachwinowe.

àkolec biodrowy przedni- dolny. Stanowi miejsce umocowania więzadła krzyżowo- biodrowo- tylnego.

Na grzebieniu biodrowym wyróżniamy wargę wew. i zew. Oraz kresy pośrednie. Na wardze zew. W ok. 5 cm od kolca biodrowego przedniego- górnego jest guzek biodrowy. Poniżej kolca biodrowego przedniego- górnego jest kolec biodrowy przedni- dolny. Poniżej kolca biodrowego- tylnego górnego jest kolec biodrowy tylni dolny.

              Kość kulszowa. Tworzy tylny i dolny odcinek kości miedniczej.  Trzon kości kulszowej. Na brzegu przednio- dolnym pod wcięciem panewki znajduje się guzek zasłonowy tylny. Z brzegu tylnego trzonu ku tyłowi znajduje się kolec kulszowy. Powyżej kolca kulszowego jest wcięcie kulszowe większe. Poniżej guzka kulszowego jest wcięcie kulszowe mniejsze. Do pow. Zew.  kolca kulszowego przyczepia się m. bliźnizczy górny a do pow. Wew. m. guziczny. Do wierzchołka kolca kulszowego przyczepia się więzadło krzyżowo- kolcowe. Więzadło te zamyka wcięcie kulszowe większe tworząc otwór kulszowy większy przez, który przechodzą mm., nerwy, żyły. Przez otwór kulszowy mniejszy biegną nerwy i naczynia sromowe. Poniżej wcięcia kulszowego mniejszego znajduje się guzek kulszowyà przyczepia się więzadło krzyżowo- gózkowe i kilka mm.:

              -m półścięgnisty

              -m półbłoniasty

              -m dwugłowy uda

              -m bliźniaczy dolny

              -m czworoboczny uda

              -m przywodziciel wielki

Gałąź kości kulszowej stanowi spłaszczoną, cienką cz. Kości. Pow zew. gałęzi jest nierównaà miejsce przyczepu dla części mięśni zasłaniacza zew. i włókien mięśni przywodziciela wielkiego. Do pow. Wew. przyczepia się zasłaniasz wew. i m poprzeczny głęboki krocza

Kość łonowa. Zbudowana jest z trzonu kości łokciowej, gałęzi górnej kości łonowej i gałęzi dolnej kości łonowej. Na trzonie kości łonowej znajduje się wyniosłość biodrowo- łonowa utworzona przez kość łonową i kość biodrową. Galąź górna kości łonowej odchodzi od trzonu i kieruje się do przodu. Ma kształt trójściennego ostrosłupa. Wyróżniamy powierzchnię górną, dolną i tylną oraz brzeg tylny i przedni.

                                                                                                                                            CDN…

Kość Udowa (Femur)

              Kość udowa jest kością długą. Na jej bliższym końcu znajduje się głowa kości udowej, na której po stronie przyśrodkowej występuje dołek głowy. Głowa osadzona jest na szczycie kości udowej, nachylonej pod kątem do trzonu kości. Bocznie do szyjki wyrasta ku górze krętarz większy kości udowej. Na jego stronie przyśrodkowej znajduje się zagłębienie, zwane dołem krętarzowym. Poniżej i bardziej przyśrodkowo od krętarza większego znajduje się na tylnej powierzchni kości krętarz mniejszy. Od krętarza większego ciągnie się do krętarza mniejszego- na powierzchni tylnej- listewka kostna, zwana grzebieniem międzykrętarzowym.

              Na przedniej powierzchni kości udowej zbiega od krętarza większego skośnie ku dołowi i środkowi listewka kostna, zwana kresą międzykrętarzową. Kresa ta, omijając przyśrodkowo krętarz mniejszy, dochodzi na tylną powierzchnię trzonu, gdzie zbliża się do drugiej podobnej kresy, biegnącej na tylnej powierzchni prawie pionowo do krętarza większego. Ta ostatnia jednak nie dochodzi do krętarza lecz kończy się zgrubieniem, zwanym guzowatością pośladkową. W górnym odcinku tej guzowatości dość często wyraźny guzek, określany mianem krętarza trzeciego. Obie opisane kresy schodzą się na tylnej powierzchni trzonu w kresę chropawą kości udowej, tworząc dwie wargi tej kresy- boczną i przyśrodkową. Wargi te zbiegają zbiegają dalej ku dołowi, rozchodzą się znomu i dobiegają aż do obu nadkłykci końca dalszego kości udowej.

              W ten sposób ograniczają one na tylnej powierzchni dolnego odcinka trzonu trójkątne pole, zwane powierzchnią podkolanową. Poniżej tego pola na tylnej powierzchni dalszego końca kości udowej anoduje się dół, leżący między dwoma kłykciemi kości udowej. Dół ten nosi nazwę dołu międzykłykciowego. Od powierzchni podkolanowejoddziela go poprzeczna listewka rozpieta z tyłu między obu kłykciami i nosząca nazwę kresy międzykłykciowej. Kłykcie kości udowej, przyśrodkowy i boczny pokryte są powierzchniami stawowymi dla połaczenia z kością piszczelową, które łączy z przodu poprzecznie leżąca powierzchnia rzepkowa. Powierzchnia stawowa kłykcia bocznego jest szersza i zachodzi wyżej na przednią powierzchnię kości udowej niż powierzchnia kłykcia przyśrodkowego. Na bocznych powierzchniach kłykci występują wyniosłości, które określa się jako nadkłykcie: przyśrodkowy i boczny.

Rzepka (patella)

              Rzepka leży w ścięgnie mięśnia czworogłowego uda. Rozróżnia się na niej powierzchnię przednią i tylną oraz trzy brzegi. Powierzchnia tylna składa się z dwóch schodzących się pod kątem powierzchni stawowych, z których boczna jest większa od przyśrodkowej. Górny szeroki brzeg stanowi podstawę rzepki. Brzegi- przyśrodkowy i boczny- przechodzą w ostry, zwrócony ku dołowi wierzchołek rzepki.

Kości podudzia

              Kość piszczelowa (Tibia). Znajduje się po stronie przyśrodkowej goleni. U góry tworzy staw kolanowy. Łączy się stawowo z kością udową. Składa się z trzonu i dwuch końców.

              Trzon kości piszczelowej ma 3 brzegi i 3 powierzchnie. Brzegi:

              àprzedni

              àprzyśrodkowy

              àboczny

              Na brzegu przednim występuje tzw guzowatość piszczeli ( u góry).  Powierzchnie:

              àprzyśrodkowa

              àboczna

              àtylna

              Koniec bliższy. Na górnej przedniej powierzchni dwie powierzchnie stawowe, które spoczywają na dwóch szerokich kłykciach: przyśrodkowym i bocznym. Między obydwoma powierzchniami leży chropowate pole- tzw. Wyniosłość międzykłykciowa. Ograniczają ją z obu stron: guzek międzykłykciowy przyśrodkowy i boczny. Zagłębienie znajdujące się do przodu od wyniosłości międzykłykciowej nazywamy polem międzykykciowym przednim zaś znajdujące się do tyłu pole międzykłykciowym tylnym. Powierzchnie stawowe przedłużają się obustronnie na wyniosłość międzykłykciową. Kość piszczelowa na zew obwodzie pow stawowej górnej opada stromo ku dołowi tworząc brzeg podpanewkowy.

              Koniec dalszy. Jest czterościenny i ma 5 powierzchni:

              àboczna- wcięcie strzałkowe dla połączenia z kością strzałki.

              àprzednia- poprzeczny rowek dla przyczepu torebki stawu skokowego górnego

              àprzyśrodkowa- tworzy silny stożkowaty wyrostek tzw kostka przyśrodkowa; boczna (strona kostki)              łączy się z kością skokową na powierzchni tylnej kostki płytki rowek tzw. Bruzda kostkowa

              àtylna- płytki rowek przedłużający się w rowek na powierzchni tylnej kości skokowej

              àdolna- powierzchnia stawowa dolna przedłużająca się na powierzchnie przyśrodkową kostki.

Kość strzałkowa (fibula)

              Jest kością długą. Jej koniec bliższy tworzy głowę która po stronie przyśrodkowej ma powierzchnię stawową dla kości piszczelowej a u góry kończy się wierzchołkiem. Koniec dalszy stanowi kostke boczną sięgającą bardziej ku dołowi do kostki przyśrodkowej. Przyśrodkowa powierzchnia kostki bocznej przeznaczona jest dla połączenia tej kości z kością skokową. Powyżej niej znajduje się chropowata powierzchnia dla połączenia z kością piszczelową. Na tylnym brzegu kostki bocznej znajduje się płytka bruzda dla mięśni strzałkowych. Na trzonie strzałki odróżnia się podobnie jak na kości piszczelowej 3 brzegi i 3 powierzchnie.

Kości stopy.

Stopa składa się z 3 odcinków:

              - tylnego (kk stępu)

              - środkowego (kk śródstopia)

              - przedniego (kk palców)

              Kości stępu. W liczbie siedmiu. Ułożone są w ten sposób iż dwie tylne (k skokowa i k piętowa)à pierwsza położona na drugiej i cztery położone przednie leżą w jednym rzędzie obok siebie przed kośćmi tylnymi. Siódma kość stępu (kość łódeczkowata) wsuwa się między kości klinowe a kością skokową.

              Kość skokowa. Druga co do wielkości kość stępu. Zajmuje część środkową i górną stępu. Ku górze dźwiga kość piszczelową, ku dołowi spoczywa  na kości piętowej. Łączy się stawowo z kostkami goleni i kością łódeczkowatą. Składa się z trzonu (od tyłu), szyjki (środek) i głowy (od przodu).

à powierzchnia górna: dźwiga szeroki bloczek dla połączenia stawowego z dwoma kośćmi goleni. Po stronie bocznej bloczka. Powierzchnia kostkowa- położona na bocznie skierowanym wyrostku bocznym (stawowe połączenie z kostką boczną) Na powierzchni przyśrodkowej bloczkaà powierzchnia kostkowa przyśrodkowa- stawowe połączenie z kością przyśrodkową.

à powierzchnia tylna: poniżej powierzchni stawowej wyrostek tylni podzielony bruzdą ścięgna spinacza długiego palucha na dwa guzki:

                            - przyśrodkowy (mniejszy).

                            - boczny (większy)- występuje czasami w postaci samodzielnej kosteczki.

à powierzchnia dolna: posiada powierzchnię stawową piętową tylną oraz powierzchnię stawową piętową środkową i boczną. Leżą na dolnej powierzchni szyjki kości skokowej. Między powierzchnią tylną a środkową znajduje się głęboka bruzda kości skokowej która z odpowiednią bruzdą kości piętowej tworzy zatokę stępu. Szyjka kości skokowej skierowana do przodu i przyśrodkowo stanowi zwężoną część kości położoną między trzonem a głową. Jej powierzchnia boczna przedłuża się w bruzdę kości skokowej w swym przednim odcinku ma powierzchnię stawową łódkową.

Połączenia kości skokowej. Łączy się stawowo z ...