Pakiet komputerowy Bliss for Windows(1).pdf

Pakiet komputerowy

Bliss for Windows

w pracy z osobami niepełnosprawnymi ruchowo ze specjalnymi potrzebami w zakresie

porozumiewania się

Strona główna > Wykorzystanie komputera > Oprogramowanie

Dla osób niepełnosprawnych z jednoczesnym poważnym uszkodzeniem aparatu mowy, braku rozwoju mowy lub niemożności jej przywrócenia (w afazji),

komputer umożliwia zastosowanie specjalistycznych programów wspierających komunikację. Dzięki temu także użytkownik symboli Bliss`a może pisać

teksty, korespondować z innymi osobami korzystającymi z tego systemu porozumiewania się, a także ćwiczyć technikę pisania i czytania. Na rynku

europejskim dostępne są komputerowe programy edukacyjne umożliwiające wprowadzanie do czynnego słownika użytkownika nowych znaków

i symboli, utrwalanie symboli już umieszczonych na indywidualnej tablicy do porozumiewania się, a także korzystanie z gier i zabaw opartych na danym

systemie komunikacji. Oprogramowanie tego typu projektowane jest jako narzędzie wspierające proces terapii i edukacji (a także reedukacji)

w zakresie ogólnego rozwoju, służy budowaniu i doskonaleniu umiejętności porozumiewania się z otoczeniem oraz jest pomocą w nauce czytania

i pisania.

Oferta oprogramowania i urządzeń peryferyjnych, ułatwiających dostęp do komputera w Polsce

dla potrzeb osób ze znaczną niepełnosprawnością ruchową, które nie mogą korzystać ze

standardowych urządzeń jest wciąż bardzo ograniczona. Praktyka zawodowa na każdym kroku

pokazuje jak niezbędne są specjalistyczne urządzenia jak i programy komputerowe

umożliwiające zmianę opcji tak, by szybki dostęp do zasobów komputera pozwalał na

indywidualizację zajęć pod kątem możliwości intelektualnych i motorycznych

niepełnosprawnego użytkownika.

Przykładem takich rozwiązań jest dostępny w naszym kraju program BOARDMAKER , oferujący

bibliotekę 3.500 symboli PCS (Picture Communications Symbols) w wersji polskojęzycznej

oraz BLISS FOR WINDOWS .

Producentem Bliss for Windows ‐ specjalistycznego programu komputerowego ‐ jest

holenderska firma „Handicom” . Program zawiera standardowy słownik 3200 symboli Bliss`a.

Obecnie używany w krajach Europy Zachodniej i cieszy się dużym zainteresowaniem zarówno

samych użytkowników („blissowców”) jak i nauczycieli i terapeutów mowy. Obecnie jest

dostępny w 6 wersjach językowych: angielskiej, duńskiej, fińskiej, niemieckiej, norweskiej

i szwedzkiej.

Moduły programu Bliss for Windows

Oprogramowanie jest zestawem 6 niezależnych modułów do pracy z graficznym systemem symboli Bliss`a. Każda z części spełnia inną rolę, ale składa

się na spójną całość programu. Opisane poniżej moduły przedstawiają wybrane, acz najważniejsze możliwości programu:

1. Symbol Editor ‐ służy do modyfikacji istniejących symboli B1iss`a, budowania nowych symboli z 26 elementów podstawowych kształtów

(zaawansowani użytkownicy Bliss`a mogą potrzebować symboli, których nie ma w słowniku standardowym np. „pisanka”, „bierzmowanie”),

modyfikacji napisów nad lub pod symbolami Bliss`a (wielkość, grubość, kolor czcionki) oraz budowania submenu ‐ podstron zawierających

symbole do określonego tematu np. „religia”, „zielona szkoła”, „wakacje”, itd.

2. Document Maker ‐ umożliwia projektowanie i budowanie dokumentów oraz „pisanie” tekstów z użyciem symboli Bliss`a. Jest to szczególnie

przydatne dla uczniów, którzy uczą się czytać i pisać, bowiem u osób z zaburzeniami mowy proces ten trwa często wiele lat i nie zawsze pozwala

na opanowanie umiejętności czytania. Uczniowie, którzy nie potrafią czytać mogą pisać i drukować wyrażenia, teksty, własne wypowiedzi

czy pytania zbudowane z symboli Bliss`a (to spore ułatwienie w komunikacji). Użytkownik korzystający z programu Bliss for Windows może

posługiwać się specjalistyczną klawiaturą, wszelkimi rodzajami wyłączników, trackballi i joystików. W funkcji skanowania istnieje także

możliwość zmiany tempa kursora, co dla osób z niedowładami rąk, słabą kontrolą ruchów docelowych, z trudnościami w koordynacji wzrokowo‐

ruchowej ma szczególne znaczenie.

3. Export Program ‐ to bardzo użyteczny moduł pozwalający przygotowywać symbole do przenoszenia (eksportowania) do innych programów

pracujących w środowisku Windows. Można przenosić symbol np. do dokumentów pisanych w edytorze Microsoft OfficeTM, lub do tworzonych

w programie Power Point TM slajdów i prezentacji multimedialnych.

4. Paper Chart Maker ‐ moduł wykorzystywany do budowania tablic komunikacyjnych dostosowanych do indywidualnych potrzeb osób

niemówiących. W programie tym można zaplanować wygląd określonej tablicy i wprowadzić każdy symbol z bazy danych (ze słownika

standardowego zawierającego wszystkie istniejące symbole), umieścić symbole kombinowane dla indywidualnych potrzeb użytkownika, a także

łączyć symbole z systemem piktogramów, albo systemem Picture Communications Symbols (system PCS). Podprogram Paper Chart Maker daje

także możliwość:

¡ tworzenia biblioteki zawierającej osobisty leksykon (słownictwo) użytkownika,

¡ drukowanie zaprojektowanych uprzednio kolorowych matryc z symbolami.

5. Personal Communicator ‐ ułatwia użytkownikom Bliss`a porozumiewanie się poprzez wykorzystywanie słów pochodzących z ich ojczystego

języka. Program umożliwia współpracę z syntezatorem mowy i kartą dźwiękową komputera. Łączenie obrazu z czytanym tekstem ‐ uprzednio

nagranym w języku polskim ‐ ułatwia zapamiętywanie całościowe nie tylko symboli składających się często z kilku elementów, ale i całych

wyrazów umieszczonych nad lub pod symbolami Bliss`a.

6. Vocabulary Maker ‐ tworzy bazę danych złożoną ze wszystkich zawartych w słowniku podstawowym symboli Bliss`a. Można tworzyć indywidualny

słownik użytkownika systemu (słownik dla konkretnej osoby zawiera tylko jej znane symbole i pojęcia). Ponadto program posiada funkcje

pozwalające na dobieranie wielkości i kolorów symboli umieszczanych na tablicach w zależności od tego jaką częścią mowy jest dany symbol

(zgodnie z zasadami umownymi: czasowniki ‐ zielone, rzeczowniki ‐ żółte, przymiotniki ‐ niebieskie).

Szczególne walory i niedostatki programu Bliss for Windows

Atrakcyjność programu z całą pewnością oddziałuje na sferę emocji podnosząc trwałość

i skuteczność efektów nauczania symboliki Bliss`a. Program zapewnia autokontrolę pozycji

i skuteczność efektów nauczania symboliki Bliss`a. Program zapewnia autokontrolę pozycji

siedzącej, utrzymywania głowy w osi środkowej, a także usprawnianie manualne i doskonalenie

funkcji ręki osoby niepełnosprawnej. Ponadto wpływa na zwiększenie koncentracji uwagi,

zapewnia radość z odnoszonych sukcesów, co doskonale motywuje użytkownika do

sukcesywnego zwiększania wysiłku.

Program pozwala na aktywne wypełnianie czasu wolnego spędzanego głównie w domu, a co

ważniejsze wyzwala tzw. sprawczość działania, dokonywanie samodzielnego wyboru przy

podejmowaniu decyzji. Możliwość interakcyjnej pracy dziecka z komputerem pozwala

w wyjątkowy sposób uatrakcyjnić proces nauki, ułatwiając i przyśpieszając przyswajanie

nowych wiadomości i opanowanie podstawowych technik szkolnych.

Najcenniejszymi zaletami programu są:

l wzmocnienia pozytywnie (nagroda) ‐ rezultat prawidłowo wykonanego zadania widoczny na ekranie,

l stwarzanie możliwości stopniowania trudności i zmiany tempa pracy,

l wyrazista grafika, kontrast, możliwość wyboru kolorystyki,

l możliwość zmiany wielkości elementów,

l wybór ilości elementów na ekranie od nielicznych do wielu szczegółów,

l możliwość autokontroli ‐ interakcja użytkownika,

l możliwość wyboru jednego z wielu zadań,

l natychmiastowy wydruk rezultatów pracy użytkownika,

l gwarancja wyboru w menu opcji pracy przy pomocy klawiatury standardowej, specjalistycznej, myszy lub trackballa, włącznika (opcja

skanowania, czyli samoistnego przesuwania kursora po ekranie w zmiennym, wybranym przez użytkownika tempie),

l możliwość użycia dźwięku (melodii lub głosu),

l opcja transportowania obrazów z innych programów i eksportowania symboli.

Niedostatki: brak wersji polskojęzycznej i wysoka cena programu.

Wprowadzenie programu w naszym kraju wymaga:

l przetłumaczenia leksykonu (słownika, tzw. bazy danych) oraz menu programu (tzw. nakładek) na

język polski,

l adaptacji i naukowej weryfikacji z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb oraz możliwości

niemówiących użytkowników Bliss`a,

l opracowania metodyki wykorzystania programu w edukacji dzieci z specjalnymi potrzebami

w zakresie porozumiewania się.

Szczęśliwie się składa, że wymienione wyżej działania zostały już podjęte przez zespół znakomitych

pedagogów ze Szkoły Podstawowej Nr 327, ul. Radomska w Warszawie. W 2000 roku program

w angielskiej wersji językowej został zakupiony przez w/w Szkołę i Centrum Komunikacji Ośrodek Bliss`a

(Zarząd Główny TPD). Jest wykorzystywany do pracy z dziećmi niemówiącymi, które porozumiewają się

przy pomocy symboli Bliss`a. Przetłumaczono bazę danych na język polski i zaczęto stosować program

w praktyce i codziennej pracy nad rozwojem umiejętności komunikacyjnych uczniów.

Istnieje potrzeba udostępnienia tego narzędzia również w polskiej wersji językowej. Zastosowanie całego

programu lub jego poszczególnych części przez użytkowników symboli Bliss`a może zwiększyć ich szanse

na porozumiewanie się z otoczeniem i pomóc w miarę niezależnie funkcjonować we własnym otoczeniu.

Autor: Marzena Mieszkowicz ‐ neurologopeda

Strona główna > Wykorzystanie komputera > Oprogramowanie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: