UBEZPIECZENIA GOSPODARCZE
Wykład 1 - 20.02.2003r.
ZNACZENIE RYZYKA W DZIAŁALNOŚCI UBEZPIECZENIOWEJ.
Problem świadomości ryzyka jest problemem istotnym dla każdego przedsiębiorstwa podejmującego decyzję.Trzeba umieć świadomie podejmować ryzyko by osiągnąć zamierzony cel.Brak świadomści ryzyka prowadzi do negatywnych decyzji gospodarczych.Nasze decyzje są nieracjonalne.
Różnica między pewnością i niepewnością.
Pewność - sytuacja ta występuje wtedy,kiedy podmiot podejmujący decyzję jest w stanie przewidzieć wszystkie możliwe warianty działania w danej sytuacji oraz jest w stanie określić wszystkie możliwe konsekwencje każdego działania.Jest to kategoria czysto teoretyczna gdyż występują czynniki,które blokuja występowanie takiej sytuacji.
Niepewność - jest to taka sytuacja ,w której podmiot podejmujący decyzję nie jest w stanie przewidzieć wszystkich możliwych wariantów działania i nie jest w stanie dokładnie określić wszystkich konsekwencji działania.Jest to typowa sytuscja dla każdego procesu decyzyjnego. Jest kategorią niemierzalną.
Ryzyko - „to możliwość niepowodzenia a w szczególności możliwość zdarzeń niezależnych od podmiotu działającego, których nie może on dokładnie przewidzieć i którym nie może w pełni zapobiec, a które przez zmniejszenie wyników użytecznych i/lub zwiększenie nakładów odbierają działaniu cechę skuteczności, korzystności lub ekonomiczności..”
Ryzyko - jest zawsze związane z niepewnością.Nie jest to to samo co niepewność,gdyż nie są tożsame.Związane ze sobą ale odrębne gdyż ryzyko jest kategorią mierzalną.Miarą ryzyka jest rachunek prawdopodobieństwa.
Konsekwencją ryzyka jest:
· niepowodzenie - skutkiem ryzyka jest jakieś zdarzenie niekorzystne,jest związane z negatywnymi sytuacjami.
· niezależny od podmiotu działającego - mamy do czynienia z ryzykiem niezależnie czy tego chcemy,bo ryzyko i tak wystąpi.
· nieosiągnięcie zamierzonego celu - uzyskujemy sukces ale ponosimy większe koszty i wtedy też ponosimy ryzyko.
Pure risk - ryzyko straty,czyli takie ryzyko,którego konsekwencja może być strata.
Speculative risk - ryzyko zysku lub straty,zdarzenie losowe może spowodowac strate ale także to samo zdarzenie losowe może spowodować zysk(ryzyko kursowe - ryzyko zmiany kursu walut).
Z punktu widzenia ubezpieczeń bieżemy pod uwagę tylko negatywne konsekwencje ryzyka dlatego,że ubezpieczenia związane mogą być z ryzykiem straty.Nie można ubezpieczyć się od zysków.Są zasadne gdy występuje prawdopodobieństwo straty.
Uwagi na temat ryzyka.
· teoretycznie ryzyko ma charakter subiektywny - jest ono różne w odbiorze.Czy interpretacji poszczególnych podmiotów,które mają podjąć takie decyzje znajdują się w tej samej sytuacji.Gdyż każda osoba w ocenie opiera się o różne kategorie analiz przedsiębiorstwa.
· cechy osobowości też na to wpływają(ryzykanci,asekuranci)
· ocena wielkości ryzyka z tego względu może być różna
· wielkość ryzyka jest różnie dokonywana w zależności od tego kto jej dokonuje
· ryzyko ma charakter obiektywny - to takie,które jest jednakowe dla wszystkich podmiotów znajdujących się w tej samej sytuacji podejmując jakąś decyzję(kategoria teoretyczna).
Źródła ryzyka.
Podejmując decyzję działamy w warunkach niepewności:
· różnica w czasie pomiędzy momentem podjęcia decyzji i momentem wprowadzenia tej decyzji w życie.
· koszty ryzyka wynikają z negatywnych skutków ryzyka.Kosztem jest strata,którą należy zmierzyć kiedy powstanie,np.na skutek pożaru(wielkość strat można obliczyć,ustalić). Skutkiem ryzyka jest zawieranie umów ubezpieczeniowych.Jeżeli mamy dany lokal ubezpieczeniowy to ta kwota pokrywa część strat i przez to zmniejsza wielkość ryzyka.Ta składka jest kosztem i stratą.Niektóre firmy gromadzą - fundusze ryzyka - a te gromadzone środki nie pracują na rzecz firmy więc firma ponosi stratę.
Wykład 2 - 06.03.3003r.
METODY POSTĘPOWANIA Z RYZYKIEM.
Wybór odpowiedniej metody postępowania z ryzykiem zależy od uwarunkowań:
· umiejętności identyfikacji ryzyka(czy potrafimy zidentyfikować,nazwać pewne ryzyko)
· zasób doświadczeń wynikających ze zrealizowanych wcześniej transakcji czy też przeprowadzonych działań
· sprawność w posługiwaniu się różnymi technikami sprzedaży
· zespół cech osobowych osoby podejmującej decyzję(decydent) przesądzających skłonność do ryzyka lub awersji do ryzyka
Metody postępowania z ryzykiem:
· działanie o charakterze prewencyjnym - pozwala na zmniejszenie,ograniczenie lub wyeliminowanie ryzyka
· metody kompensacyjne - pozwalają na złagodzenie,skompensowanie skutków ryzyka
Przykłady działań prewencyjnych:
· działalność handlowa - podmiot produkuje i sprzedaje wyroby gotowe - to już jest związane z ryzykiem.Nieotrzymanie zapłaty wiąże się z ryzykiem.
· sprawdzanie wiarygodności kontrahenta - analiza transakcji handloewej,zlecenie opracowania raportu na temat wiarygodności kontrahenta
· towar jest przedmiotem sprzedaży,dochodzi do sprzedaży.Sprzedawca zastanawia się nad tym co może się stać podczas transportu(uszkodzenie,kradzież transportu)
· wyrób właściwego środka transportu,odpowiedniego dla przewozu danego towaru - zmniejsza ryzyko uszkodzenia czy zniszczenia towaru,opakowanie towaru
Ograniczają,zmniejszają ryzyko,nigdy jednak w 100% nie wyeliminują ryzyka z naszego życia.
Risk management - pozwala na uporządkowanie metod postępowania z ryzykiem.Obejmuje działania zarówno prewencyjne jak i kompensacyjne.Pozwala na racjonalne zastosowanie metod postępowania z ryzykiem.
Zarządzanie ryzykiem (risk management).
1. Identyfikacja ryzyka- oznacza konieczność określenia jakie ryzyko może wystąpić
2. Ocena ryzyka:
· obliczanie wielkości ryzyka
· oszacowanie skutków ryzyka
3. Określenie możliwych wariantów postępowania.
· zaniechanie działań związanych z ryzykiem
· zastosowanie działań prewencyjnych
· przeniesienie ryzyka na kontrahenta
· rozproszenie ryzyka przy udziale ubezpieczeń
· zatrzymanie ryzyka
4. Wprowadzenie w życie podjętych decyzji.
5. Obserwacja skutków wykonywanego działania.
Działania kompensacyjne zmniejszają negatywne skutki ryzyka.Ubezpieczenia mają charakter kompensacyjny.
FUNKCJONOWANIE RYNKU UBEZPIECZEŃ.
1. Samoubezpieczenie - polega na tym,że sam podmiot zagrożony jest określonym ryzykiem gromadzi własne środki w postaci rezerw finansowych przeznaczonych na pokrycie ewentualnych strat.Tworzenie i utrzymywanie funduszy rezerw.Utrzymywanie funduszu ryzyka oznacza występowanie kosztów,np.nieosiągnięty zysk.
Fundusze ryzyka - pewna część środków zostaje zamrożona na tym funduszu.
2. Finansowanie szkód z budżetu państwa - w przypadku zdarzeń katastrofalnych, nadzwyczajnych, wymagają udziału państwa przy likwidacji szkód;zdarzenia losowe,np.powódź.Uruchamiane są środki z budżetu państwa.
3. Ubezpieczenia- polegają one na przejmowaniu przez ubezpieczycieli(wyspecjalizowana grupa podmiotów) części ryzyka w zamian za odpowiednią opłatą tzw.składką ubezpieczeniową.Ubezpieczenia nie zmniejszają ryzyka, natomiast pozwalają skompensować straty.Ubezpieczenia nie mogą być źródłem zysków nadzwyczajnych, polegają tylko na wyrównaniu poniesionych strat.Celem ubezpieczenia jest wyrównanie rzeczywiście poniesionych strat(te,które miały miejsce).
· Polegają na przejmowaniu przez ubezpieczycieli części ryzyka z zamian odpowiednią zapłatę
· Nie zmniejszają ryzyka występowania strat,lecz przenoszą negatywne skutki ryzyka z podmiotów produkujących/handlowych na ubezpieczycieli
· Nie mogą być źródłem zysków nadzwyczajnych przekraczających wielkości szkody
· Istotą ubezpieczeń jest kompensowanie rzeczywiście poniesionych strat
Ubezpieczenia funkcjonuja poprzez umowy ubezpieczenia zawierane na rynku ubezpieczeniowym.
Funkcje ubezpieczeń:
1. Funkcja ochrony ubezpieczeniowej - kompensowanie szkód majątkowych (kompensowanie źródeł majątkowych).
2. Funkcja prewencyjna - ubezpieczyciele zachęcają do większej dbałości o przedmiot ubezpieczenia.Zmniejszenie prawdopodobieństwa powstania szkód.
3. Funkcja lokacyjna - ubezpieczyciele gromadzą znaczne fundusze(składki),które muszą być zagospodarowane na wypadek ryzyka,niebezpieczeństwa.
4. Funkcja wspierania przedsiębiorczości i rozwoju gospodarczego - dzieki ubezpieczeniu możliwa jest realizacja wielu przedsięwzięć gospodarczych,które bez ubezp.nie byłyby możliwe,możliwe jest osiąganie postępu technicznego i gospodarczego.
Transakcja pomiędzy ubezpieczycielem a ubezpieczającym ma charakter odpłatny.
Ubezpieczyciele Ubezpieczający
Składka
Agenci Brokerzy
Ochrona ubezpieczeniowa - występuje w trybie zawierania umów ubezpieczeniowych (jest to towar).
Składka - zapłata za usługe (ochronę ubezpieczeniową).Jest to kwota,którą ubezpieczający wnosi na rzecz ubezpieczyciela (cena).
Ubezpieczyciel - jest to podmiot,który oferuje swoją usługę ubezpieczeniową (sprzedaje).
Ubezpieczający - ten,kto kupuje usługę od ubezpieczyciela i poszukuje ochrony ubezpieczeniowej.
Instytucja pomocnicze:
· Przedsiębiorstwa rzeczoznawstwa i kontroli - działalność ich jest przydatna gdy występują szkody.
· Stowarzyszenia ubezpieczeniowe - działają na rzecz usprawnienia działania rynku ubezpieczeniowego.
· Instytucje arbitrażowe - zajmują się rozstrzyganiem sporów.
· Stowarzyszenia naukowe - zajmują się teoretycznie i naukowo ubezpieczeniami.
Wykład 3 - 13.03.2003r.
Agent - osoba fizyczna lub prawna zajmująca się na podstawie umowy agencyjnej zawieraniem umów w imieniu lub na rachunek ubezpieczyciela,jest on stałym reprezentantem ubezpieczyciela.
Agenci - strona podażowa, stała umowa agencyjna, reprezentuje interesy strony podażowej, czyli ubezpieczycieli. Reprezentanci ubezpieczycieli działają w imieniu i na rachunek ubezpieczyciela (likwidują szkodę), oferują ochronę ubezpieczeń,starają się sprzedać produkt.
Zakres działalności:
· przyjmowanie wniosków ubezpieczeniowych
· zawieranie umów
· inkasowanie składek
· przyjmowanie zgłoszeń niektórych wydatków
· niektóre czynności likwidacyjne o niedużej wartości materialnej
Brokerzy - strona popytowa, podejmują swoje działania w konkretnej sytuacji, doraźna działalność, tylko na zlecenie; działają dla zleceniodawców, podmiotów poszukujących ochrony ubezpieczeniowe, zlecają to firmy lub podmioty brokerowi, który szuka ubezpieczyciela i ma zawierać umowę w naszym imieniu.
Broker - pośrednik zajmujący się zawodowo i na zlecenie poszukiwaniem ochrony ubezpieczeniowej.Podejmują swoje działanie doraźnie(dla zawarcia konkretnej umowy). Występuje wtedy,gdy trudno jest wybrać określoną firmę ubezpieczeniową.
Agenci i brokerzy mogą realizować czynności,które występują po zaistnieniu szkody,gdy mają odpowiednie zezwolenie.
Ubezpieczyciel- jest to podmiot zobowiązujący się za opłaty do udzielenia ochrony ubezpieczeniowej innemu podmiotowi (osobie lub instytucji)
· Insurer (każdy ubezpieczyciel)
· Asurer (ubezpieczyciel,który prowadzi działalność w zakresie ubezpieczeń na życie)
· Underwriter - określenie osoby fizycznej, która osobiście występuje jako ubezpieczyciel (w korporacji Lloyd’s),występuje na rynku międzynarodowym.
· jako potoczne określenie każdego ubezpieczyciela, w tym także przedsiębiorstwa ubezpieczeniowego
· urzędnik w przedsiębiorstwie ubezpieczeniowym upoważniony do zawierania w imieniu firmy umów
Formy organizacyjne ubezpieczycieli:
· przedsięb...
hwa_rang