DECYDOWANIE POLITYCZNE
Wykład z 5.11.2011 r.
Cechy analizy decyzyjnej 1. Założenie – polityka jest podejmowaniem decyzji politycznych i ich wykonywanie 2. Przedmiotem wyjaśnianym (eksplanandum) jest decyzja polityczna i jej wykonanie3. Celem wyjaśniania jest określanie zmiennych niezależnych kształtujących się podjętą decyzją (eksplanans)4. Przedmiotem badań jest proces decydowania politycznego, a jego najważniejszą kategorią jest decyzja polityczna 5. Zasada rozumowania – weryfikacja hipotez na temat eksplanansu
Podstawy decydowania politycznego - to amerykanie wymyślili decydowanie polityczne 1. Podmioty decyzyjne (polityczne) funkcjonują przede wszystkim na poziomie państwa:
· Decydenci występują w imieniu państwa
· Decydenci działają w imieniu państwa
· Przedmiotem analizy powinno być państwo a więc decydenci podejmujący decyzje w jego imieniu
· Decydenci są mikrosystemem społecznym, zależnym od licznych zmiennych
2. Wszystkie państwa, a więc decydenci funkcjonują w środowisku wewnętrznym i zewnętrznym:
2.1. Środowisko jest systemem powiązanych ze sobą czynników o charakterze wewnętrznym i zewnętrznym.
2.2. Państwo wobec środowiska - reaguje na bodźce (adaptacja pasywna)- podejmuje działania z własnej inicjatywy (adaptacja aktywna) - dostosowanie się do sytuacji możliwych, ale nie zaistniałych (adaptacja antycypacyjna) -> mamy pewność, że dana sytuacja zaistnieje
3. Wpływ na decydentów mają CZTERY sprzężenia zwrotne: 3.1 aksjologiczne (związane z idelogią,wartościami)
3.2. wewnątrzpaństwowe
3.3. zewnętrzne (środowisko mięzynarodowe)
3.4 transnarodowe ( między środowiskiem wewnętrznym a zewnętrznym o charakterze pozapaństwowym
Uwarunkowania analizy decyzyjnej:
1.Postawy wobec polityki (cztery typy postaw)
a) przekonanie o posiadaniu wiedzy na temat polityki b) niezadowolenie z polityki (niechęć do uczestnictwa w polityce)c) niechęć do zdobywania wiedzy na temat polityki
2. Najprostszy sprawdzian dla każdej teorii to praktyka – czyli uczestnictwo w podejmowaniu decyzji politycznych
a)warunkuje nam podejmowanie poprawnych decyzji politycznych b) polityka posiada wszechogarniający wpływ na życie społeczne c) akceptowanie lub całkowite odrzucenie teorii (wiedza politologiczna – to wiedza o społeczeństwie – ciągle się zmienia)d) skuteczność
3. Ryzyko – działalność polityczna jest trudna, obciążona ryzykiem
a) ryzyko wywołuje lęki b) biegłość w polityce, rutyna w polityce, w polityce nie ma przerw c) polityka jako swoista gra, można ją traktować jako rywalizację lub grę w sensie scenicznym (na scenie w teatrze)d) polityka wywołuje dwa skrajne typy emocji:- przyciąga - odpycha
4. Czasy współczesne nałożyły na politykę cechy, których wcześniej nie było
a) spadła rola przymusu (nie sięga się po wojsko, po policję)b) konsumpcyjność społeczeństwa – żądanie coraz więcej i więcej c) wtargnięcie reguł rynkowych (polityka traktowana jest jako towar)d) naruszenie równowagi na pewnych poziomach:- rozwój społ. nie odbywa się w sposób liniowy, a w sposób skokowy - szybkie podejmowanie decyzji – wręcz błyskawiczne - pojawienie się niepaństwowych uczestników życia politycznego - wyczerpanie się prostych rezerw zasobów (woda, w pewnym sensie ropa naftowa, w Europie rezerwy ludzkie)- tożsamość państwowa (związana z UE, z korporacją – związek większy niż z państwem - rewolucja informatyczna (zniosła tyranię miejsca) - nowe zagrożenia globalne (wynikające z intensywności zmian w klimacie)e) trudności z decydowaniem politycznym w demokracji - nie ma w demokracji łamania prawa - spójność podjętych decyzji (podjęta decyzja i prawo)- potrzeby przerosły możliwość - konieczność uzyskiwania poparcia społecznego (nie może podejmować decyzji przeciwko wyborcom)- oczekuje się skuteczności, mniejszości podejmowania decyzji
Typy analizy decyzyjnej wg przedmiotu analizy:
A)POLITOLOGICZNY cel: wyjaśnianie polityki wewnętrznej i zewnętrznej polityki państwa
cechy:- wyjaśnia się poprzez odwołanie do wyznaczników zewnętrznych i wewnętrznych - odwołujemy się do praw rządzących rzeczywistością polityczną - odwołujemy się do świadomości decydentów
wyznaczniki wewnętrzne:a) układ sił społecznych w państwie, potencjał gospodarczy, siła militarna - struktura społeczna, rozwój gospodarczy, społeczeństwo hegemoniczne, religijne, gigantyczne migracje
b) czynniki aksjologiczne: religia, kultura, świadomość społeczna - rozdwojenie kulturowe: regionalne, miasteczko –wieś – miasto) - świadomość społeczna: pochodna przekonań, mitów; serwilizm – oczekiwanie pochwał od mediów
c) czynniki demograficzne- współczesny niż demograficzny - brak polityki rodzinnej - upadek systemu emerytalnego - wydłużenie się wieku życia – do 83 lat – kobiety – najkrócej żyje się w Warszawie, najdłużej na podkarpaciu
d) czynniki geopolityczne - położenie stwarza szanse bycia państwem tranzytowym
e) wyznaczniki subiektywne: motywacja, wiedza
wyznaczniki zewnętrzne:- wyznaczniki strukturalne – struktura międzynarodowa - wyznaczniki funkcjonalne – stany w stosunkach międzynarodowych - wyznaczniki podmiotowo- strukturalne – relacje między państwem a strukturami międzynarodowymi - wyznaczniki podmiotowo- funkcjonalne – wpływ zmian w środowisku międzynarodowym - wyznaczniki potencjału politycznego państwa czyli jego siła w stosunku do innych państw
B) INTERNACJOLOGICZNY
cel: wyjaśnianie decyzji politycznej, powstałej w wyniku oddziaływania co najmniej dwóch uczestników stosunków międzynarodowych
cechy – bierze się pod uwagę wszystkie dziesięć wyznaczników dla każdego państwa związanego z daną międzynarodową decyzją polityczną
C) TRANSNARODOWY
cel: wyjaśnianie decyzji transnarodowej, powstałej w wyniku oddziaływania podmiotów niepaństwowych na państwa lub inne podmioty transnarodowe
Podmiot niepaństwowy ---działanie ---à Państwo
cechy:- bierzemy pod uwagę dziesięć wyznaczników dla każdego podmiotu politycznego związanego z daną transnarodową decyzję polityczną - uwzględnia się bifurkację stosunków międzynarodowych, czyli podział uczestników na podmioty suwerenne i niesuwerenne (FIFA,UEFA)
RODZAJE ANALIZY DECYZYJNEJ – ZE WZGLĘDU NA SPOSÓB ROZUMOWANIA
1) INDUKCYJNA
· Obserwacja konkretnej podjętej decyzji
· Zbieranie materiałów źródłowych będących zapisem decyzji politycznej
· Traktowanie podejmowanej decyzji jako typowej sytuacji, wywołującej rutynowe zachowania, zdominowane przez emocję, stres i frustrację
· Wyciąganie wniosków
· Formułowanie uogólnień (generalne wnioski)
2) DEDUKCYJNA
· Normatywne definiowanie racjonalnych kryteriów podejmowania decyzji politycznej
· Założenie, że decydenci działają racjonalnie, a sytuacja decyzyjna jest nietypowa, zdominowana przez wiedzę i stosowanie strategii działania
· Przyjęcie założeń teoretycznych odnoszących się do racjonalności decydentów
· Formułowanie hipotez
· Weryfikacja hipotez poprzez odwołanie się do danych empirycznych i źródłowych
· Wyjaśnianie decyzji zdominowane przez dwie procedury:- subsumpcja, czyli klasyfikowanie konkretnej decyzji przez określony model teoretyczny, z wykorzystaniem wiedzy matematycznej i cybernetycznej - wywodzenie eksplanandum z eksplanansu
3) AKSJOLOGICZNA
· Założenie, że decyzje są funkcją systemu wartości przyjętego przez decydentów, z którego wywodzą się cele polityczne
· Wyjaśnianie wybranej decyzji poprzez odwołanie się do myśli politycznej
4) CZYNNIKOWA
· Całościowe wyjaśnianie decyzji poprzez odwołanie się do czynników
· Założenie, że decydenci dążą do realizacji wybranych celów (myśl polityczna) w sposób racjonalny (podejście dedukcyjne), ulegając emocjom (podejście indukcyjne)
Wyjaśnianie interesującej nas decyzji : łączymy 3 sposoby by wyjaśnić :
- kłopotliwe ustalenie emocji - opis poglądów politycznych ( problem ze stwierdzeniem) - najłatwiej jest manipulować emocjami (emocje dyktatora w danym systemie mają wpływ na podejmowanie decyzji)
paula99741