Ekologia i polityka 4 grudnia Koncepcja zrównoważonego rozwoju „zrównoważony rozwój” (sustainable development)Na forum międzynarodowym oznacza ona:- spełnienie celów społecznych i humanistycznych - osiąganie celów ekologicznych - realizację celów ekonomicznych *S.Kozłowskiego – rozwój gospodarczy z uwzględnieniem czynników środowiskowych *B.Zaufal – to prowadzenie wszelkiej działalności gospodarczej w harmonii z przyrodą w taki sposób, aby nie powodować nienaturalnych zmian w żywej przyrodzie*W.Bojarski – rozwój społeczno -gospodarczy zharmonizowany ze środowiskiem przyrodniczym Cechy zrównoważonego rozwoju: - kreowanie stylu życia opierającego się na jedności człowieka z naturą- uznawanie praw i roli grup lokalnych - preferowanie proekologicznych procesów wytwórczych i usługowych co oznacza w przemyśle – „czyste” technologie i produkty, w transporcie – alternatywę dla samochodów, w uprawie ziemi i hodowli – rolnictwo ekologiczne, w leśnictwie – naturalny kierunek hodowli lasu oraz w turystyce – ekoturystyka; - intensywne użytkowanie energii i wykorzystanie jej odnawialnych źródeł na każdym etapie podejmowania decyzji, na poziome lokalnym, krajowym czy globalnym, wprowadzeniu na szeroką skalę przetwórstwa wtórnego surowców, materiałów, dóbr i odpadów; - zmianę strategii w kierunku ochrony zdrowia, a nie tylko przeciwdziałania zaistniałym chorobom, proekologiczne przekształcenia osiedli ludzkich, zwłaszcza miast, zgodnie z ideą miast propagowaną przez Światową Organizację Zdrowia; - ochronę wartości dóbr kultury materialnej i niematerialnej, stanowiącej o dziedzictwie narodów, państw i świata; - demokratyzacja sposobu podejmowania decyzji, uwzględniającej przyszłe skutki;Lata 90 * Obrady tzw. Podstolika ekologicznego „Okrągłego Stołu”. Przyjęto 28 postulatów tworzących program doraźnych działań, jakie powinny być zrealizowane w latach 1989 – 1990;
1. Proekologiczne działania gospodarcze,
2. Regulacje prawne, ekonomiczne i administracyjne,
3. współpraca międzynarodowa,
4. stworzenie Społecznego Systemu Ochrony Środowiska,
5. działania interwencyjne
Konstytucja RP Rzeczpospolita Polska zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, a w art. 74 czytamy, że ochrona środowiska jest obowiązkiem m.in. władz publicznych, które poprzez swą politykę powinny zapewnić bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom.
Polityka ekologiczna Polski * uchwała Sejmu z 10 maja 1991 r. w sprawie polityki ekologicznej * Polityka ekologiczna państwa na rok 1994 * II Polityka ekologiczna państwa 2000 r. * Polityka ekologiczna państwa na lata 2003 - 2008* Polityka ekologiczna państwa na lata 2009 – 2012- zasada integracji polityki ekologicznej z politykami sektorowymi, oznacza ona konieczność uwzględniania w politykach sektorowych celów ekologicznych na równi z celami gospodarczymi i społecznymi - zasada równego dostępu do środowiska przyrodniczego, traktowana w następujących kategoriach:* sprawiedliwości międzypokoleniowej * sprawiedliwości międzyregionalnej i międzygrupowej * równoważenie szans między człowiekiem a przyrodą- zasada regionalizacji polityki ekologicznej państwa:1. Rozszerzenie lub wprowadzenie uprawnień dla samorządu terytorialnego i terenowej administracji rządowej dla ustaleń regionalnych opłat, normatywów i wymogów ekologicznych wobec jednostek gospodarczych 2. Zregionalizowanie ogólnokrajowych mechanizmów i polityki w ochronie środowiska w odniesieniu do trzech obszarów:a) obszarów ekologicznego zagrożenia b) obszarów o dużych walorach przyrodniczych c) obszarów pośrednich 3. Powiązanie (skoordynowanie polityki regionalnej z regionalnymi ekosystemami w Europie) np. Morze Bałtyckie, graniczne ekosystemy z krajami sąsiednimi - zasada uspołecznienia polityki ekologicznej państwa, która będzie realizowana poprzez stworzenie instytucjonalnych i prawnych warunków dla udziału obywateli w całym procesie ochrony i kształtowania środowiska - zasada „zanieczyszczający płaci” – oznacza ona złożenie pełniej odpowiedzialności w tym materialnej za skutki zanieczyszczenia i innych zagrożeń dla środowiska na sprawce, tj. jednostki użytkującej zasoby środowiska- zasada przezorności – zakłada, że wdrażanie nowych rozwiązań, szczególnie w zakresie biotechnologii i modyfikowania organizmów powinno być podejmowane dopiero wtedy, gdy istnieje naukowo udowodniona pewność efektów i skutków ich wdrażania (stosowania)- zasada prewencji – oznacza, że przeciwdziałanie negatywnym skutkom dla środowiska powinno dotyczyć całego procesu planowania i realizacji przedsięwzięćPrzyjmuje się następującą hierarchię przedsięwzięć ochronnych:1. unikanie wytwarzania zanieczyszczeń 2. recykling 3. neutralizacja zanieczyszczeń- zasada stosowania najlepszych dostępnych technik (BAT) - zasad klauzuli zabezpieczającej – umożliwia stosowanie ostrzejszych adekwatnych instrumentów prawnych - zasad subsydiarności i pomocniczości działań na najwyższym szczeblu zarządzania wobec działań na szczeblu niższym – oznacza stopniowe przekazywanie kompetencji i uprawnień decyzyjnych dotyczących ochrony środowiska - zasada skuteczności ekologicznej i efektywności ekonomicznej przedsięwzięć ekologicznych – oznacza potrzebę minimalizacji nakładów na jednostkę uzyskanego efektu
PODMIOTY POLITYKI EKOLOGICZNEJ W POLSCE * Sejm RP, Senat i Rada Ministrów jako naczelne organy państwowe określające politykę ekologiczną państwa stanowiące prawo * Minister Środowiska jako naczelny organ administracji państwowej * Inspekcja Ochrony środowiska jako organ kontrolujący przestrzeganie przepisów o ochronie środowiska oraz prowadzący badania naukowe * Wojewoda jako terenowy organ administracji ogólnej * Proekologiczne instytucje i organizacje pozarządowe * Gmina jako organ samorządowy Minister Środowiska Marcin Korolec Minister Środowiska wydaje:* rozporządzenie i zarządzenia * przedkłada inicjatywy aktów normatywnych 1. Projekty ustaw 2. Projekty umów międzynarodowych 3. Projekty rozporządzeń Rady Ministrów
CENTRALNE ORGANY ADMINISTRACJI RZĄDOWEJ NADZROWOWANE PRZEZ MINISTRA ŚRODOWISKA - Główny Inspektor Ochrony środowiska - Generalny Dyrektor Ochrony środowiska
JEDNOSTKI ORGANIZACYJNE NADZOROWANE PRZEZ MINISTRA SRODOWSIAK - Państwowe Gospodarstwa Leśne „Lasy Państwowe”
INSTYTUTY BADAWCZE - Instytut Badawczy Leśnictwa - Instytut Ekologii i Terenów Uprzemysłowionych
Wojewoda Zadania:- reglamentacja korzystania z zasobów środowiska poprzez wydawanie pozwoleń prawnych, decyzji administracyjnych itp. - stosowanie ekonomicznych instrumentów ochrony środowiska - wstrzymanie działalności gospodarczej zagrażającej środowisku - uznawanie obiektów przyrodniczych za pomniki przyrody - tworzenie parków krajobrazowych
paula99741