bydło ściągi dobre.doc

1 . laktacja i metody

Laktacja to okres ciągłego wydzielania mleka trwa od momentu wycielenia do zasuszenia (optymalna 350 dni) W zależności od długości trwania laktacji wyróżnia się:

-305 dniową (obejmujące użytkowość mleczną za 305 dni laktacji)

-Pełną dotyczy użytkowości mlecznej pełnej obejmującej okres od wycielenia do zasuszenia

-roczne obejmujące użytkowość mleczną na rok kalendarzowy w którym nastąpiło wycielenie

-nienormalna krótsza niż 280

Laktacje oceniana na podstawie długości trwania i wydalania i składu mleka oraz produkcji mleka 

Przebieg produkcji mleka w laktacji można przedstawić :

- graficznie ( za pomocą wykresu liniowego tzw krzywej laktacji) W Polsce przebieg produkcji mleka przedstawić można za pomocą następujących typów krzywych: typowa krzywa laktacji laktacyjna, typ wyrównany, szybko obniżający się, dwuwierzchołkowy,

-za pomocą indeksów:

Indeks stałości laktacji (Turnera) IST= (M2 /M1)x100%; M2- wydajność mleka w określonym miesiącu; M1-wydajność mleka w poprzedzającym okresie; Ocena >92% lakt bardzo wyrównana, 90-92% lakt przeciętnie wyrównana, <90 % lakt gwałtownie obniżająca się

Indeks Johannsena (równomierności lakt) IJ= (wydajność mleka w okresie 100-200 dnia lakt/ wydajność mleka w okresie 1-100 dnia lakt) x100%

Indeks miesięcznej wydajności IMM= (Mn/Mc)x 100%; Mn-wydajność mleka w określonym miesiącu lakt, Mc- wydajność mleka w całym okresie laktacji

Indeks Sandersa IS= stosunek max dziennej wydajności mleka za 305 dniową lakt; 1/200- bdb wyrównana lakt, 1/190- wyrównana, 1/180-1/190- przeciętnie wyrównana, < 1/180- mało wyrównana, <1/170 gwałtowny spadek mleczności

2 Rasa polska czerwona

Historia: jedyna rodzima rasa krajowa bydła, wywodzi się od bydła brachcerycznego Umaszczenie: czerwone od jasnego do ciemnego Występ: woj. Nowosądeckie region rzeszowski i krakowski; obecnie jej populacja liczy ok. 30 tyś sztuk; Kaliber: m.c krów 500 kgwys w kłębie 126cm Cechy charakteru: dobre przystosowanie do war środowiskowych; wytrzymałość długowieczność odporność na choroby, dobre wykorzystanie pasz objętościowych, dobra płodność Wydajność Mleczna: Polska 4028kg(305 dni), 4,28 %tł

3 wydajność rzeźna

Obliczana w celu ustalenia % udziału tuszy w stosunku do masy przedubojowej zwierzęcia

Wydajność rzeź ciepła brutto= (m. tuszy ciepłej *100%)/ masa zwierzęcia przed ubojem;

Wydajność rzeź zimna brutto= (m. tuszy zimnej *100%)/ masa zwierzęcia przed ubojem;

Bydło typu mięsnego 65-72%; bydło typu mięsno- mlecznego 56-63%; Cielęta- 58-65%; młode bydło opasowe- 52-60%; krowy 45-50%; hereford, Aberdeen, angus- 60-65% Na wydajność liczoną z tego wzoru ma duży wpływ nakarmienie zwierzęcia.

Wydajność rzeź ciepła netto= (masa tuszy ciepłej*100%)/ masa zwierzęcia przed ubojem –masa treści pokarmowej)

Wydajność rzeźna zimna netto==(masa tuszy zimnej*100%)/ masa zwierzęcia przed ubojem –masa treści pokarmowej)

Wydajność wyliczana z tych wzorów dokładniej odzwierciedla wartość rzeźną i pozwala na obiektywne porównanie zwierząt lub ich grup między sobą Wynosi najczęściej 60-65%

Czynniki wpływające na wydajność rzeźną: wiek, płeć, rasa, sposób żywienia, typ użytkowy

4 metody kojarzeń bydła:

Kojarzenia-dobór do rozrodu zwierząt w obrębie jednej rasy:- losowe,- nielosowe,- krewniacze (kojarzenie towarowe, hodowla na linie)+ nie krewniacze( wolne-kojarzenie szczytowe, krzyżowe- uszlachetniające, rasotwórcze, wypierające, przemienne, międzygatunkowe)

5 kryteria selekcyjne bydła

Od kierunku i nasilenia cechy (stabilizacja, kierunkowa; Od liczby osobników podlegających selekcji (masowa- populacja zwierząt, indywidualna, rodzinowa przedmiotem selekcji jest rodzina po danym buhaju czy krowie); Liczby cech uwzględnionych w selekcji (następcza na kilka cech jednocześnie, według łącznej wartości cech tzw. Indeksu selekcyjnego)

6 Inseminacja

(sztuczne unasiennienie) zapładnianie zwierząt przez wprowadzenie uprzednio pobranego nasienia samca do dróg rodnych samicy za pomocą pipety. W Polsce % krów objętych inseminacją wynosi 59,1% (2004)

Zalety sztucznego zapładniania: możliwość wykorzystania najlepszych reproduktorów; wyeliminowanie tzw chorób krycia, które w przeszłości powodowały duże straty ekonomiczne; umożliwienie dzięki konserwacji w ciekłym azocie testowanie buhaja i w konsekwencji używanie jedynie w rozrodzie osobników dodatnio ocenianych; wydatne zmniejszenie liczby reproduktorów co pozwala na zaoszczędzenie na paszy i stanowiskach; Możliwość stosowania doboru indywidualnego par rodzicielskich dla całych stad; Nie ograniczony czas konserwacji nasienia daje możliwości tworzenia banków genowych czyli zachowania puli genów potrzebnej do różnego rodzaju pracy hodowlanej; Większa liczba zapładnianych krów dzięki odpowiedniemu rozcieńczeniu i konserwacji nasienia ( w Polsce ok. 200 krów z jednego buhaja)

Organizacja inseminacji: Wykrycie rui ( najpoważniejszy czynnik); Absolutnie fachowa obsługa zabiegu; (brak doświadczenia, zły czas zapładniania, złe warunki higieniczne)

7 Postęp hodowlany

Poprawia użytkowość stada potomnego w porównaniu ze stadem rodzicielskim która jest wynikiem przeprowadzonej selekcji stada Jest to iloczyn RS i h2 DG=RS*h2

RS-( różnica selekcyjna) jet miarą intensywności selekcji to różnica między średnia stada z którego wykonujemy wyboru a średnia osobników wybranych na remont w zakresie selekcjonowanych cech

h2 (współczynnik odziedziczalności ) zmienność genetyczna przez fenotypową

8.Kryteria oceny jakości higienicznej mleka w kraju.

- wygląd jednolitego białego koloru z odcieniem kremowy, bez zanieczyszczeń mechanicznych widocznym nieuzbrojonym okiem

- zapach świeży naturalny bez obcych zapachów

- smak- przyjemny słodkawy, charakterystyczny dla mleka Świerzy i naturalny bez obcych posmaków

- konsystencja- płynna jednolita bez widocznych strontów

- barwa – jednolita biała o kremowym lub   lekko niebieskawym odcieniu bez żadnych innych odcieni lub barwnych smug

9 główne różnice pokrojowe pomiędzy rasami mlecznymi a mięsnymi u bydła

Rasy mleczne: klinowaty kształt płaska za łopatkami i rozszerzająca się ku tyłowi klatka piersiowa; skośnie do kręgosłupa ustawione żebra ( kąt ustawienia żeber w stosunku do kręgosłupa >126 stopni ); skóra cienka i elastyczna; słabe umięśnienie szczególnie zadu; znakomicie ustawione wymię; intensywna przemiana materii i żywy temperament; dobrze rozwinięte wymię;

Rasy mięsne: prostokątny kształt tułowia; mocna głęboka klatka piersiowa; żebra ustawione w stosunku do kręgosłupa pod kątem prostym ( kąt ustawienia żeber w stosunku do kręgosłupa kształtuje się < 125 stopni); skóra gruba, gąbczasta; znakomite umięśnienie szczególnie lędźwi i zadu; wymię słabo rozwinięte; obniżona przemiana materii spokojny temperament;

10 przeciętny wiek 1 wycielenia krów  w kraju u przeciętna długość okresu międzywycieleniowego:

Pierwsze ocielenie 25-26 miesięcy okres międzyciążowy 80-100 dni okres między wycieleni owy 365- 375 dni

11 sposób wyznaczania ceny 1 litra mleka surowego:

- cena podstawowa za skład chemiczny ( jednostka tłuszczu zł/ 1% - 0,048; jednostka białka – 0,085);

- dopłata za jakość mleka ( EKSTRA – 0,28, kl I- 0,17, kl II- 0,11)

- dopłata preferencyjna (0,08zł/l)

...