Chirurgia skrypt.doc

SPIS TRESCI

ROZDZIAŁ 1

Rola, funkcja i zadania pielęgniarki w opiece nad osoba, chorą

ROZDZIAŁ 2             

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego w okresie przedoperacyjnym

ROZDZIAŁ 3

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego w okresie pooperacyjnym

ROZDZIAŁ 4

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego z zaawansowanym niedokrwieniem kończyny dolnej zakończonym amputacją

ROZDZIAŁ 5

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego po usunięciu guzowatego wola tarczycy

ROZDZIAŁ 6

Postępowanie pielęgniarki wobec chorego na sali endoskopowej

ROZDZIAŁ 7

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego przed zabiegiem operacyjnym wyłonienia stomii jelitowej

ROZDZIAŁ 8

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego po zabiegu operacyjnym wyłonienia stomii jelitowej

ROZDZIAŁ 9

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego z założonym drenem

ROZDZIAŁ 10

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego odżywionego drogą dojelitowa

ROZDZIAŁ 11

Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego narażonego na zakażenia wewnątrzszpitalne
 

Rozdział 1

Rolą funkcja i zadania pielęgniarki w opiece nad osobą chorą

„...Pielęgniarstwo i pielęgnowanie zajmuje się zdrowiem człowieka w różnych okolicznościach. Mogą to być stany i sytuacje związane z do­brym zdrowiem, z jego zagrożeniami, z chorobą, kalectwem i śmiercią. Może to dotyczyć konkretnego człowieka, rodziny, grup, szerszych spo­łeczności itp. Naszymi pacjentami (klientami), mogą być osoby w róż­nym wieku od chwili przyjścia na świat. Zakres i charakter opieki, a co za tym idzie podejmowanie przez pielęgniarki funkcji i zadań, będzie się łączyć ze stanem zdrowia pacjentów, z ich wiekiem, z bieżącą sytuacją związaną z rodzajem i miejscem udzielania świadczeń zdrowotnych..." [13].
      Pod pojęciem roli zawodowej pielęgniarki należy rozumieć zbiór pełnionych przez nią funkcji wraz z oczekiwanymi zachowaniami i posta­wami. Treścią roli zawodowej pielęgniarki są zatem różnorodne zadania (działania) i czynności wykonywane według obowiązujących norm zawodowych (zasady postępowania zawodowego, oczekiwane wzory zachowań i postaw) [13, 14, 15).
      Rolę pielęgniarki wyznaczają funkcje zawodowe, definiowane jako ze­spół złożonych zadań zawodowych i szczegółowych czynności, które podej­mowane są na rzecz jednoznacznie określonego wspólnego celu [13, 14].

       Zadanie, to z kolei określona część pracy, która powinna być wyko­nana w założonym terminie. Natomiast czynność zawodowa jest ele­mentem zadania, ponieważ wykonywana jest po to, żeby zrealizować zadanie i osiągnąć wyznaczony cel (13, 14].

Przyjmuje się, że pielęgniarka pełni następujące funkcje zawodowe:

•             terapeutyczną,

•             opiekuńczą,

•             rehabilitacyjną,

•             profilaktyczną,

•             promowania zdrowia,

•             wychowawczą [1, 11, 12, 13, 14].

Wymienione funkcje zawodowe pielęgniarki bezpośrednio odnoszą się do jej roli zawodowej tzn. działań podejmowanych na rzecz podmiotu opieki (chorego) [6, 10, 11, 12, 13, 14, 15].

Celem działań pielęgniarki na rzecz podmiotu opieki w ramach re­alizowanej funkcji opiekuńczej jest:

•             pomaganie podopiecznemu w rozwiązywaniu jego indywidualnych problemów wynikających z życia z chorobą lub niepełnosprawnością,

•             pomaganie podopiecznemu w rozwiązywaniu problemów wynika­jących z jego indywidualnej reakcji na stosowane metody diagnozowa­nia, leczenia, rehabilitacji,

•             udzielanie wsparcia w cierpieniu i umieraniu [1, 11].

Celem działań pielęgniarki na rzecz podmiotu opieki w ramach re­alizowanej funkcji wychowawczej jest:

•             motywowanie podopiecznego do podejmowania świadomej odpo­wiedzialności Za swoje zdrowie i zdrowie swoich najbliższych,

•             przygotowanie podopiecznego do samoopieki i świadczenia opieki nieprofesjonalnej [1, 11].

Celem działań pielęgniarki na rzecz podmiotu opieki w ramach re­alizowanej funkcji promowania zdrowia jest:

•              wzmacnianie i potęgowanie zdrowia [1, 2, 11].

Celem działań pielęgniarki na rzecz podmiotu opieki w ramach re­alizowanej funkcji profilaktycznej jest:

•              zapobieganie chorobom, niesprawności, urazom, wypadkom [1,3,11].
Celem działań pielęgniarki na rzecz podmiotu opieki w ramach re­alizowanej funkcji terapeutycznej jest:
    • stosowanie zabiegów ustalonych w planie terapii [1. 4, 12].
Celem działań pielęgniarki na rzecz podmiotu opieki w ramach re­alizowanej funkcji rehabilitacyjnej jest:

•              usprawnianie fizyczne, psychiczne, społeczne [1, 5, 11] [ryc. 1].
Oprócz pełnionych funkcji na rzecz podmiotu opieki, pielęgniarka

wykonuje również zadania określone funkcją:

•              kształcenia,

•              naukowo-badawczą,

•              zarządzania, a zwłaszcza zarządzanie własnym prozdrowotnym sty­lem życia przez osobę chorą

Ryc. 1. Funkcje zawodowe pielęgniarki.

Należy pamiętać, że funkcje pozostają takie same bez względu na miejsce (podstawowa opieka zdrowotna, stacjonarna opieka zdrowot­na i in.), czas w którym opieka pielęgniarska jest świadczona i dostęp­ne środki [13, 14]. Najbardziej znamienne dla zawodu są zadania, któ­re przypisane są do funkcji opiekuńczej i wychowawczej [1, 11]. Zwią­zane jest to z rozumieniem pojęcia profesjonalnego pielęgnowania, gdzie tylko pielęgniarka w procesie kształcenia przygotowywana jest do udzielania tego zakresu świadczeń [11].

Poszczególne funkcje pielęgniarki są ze sobą wzajemnie powiązane, naj­częściej wynikają jedna z drugiej. Omówienie wszystkich zadań pielęgniarki w opiece nad chorym wykracza poza ramy niniejszego opracowania. Pod­kreślić jednak należy, że kompetencje całego zespołu oraz zaangażowa­nie chorego i jego rodziny w proces opieki i leczenia mają istotny wpływ na wynik końcowy, jakim będzie uzyskanie przez chorego pełnej nieza­leżności w wykonywaniu codziennych czynności i całkowita integracja społeczna. Chory, który włącza się w proces terapeutyczno-pielęgnacyjny najczęściej potrafi przejąć kontrolę nad własnym zdrowiem.
 

Rozdział 2
Postępowanie pielęgniarskie wobec chorego w okresie przedoperacyjnym

Współczesna chirurgia zmierza w kierunku wyeliminowania działań wysoce inwazyjnych. Postęp techniczny i naukowy dokonujący się na naszych oczach prowadzi do uzyskiwania coraz lepszych wyników lecze­nia, a tym samym przedłużania życia. Techniki małoinwazyjne, do któ­rych można zaliczyć chirurgię endoskopową, endowaskulamą czy chi­rurgię laparoskopową, pozwalają na przeprowadzanie zabiegów nawet u osób obarczonych dużym ryzykiem okoloopcracyjnym. Dla człowieka dotkniętego chorobą wyrażenie .świadomej zgody na leczenie operacyj­ne nierzadko sianowi poważny problem. Podjęcie tak ważnej decyzji nie­jednokrotnie wymaga konsultacji z członkami rodziny.
      Ponadto z zabiegiem operacyjnym związane jest także występowanie ryzyka rozwoju zakażeń. Wszyscy chorzy hospitalizowani powinni być objęci działaniami prewencyjnymi, zapobiegającymi kontaminacji i zakażeniu Horą szpitalną [7J. Działania prewencyjne powinny być przede wszystkim realizowane w odniesieniu do każdego chorego prze­bywającego w oddziale szpitalnym. Należy pamiętać, iż pewna grupa chorych, w związku z obecnością dodatkowych czynników ryzyka, za­leżnych np. od rodzaju choroby podstawowej może wymagać szczegól­nej troski, uwagi i opieki pielęgniarskiej skupiającej się na redukcji wy­stępujących zagrożeń [1,5, 12].

2.1. Charakterystyka sylwetki psychofizycznej chorego

Zabieg operacyjny postrzegany jest jako okaleczenie ciała. Najczę­ściej występują obawy przed znieczuleniem, bólem, unieruchomieniem, uzależnieniem od innych osób np. w zakresie utrzymania higieny ciała. Choremu towarzyszy poczucie wstydu związane z koniecznością zaspo­kajania potrzeb fizjologicznych w łóżku oraz niepewność - co będzie w przypadku gdy zabieg operacyjny nie przyniesie spodziewanych efek­tów? W tym trudnym momencie nie może zabraknąć udziału zespołu medycznego: chirurga, pielęgniarki, a w uzasadnionych sytuacjach tak­że psychologa, rehabilitanta i innych.

Postawa   pielęgniarki

Różnorodność i złożoność zabiegów operacyjnych zarówno pod względem jednostek chorobowych czy metod operacyjnych oraz specy­fiki przyjmowania chorych (operacje planowe i „ostrodyżurowe"), wy­maga od pielęgniarki wysokiego stopnia profesjonalizmu.

Wielokierunkowe poznanie problemów chorego, obserwacja, groma­dzenie danych, refleksyjne myślenie wywierają pozytywny wpływ na po­stawę pielęgniarki wobec chorego i jego rodziny [1, 9, 15J.

Profesjonalizm pielęgniarki nic opiera się wyłącznie na sprawności manualnej, szybkości wykonywania określonych czynności, ale przede wszystkim na wszechstronnym przygotowaniu teoretycznym i praktycz­nym. Znajomość podstaw anatomii i fizjologii, zagadnień klinicznych, procesów diagnostycznych i leczniczych oraz potencjalnych zagrożeń wpływa na poziom świadczonej opieki [15]. Pielęgniarka coraz częściej posiada nie tylko wysokie przygotowanie z zakresu pielęgniarstwa ogól­nego, ale także specjalistyczne kwalifikacje z zakresu pielęgniarstwa kli­nicznego.

Ukierunkowane i specjalistyczne przygotowanie zawodowe upoważ­nia pielęgniarkę do realizowania planu opieki nad chorym operowanym, szczególnie w zakresie:

•             przygotowania przedoperacyjnego,

•             postępowania pooperacyjnego [3].

2.2. Działania pielęgniarki wobec chorego w okresie przedoperacyjnym

Głównym celem działań pielęgniarskich jest jak najlepsze przygoto­wanie chorego do zabiegu operacyjnego. Priorytetem będzie więc za­tem nawiązanie dobrej komunikacji z chorym i jego rodziną, poznanie historii choroby, sytuacji rodzinnej i zawodowej, zainteresowań i pla­nów chorego na przyszłość.

Poznanie problemów psychologicznych pozwala pielęgniarce zapla­nować opiekę opartą na aktywności chorego i jego współuczestnictwie, a także współdecydowaniu o całokształcie procesu leczenia [9, 10, 16].

Opieka przedoperacyjna rozpoczyna się w chwili poinformowania chorego przez lekarza o konieczności leczenia operacyjnego.

Działania  diagnostyczne

Podstawą czynności leczniczo-pielęgnacyjnych jest właściwie postawiona diagnoza. Pielęgniarka w zakresie opieki przedoperacyjnej bierze czynny udział w wykonywanych badaniach dodatkowych: laboratoryjnych, endoskopowych, radiologicznych, ultrasonograficznych czy bakteriologicznych. Samodzielnie na podstawie obserwacji chorego, przeprowadzonego wy­wiadu...