Szybkość- zdolność do wykonywania ruchów w najmniejszych dla danych warunków przejawach czasu. Szybkość jako cecha motoryczna ma tylko jeden wymiar: czas
Podstawowe składowe szybkości to: czas reakcji na bodziec, czas ruchu prostego, częstotliwość ruchów.
Czas reakcji - jest to czas upływający od zadziałania bodźca do momentu zapoczątkowania ruchu. Na ogólny jego wymiar składa się szereg czasów cząstkowych:t1 - powstanie pobudzenia w receptorze, t2 - przekazanie pobudzenia do ośrodkowego układu nerwowego, t3 - przebieg pobudzenia przez ośrodki nerwowe i uformowanie sygnału wykonawczego, t4 - przebieg sygnału z ośrodkowego układu nerwowego do mięśnia, t5 - pobudzenie mięśnia, zmiana jego napięcia, zapoczątkowanie ruchu.
wyróżnia się dwa rodzaje czasów reakcji:- reakcje proste bodziec optyczny słuchowy nietrenujący – 0,2 do 0,25s 0,17 do 0,27 trenujacy – 0,15 do 0,2s 0,1 do 0,15-reakcje alternatywneCzas reakcji zależy od: - wytrenowania (powstanie nawyku czuciowo-ruchowego), - płci, - wysokości ciała (wyższy zawodnik - dłuższy mięsień - dłuższy czas reakcji), - stanu psychofizycznego zawodnika (wypoczęty, najedzony, rozgrzany), - innych warunków np. rano czy wieczorem, temperatury, motywacji.
Czasu ruchu prostego - wymaga optymalnej koordynacji nerwowo - mięśniowej jednostek motorycznych realizujących zadania ruchowe, przekazywania pobudzenia od jednej jednostki motorycznej do następnej. Zależy on w dużej mierze od wielkości pokonywanego oporu oraz składu włókien mięśniowych
Częstotliwość ruchów – uwarunkowana jest ilością skurczów i rozkurczów wykonywanych przez daną grupę mięśniową w określonym czasie. Zależy przedewszystkim od koordynacji międzymięsniowej , a także od "ruchliwości" układu nerwowego.
Pomiar szybkości lokomocyjnej - Przeprowadza się probę biegową na dystansie od 20 do 60 m z wykorzystaniem fotokomórek
Pomiar mocy fosfagenowej i glikoli tycznej
Test Wingate
Czas trwania testu standardowo wynosi 30s,.
Test polega na wykonaniu maksymalnego wysiłku na ergometrze rowerowym przy ustalonej wartości oporu zewnętrznego wynoszącego 7,5% masy ciała badanego.
Przeprowadzony test pozwala na analizę następujących parametrów:
· Szczytowa moc anaerobowa (fosfagenową) - Pmax
· Czas osiągania Pmax - tPmax
· Całkowita praca anaerobowa -Wtot
· Spadek mocy –SM
Rozwój szybkości w ontogenezie
Wiek przedszkolny (4-7lat) – pomimo dynamicznego rozwoju motoryczności szybkość w tym czasie jest mało rozwinięta. Poprawa następuje dopiero w wieku 9-10 lat.Wiek szkolny (8-13lat) – dynamiczny rozwój szybkościOkres dojrzewania (13-17-19lat) - częstotliwość ruchów, szybkość reakcji, szybkość ruchów prostych nie ulega już istotnej poprawie po 13-14 roku życia, jednakże poziom szybkości można poprawić poprzez przyrost siły mieśniowej
Metody treningu szybkości
Metoda powtórzeniowaMetoda submaksymalnych prędkościMetoda supramaksymalnych prędkości - ułatwianie warunków zewnętrznych i stosowanie sił dodatkowych, - wykorzystywanie efektu "przyspieszonego nastepstwa" - liderowanie - ograniczenie przestrzenno-czasowych granic wykonywania ćwiczenia
palka861186