Proces rejestracji.pdf

4. KOMPUTEROWE WSPOMAGANIE PROCESU REJE-

STRACJI

Czynnoæ rejestracji pojawia siê w ró¿nych etapach ekspertyzy i dlatego reali-

zowana byæ mo¿e na wiele sposobów.

Na samym wstêpie zarejestrowaæ nale¿y w pamiêci komputera obrazy tych

czêci dokumentu, które podlega³y bêd¹ badaniom pomiarowym. Standardow¹ pro-

cedur¹ jest w tym przypadku wprowadzanie obrazów rastrowych [bitmapowych]

przy u¿yciu skanera p³askiego [flat scanner] 1 . Przy skanowaniu orygina³ów koloro-

wych wymagany jest skaner o rozdzielczoci optycznej nie mniejszej ni¿ 150 dpi

[dots per inch, punktów na cal], zwykle interpolowanej programowo do 600 dpi.

Taki sam [ten sam!] skaner zapewnia wprowadzanie obrazów orygina³ów czarno-

bia³ych z rozdzielczoci¹ optyczn¹ 600 dpi, zwykle interpolowan¹ programowo do

1200 dpi 2 . Poniewa¿ regu³¹ jest dokonywanie pomiarów na obrazach znacznie

powiêkszonych [tzn. dostêpnych w znacznym powiêkszeniu na ekranie], celowe jest

wprowadzanie obrazów ju¿ wstêpnie powiêkszonych w procesie skanowania, by

obraz ekranowy nie przypomina³ mozaiki. Wprawdzie mózg obserwatora radzi so-

bie doæ dobrze z rastrow¹ struktur¹ obrazu, jednak¿e z¹bkowane krawêdzie linii i

wielobarwnie poplamkowane szare p³aszczyzny nie stanowi¹ u³atwienia w pracy.

Skala odwzorowania dokumentu w pliku [czyli skala rzeczywistego powiêk-

szenia] stanowi zwykle kompromis miêdzy moc¹ obliczeniow¹ procesora i pojem-

noci¹ twardego dysku z jednej strony a komfortem psychicznym bieg³ego z drugiej

strony. Istotne jest, by widok na ekranie [powiêkszenie robocze] odpowiada³

wymogom dokonywanej czynnoci pomiaru.

Dla pomiaru makrostruktury pisma 3 wystarczy odwzorowanie w skali 1:1 [wg kon-

wencji sprzêtowej jest to skala 100%].

Przy pomiarach poziomu podstawowego celowe jest stosowanie odwzorowania w

skali 4:1 [400%].

Z kolei przy pomiarach mikrostruktury pisma po¿¹dane jest zastosowanie odwzoro-

wania jeszcze wiêkszego, np. w skali 10:1 [1000%].

Trzeba wyranie stwierdziæ, i¿ wzrastaj¹cej skali powiêkszenia uzyskiwane-

go w drodze programowej interpolacji nie towarzyszy coraz wierniejsze oddanie

szczegó³ów analizowanej struktury. Jedynym wyjciem jest podwy¿szenie rozdziel-

czoci optycznej obrazu rzutowanego na sensor fotoczu³y. Osi¹gn¹æ to mo¿na stosu-

j¹c [miast skanera konstruowanego z niewymienn¹ optyk¹] kamerê wideo [kamwid]

z optyk¹ wymienn¹.

Kamery takie s¹ produkowane w zasadzie do zastosowañ przemys³owych,

lecz mo¿na je wzglêdnie ³atwo adaptowaæ do celów badawczych. Po do³¹czeniu

odpowiednich piercieni porednich, mo¿na obiektyw odsun¹æ od powierzchni

sensora na odleg³oæ rzêdu kilku do kilkunastu d³ugoci ogniskowych. Uzyskuje

siê w ten sposób wstêpne rzeczywiste powiêkszenie szczegó³ów analizowanej

struktury rzêdu kilku do kilkunastu razy, co w badaniach pismoznawczych zwykle

wystarcza. Znaczniejsze powiêkszenia mo¿na uzyskaæ dopiero po sprzê¿eniu

sensora kamery z uk³adem optycznym mikroskopu.

Korzyci¹ dodatkow¹ zastosowania kamery wideo zamiast skanera, i to korzyci¹

niekiedy bardzo istotn¹, jest mo¿liwoæ zastosowania owietlenia kierunkowego,

ukonego wzglêdem powierzchni dokumentu 4 . Przy takim owietleniu uzyskuje siê

bowiem obraz plastyczny, dostarczaj¹cy informacji o trzecim wymiarze. Ten trze-

ci wymiar niesie informacjê m. in. o sile nacisku - bardzo istotnej cesze pisma, s³abo

odzwierciedlanej w obrazach uzyskanych ze skanera.

Rejestracja obrazów przewidzianych do szeroko rozumianego przetwarzania

uwzglêdniaæ musi zarówno charakter owych przetworzeñ jak i koñcowe przezna-

czenie ju¿ przetworzonych obrazów. O zale¿nociach rz¹dz¹cych przetwarzaniem

mowa bêdzie w rozdziale 5. Koñcowym przeznaczeniem jest zawsze ilustracja czê-

ci sprawozdawczej opinii, o czym mowa bêdzie w rozdziale 7. Po drodze mo¿e

byæ jeszcze pomiar, którego wymagania przedstawiono wy¿ej.

Rejestracja obrazów przeznaczonych wy³¹cznie do multiplikacji jest czym

wyj¹tkowym, jeli jednak do tego dochodzi, to w procesie rejestracji uwzglêdniæ

nale¿y parametry urz¹dzenia multiplikuj¹cego.

Zasada fizyczna jest za taka, i¿ obraz dostarczany przez skaner winien mieæ roz-

dzielczoæ równ¹ po³owie rozdzielczoci drukarki. Wy¿sza rozdzielczoæ obrazu tak

i tak nie bêdzie odwzorowana w druku, natomiast zwiêkszaj¹c objêtoæ pliku znacz-

nie wyd³u¿y proces skanowania i proces druku. Czas trwania ka¿dej z tych czynno-

ci zale¿y bowiem proporcjonalnie od kwadratu rozdzielczoci obrazu, najpierw

tworzonego przez skaner a potem przez drukarkê. Jeli z kolei rozdzielczoæ obra-

zu ze skanera jest ni¿sza od podanej wartoci, to nie zostan¹ wykorzystane mo¿li-

woci techniczne drukarki, zatem nale¿y rozwa¿yæ u¿ycie tañszej metody multipli-

kacji [np. kserokopiowanie].

W ramach referowanych prac przetestowano program Hewlett-Packard Desk-

Scan II, obs³uguj¹cy skaner HP ScanJet IIcx [rozdzielczoæ optyczna 400 dpi, inter-

polowana programowo do 1600 dpi].

Przyk³ady wyników ró¿nych skanowañ obrazuj¹ poni¿sze ryciny.

GIF 27 a, b, c na stronach nastêpnych

Skanery rêczne oraz rolkowe nie nadaj¹ siê do powa¿nej pracy ze wzglêdu na nieuchron-

ne zniekszta³cenia wywo³ane drganiem rêki b¹d nierównomiernoci¹ przesuwu rolek. Skanery

bêbnowe daj¹ obrazy o nadmiarowo du¿ej rozdzielczoci, a nadto s¹ bardzo drogie.

Zale¿noci te wynikaj¹ wprost z przyjêtego sposobu zapisu w systemie RGB, w którym

na jeden pe³ny punkt barwny sk³adaj¹ siê trzy punkty [piksele] sk³adowe: czerwony [Red], zielo-

ny [Green] i niebieski [Blue].

Dobrze zdefiniowane pojêcia poziomu makrostrukturalnego, podstawowego i mikrostruk-

turalnego, szczególnie u¿yteczne w badaniach pomiarowych, wprowadzi³a do polskiego jêzyka

pismoznawczego A. Koziczak w pracy: Poziom subtelnoci struktur graficznych a dok³adnoæ metod

pomiarowych, w: MATERIA£Y III WROC£AWSKIEGO SYMPOZJUM BADAÑ PISMA RÊCZ-

NEGO /17-19 IX 1987/, Wroc³aw 1992, s. 271-278.

W skanerze owietlacz daje wiat³o rozproszone.

GIF 27 a

GIF 27 b

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: