Pytanie nr 1
Podział i charakterystyka materiałów stosowanych w technice
Metale : a.) techniczne czyste-lekkie, ciężkie , stopy
ciężkie : średniotopliwe(V, fe ,Cr , Mn, Au), trudnotopliwe(Be, Ti, Sc) , łatwo topliwe(Ca , Na , Al., Mg),, wysokotopliwe(Nb, Te, Mo)
b.)ceramika : szkło(krzemionka , materiał bezpostaciowy, nie na struktury krystalicznej), specjalna (wyroby stosowane w medycynie , przemyśle samochodowym), wielkotonażowa
c). polimery(tworzywa wielkocząsteczkowe zbudowane z monomerów): specjalne , ogólnego stosowania rys
d). kompozyty( połączenie dwóch lub więcej faz , nie rozpuszczających się w sobie , których wspólne cechy i właściwości są wyższe niż każdej z tych faz oddzielnie).
Pytanie nr : 3
Charakterystyka wiązań : międzycząsteczkowego, jonowego, atomowego, metalicznego.
Wiązanie międzykrystaliczne - ( Van der Waasala), występuje pomiędzy niemal wszystkimi rodzajami pierwiastków i jest wynikiem nierównomiernego rozmieszczenia elektronów na zewnętrznej powłoce ; mają znaczenie tylko gdy nie występują inne wiązania .Wiązanie jonowe - występuje pomiędzy pierwiastkami różnoimiennymi ( + i - ) ; typowy związek z wiązaniem jonowym -NaCl NaCl = Na+ + Cl-; charakteryzuje się występowaniem sił elektrycznych pomiędzy pierwiastkami ; kryształy o takim wiązaniu maja temp. topnienia wysoką wysoka twardość , mają właściwości plastyczne ( wysoką kruchość); w stanie stałym źle przewodzą ciepło , są izolatorami ; w stanie ciekłym źle przewodzą prąd . Są to wiązania symetryczne , o symetrii kulistej .
Wiązania atomowe ( kowalencyjne ) -występuja pomiędzy pierwiastkami , które maja conajmieej jeden w połowie zapełniony poziom energetyczny (orbitę) ; siły tego wiązania wynikają z dążenia do tworzenia stabilnych obiektów elektronowych np.: Cl2 ,H2 , CH4 , CCH4 , diament ; pierwiastki z wolnymi atomami charakteryzują się wysoką twardością, bardzo wysokątemp. Topnienia , w niskich temp. są izolatorami , w wysokich temp. częściowo przewodzą prąd elektryczny . rys:
Wiązania metaliczne - występuja w pierwiastkach , dla których elktrony walencyjne zajmują orbital s; teoria Drudego; Wiązanie polega na tworzeniu gazu elektronowego pomiędzy rdzeniami metalicznymi . rys:
Wiązania nogą występować w materiałach równocześnie ,wtedy nazywane są wiązaniami złożonymi , występują w przyrodzie najczęściej.
Pytanie nr 4
Pojęcie kryształu - typy i elementy symetrii w kryształach .
Kryształem nazywamy ciało stałe , w którym atomy lub cząsteczki ułożone są w charakterystyczny sposób zachowując przestrzenna symetrię . Wszystkie cząsteczki zachowują się symetrycznie . Każdy identyczny atom sieci ma taka samą liczbę sąsiednich atomów , rozmieszczonych w jednakowej od siebie odległości . Rozróżniamy 7 układów krystalograficznych i 14 typów sieci Bravis’ ego .
Typy symetrii: -względem punktu; -wzgl. prostej; -wzgl. płaszczyzny
Elementy symetrii ; środek symetrii-punkt wzgl. którego wszystkie elementy kryształu rozmieszczone są równomiernie ; oś symetrii-prosta wokół której obracając kryszał o określony kąt uzyskuje się taki sam układ krawędzi i węzłów, pojęciem osi wiąże się tzw. anizotropia kryształów ; płaszczyzna symetrii-dzieli kryształ na dwie równe części przy czym obie połowy kryształu oddalone są od pierwotnego położenia na jednakową odległość mają się do siebie tak, jak przedmiot i jego lustrzane odbicie .
Pytanie nr :5
Pojęcie sieci przestrzennej , i komórki elementarnej
Sieć przestrzenna - model rozmieszczenia węzłów przestrzeni , charakterystyczny dla każdego kryształu , węzły w przestrzeni maja identyczne otoczenie . rys . Komórka elementarna -
Pytanie nr . 6
Układy krystalograficzne i typy sieci wg. Bravis’ea.
Rozróżniamy 7 układów krystalograficznych i 14 typów sieci Bravis’ ego .
1). Układ trójskośny
występuje jedna komórka prymitywna P. - atomy w narożach
2). Układ jednoskośny typy komórek P. i C
atomy na przekątnych podstaw
3). Układ rombowy typy komórek : P. C F J
F - ściennie centrowana , na każdym boku J - Przestrzenie centrowana , w środku komórki
4). Układ tetragonalny typy komórek : P. J
5). Układ heksagonalny typy: P.
6). Układ romboedryczny
7). Układ regularny
W tych układach krysta- lizują kryształy . Kierunek krystalograficzny – To prosta przechodząca przez dwa dowolne węzły sieci . Współrzędne tego kieru- nku odpowiadają współ- rzędnym najbliższego węzła sieci , przez który prosta poprowadzona z początku jest równoległa do rozpatrywanego kierunku . Wskaźniki płaszczyzn śieciowych: Aby je wyznaczyć należy określić punkty przecięcia płaszczyzn z poszczegó- lnymi osiami . Liczby w kierunkach są tzw. wskaźniki Millera .
Pytanie nr : 7
Charakterystyka sieci A1 A2 A3:
Sieć A1 -jest zbudowana z 14 atomów, jonów, z których 8 jest umieszczonych w węzłach sieci a 6 w środkach ścian sześcianu . Sieć A2 ( RPC) - posiada liczę koordynacyjną równą 8. Zbudowana jest z 9 atomów z których 8 w narożach , a 1 w środku komórki. Sieć A3 - to sieć heksagonalnazwarta( H2) - zbudowana jest z 17 atomów , 12 atomów w narożach , 2 w środku górnej i dolnej podstawy ; oraz 3 atomy wewnątrz . Liczba koordynacyjna = 12.
Pytanie nr : 8
Pojęcie polimorfizmu .
Polimorfizm - możliwość występowania niektórych pierwiastków w różnych stuk turach krystalicznych w zależności od warunków termodynamicznych (temp. i ciśnienia ); Gdy pierwiastek lub związek chemiczny ma więcej niż jedna strukturę krystaliczną i każda z nich jest trwała w określonym interwale temp. i pod określonym ciśnieniem to mówi się że pierwiastek wykazuje alotropię , a związek polimorfizm . Odmiany tych substancji różniące się typem sieci krystalicznej są nazywane odmianami alotropowymi lub polimorficznymi . Odmiany te oznacza się literami a b g , które dopisuje się do symbolu pierwiastek lub związku . Podczas przemiany polimorficznej zostaje zachowany skład chem., następuje przebudowa sieci i ulegają nieciągłej zmianie właściwości fizyczne . Wśród pierwiastków alotropia jest uwarunkowana budową elektronową atomów i sprzyja jej mała różnica energii między zew. orbitalami atomu Liczba odmian jednego pierwiastka może wynosić od 1 do 6 . Żelazo przy temp. poniżej 910 ; następuje pierwsza odmiana i powyżej 1395 druga odmiana .
Pytanie nr 9
Defekty sieci krystalicznej - podział i charakterystyka
Defekt- odstępstwo od idealnej budowy kryształu . Najczęściej podział stosowany jest w zależności od geometrii defektu .Podział : punktowe , liniowe(dyslokacje) , powierzchniowe . Z termo -dynamicznego punktu można wyróżnić dwie grupy : odwracalne i nieodwracalne . Odwracalne - to te który stężenie w krysztale zależy od temp. oraz od ciśnienia zew. i można to stężenie zmienić przez zmianę warunków zew. ( defekty punktowe). Nieodwracalne nie zależą od temp. i ciśnienia ( liniowe , powierzchniowe) .
Defekty punktowe - zaliczmy do mich wakans i atom międzywęzłowy ; wakans - puste miejsce e sieci krystalicznej . Czysty defekt wakansowy powstaje wskutek przemieszczenia się atomu z pozycji węzłowej na powierzchnie kryształu i nosi nazwę defektu SCHOTKIEGO . Rys :
Natomiast skutkiem przemieszczenia się atomu z pozycji węzłowej w międzywęzłową są dwa defekty : wakans w opuszczonej przez atom pozycji i atom międzywęzłowy stowarzyszony z wakansem ;jest to nazywany defekt FRANKLA . Obydwa defekty mogą się w krysztale przemieszczać . Ruch ten nosi nazwę migracji . Defekty frankla występuja zwykle w kryształach jonowych oraz w metalach o mniejszej gęstości ułożenia atomów .
Defekty liniowe (dyslokacje)-występują w materiałach polikrystalicznych , pojedynczych kryształach . Struktura w stanie równowagi nie powinna zawierać dyslokacji .
Rys :
Podział :dyslokacja krawędziowa -jest wynikiem istnienia w strukturze krystalicznej półpłaszczyzny sieciowej Oznaczenie dyslokacji krawędziowej ..... . Pierwszy określa dyslokację dodatnią a drugi ujemną . Dodatnia gdy dodatkowa płaszczyzna znajduje się ponad płaszczyzną poślizgu , a ujemna gdy płaszczyzna rozpościera się pod płaszczyzną poślizgu.
Dyslokacja śrubowa - powstaje w wyniku przemieszczenia się części kryształu wokół osi zwanej linią dyslokacji śrubowej . Wektor Burgersa jest równoległy do linii dyslokacji . W dyslokacjach śrubowych rozróżnia się ;dyslokację prawoskrętną ,,lewoskrętną (linia przesunięć będzie przesuwać się w prawo). Stwierdzono że dyslokacje śrubowe powstają w czasie wzrostu kryształu . Rys:
Dyslokacje mieszane - powstają w wyniku oddziaływania dyslokacji krawędziowych i śrubowych
Pytanie nr 11
Mechanizmy przemieszczania się dyslokacji .
Defekt Frankla- przesunięcie atomu z węzła sieci w pozycję między węzłową i równoczesnym utworze -niu atomu międzywęzłowego i wakansu . Defekt Frankla występuje w sieciach metali o stosunkowo dużych odległościach między atomami gdyż wtedy atom może łatwo zająć miejsce w międzywęźlu . W metalach w których odległości między atomami są stosunkowo małe defekty Frankla występuja w niewielkim stopniu .
Rys.
Defekt Schotkiego - atom przeska - ku je w puste miejsce wakansu ; jest to brak w strukturze jednocześnie kationu i anionu .
Rys:
Poślizg-polega na przemieszczeniu się jednej części kryształu względem drugiej w wyniku migracji dyslokacji w płaszczyznach poślizgu i wzdłuż tych samych kierunków . Budowa obu części kryształu pozostaje nienaruszona Doświadczalnie stwierdzono że poślizgi w danej sieci krystalograficznej nie zachodzą we wszystkich płaszczyznach . Kierunkami poślizgu są wyłącznie kierunki , dla których wektory Burgersa dyslokacji są równoległe do kierunków rozmieszczenia atomów . System poślizgu -(kombinacje płaszczyzny i kierunku). Pasmo poślizgu- przypadkowe linie poślizgu rozłożone nierównomiernie i ułożone w zagęszczonych warstwach . schemat poślizgu:
Bliżniakowanie - polega na jednorodnym ścinaniu kolejnych warstw atomów Bliżniakowanie . Zbliżniaszczone części kryształu są lustrzanym odbiciem kryształu macierzystego Efekt krystalograficzny jest równoważny obrotowi . Udział obu mechanizmów zależny jest od struktury kryształu . W bardzo plastycznych metalach o strukturze A1 (Al.,Cu,Ag)dominuje poślizg , a w A3 lub innych nieregularnych (Cd.,Zn,Sb)-Bliżniakowanie Rys :
Pojęcie umocnienia -krzywe umocnienia monokryształów o sieci A1 A2 A3
Umocnienie -spowodowane jest zmniejszeniem się zdolności przemieszczania dyslokacji wskutek ich wzajemnego blokowania oraz oddziaływania a przeszkodami tj. Granicami ziarn , wydzieleniami i atomami obcymi. Umocnienie zależy od stuktuty krystalicznej. Krzywe umocnienia dla monokryształów:
Zgniot . Wielkość odkształcenia plastycznego metalu dla celów technologicznych określa się tzw. Gniotem . Z= DA * 100% Ao A - przekrój pola poprzecznego Ao -przekrój początkowy ODKSZTAŁCENIE PLASTYCZNE - rozumie się odkształcenie trwałe powstałe w wyniku jego obciążenia i pozostaje w nim po całkowitym usunięciu obciążenia , bez naruszania materiału . Odkształcenie plastyczne poza zmianą kształtu i zmian wymiarów powoduje zmiany mikrostruktury : stanu naprężeń , właściwości . Całokształt tych zmian określa się ,, zgniotem „” . Odkształcenie następuje głównie poprzez poślizg , zachodzący wzdłuż płaszczyzn i kierunków łatwego poślizgu , typowych dla struktury krystalicznej kryształu . Zgniot powoduje rozdrobnienie ziaren metalu na odłamki . Badania miękkiej stali po przeróbce na zimno w różnym stopniu , wykazują że w miarę wzrostu stopnia przeróbki , wytrzymałość na rozciąganie Re zwiększa się, a wydłużenie maleje . Dostatecznie duże gnioty doprowadzają do zgodności określonego kierunku krystalograficznego z kierunkiem największego odkształcenia , czyli do statycznie uprzywilejowanej orientacji ziaren - do utworzenia tekstury odkształcenia . Tekstura wywołuje anizotropie właściwości , głównie wytrzymałości na rozciąganie i wydłużenia . Zmianom mikrostruktury towarzyszy pojawienie się naprężeń własnych wywołanym nierównomiernym odkształceniom metalu .Wyróżmiamy naprężenia : -podmikroskopowe I rodzaju ( spowodowane odkszałceniami wewnątrzkrystalicznymi ) -mikroskopowe II rodzaju ( odkszałcenia międzykrystaliczne np.; obroty) - makroskopowe III rodzaju(między warstwami metalu , spowodowane nierównomiernym odkszałceniem na przekroju metalu ) .
Rekrystalizacja- obejmuje Wszystkie zmiany , procesy związane z ruchem szerokokątnych granic ziaren , w wyniku których następuje zmiana wewnętrznej orientacji . W wyniku tego następuje wzrost ziarn . Warunkiem rekrystalizacji jest stopień odkształcenia metalu , większy od tzw. Odkształcenia krytycznego . Obserwujemy kilka rodzajów rekrystalizacji . Etapy rekrystalizacji :
1. zdrowienie
2. rekrystalizacja pierwotna
3. rekrystalizacja równomierna
4. rekrystalizacja wtórna
Zdrowienie - proces wydzielania się z odkształconego metalu energii zmagazynowanej , dzięki wzajemnemu oddziaływaniu . Podczas zdrowienia zachodzi ; dyfuzja i anihilacja defektów punktowych ;anihilacja dyslokacji o przeciwnych wektorach ;kurczenie się pętli dyslokacyjnych ;Proces polega na częściowym zaniku naprężeń wewnętrznych i zniekszaceń siatki przestrzennej w metalu odkształconym na zimno .
Rekrystalizacja pierwotna - występuje bezpośrednio w odkształconym metalu i jest procesem powstawania nowych zarodków , wolnych od nadmiaru defektów ziarn , które następnie rozrastają się kosztem odkształconej osnowy . Polega na tworzeniu się zarodków nowych ziarn i ich rozroście . Zachodzi w skutek migracji szerokokątnych granic ziarn .
Rekrystalizacja równomierna - polega na wzroście średniej wielkości ziarn ; zależy od : zróżnicowania wielkości i kształtu ziarn ; temp.; dążenia układu do zmniejszenia energii swobodnej :Jest to wzrost selektywny : rosną ziarna większe , a mniejsze zanikają .
Rekrystalizacja wtórna - zachodzi w wysokiej temp. i stanowi specjalny przypadek rozrostu ziarn , w których selektywnemu rozrostowi ulęgają tylko niektóre z zrekrystalizowanych ziarna , a po całkowitej rekrystalizacji wytwarza się gruboziarnista struktura -krucha ; odmienna od pierwotnej .
Temp rekrystalizacji :Tr = ( 0,3-0,6)Tt
Pojęcie i podział stopów metali.
Stop- substancja dwu lub wielo składnikowa , makroskopowa wykazująca właściwości mataliczne w której co najmniej jeden ze składników jest metalem . Podział stopów : jednofazowe , wielofazowe ; wszystkie stopy powstają w wyniku rekrystalizacji . Stopy metali są bardziej dogodne są bardziej wytrzymalsze i twardsze , tańsze od czystych metali, moga mieć też cenne właściwości fizyczne i chemiczne , można osiągnąć też poprawę właściwości technologicznych . Większość stopów można otrzymać przez stopienie ze sobą czystych metali przez redukcję rud zawierających składniki stopu , przez dyfuzję składników w stanie stałym , przez sprasowanie składników w stanie sproszkowanym i następnie spiekanie , wreszcie prze elektrolizę wodnych roztworów odpowiednich metali przy jednoczesnym osadzeniu na katodzie obydwu składników W stopach dwuskładnikowych w zależności od poszczególnych pierwiastków w dwuskładnikowych układach równowagi obserwuje się :rozpuszczalność nieograniczoną w stanie ciekłym , a w stanie stałym rozpuszczalność nieograniczoną lub rozpuszczalność ograniczoną Jeżeli obydwa metale mają temp. topnienia zbliżone , to na ogół stopy z nich tworzone maja niższą temp. topnienia od temp. topnienia obydwu składników
Podział roztworów stałych .
Roztwór stały jest jednorodna faza o wiązaniu metalicznym i strukturze krystalicznej.
Roztwór stały podstawowy- to roztwór którego rozpuszczalnikiem jest pierwiastek będący składnikiem stopu.
Roztwór stały wtórny - roztwór którego rozpuszczalnikiem jest faza metaliczna .
Podział: ciągłe- w których występuje nieograniczona rozpuszczalność składników w stanie stałym
graniczne- o ograniczonej rozpuszczalności składników w stanie stałym .
Reguła tworzenia roztworów stałych . (Hume -Rothego)
Roztwór stały - występuje wtedy gdy w strukturze kryształu obok atomów podstawowych występuja atomy innego pierwiastka .
1 . Reguła elektrowartowości ujemnej. Im jeden składnik jest bardziej elektrododatni , a drugi elektroujemny tym większa skłonność do tworzenia faz międzymetalicznych
2. Reguła wielkości atomów . Jm większa różnica wielkości promieni atomów rozpuszczalnika i składnika rozpuszczalnika tym mniejszy zakres rozpuszczalności . Gdy stosunek promieni atomowych jest mniejszy od 1,08 powstają roztwory stałe ciągłe . Gdy stosunek promieni atomowych jest większy od 1,15 powstają roztwory stałe graniczne o rozpuszczalności mniejszej od 1% .
3.Reguła typów sieci :gdy składniki mają ten sam typ sieci możliwe jest powstanie roztworów stałych ciągłych , w innym przypadku powstają roztwory stałe graniczne .
4.Reguła względnych wartowości : metal o mniejszej liczbie elektronów walencyjnych łatwiej rozpuszcza metal o większej liczbie elektronów walencyjnych nią odwrotnie . Dotyczy to miedziowców (Cu, Ag, AU)z innymi metalami.
Pojęcie i podziała faz międzykrystalicznych.
Faza- cześć układu , która ma wewnątrz jednakowe własności i oddzielona jest od reszty układu powierzchnia podziału nosząca nazwę granice faz .
W wyniku krzepnięcia stopów otrzymujemy : roztwory stałe , fazy międzymetaliczne . Fazy międzymetaliczne Powstaja w wyniku połączenia metal- metal, lub metal- niemetal . Cechy faz międzymetalicznych : -struktura krystaliczna fazy różni się od struktury każdego ze składników .; -atomy każdego ze składników wykonują u[porządkowane rozmieszczenie w sieci krystalicznej ( faza międzymetaliczna ma określona budowę krystaliczną ) ;- w oddziaływaniach pomiędzy metalami przeważa wiązanie metaliczne . ;-wzajemne stosunki ilościowe składników rzadko odpowiadają wartościom chem. pierwiastków jakie wykazują one w związkach chemicznych . Fazy międzymetaliczne oznacza się wzorem : Am Bn , np. Cr23 C7 . W fazach tych przy ściśle określonym stężeniu składników jak również w pewnym zakresie stężeń i wtedy tworzą roztwory stałe równo węzłowe , międzywęzłowe i pustowęzłowe. Fazy równo węzłowe
Fazy eletkronowe-różnowęzłowy roztwór stały - powodują wyraźne właściwości metaliczne , strukturze fazy warunkuje stężenie elektromowe. ; fazy Laswrsa- tworza je pierwiastki o stosunku promieni. ra/rb =1,225 . A b2 - ogólny wzór Lawersa. ; fazy międzywęzłowe-tworzą się pomiędzy metalami przejściowymi a metaloidami Fazy międzymetaliczne - o strukturach stałych (m4x, m2x ,mx, mx2), fazy o strukturach złożonych (BORKI, azotki, węgliki żelaza, kobaltu, manganu, niklu chromu. )
Pojęcie dyfuzji ; I i II prawo Ficka
Dyfuzja - jakakolwiek względna zmiana położeń atomów w sieci zachodzące pod wpływem wzbudzenia termicznego w ośrodku stacjonarnym. Jest aktywowanie cieplne transportem atomów przez materię . Proces obserwuje się we wszystkich stanach skupienia . Początkowo myślano że siłą napędową dyfuzji jest gradient stężenia . Procesy dyfuzyjne są nieodwracalne i towarzyszy im wzrost stopni układu . Dyfuzja rządzą prawa Ficka Teoria Ficka przy założeniu obecności gradientu stężenia , przyjmuje się za miarę skuteczności procesu strumień dyfuzyjny I dany jest zależnością : I = -D dC/dx
D - współczynnik dyfuzji
dC/dx -gradient stężenia dyfuzyjnego pierwiastka . . Znak minus wynika z przyjęcia kierunku dyfuzji za dodatni , przy odwrotnym kierunku gradientu stężenia . Współczynnik dyfuzji zależy od rodzaju dyfuzyjnego pierwiastka , struktury krystalicznej materiału , w którym dyfuzja zachodzi , oraz od temp. D = Do exp. -Q/k*T
Do- stała zależna od sieci krystalicznej
k-stała Baltzmana 1,34*10-23 J*1/K
G energia aktywacji atomu
T- temp. w sieci bezwzględnej dyfuzja przyjmuje dwa zjawiska : dyfuzję (właściwą ) oraz samo dyfuzję .II -prawo Ficka
dC/dt =Dd/dx (dC/dx)
zmiana stężenia w czasie zależy od gradientu i współczynnika dyfuzji. Mechanizmy dyfuzji: -wakansowy-atomy przemieszczają się drogą wymiany z wakansami
-międzywęzłowy- atomy międzywęzłowe przemieszczają się do sąsiednich luk ; po granicach ziarn ; przez dyslokacje . Szybkość dyfuzji jest większa w materiale drobnoziarnistym niż w gruboziarnistym , różnica jest większa w niskich temp. , a mniejsza w wysokich .
Reguła faz Gibssa .
Reguła faz służy w metaloznawstwie do teoretycznego sprawdzenia wyników badań stopów metali i uzasadnienie doświadczalnych krzywych chłodzenia oraz wykresów równowagi . Równowaga fazowa - jest to współistnienie w stanie równowagi termodynamicznej stosunek ilościowy faz . Reguła faz Gibssa należy do podstaw chemii fizycznej. W ogólnej postaci określa ilość stopni swobody Z , tj. . liczbę wielkości , których zmiana nie narusz układu równowagi (temp. ciśniecie ), nie powoduje naruszenie lub powstanie nowych faz . Z = S- f +1
S- liczba składników , f- licz ba faz Z- liczba stopni swobody
Przy Z=0 układ jest niezmienny , bez naruszania równowagi między fazami nie można zmienić temp. , ani stężenia żadnej fazy . Przy Z =1 układ jednoimienny , możemy zmienićś temp. lub stężenie jednej fazy. Przy Z=2 układ dwumienny . Liczba składników -substancje proste lub złożone z ,których w określonych warunkach mogą tworzyć Wszystkie fazy danego układu .
Układ równowagi żelazo -węgiel.
Na osi poziomej wykresu równowagi Fe-C odkłada się zawartość węgla (100% Fe-C -6,67%C) , na osi pionowej temperaturę. Każdy punkt wykresu przedstawia określony stop przy określomej trmp. .Wykres stopów Fe-C jest wykresem złożonym . Przemiany w tych stomach przebiegają bowiem nie tylko w czasie krzepnięcia ciekłego stopu , lecz również w stanie stałym wskutek przechodzenia żelaza z jednej odmiany w drugą . Górna część wekresu powyżej liniABCD jest krzywą początku krzepnięcia stoów w Fe -C , stopy znajdują się w stanie ciekłym . Temp. 1539oC to temp. Krzepnięcia i topmięcia czystego żelaza . Stop eutektyczny zawierający 4,3%C , również topi się i krzepnie w punkcie eutektycznym ,, C ” przy stałej temp. 1139oC . W stanie stałym ma on charakterystyczną ziarnistą strukturę eutektyki -LEDEBURYT Wszystkie pozostałe stopy topią się i krzepną stopniowo w pewnym zakresie temp. wzdłużżż prostej AB wydziela się początkowo z ciekłego stopu roztwór stały d , który przy temp. 1492oC ulega przemianie peryktektycznej na poziomej HIB Pozostały ciekły stop reaguje wówczas z roztworem stałym , tworząc w punkcie J sam AUSTENIT ( d ) , na lewo od ,, J „” AUSTENIT + ROZTWÓR STAŁY d , na prawo AUSTENIT + CIEKŁY STOP .
Na prawo od punktu ,,B„wzdłuz prostej BC oraz poniżej niej wydzielają się stopniowo ciekłego stopu kryształy austenitu , bogatego w trudniej topliwe żelazo , pozostały ciekły stop wzbogaca się tym o węgiel . Tego rod...
mechanikk