Wprowadzenie do sztuki pradziejowej [wykład] 22.11.2010
Kultura magdaleńska
Jaskinia w Lascaux (plan jaskini wg malowideł)
- sanktuarium
- malowidła dopasowane do kształtu ścian
- nawarstwienie wyobrażeń
- rzadko występują ryty
- stosowanie samych konturów bądź wypełnianie ich kolorem
- forma zwierzęca + znak
- scena „Martwy człowiek”
Jaskinia Gellbou (?)
- przedstawienia szamanów
Jaskinia La Marche
- karykaturalne ryty twarzy, postaci
Jaskinia Gabillou:
- zwierzęta
Jaskinia El Castillo
- znaki
Jaskinia Altamira (plan jaskini)
- abstrakcyjne, geometryczne znaki
- wolny od malowideł obszar wejścia (też w Lascaux)
- sporo bizonów/żubrów
- różne pozy zwierząt
Jaskinia Cabello
- operowanie plamą
Jaskinia La Magdalaine
- ryt kobiety (unikalne)
Jaskinia Niaux (plan)
- czarny kontur
- zwierzęta z reguły w ruchu
Jaskinia Tuc d’Audoubert
- rzeźba żubrów
Jaskinia Rouffignac
- z reguły ryt lub czarny kontur
- dominacja mamucich wyobrażeń
Jaskinia Kapowa/Kapowaja
- malowidła poza obszarem Europy Zachodniej
- podobna konwencja przedstawień
Jaskinia Ignatievska
Technika malowideł
- używanie rusztowań, występów skalnych do tworzenia wyobrażeń,
- oświetlanie wnętrz „lampkami” (spalano zwierzęcy tłuszcz)
- rodzaj fresków – bez spoiw, wapno pochodzące ze ściany i barwnik, duża trwałość
- odnawianie malowideł, zamalowywanie niektórych
- wykorzystywanie naturalnych barwników (ochra, mangany) – symbolizm barwników pobieranych z natury
- wydmuchiwanie barwników na skałę przez rurkę kościaną (powstają rozmyte plamy) – symbolizm użycia oddechu do powstania wizerunku (ożywienie go)
- wcieranie, odciskiwanie barwnika przy pomocy zwitków skóry nasączonych barwnikiem (konkretne plamy)
- użycie włosia do malowania
Symbolika malowideł:
- na początku malowanie dla malowania, z czasem tworzenie bardziej skomplikowanych tworów bez refleksji nad tworzonymi pracami (teoria na bazie ewolucjonizmu)
- magia sympatyczna/lowiecka/myśliwska – oddziaływanie na odległość, na rzeczywistość (np. istniejące zwierzę), na zastępnik (rysunki), poprzez uderzanie wizerunków lub nakłuwanie ich uśmiercano zwierzęta (czerwone ślady – ranienie zwierząt) < sanktuarium Trois-Freres i Peck/h(?) Marles
- totemizm – pierwotna forma religii, pochodzenie społeczeństw od konkretnych gatunków zwierząt, gatunek=ród, wyobrażenia=totemizm (?), jaskinie często poświęcone 1 rodzajowi zwierząt=przodkom >jaskinia Rouffignac
- Leroi-Gourhen (?) (twórca) mówił o wykorzystaniu strukturalizmu przy interpretacji malowideł; istota kontekstu w jakim znajduje się dzieło dla interpretacji; jaskinia jako logiczna, całościowa struktura (wydzielenie zasad rządzących jaskiniami); wyodrębnienie sekwencji przedstawień=motyw przewodni [żubr – koń – znak]; żubr w centrum, w wejściu, na załomach skalnych, znak występuje zawsze, jako symbol męski i żeński, zwierzęta symbolizują płeć odrębną żubr=kobieta, koń=mężczyzna
- Szamanizm – jaskinia jako przejście pomiędzy sferą mistyczną i realną, znaki i stwory jako twory odpowiadające transom szamanów, istota ściany jaskini (symbolizm granicy światów)
historyofart11