Metodologia badań ankietowych
Badania ilościowe
n Mają na celu zgromadzenie danych, które można poddać obróbce statystycznej,
n W badaniach tych dąży się do nadania analizowanym zjawiskom określone miary,
n Możliwe jest uogólnianie wyników na całą badaną populację.
Badania jakościowe
n Poprzedzają lub uzupełniają badania ilościowe,
n Zbierają informację dot. motywów, postaw i preferencji,
n Badania te pozwalają zrozumieć analizowane zjawiska, które nie mogą być potwierdzane statystycznie.
Metodologia
n Jest nauką, która zajmuje się wiedzą naukową i badaniami naukowymi,
n To system jasno określonych zasad i reguł postępowania stosowanych w jakiejś nauce bądź naukach.
S. Nowak, 1985
Przedmiot badań (1)
n Określać będzie wszelkie obiekty, rzeczy oraz zjawiska i procesy, którym one podlegają i w odniesieniu, do których formułujemy pytania badawcze
A. W. Maszke, 2004
np. uczniowie szkół podstawowych, nauczyciele,
W obrębie przedmiotów formułujemy PYTANIA BADAWCZE.
n Oznacza przeszkodę lub zadanie wymagające rozwiązania lub rozstrzygnięcia,
n Musi być poprawnie, jasno i dokładnie sformułowany,
n PB - pewne pytania lub zespół pytań, na które odpowiedzi ma dostarczyć badanie.
S. Nowak, 1970
n PB - to „swoiste pytanie”, określające jakość i rozmiar pewnej niewiedzy oraz cel i granicę pracy naukowej
J. Pieter, 1967
Każdy problem jest pytaniem, natomiast nie każde pytanie jest problemem!!!
n Ile masz lat?
n Która jest godzina?
n Czy lubisz chodzić do kina?
Kryteria poprawności formowanych problemów badawczych
n Sformułowany możliwie dokładnie i precyzyjnie,
n Formułowane problemy badawcze powinny wyczerpać zakres niewiedzy zawartej w temacie badawczym oraz określać jakiego rodzaju dane mogą uzupełniać ten brak.
n Ważnym kryterium poprawności formułowanych problemów badawczych jest ich wartość praktyczno-użyteczna.
PROBLEM BADAWCZY
to pytanie,
na które szukamy odpowiedzi na drodze czynności badawczych
Hipotezy badawcze
n Jest pewnym przypuszczeniem lub stwierdzeniem naukowym, odnoszącym się do dających się zaobserwować faktów, zjawisk czy procesów, których prawdziwość lub fałszywość rozstrzygamy na podstawie prowadzonych badań empirycznych.
Próba badawcza (1)
n Właściwie zaplanowany dobór próby ułatwia zabranie wartościowego i wiarygodnego materiału badawczego,
n Próba może być reprezentatywna ze względu na jedną lub kilka cech,
n Próba reprezentatywna to taka, której wyniki uzyskane na podstawie jej badań odpowiadałyby wynikom, które badacz otrzymałby, gdyby przebadał całą populację.
n Im liczniejsza próba tym większą zapewnia się wiarygodność wnioskom wyprowadzanym z opisu i analizy wyników,
n ≤ 30 osób – próba mała,
n 30-100 osób – próba przejściowa,
n > 100 osób – próba duża.
n Celowy dobór próby
n kwotowy dobór próby
n Losowy dobór próby
n dobór prosty
n dobór systematyczny
n dobór grupowy
n dobór warstwowy
Celowy dobór próby
n świadoma i zamierzona decyzja badacza,
n charakterystyczne cechy,
n spełnia określone kryteria.
Kwotowy dobór próby
n Określone kryteria,
n Podział populacji na warstwy (np. płeć, status rodzinny, wykształcenie)
n Oszacowanie liczebności poszczególnych warstw.
Losowy dobór próby
n Lepszy od celowego,
n Rodzaje doboru losowego:
– dobór prosty,
– systematyczny dobór próby,
– dobór próby oparty na ochotnikach.
Etyczne zasady prowadzenia badań
Zasady i normy dla badacza:
Lista trudnych pytań, które można zadać badaczowi, zanim nastąpi zgoda na badanie:
Badacz powinien podać następujące informacje:
n Cel, jakim badania mogą służyć,
n Stosowane procedury badawcze,
n Ewentualne zalety/korzyści oraz ryzyka wynikające z badań,
n Możliwość wycofania się w każdej chwili z badań bez jakichkolwiek konsekwencji dla badającego.
Wywiad
n Jest rozmową badającego z respondentami, mającą na celu zdobycie informacji przez bezpośrednie stawianie pytań osobom mogącym na nie udzielić odpowiedzi.
Ankieta (1)
n Jest techniką badawczą polegającą na zbieraniu informacji poprzez samodzielne udzielanie przez badającego odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu.
n Umożliwia zgromadzenie dużej ilości informacji (duży obszar i krótki czas),
n Stosunkowo niewielkie koszty (związane z planowaniem, doborem próby, powielanie materiałów),
n Brak stronniczości ankietera,
n Poczucie anonimowości badania,
n Odpowiedzi bardziej przemyślane.
Wady ankiety
n Mała wiarygodność i przydatność,
n Nieumiejętność opracowywania kwestionariusza ankiety (nieumiejętność formułowania pytań),
n Brak możliwości wyjaśnienia odpowiedzi wątpliwych, niejasnych lub niepełnych.
Rodzaje ankiet
n Ustne,
n Pisemne.
Ankieta ustna
n Osobiste, bezpośrednie lub za pomocą przeszkolonych ankieterów (małe dzieci lub rozmowy telefoniczne).
Ankieta pisemna
n Przekazanie respondentowi kwestionariusza ankiety, z prośbą o jego wypełnienie,
n Rodzaje ankiet w zależności od sposobu rozprowadzenia:
– ankieta pocztowa,
– ankieta prasowa,
– ankieta audytoryjna.
Ankieta pocztowa
n Rozesłanie kwestionariuszy do zainteresowanych z prośbą o zwrot drogą pocztową,
n Wygodna forma badań,
n Zwrot ankiet:
– stopień trudności pytań,
– liczba pytań,
– zrozumienie pytań,
– autoryzowanie ankiet.
Ankiety prasowa
n Ankieta publikowana na łamach prasy z apelem do czytelników o wzięcie udziału w badaniach i udzieleniu odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu oraz o przesłanie ankiety drogą pocztową pod wskazany adres.
Ankieta audytoryjna
n Polega na rozdaniu przez badającego kwestionariuszy ankiet pewnej zbiorowości osób z prośbą o ich wypełnienie i oddanie badającemu, najczęściej w jego obecności na spotkaniu audytoryjnym,
n Rozprowadzanie ankiet w takich instytucjach jak szkoły, uczelnie.
Kwestionariusz
Def.
n Kwestionariusz – to arkusz papieru z wydrukowaną listą pytań, którym towarzyszy mniej lub bardziej zamknięty zbiór odpowiedzi, spośród których osoby badane wybierają te, które uznają za właściwe.
Rodzaje pytań
n Otwarte
n Zamknięte
– dysjunktywne (wykluczające)
– alternatywne
– filtrujące
– kontrolne
– koniungtywne
n Półotwarte
Pytania otwarte
n To takie, które pozostawiają osobie udzielającej odpowiedzi pełną swobodę w wyrażaniu opinii i poglądów o badanych osobach, rzeczach, zjawiskach
n Wolne,
n Całkowita swoboda wypowiedzi,
n Wymagają wiedzy,
n Zebrany materiał jest bardziej bogaty,
n Trudny do zanalizowania,
n Odpowiedzi trzeba pogrupować – duży subiektywizm.
Pytania zamknięte
n To takie, które zawierają propozycję gotowych – alternatywnych odpowiedzi uprzednio przez badającego przemyślanych, spośród których respondent dokonuje wyboru.
n Wygodne w stosowaniu,
n Wybór dokonywany jest z odpowiedzi zamieszczonych w kafeterii.
n Kafeteria – (def.) to zestaw wszelkich możliwych odpowiedzi, spośród których badany wybiera te, które jego zdaniem są najwłaściwsze bądź najbardziej odzwierciedlają jego poglądy.
n Kafeteria musi:
n być wyczerpująca,
n być rozłączna.
Pytania zamknięte - alternatywne
n 2 możliwości odpowiedzi – pozytywną i negatywną (TAK/NIE),
n Możliwa trzecia odpowiedź
(NIE WIEM/NIE MAM ZDANIA).
Pytania zamknięte – filtrujące (1)
n Umożliwiają wyeliminowanie z badań tych osób, które nie mają nic do powiedzenia w danej sprawie,
n Zawsze powinny poprzedzać pytanie zasadnicze, na które można odpowiedzieć „tak” lub „nie”,
n Badany może kontynuować, jeżeli jego odpowiedź brzmi „tak”.
n Jeżeli np. zamierzamy poznać przyczyny na jakie napotykają studenci studiujący zaocznie, to przed postawieniem pytania zasadniczego:
„Na jakie trudności napotykałeś(aś) podczas studiowania na studiach zaocznych?”
n Badacz powinien najpierw postawić pytanie filtrujące:
„Czy studiowałeś(aś) zaocznie?
a/ tak b/nie
Pytania zamknięte - koniungtywne
n Możliwość udzielenia więcej niż 1 odpowiedzi,
„Jakimi cechami osobowymi powinien charakteryzować się dobry nauczyciel?”
a/ sprawiedliwy e/uzdolniony
b/wykształcony f/pogodny
c/tolerancyjny g/wyrozumiały
d/sympatyczny
Wady pytań zamkniętych
n Możliwość stronniczości/sugerowanie odpowiedzi,
n Brak możliwości do udzielania szczerych odpowiedzi i wyborów zgodnych z ich przekonaniem.
Pytania kontrolne
n Kontrola otrzymanych odpowiedzi,
n Zbieżne z treścią innych pytań (w innym ujęciu),
n Ocena wiarygodności.
...
justyna.k62