Deschner Karlheinz - Kryminalna historia chrześcijaństwa t.5 - 2. przypisy.pdf - 01 zachomikowane do rozłożenia - mirczello

Przypisy

Pene tytuy cytowanej literatury przedmiotu znajduj si na str. 408 i nast; pene

tytuy najwaniejszych pozycji staroytnej literatury ródowej umieszczono w wykazie

skrótów na str. 406 i nast. Je$li korzystano tylko z jednego dziea danego autora, to w

przypisach cytowane jest tylko jego nazwisko, w pozostaych wypadkach take (hasowo)

tytu dziea.

Rozdziaþ 1

1. Fichtenau, Das karolingische Imperium, s. 217.

2. Daniel-Rops, s. 554.

3. Nith. hist. 1,3.

4. Ann. Xantens, 834.

5. Ann. reg. Franc. 781, 806; Thegan 3, 6 (wedug niego Ludwik koronuje si sam), Astron. 3-4, 20.

LMA, V, s. 2171. Simson, I, s. 1 i nast. Muhlbacher, II, s. 7. Hartmann, Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 77-

78. Reinhardt, s. 29-30. Klebel, Herzogtumer, s. 74. Aubin, s. 144. Classen, s. 109 i nast. Schramm, Kaiser,

Kónige und Pdpste, I, s. 296 i nast. Steinbach, Das Frankenreich, s. 68-69, 71. Fleckenstein, Grundlagen und

Beginn, s. 104. Schlesinger, Kaisertum, s. 116 i nast. Konecny, Eherecht, s. 3. Deschner, Krzy’, s. 299. Rau, I, s.

213. Riche, Die Welt, s. 21. Schieffer, Die Karolin-ger, s. 112. Boshof, Ludwig der Fromme, s. 86 i nast. Na

temat opisanych na wstpie ekscesów seksualnych (wyszego) duchowie@stwa por. te: Mynarek, Eros, s. 29 i

nast., 49 i nast. i czsto Ranke-Heinemann, Eunuchy, s. 106 i nast. Herrmann, H. Ksi+’,ta, s. 165 i nast.

Deschner, Krzy’, s. 144 i nast., 153 i nast., 205 i nast. Tene, Opus Diaboli, s. 84 i nast. Na temat kwestii kobiet

w Ko$ciele w historii i obecnie por. np.: Deschner/Herrmann, s. 83 i nast. Moia, Fur die Frauen, passim.

Tyche, Geint dTafen, s. 109 i nast.

6. Greg. dial. 4,44. Ann. reg. Fr. 809. Astron. 3-4, 6, 10, 13 i nast. Ermold Nig. in honor. Hlud. 1,56.

Wetzer/Welte, VI, s. 626 i nast. LMA, I, s. 1153; III, s. 2160. Handbuch der Europdischen Geschichte, I, s.

1009-1010. Simson, I, s. 37-38. Muhlbacher, II, 7-8, 13, 148. Konecny, Eherecht, s. 1 i nast., zwaszcza 10, 15.

Fichtenau, Das karolingische Imperium, s. 215-216. Schieffer, Ludwig «der Fromme», s. 58 i nast., zw4. 62 i

nast., 70 i nast. Ten’e, Die Karo4inger, s. 112 i nast. Riche, Karolingowie, s. 133-134. Tene, Die Welt, s. 92-93.

Wattenbach/Diimmler/Huf, II, s. 239, 261-262. Hartmann, Die Synoden, s. 153 i nast. 165. Fried, Der Weg, s.

369, por. te 401-402. Boshof, Ludwig der Fromme, s. 5-6, 27 i nast., 74 i nast. Schmitz, s. 79.

7. LMA, II, s. 1948-1949; V, s. 451-452, 903-904, 907-908. Hartmann, Die Synoden, s. 155 i nast. Na

temat „reformy monastycznej" za czasów Ludwika patrz te Oexle, s. 112 i nast., por. te s. 141-142, przyp. 216.

Poza tym Goetz, s. 108, Deschner, Dornróschen-trdume, s. 169

8. LThK, wyd.I, III, s. 592-593; wyd. III, ni, s. 527-528. LMA, III, s. 1705 i nast. (Schieffer). Nylander, s.

24. Lassmann, s. 229. Hartmann, Der rechtliche Zustand, s. 397 i nast. Tene, Die Synoden, s. 161 i nast. Eh-

lers, s. 30. Brunner, s. 37-38.

9. LMA, I, s. 216-217 (Boshof). Muhlbacher, II, s. 63. Konecny, Eherecht, s. 14-15. Boshof, Erzbischof

Agobard, s. 100. Hartmann, Die Synoden, s. 166-167, por. te s. 187, 192-193. Deschner, / znowu, II, s. 79. I

generalnie dotyczca $redniowiecza opinia Gurjewitscha s. 274 i nast.: „Jedynym przepisem Ko$cioa,

skierowanym na cz$ciow redystrybucj dóbr, byo napominanie do jamuny."

10. Ermold. Nig. in honor. Hlud. 2. Astron. 8. Konecny, Eherecht, s. 2, 12-13, 21. Schieffer, Die

Karo4inger, s. 114, 119-120. Werner, Die Nach-kommen, s. 4, 443-444. Riche, Karolingowie, s. 133. Boshof,

Ludwig der Fromme, s. 59-60. Wemple, s. 79-80.

11. Astron. 40. Ann. reg. Fr. 826-827. Ann. Ful-dens. 828. LThK, wyd. I, IX, s. 391 i nast. Fi-chtinger

344. Por. te Deschner, I znowu, I, s. 346. Prawie niewiarygodna, a jednak prawdziwa jest ponisza relacja,

któr trzeba przytoczyL nie tylko jako kuriozum zwizane z patronem bractw kurkowych, lecz take jako

$wiadectwo, jak dugo owa chrze$cija@ska paranoja jest traktowana cakiem powanie. W sobot, 22 stycznia

1977 roku, „z nadania królewskiego naczelne bractwo kurkowe w Wiirzburgu" w tamtejszym ko$ciele augus-

tianów obchodzio stulecie istnienia, $witujc „naboe@stwo Sebastianowe" z „pocztami sztandarowymi"

równie innych „braci kurkowych", z „par królewsk" i „honorowymi mistrzami", a nawet jedn „siostr

kurkow", z „grup trbaczy my$liwskich" przy „uroczystej sumie", przy czym „celebrant (sic) Mwitego

Urzdu" ujawni, „e bractwo kurkowe, zgrupowane wokó tarczy jednoczcej wszystkich strzelców, uosabia

idea Ko$cioa", powiedzmy Ko$cioa istniejcego „dla sportu, wspólnoty i spoecze@stwa" i o ile „w przypadku

naczelnego bractwa s urzeczywistniane mio$L, wierno$L i wspólnota, to bractwo kurkowe pracuje razem przy

zleceniu Chrystusa i buduje pa@stwo boe". Czy nie jest to wspaniae, jak „z nadania królewskiego naczelne

bractwo kurkowe" przyblia si, niczym tarcza strzelecka, do „ideau Ko$cioa" wraz z „pa@stwem boym"!

Czy mona si dziwiL, e ojcowie augustianie „jak zawsze (!) ozdobili stó otarza relikwi, a mianowicie

grotem strzay, która miaa przeszyL $w. Sebastiana"?! Szkoda tylko, e gdy naczelnemu bractwu kurkowemu z

nadania królewskiego wrczano po mszy „wedug starego przywileju napój >w. Sebastiana", „w tym roku Julius

Echterberg rocznik 1975 — wino z Iphof' [Julius Echter (1545-1617) — ksi biskup Wurzburga, czoowy

antyreformator i czonek Ligi Katolickiej z r. 1609 — przyp. red.], to nie popyn on w garda braci z czerepu

czaszki ich $witego. Naczelne bractwo kurkowe z królewskiego nadania winno si zwróciL (moe to uczyniL w

przyszo$ci) do braci z Ebersbergu w Górnej Bawarii, którzy pijali ongi$ „po$wicone wino z rzekomego

czerepu czaszki $w. Sebastiana" (Lexikon fur Theolo-gie und Kirche). Wskazówk na temat wiirzburskiego

bractwa kurkowego „ku czci MW. SEBASTIANA" zawdziczam czytelnikowi, który nadesa mi 28.02.1977

roku odpowiednie materiay z dopiskiem ko@cowym: „Jest tu wszystko tak oczywiste, e oszczdz sobie

dodatkowych wywodów. Nie ulega wtpliwo$ci, e od nowego roku przestan byL czonkiem naczelnego

bractwa i to z uzasadnionych powodów. Nawiasem mówic, rzecz prawie nie do uwierzenia [...]".

12. Ann. reg. Fr. 823. Astron. 37, 42.

13. „Polowanie i arystokracja s nierozczne, zawsze wierne dworskiemu sygnaowi rogu", pisze Karl

August Groskreutz w swej aluzyjnie utkanej i bardzo czsto penej gry sów wdrówce poprzez anatomi $wi@-

ludzi, jedynym w swym rodzaju dziele wspóczesnej niemieckiej literatury. „Dokadnie 116 106 istnie@ goni i

schwyta i zastrzeli ksi Jan I, elektor saski podczas swych rzdów (1611 — -1655), w tym samych dzików

3192, a w spisach owieckich dworu wyliczono 27 «pooo-nych» przez niego osobi$cie jey. Dokadnie 5218

sztuk dziczyzny, z 330 dzikami, zepsuty do szpiku ko$ci ksi wirtemberski Eugeniusz [wizi Schubarta, z

którego opowiadania Fryderyk Schiller zaczerpn wtek dla swych Zbójców — przyp. red.] kaza na swe

urodziny 20 lutego 1763 roku spdziL z borów we wasnych domenach ku uciesze ich masakrowania i przywieL

je w klatkach, nie zwaajc na okresy ochronne; dorówna w tym tyranom Viscontim z Mediolanu. Burckhardt

powiada: «Najwaniejszym zadaniem pa@stwowym jest polowanie ksicia na dziki; kto mu si w nie miesza,

jest w mczarniach tracony. Drcy lud musi ywiL jego piL tysicy psów my$liwskich, ponoszc najsurowsz

odpowiedzialno$L za ich zdrowie»". My$liwym, a poza tym okrutnym wrogiem zwierzt, który sam zarzyna

$winie i osobi$cie grzeba w ich wntrzno$ciach, by Karol IX, król Francji, który da swej matce Katarzynie

Medy-cejskiej w roku 1572 pozwolenie na rze hugenó-tów, wskutek czego doszo do tzw. „paryskiego wesela",

„nocy $w. Bartomieja", podczas której katolicy z okrzykiem bojowym „Niech yje msza! Zabijajcie, zabijajcie!"

na ustach w cigu paru godzin wyrnli 20, a moe 30 tysicy huge-notów. Rzym zareagowa na to

dzikczynnymi naboe@stwami, uroczystymi procesjami i medalem pamitkowym papiea Grzegorza XIII z

anioem przebijajcym hugenota i wasnym konterfektem namiestnika Chrystusa. Jeszcze cesarz Franciszek

Józef zabi podczas polowania z nagonk w krótkim czasie 50 do 70 zwierzt. A cesarz Wilhelm II kaza ustawiL

w Prusach Wschodnich kamie@ pamitkowy z okazji sto piLdziesiciotysiczne-go my$liwskiego mordu. Xowy

i wojna $ci$le wi si ze sob, a dokadnie ujmujc polowanie jest jeszcze bardziej odraajce ni wojna, gdy

od dawna dotyczy istnie@ wa$ciwie zupenie bezbronnych. — Por. przede wszystkim Groskreutz, Der

Schnauzenkuss, s. 81 - 82. Heer, Europdische Geis4esgeschichte, s. 384-385. Tene, Europa, s. 66, 88, 93. Goetz,

s. 199. Rósener, s. 111. Jako rycerza i my$liwego wymienia M. Gilsenan, s. 113 —114, „dwa klasyczne symbole

okre$lonej formy wadzy". Deschner, Polityka papieska, I, s. 572. Tene, Opus Diaboli, s. 229 i nast.

Niesko@czona ndza zwierzt w historii chrze$cija@stwa, podczas wojny i pokoju, jest przez historyków zwykle

cakowicie przemilczana. Tym wiksza zasuga nielicznych wyjtków w$ród naukowców. Np. Singer, Befrei-

ung der Tiere, niezwykle poyteczne dzieo, passim. Por. szczególnie aneks 1, s. 275 i nast. Nastpnie

Singer/Dahl, s. 280 i nast. Herr-mann, H., Passion der Grausamkeit, s. 26 i nast. Moia, Geint d'Pafen, s. 193 i

nast. Por. te Deschner, Warum ich Christ, A4heist, Agnostiker bin, s. 167 i nast. Was ich denke, s. 93 i nast.

Argernisse, s. 55 i nast. Bissige Aphorismen, s. 84 i nast.

14. Ann. reg. Fr. 820, 825 i nast. Thegan 19. As-tron. 19, 32, 35, 40 i nast., 46, 57. LMA, Ul, s. 2160; V,

s. 270 i nast. (Schwenk). HKG, m/1, s. 120, 126. Simson, I, 34-35, 344. Wat-tenbach/Dummler/Huf, II, s. 239.

Miihlbacher, II, s. 48, 133, 143. Briihl, Fodrum, s. 31 i nast. Fichtenau, Lebensordnungen, s. 196-197.

Fried, Die Formierung, s. 12, 14. Voss, s. 161. Szczegóy na temat owów zawdziczam przede wszystkim

bogatej merytorycznie, pod wieloma wzgldami wartej przeczytania ksice Pierre'a Riche, Die Welt der

Karolinger, s. 41 i nast., 114. Por. zwaszcza s. 94, tutaj cytat z Ermoldusa Nigellusa. Boshof, Ludwig der

Fromme, s. 63. Werner, Die Ursprunge, s. 421 - 422. Na temat cao$ci zagadnienia: Lindner,

Geschichte des deutschen Weidwerks, II, s. 235 i nast. i od strony historii prawa i spoecze@stwa Jarnut, Die

friihmittelalterli-che Jagd, s. 765 i nast.

15. Astron. 20. Schieffer, Die Karolinger, s. 117. Fried, Der Weg, s. 341-342.

16. Ann. reg. Fr. 814. Astron. 21, 23. Simson, I, 10 i nast., 33-34. Miihlbacher, II, s. 7 i nast. Fichtenau,

Das karolingische Imperium, s. 220-221. Weinrich, Wala, s. 28 i nast. Sem-mler, Ludwig der Fromme, s. 28

i nast. Fried, Der Weg, s. 342-343. Kasten, s. 100-101.

17. Nithardi hist. 2. Astron. 21, 23. Simson, I, 17 i nast, 20 i nast. HKG, m/1, s. 120-121. LMA, I, s.

105, 2023; V, s. 162-163. Hart-mann, Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 92-93, 108-109, 144.

Miihlbacher, II, s. 8 i nast. Weinrich, Wala, s. 30-31, 33 i nast. Konecny, Eherecht, s. 11-12. Fichtenau, Dos

karolingische Imperium, s. 221. Hartmann, Die Synoden, s. 153. Schieffer, Die Karolinger, s. 112 i nast.,

120. Riche, Karolingowie, s. 134, 136. Fried, Der Weg, s. 342-343. Boshof, Ludwig der Fromme, s. 91 i nast. Na

temat Adal-harda: Kasten, passim.

18. Thegan 8. Na temat niesychanych bogactw ko$cioów dzisiaj i ich metod wyzyskiwania innych por.

H. Herrmann, Die Kirche und unser Geld, passim. Tene, Caritas-Legende, s. 93 i nast., 255 i nast. Tene,

Kirchenaustritt, s. 80 i nast. Tene, Pecunia non olet, s. 226 i nast. Nastpnie: Deschner/ Herrmann, s. 69 i nast.,

249 i nast., 265 i nast. Deschner, Dos Kapita4 der Kirche, s. 299 i nast.

19. Thegan 10, 20.

20. Ann. reg. Fr. 827. LMA, IV, s. 2121; V, s. 806. Simson, I, s. 23-24.

21. LThK, wyd. III, II, s. 200-201. LMA, IV, s. 1168-1169 (Schild). Fichtenau, Das karolingische

Imperium, s. 202. Riche, Karolingowie, s. 252. Boshof, Ludwig der Fromme, 46 i nast. Fried, Der Weg, 345-346.

Te Prinz, Askese und Kultur, s. 61 i nast. ocenia przekazywanie kultury literackiej w klasztorach „raczej

negatywnie". Klasztory charakteryzuje nie zorganizowane przekazywanie wiedzy, lecz „wychowanie ku

powoaniu". Na temat sytuacji w pocztkach $redniowiecza: Illmer, passim, zwaszcza s. 65-66, 89 i nast., 153 i

nast. równie ogólnie z bardzo negatywnym rezultatem.

22. Astron. 28. Wita Benedicti 35. LThK, wyd. I, II, s. 147-148; wyd. III, II, s. 200-201. LMA, I, s. 1864

i nast. Simson, I, s. 24-25. Hartmann, Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 94. Muhlbacher, II, s. 11 i nast., 19 i

nast., 25 i nast., 40. Cartellieri, I, s. 240. Lówe, Deut-schland, s. 171-172. Steinbach, Dos Franken-reich, s. 71.

Mayer, Staatsauffassung, 172 i nast. Zóllner, 232 i nast. Sprandel, s. 100. Haendler, s. 117-118. Kasten, s. 91 i

nast. Fichtenau, Dos karolingische Imperium, s. 197-198. Schieffer, Die Karolinger, s. 114. Riche,

Karolingowie, s. 251-252. Hartmann, Die Synoden, s. 153 i nast. Tene, Herrscher der Karolingerzeit, s. 46.

Schneider, Dos Frankenreich, s. 38. Goetz, s. 68-69. Fried, Der Weg, s. 346 i nast. Staubach, s. 34 pisze 0

dziwacznych upodobaniach Ludwika do ycia zakonnego i kwestiach dyscypliny klasztornej.

23. Thegan 36. LMA, V, s. 10-11, 20, 625. Sim-son, I, s. 23-24. Hartmann, Geschichte Ita-liens, pótom

1, s. 133. Levison, s. 517. Riche, Karolingowie, s. 277-288. Schieffer, Die Ka-rolinger, s. 121.

24. MG Cap. I, s. 270 i nast. Ann. reg. Fr. 817. Handbuch der Kirchengeschichte, m/1, s. 125. LMA,

III, s. 1133-1134; VI, s. 1434-1435. Simson, I, s. 100 i nast., 112-113. Muhlbacher, II, s. 22 i nast. Cartellieri,

I, s. 243. Reinhardt, Untersuchungen, s. 31 - 32. Conrad, s. 102. Steinbach, Dos Frankereich, s. 71.

Tellenbach, Die Un4eilbarkeit, s. 113. Fleckenstein, Grund-lagen und Beginn, s. 104 -105. Schieffer, Die

Karolinger, s. 117-118. Hartmann, Die Syno-den, s. 160-161. Schneider, Dos Frankenreich, s. 38. Semmler,

Ludwig der Fromme, s. 28 1 nast. Fried, Der Weg, s. 350-351, który (w cytacie) obejmuje równie czoowe

grupy arystokracji. Boshof, Ludwig der Fromme, s. 129 i nast. Werner, Die Ursprunge, s. 421 i nast.

25. Einh. vita Karoli, 19. Ann. reg. Fr., 812 i nast., zw. 817-818. Thegan, 22-23. Astron. 29-30, 39, 42.

Nith. hist. 1,2. Reginon, chroG., 818. LMA, I, s. 1983; VI, s. 2171. Simson, I, s. 8-9, zw. 112 i nast., 120 i nast.

Hartmann, Geschichte Italiens, HI, pótom 1, s. 102 i nast. Cartellieri, I, s. 244. Muhlbacher, II, s. 30 i nast.

Faulhaber, s. 36. Mohr, s. 80-81. Bund, s. 393 i nast. Sprigade, s. 71 i nast. Schaab, s. 65 i nast. Fichtenau, Dos

karolingische Imperium, s. 241-242. Noble, s. 315 i nast. Riche, Karolingowie, s. 135-136. Boshof, Ludwig der

Fromme, s. 141 i nast.

26. Thegan 24. Nith. hist. 1,2. Astron. 35. ChroG. Moiss. 817. Simson, I, 127-128. Muhlbacher II, s. 32-

33, 62. Schaab, s. 167. Sprigade, s. 73 i nast. Fichtenau, Das karolingische Imperium, s. 243. Riche,

Karolingowie, s. 135.

27. Ann. reg. Fr. 822. Astron. 35. Simson, I, s. 177 i nast. Muhlbacher II, s. 61 i nast. Schieffer, Die

Karolinger, s. 121. Riche, Karolingowie, s. 135-136. Boshof, Ludwig der Fromme, s. 147.

28. Ann. reg. Fr. 829 i nast. Nith. hist. 1,3. LMA, VI 1201, 1754. Simson, I, s. 300 i nast. (z obfitymi

$wiadectwami ródowymi). Muhlbacher II, s. 11, zw. 64 i nast. Kupisch, s. 14. Riche, Karolingowie, s. 138.

Duby, s. 11 i nast. Por. te Schneider, Das Frankenreich, s. 77. Gere-mek, s. 7 i nast., 21 i nast. Bentzien, s. 53.

Ci-polla/Borchardt, s. 30 i nast.

29. Astron. 25-26,34.

30. Riche, Die Welt, s. 98 i nast.

31. Thegan 13, 15. Astron. 25-26. Ann. reg. Fr. 815-816. Simson, I, s. 52-53, 64-65. Muhlbacher, II, s.

44-45. R. Schneider, Dos Frankenreich, s. 37. Kretschmann, Die stammes-mdssige Zusammensetzung, s. 23.

32. Ann. reg. Fr. 818. Thegan 25. Astron. 30. LMA, II, s. 615 i nast. Simson, I, s. 128 i nast.

Muhlbacher, II, s. 42-43. Schieffer, Die Karolinger, s. 124. Boshof, Ludwig der Fromme, s. 100-101.

33. Ann. reg. Fr. 819, 821. Ann. Bertin. 839. Ann. Sith. 819. Astron. 31-32. dtv Lexikon, VII, s. 117.

LMA, IV, s. 1126-1127. Simson, I, s. 140-141, 151. Dummler, s. 166 i nast. Schieffer, Die Karolinger,

s. 123-124. Fried-mann, s. 193.

34. Ann. reg. Fr. 819 i nast. Thegan 27. Astron. 32-33, 36. Ann. Sith. 820. LMA, II, s. 463; V, s. 1538,

2055. Simson, I, s. 149 i nast., 158 i nast., 173 i nast. Muhlbacher, II, s. 54 i nast. Hauptmann, Kroaten, Goten,

s. 325 i nast. Tene, Die Kroaten im Wandel der Jahrhun-derte, s. 12. Vernadsky, s. 265, 279. Cartellieri, I, s.

245 i nast. Zatschek, s. 69-70. Pircheg-ger, Karantanien, s. 272 i nast. Schulze, Vom Reich der Franken, s. 379.

McKitterick, s. 129. BabiL/Belo$eviL, s. 81 i nast.

35. Ann. reg. Fr. 822.

36. Tame, Astron. 35-36. Simson, I, s. 187 i nast. Schieffer, cyt. za Handbuch der Kirchengeschichte,

m/1, s. 141.

37. Astron. 23.

38. Ann. reg. Fr. 824. Thegan 31, 49. Astron. 30, 37. Tusculum Lexicon s. 90-91. LMA, III, s. 2160-

2161. Simson, I, s. 216 i nast. Muhlbacher, II, s. 43-44. Dummler, I, s. 24-25. Ermoldus Nigellus, cyt. za Riche,

Die Welt, s. 98. Anton, Die Iren, s. 606 i nast. Godman, s. 45 i nast., 250 i nast.

39. Muhlbacher, n,s. 58-59.

40. Simson, I, s. 311 ze wskazaniem róde.

41. Ann. reg. Fr. 826 i nast. Astron. 40 i nast. LMA, VI, s. 1406. Simson, I, s. 47 i nast., 267 i nast., 273

i nast.

42. Ann. reg. Fr. 824 i nast. Ann. Fuldens. 828-829. LMA, VI, s. 1407-1408. Simson, I, s, 223,

235-236, 253, 277, 297-298. Muhlbacher, II, s. 57-58. Schieffer, Die Karolinger, s. 123.

43. Ann. reg. Fr. 828. Astron. 42. Simson, I, s. 299.

44. Ann. reg. Fr. 815. Astron. 25. Wetzer/Welte, VI, s. 458. Handbuch der Europdischen Geschichte,

1, s. 580-581. LThK, wyd. I, VI, s. 494. Kelly, s. 113-114. LMA, V, s. 1877-1878. Simson, I, s. 60 i

nast., 234. Hartmann, Geschichte Ita-liens, III, pótom 1, s. 96. Gregorovius 1/2, s. 478. Muhlbacher, II, s. 14.

Stratmann, Die Heiligen, IV, s. 173. Cartellieri, I, s. 241. Haller, Papstum, II, s. 18, 24. Seppelt/Schwaiger,

s. 96-97. Seppelt II, s. 186-187. Prinz, Grund-lagen und Anfange, s. 102. Schieffer, Die Karo-linger, s. 180.

Hartmann, Die Synoden, s. 120, 286. Moser, s. 73. Peter de Rosa przedstawia wyupione oczy i ucite jzyki

jako fakt: Gottes Erste Diener [Pierwsi sudzy Boga — przyp. tum.], s. 58.

45. Ann. reg. Fr. 816. Thegan 16 i nast. Astron. 26. Lib. Pont. (wyd. Duchesne) Wita Steph. IV. 2, 49 i

nast. Jaffe, Regesta, 1, 316 i nast. LThK, wyd. I, IX, s. 805; wyd. II, IX, s. 1039-1040. Handbuch der

Kirchengeschich-te, III/l, s. 124. Handbuch der Europdischen Geschichte, I, s. 584. Kuhner, Lexikon, s. 55.

Kelly, s. 114-115. Simson, I, s. 67 i nast. Muhlbacher, II, s. 14 i nast. Gregorovius, 12, s. 482-483.

Cartellieri, I, s. 241. Eichmann, I, s. 15 i nast., 40 i nast. Na temat korony generalnie: II, s. 57 i nast. Fritze,

Papst, s. 43 i nast. Aubin, s. 152. Haller, II, s. 24. Seppelt, II, s. 200 i nast. UUmann, s. 215 i nast., zw. s. 218.

Gontard, s. 177. Dawson, s. 252. Ermol-dus Nigellus cyt. za Riche, Die Welt, s. 91. Tene, Karolingowie, s.

134. Schieffer, Die Karolinger, s. 115. O. Engels, s. 23-24. Fried, Der Weg, s. 344-345. Boshof, Ludwig der

Fromme, s. 136 i nast., jak czsto nieco apolo-getyczny, dlatego interpretacja Frieda jest dla niego równie

„nieprzekonujca". Lub na s. 162, przyp. 389, „nie dajc tutaj moliwo$ci zaznajomienia si ze szczegóami,

nie przekonuje".

46. Ann. reg. Fr. 817. Kelly, s. 115. LMA, VI, s. 1612. Handbuch der Europdischen Geschichte, I, s.

585. Muhlbacher, II, s. 18. Gregoro-vius, 1/2, s. 484. Seppelt, II, s. 203 i nast. Hahn, s. 15 i nast. Prinz,

Grundlagen und Anfange, s. 108. Boshof, Ludwig der Fromme, s. 139-140.

47. Ann. reg. Fr. 823. Astron. 36. Kuhner, Lexi-kon, s. 56. Kelly, s. 115. LMA, VI, s. 1752.

Muhlbacher, II, s. 34. Cartellieri, I, s. 241, 247. Gregorovius, II/l, s. 487. Schmirer, II, s. 29. Eichmann, I, s. 47-

48. Seppelt, II, s. 205. Ullman, s. 233 i nast. Aubin, s. 152. Riche, Karolingowie, s. 136. Schieffer, Die

Karolinger, s. 121-122.

48. Ann. reg. Fr. 823. Thegan 30. Astron. 37-38. An. Sith. 823. Kelly, s. 114-115. LMA, III, s. 1673 i

nast., zw. s. 1681. Handbuch der Kir-chengeschichte, El/1, s. 129. Simson, I, s. 202 i nast. Muhlbacher, II, s.

34-35. Gregorovius, 1/2, s. 488. Hartmann, Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 111 i nast. Cartellieri, I, s. 246-

247. Haller, II, s. 25. Seppelt, H, s. 205-206. Seppelt/Schwaiger, s. 97. Gontard, s. 177. Zim-mermann,

Papstbesetzungen, s. 37-38.

49. Ann. reg. Fr. 824. Thegan 30. LThK, wyd. I, I, s. 985, relacjonuje, e Baronius musia zostaL

zmuszony do przyjcia godno$ci kardynalskiej grob ekskomuniki. LThK, wyd. III, I, s. 31 przemilcza ten

wstydliwy fakt. Kelly, s. 116. Simson, I, s. 213 i nast. Gregorovius, 1/2, s. 489. Seppelt, II, s. 206.

50. Constitutio Romana: MG Capit. 1, s. 323-324. Por. te: De imperatoria potestate in urbe Ro-ma

libellus: MG Scriptores III, s. 720. Lib. Pont., Vita Eugen 2,69-2,70. Jaffe, Regesta, 1,320 i nast. Ann. reg. Fr.

824. Astron. 38. Kuhner, Lexikon, s. 56. Kelly, s. 116 i nast., 133. LMA, III, s. 176-177; IV, s. 295; VI, s. 1752.

Handbuch der Kirchengeschichte, III/l, s. 129-130. Simson, I, s. 225 i nast. Hartmann, Geschichte Italiens,

III, pótom 1, s. 113 i nast. Muhlbacher, II, s. 35-36. Cartellieri, I, s. 247. Gregorovius, 1/2, s. 487-488.

Seppelt/Schwaiger, s. 98. Seppelt, II, s. 205, 208-209. Haller, II, s. 25-26. Steinbach, Das Frankenreich, s. 73.

Lówe, Deutschland, s. 174. Fischer, Kón-igtum, Adel, s. 81. Prinz, Grundlagen und Anfange, s. 108.

Schieffer, Die Karolinger, s. 121 -122. Hartmann, Die Synoden, s. 173 i nast.

51. MG Cap. 2,4. MG Conc. 2,606 i nast. Astron. 35. Altaner/Stuiber, s. 225-226. Kraft, s. 448.

Simson, I, s. 303, 315 i nast. Hartmann, Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 96 i nast., 128-129.

Diimmler, I, s. 48 i nast. Cartellieri, I, s. 245. Steinbach, Das Frankenreich, s. 72-73. Voigt, Staat und

Kirche, s. 419-420. Faulhaber, s. 46 i nast., 100 i nast. Mohr, s. 91-92. Lówe, Deutschland, s. 181-182. Hal-

phen, The Church, s. 444. Bund, s. 398 i nast. Schieffer, Die Karolinger, s. 121, 127. Riche, Karolingowie, s.

136-137. Por. te na ten temat Gurjewitsch, s. 196 i nast.

52. Simson, I, s. 300 i nast. z wieloma wskazówkami ródowymi. Diimmler, I, s. 46 i nast. Cartellieri,

I, s. 252. Dórries, II, s. 217. Wein-rich, Wala, s. 60 i nast. Goetz, s. 27. Duby, s. 12.

53. Ann. reg. Fr. 819. Nith. hist. 1,2. Thegan 25-26. Astron. 8, 32. Simson, I, s. 145 i nast. (tu cytat

z Ludena). Miihlbacher, II, s. 39-40. Konecny, Die Frauen, s. 99-100. Fichtenau, Dos karolingische Imperium,

s. 250 i nast. (tu cytat z Agobarda).

54. Ann. reg. Fr. 828-829. Thegan, 35-36. Astron. 43. Nith. hist. 1,3. Miihlbacher, II, s. 40-41.

Simson, I, s. 325 i nast. Faulhaber, s. 50-51. Sprigade, s. 80-81. Boshof, Erzbi-schof Agobar, s. 195 i nast.

Weinrich, Wala, s. 70-71. Fichtenau, Dos karolingische Imperium, s. 252 i nast.

55. Ann. reg. Fr. 827, 829. Nith. hist. 1,3. Astron. 43. LMA, I, s. 1985. Simson, I, s. 330 i nast.

Miihlbacher, II, s. 74 i nast. Schieffer, Die Karolinger, s. 127-128. Por. te przypis nastpny.

56. Thegan 36. Astron. 44. An. Fuldens. 830. Ann. Bertin. 830. Regin, chroG. 838. Pasch. Radbert.

Epitaph. Arsenii 2,8. Agobard, Lib. apologet. 2. LMA, III, s. 934, IV, s. 2121, V, 2123, VI, 2170. Simson, I, s.

329, 335-336. Miihlbacher, II, s. 74 i nast. Boshof, Erzbischof Agobard, s. 196 i nast., 208. Weinrich, Wala, s. 70

i nast. Fichtenau, Dos karolingische Imperium, s. 167-168. Bund, s. 401 i nast. Riche, Karolingowie, s. 136

i nast. Tene, Die Welt, s. 117, 222-223.

57. Nith. hist. 1,3. Ann. Bertin. 830-831. Astron. 44 i nast. Thegan 36. Ann. Mett. 830. Paschal. Radbert.

Vita Walae 9-10. LMA, III, s. 225, 295, 1682. Simson, I, s. 335 i nast., 341 i nast., 351 i nast.; II, s. 1 i nast., 232 i

nast. Miihlbacher, II, s. 82 i nast. Diimmler, I, s. 56 i nast., 65 i nast. Cartellieri, I, s. 253 i nast., 286 i nast.

Sprigade, s. 80 i nast. Weinrich, Wala, s. 74 i nast. Konecny, Die Frauen, s. 97-98. Fichtenau, Das

karolingische Imperium, s. 257-258, 267-268. Schieffer, Die Karolinger, s. 128 i nast. Riche, Karolingowie, s.

139.

58. Thegan 39. Astron. 47-48. Ann. Fuldens. 832. Ann. Bertin. 832-833. Nith. hist. 1,3-4. LMA, I,

s. 216; VI, s. 2170. Handbuch der Kir-chengschichte, m/1, s. 140. Handbuch der bay-erischen Geschichte, I,

s. 263-264. Simson, II, s. 17 i nast., 32 i nast., 40 i nast. Miihlbacher, II, s. 88 i nast., 91 i nast. Cartellieri, I, s.

244, 246-247, 256. Hartmann, Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 133 i nast. Steinbach, Das Frankenreich, s.

73. Haller, II, s. 38. Seppelt/Schwaiger, s. 98-99. Aubin, s. 153--154. Bund, s. 405 i nast. Fleckenstein, Grund-

lagen und Beginn, s. 105-106, 124-125. Schieffer, Die Karolinger, s. 127-128, 130-131. Riche, Karolingowie, s.

139-140.

59. Ann. Xantens. 833. Thegan 42. Ann. Fuldens. 833. Ann. Bertin. 833. Astron. 48. Nith. hist. 1,4.

Paschas. Radbert. Epit. Arsen. 2,14 i nast. LMA, III, s. 1405. Handbuch der Kirchenge-schichte, III/l s. 141.

Diimmler, I, s. 74 i nast. Simson, II, s. 31 i nast., 44 i nast., 61. Miihlbacher, II, s. 98 i nast. Hartmann,

Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 138. Cartellieri, I, s. 256. Voigt, Staat und Kirche, s. 448 i nast. Boshof,

Erzbischof Agobard, s. 216 i nast. Sprigade, s. 78-79. Grotz, s. 22. Steinbach, Das Frankenreich, s. 74.

Weinrich, Wala, s. 79 i nast. Dawson, s. 254-255 interpretuje taktyk papiea korzystnie dla niego. Seppelt/

/Schwaiger, s. 99. Fleckenstein, Grundlagen und Beginn, s. 125. Fichtenau, Das karolingische Imperium, s.

278-279. Riche, Karolingowie, s. 140. Schieffer, Die Karolinger, s. 131-132. Ullmann, s. 246 i nast.

Bund, s. 407 i nast.

60. Astron. 48. Thegan 42 i nast. Ann. Bertin. 833. Ann. Remens. 833. Ann. Fuldens. 834.

Diimmler, I, s. 79 i nast. Simson, II, s. 52 i nast., 62 i nast., 76. Miihlbacher, II, s. 100 i nast. Hartmann,

Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 139. Cartellieri, I, s. 257. Boshof, Erzbischof Agobard, s. 240-241, 253.

Voigt, Staat und Kirche, s. 448 i nast. Bund, s. 409 i nast. Schieffer, Die Karolinger, s. 132-133. Riche,

Karolingowie, s. 140.

61. Cyt. tame, s. 141. Por. te LMA, V, s. 144. Handbuch der bayerischen Geschichte, s. 263-

264. Simson, II, s. 54 i nast., 80 i nast. Na temat twórczo$ci Rabana Maura: Haend-ler, s. 125 i nast.

62. Za Riche, Karolingowie, s. 140.

63 .LThK, wyd. I, I, s. 143-144. LMA, I, s. 216-217. Miihlbacher, II, s. 103 i nast. Ra-hner, s. 181. Por.

te Deschner, I znowu zapia4 kur, II, s. 120, 130. Boshof, Erzbischof Agobard, s. 244. Wiegand, s. 221, 232, 247.

Oepke, s. 292-293.

64. Nith. hist. 1,3. Thegan 43. Ann. Bertin. 833. Ann. Fuldens. 834. Astron. 48-49. LMA, I, s. 216-217;

V, 2124. HKG III/l, s. 141. Simson, II, s. 63 i nast., 66 i nast. Miihlbacher, II, s. 105 i nast. Hartmann,

Geschichte Italiens, III, pótom 1, s. 139-140. Diimmler, I, s. 84 i nast. Cartellieri, I, s. 257-258. Mohr, s. 98 i

nast. Schóffel, I, s. 53. Zatschek, s. 74. Wie-gand, s. 221. Boshof, Erzbischof Agobard, s. 228 i nast., 241 i nast.

Bund, s. 413 i nast. Schieffer, Die Karolinger, s. 133. Riche, Karolingowie, s. 140. Hartmann, Die Synoden, s.

188.

65. Simson, II, s. 72 i nast. Muhlbacher, II, s. 109-110. Sommerlad, II, s. 192-193. Schóffel, I, s.

66. Astron. 51. Muhlbacher, II, s. 110 i nast. Simson, II, s. 73 i nast. Hartmann, Geschichte Ita-liens, III,

pótom 1, s. 140. Cartellieri, I, s. 258. Schóffel, I, s. 53.

Deschner Karlheinz - Kryminalna historia chrześcijaństwa t.5 - 2. przypisy.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: