PTK - Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym.pdf - Kardiologia - betty11

Standardy PTK

ZASADY POST Ę POWANIA w NADCI Ś NIENIU T Ę TNICZYM

STANOWISKO POLSKIEGO TOWARZYSTWA NADCI Ś NIENIA T Ę TNICZEGO i POLSKIEGO

TOWARZYSTWA KARDIOLOGICZNEGO

Opracowane przez Komisję:

Członkowie: Halina Adamska-Dyniewska

Łódź

GraŜyna Broda

Warszawa

Jerzy Głuszek

Poznań

Tomasz Grodzicki - redaktor

Kraków

Andrzej Januszewicz

Warszawa

Włodzimierz Januszewicz

Warszawa

Kalina Kawecka-Jaszcz

Kraków

Krzysztof Narkiewicz

Gdańsk

Stefan Rywik

Warszawa

Marek Sznajderman - redaktor

Warszawa

Andrzej Więcek

Katowice

Podstawy epidemiologiczne zapobiegania nadci ś nieniu...

Definicja i klasyfikacja nadci ś nienia t ę tniczego

Badanie chorgo z nadci ś nieniem t ę tniczym

Post ę powania terapeutyczne

Najcz ę stsze przyczyny nadci ś nienia wtórnego

Sytuacje szczególne

Zatwierdzono na posiedzeniu Zarządu Głównego PTNT w dniu 25.03.2000 r. i na zebraniu Komisji Klinicznej

Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego w dniu 20.05.2000 r.

Zalecenia Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego dotyczące zasad postępowania w nadciśnieniu

tętniczym zostały opracowane w oparciu o zalecenia WHO-ISH (1999 r.), VI Raport Połączonego Narodowego

Komitetu USA (1997 r.) oraz w oparciu o inne opublikowane narodowe raporty dotyczące tego zagadnienia, a

przede wszystkim w oparciu o własne doświadczenia kliniczne wyłonionego zespołu autorskiego.

Istotą wprowadzanych zmian jest jednoznaczne obniŜenie dolnej granicy prawidłowego ciśnienia tętniczego

poniŜej wartości 140/90 mmHg, kierowanie się w postępowaniu terapeutycznym nie samą tylko wartością

ciśnienia, ale wprowadzonym pojęciem globalnego ryzyka określonego przez wartość ciśnienia, poziom

współistniejących innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, stopień uszkodzenia narządów oraz

chorób współistniejących.

Prowadzona terapia winna zawsze obejmować postępowanie niefarmakologiczne (zmiana stylu Ŝycia), a jako

leki pierwszego rzutu w terapii nadciśnienia uznano leki z 6 podstawowych grup leków hipotensyjnych.

Zwrócono równieŜ uwagę na znaczenie edukacji pacjenta i jego współpracę z lekarzem.

PODSTAWY EPIDEMIOLOGICZNE ZAPOBIEGANIA NADCI Ś NIENIU T Ę TNICZEMU i JEGO

WŁA Ś CIWEGO LECZENIA w POPULACJI POLSKI

Badania epidemiologiczne, kliniczne i eksperymentalne wykazały, Ŝe współistniejące z nadciśnieniem inne

czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego działają synergistycznie, nasilając rozwój miaŜdŜycy i jej powikłań

narządowych. Obecnie w ocenie stopnia zagroŜenia zaleŜnego od nadciśnienia tętniczego szacuje się tzw.

globalne ryzyko, które uwzględnia, poza wysokością ciśnienia tętniczego, równieŜ inne czynniki ryzyka

sercowo-naczyniowego, zmiany narządowe oraz współistniejące choroby. Jak wynika z 12-letniej obserwacji

populacji Pol-MONICA Warszawa, globalne ryzyko zgonu z powodu chorób układu krąŜenia jest u obu płci 3-5-

krotnie wyŜsze u osób z nadciśnieniem niŜ u osób z prawidłowym ciśnieniem.

Globalne ryzyko zgonu z powodu choroby niedokrwiennej serca (IHD) osób z nadciśnieniem jest jeszcze

wyŜsze; męŜczyźni z nadciśnieniem umierają z powodu IHD 5-krotnie, a kobiety 8-krotnie częściej, niŜ osoby z

ciśnieniem prawidłowym. Wyraźny wzrost globalnego ryzyka zgonu występuje, jeŜeli z nadciśnieniem

tętniczym współistnieją inne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego i choroby, jak choroby serca, nerek,

cukrzyca itp. Przy współistnieniu z nadciśnieniem hipercholesterolemii, niskiego poziomu HDL, palenia

papierosów, otyłości, dodatniego wywiadu rodzinnego odnośnie chorób układu krąŜenia i objawów IHD,

globalne ryzyko zgonu z powodu chorób układu krąŜenia w okresie 12 lat jest u obu płci kilkadziesiąt razy

wyŜsze, niŜ ryzyko zgonu osób bez nadciśnienia i bez współistniejących czynników ryzyka sercowo-

naczyniowego.

Nadciśnienie jest częste w populacji polskiej i jest niedostatecznie kontrolowane (tabela I).

Tabela I. Rozdział (%) kategorii ciśnienia tętniczego w latach 1992/93 w populacji w wieku 35-64 lat

Efektywność kontroli0

Pol-MONICA

Warszawa

Pol-Monica

Kraków

MęŜczyźni

Kobiety

MęŜczyźni

Kobiety

OGÓŁEM ODSETEK NADCI Ś NIENIA

w tym:

45,7

36,2

44,3

43,2

Nadciśnienie nierozpoznane

46,4

31,4

50,5

28,9

Nadciśnienie rozpoznane, ale nie leczone

29,8

23,6

25,6

30,6

Nadciśnienie leczone, ale nie kontrolowane

19,8

36,1

18,4

29,9

Nadciśnienie leczone, prawidłowo kontrolowane

4,0

8,9

5,4

10,5

Z przeprowadzonej w ramach badania Pol-MONICA oceny względnego ryzyka zgonu oraz zgonu z powodu

chorób układu krąŜenia wynika, Ŝe izolowane nadciśnienie skurczowe jest silnym predyktorem zgonu,

zwłaszcza u męŜczyzn, i Ŝe ryzyko względne zaleŜne od izolowanego nadciśnienia skurczowego jest zbliŜone

do ryzyka związanego z nadciśnieniem skurczowo-rozkurczowym.

Aktualna sytuacja powinna zwrócić uwagę lekarzy lecznictwa podstawowego na konieczność lepszej prewencji pierwotnej oraz wykrywalności

nadciśnienia. Prewencja powinna uwzględniać: częste dokonywanie pomiarów ciśnienia, zwłaszcza u osób z dodatnim wywiadem rodzinnym.

NaleŜy zalecać ograniczenie spoŜycia tłuszczów, alkoholu i soli (zwłaszcza dodawanej do posiłków). Celowe jest zwiększanie spoŜycia potasu

poprzez spoŜywanie owoców i warzyw, a takŜe zwalczanie otyłości oraz innych czynników ryzyka miaŜdŜycy, wywierających niekorzystny wpływ

na rokowanie w nadciśnieniu.

Drugi kierunek działalności prewencyjnej powinien dotyczyć chorych z nadciśnieniem tętniczym oraz środowiska medycznego i powinien

polegać na zwiększeniu skuteczności leczenia i poprawie współpracy pacjenta z lekarzem.

DEFINICJA i KLASYFIKACJA NADCI Ś NIENIA T Ę TNICZEGO

Obecne stanowisko Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego przyjmuje klasyfikację ciśnienia

tętniczego zaproponowaną przez ekspertów WHO/ISH (1999) (tabela II).

Tabela II. Klasyfikacja ciśnienia tętniczego (mmHg)*

Kategoria

Ciśnienie

skurczowe

rozkurczowe

Prawidłowe

w tym:

optymalne

<130

<85

<120

<80

Wysokie prawidłowe

130-139

i/lub

85-89

Nadci ś nienie t ę tnicze

stopień 1 (łagodne)

w tym:

graniczne

140-159

i/lub

90-99

140-149

lub/i

90-94

Nadci ś nienie t ę tnicze

stopień 2 (umiarkowane)

160-179

i/lub

100-109

Nadci ś nienie t ę tnicze

stopień 3 (cięŜkie)

>=180

i/lub

>=110

Izolowane nadci ś nienie

skurczowe

w tym:

graniczne

>=140

<90

140-149

<90

*W przypadku gdy wartości skurczowego i rozkurczowego ciśnienia tętniczego naleŜą do róŜnych kategorii, naleŜy przyjąć kategorię wyŜszą

Jako kryterium rozpoznania nadciśnienia tętniczego przyjęto wartości ciśnienia skurczowego >=140 mmHg

i/lub ciśnienia rozkurczowego >=90 mmHg. Odnosi się to do osób nie otrzymujących leków hipotensyjnych.

NaleŜy podkreślić, Ŝe izolowane nadciśnienie skurczowe, zwłaszcza w starszym wieku, wiąŜe się z

podwyŜszonym ryzykiem sercowo-naczyniowym. Raport WHO/ISH podkreśla, Ŝe termin nadciśnienie łagodne

nie musi być równoznaczny z dobrym rokowaniem i ma na celu jedynie odróŜnienie go od wyŜszych wartości

ciśnienia tętniczego.

Współczesna strategia leczenia nadciśnienia tętniczego wymaga uwzględnienia w kaŜdym przypadku nie tylko

wartości ciśnienia krwi, ale takŜe współistnienia innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, powikłań

narządowych oraz chorób współistniejących (np. cukrzycy) (tabela III). Zgodnie z raportem WHO/ISH (1999)

Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego przyjmuje klasyfikację ryzyka mającą na celu ocenę rokowania.

Tabela III. Czynniki o znaczeniu rokowniczym

Czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego

Powikłania narządowe

Choroby współistniejące

I. Stosowane do stratyfikacji ryzyka

wysokość skurczowego i rozkurczowego

ciśnienia (na podstawie EKG,

echokardiogramu lub radiogramu

męŜczyźni >55 r.Ŝ.

kobiety >65 r.Ŝ.

palenie tytoniu

stęŜenie cholesterolu całkowitego <6,5

mmol/l (250 mg/dl) w surowicy mg/dl) (106-176

przerost lewej komory serca (na podstawie EKG,

echokardiogramu lub radiogramu

Choroba naczy ń mózgowych

udar niedokrwienny mózgu

krwotok śródmózgowy

przemijające napady

niedokrwienne

białkomocz i/lub nieco zwiększone stęŜenie

kreatyniny w surowicy (2,3-2,0 mg/dl) (106-176

mmol/L)

Choroba serca

blaszka mia Ŝ d Ŝ ycowa w badaniu

mmol/dl) w surowicy

cukrzyca

przedwczesna miaŜdŜyca w wywiadzie

rodzinnym

ultrasonograficznym lub radiologicznym (w tętnicach

szyjnych, biodrowych, udowych, w aorcie)

zawał serca

dławica piersiowa

przebyty zabieg rewaskularyzacji

niewydolność serca

uogólnione lub ogniskowe zw ęŜ enia naczy ń

t ę tniczych siatkówki

II. Inne niekorzystne czynniki rokownicze

Choroba nerek

zmniejszone stęŜenie cholesterolu frakcji

HDL w surowicy

zwiększone stęŜenie cholesterolu frakcji

LDL w surowicy

mikroalbuminuria w cukrzycy

upośledzona tolerancja glukozy

otyłość

siedzący tryb Ŝycia

zwiększone stęŜenie fibrynogenu w

surowicy

społeczno-ekonomiczna grupa duŜego

ryzyka

grupa etniczna duŜego ryzyka

region geograficzny duŜego ryzyka

nefropatia cukrzycowa

niewydolność nerek

(stęŜeniekreatyniny &gl;2,0 mg/dl

(176,8 mmoli/l)

Choroba t ę tnic obwodowych

tętniak rozwarstwiający aorty

objawowa miaŜdŜyca tętnic

kończyn dolnych

Zaawansowana retinopatia

nadci ś nieniowa

wylewy lub wysięki

obrzęk tarczy nerwu wzrokowego

Grupa małego ryzyka globalnego obejmuje głównie męŜczyzn poniŜej 55 roku Ŝycia i kobiety poniŜej 65 roku

Ŝycia z łagodnym nadciśnieniem tętniczym, (ciśnienie skurczowe 140-159 mmHg i/lub ciśnienie rozkurczowe

90-99 mmHg) bez innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Wśród osób tej kategorii globalne ryzyko

wystąpienia głównych incydentów sercowo-naczyniowych w ciągu następnych 10 lat jest zazwyczaj niŜsze niŜ

15%. Ryzyko to będzie szczególnie małe u osób z ciśnieniem skurczowym 140-149 mmHg lub z ciśnieniem

rozkurczowym 90-94 mmHg a więc w grupie osób wyodrębnionych spośród osób z nadciśnieniem łagodnym o

ciśnieniu określanym jako graniczne.

Grupa osób z globalnym ryzykiem średnim obejmuje chorych z szeroką rozpiętością wartości ciśnienia

tętniczego, określanego jako łagodne lub umiarkowane nadciśnienie (ciśnienie skurczowe 140-179 mmHg i/lub

ciśnienie rozkurczowe 90-109 mmHg) bez współistniejących lub ze współistniejącymi innymi czynnikami ryzyka

sercowo-naczyniowego. W tej właśnie grupie chorych kliniczna ocena lekarza będzie najwaŜniejsza przy

podejmowaniu decyzji o konieczności wdroŜenia leczenia farmakologicznego oraz ustalenia okresu obserwacji

przed podjęciem tej decyzji. U osób o średnim globalnym ryzyku wystąpienia głównych incydentów sercowo-

naczyniowych, w okresie 10-letniej obserwacji ryzyko to wynosi zazwyczaj 15-20% i jest zbliŜone do 15% w

grupie pacjentów z nadciśnieniem łagodnym i z tylko jednym współistniejącym czynnikiem ryzyka sercowo-

naczyniowego. Jest ono natomiast większe przy wyŜszych wartościach ciśnienia (nadciśnienie umiarkowane)

lub przy dwu współistniejących czynnikach ryzyka sercowo-naczyniowego.

Do grupy duŜego ryzyka naleŜą chorzy z nadciśnieniem łagodnym lub umiarkowanym, u których stwierdza się

współistnienie trzech lub więcej innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, cukrzycę lub uszkodzenie

narządów waŜnych dla Ŝycia, oraz pacjenci z nadciśnieniem cięŜkim (ciśnienie skurczowe >=180 mmHg i/lub

ciśnienie rozkurczowe >110 mmHg) bez innych czynników ryzyka. U tych chorych globalne ryzyko głównych

powikłań sercowo-naczyniowych w ciągu następnych 10 lat wynosi juŜ 20-30%.

Do grupy bardzo duŜego ryzyka zalicza się chorych z cięŜkim nadciśnieniem oraz przynajmniej z jednym

współistniejącym czynnikiem ryzyka sercowo-naczyniowego, jak równieŜ wszystkich chorych z klinicznymi

objawami chorób sercowo-naczyniowych lub chorób nerek.

Grupa ta charakteryzuje się największym globalnym ryzykiem wystąpienia głównych incydentów sercowo-

naczyniowych, przekraczającym 30% w ciągu 10 lat. Z tego powodu chorzy ci kwalifikują się do

natychmiastowego i najbardziej intensywnego postępowania terapeutycznego (tabela IV).

Tabela IV. Stratyfikacja globalnego ryzyka w celu ilościowej oceny rokowania

Grupy

Ciśnienie tętnicze (mmHg)

(nadciśnienie tętnicze łagodne)

skurczowe 140-159 lub

rozkurczowe 90-99

(nadciśnienie tętnicze

umiarkowane) skurczowe 160-179

lub rozkurczowe 100-109

(nadciśnienie tętnicze cięŜkie)

skurczowe >=180 lub

rozkurczowe >=110

Ryzyko globalne

I. bez czynników ryzyka sercowo-

naczyniowego

małe

średnie

du Ŝ e

II. 1 lub 2 czynniki ryzyka sercowo-

naczyniowego

średnie

bardzo du Ŝ e

III. 3 lub więcej czynników ryzyka

sercowo-naczyniowego lub powikłania

narządowe lub cukrzyca

du Ŝ e

bardzo du Ŝ e

IV. choroby współistniejące

bardzo du Ŝ e

BADANIE CHOREGO z NADCI Ś NIENIEM T Ę TNICZYM

Ocena kliniczna chorych, u których stwierdzono nadciśnienie tętnicze winna dotyczyć trzech zagadnień: 1)

określenia przyczyny podwyŜszonego ciśnienia (nadciśnienie pierwotne czy wtórne), 2) wykrycia ewentualnych

powikłań narządowych i innych chorób układu sercowo-naczyniowego, a takŜe stopnia ich zaawansowania, 3)

wykrycia innych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego. Dane do takiej oceny powinny pochodzić z

dokładnie zebranych wywiadów, badania fizykalnego, badań laboratoryjnych i innych badań diagnostycznych

(zaleŜnie od potrzeby).

Badanie podmiotowe

Zbierając wywiad naleŜy zwrócić uwagę na:

wiek chorego, czas trwania nadciśnienia, dotychczasowe wartości ciśnienia, stosowane leki hipotensyjne,

dane odnośnie sfery płciowej (przebieg ciąŜy, przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych,

zaburzenia miesiączkowania, hormonalna terapia zastępcza, u męŜczyzn - zaburzenia potencji),

objawy choroby niedokrwiennej serca, chorób naczyniowych mózgu, chorób naczyń obwodowych,

cukrzycy, chorób nerek oraz ich leczenia,

wywiad rodzinny zawierający dane dotyczące nadciśnienia i jego powikłań, przedwczesnej choroby

niedokrwiennej serca, udaru, cukrzycy,

tryb Ŝycia pacjenta ze szczególnym zwróceniem uwagi na warunki zawodowe i środowiskowe oraz sytuację

rodzinną.

dane dotyczące nałogów (palenie tytoniu, alkohol, kofeina) oraz aktywności fizycznej,

stosowanie innych leków, które mogą przyczyniać się do rozwoju nadciśnienia, wpływać niekorzystnie na

jego przebieg lub zmniejszać skuteczność leczenia hipotensyjnego,

wykluczenie obecności objawów, mogących nasuwać podejrzenie nadciśnienia objawowego.

Badanie przedmiotowe

Podstawowym elementem badania przedmiotowego jest pomiar ciśnienia tętniczego krwi:

w cichym pomieszczeniu w pozycji leŜącej i/lub siedzącej co najmniej dwukrotnie,

przy uŜyciu sfigmomanometru rtęciowego lub innego typu aparatu (dokładność tych aparatów musi być

jednak okresowo kontrolowana),

w trakcie pierwszej wizyty pomiar winien być wykonany na obu kończynach, a w trakcie następnych wizyt

na kończynie, na której stwierdzono wyŜsze ciśnienie,

u osób w starszym wieku, chorych na cukrzycę oraz inne choroby mogące powodować hipotonię

ortostatyczną, naleŜy dokonywać teŜ pomiaru w pozycji stojącej,

naleŜy stosować mankiet z poduszką gumową o szerokości 12-13 cm i długości 35 cm, jednak u osób

otyłych, jak równieŜ u dzieci, powinno się stosować mankiety o odpowiednich dla nich wymiarach,

ramię, na którym dokonuje się pomiaru, powinno być na wysokości serca, bez względu na pozycję ciała,

za ciśnienie rozkurczowe przyjmuje się obecnie zniknięcie tonów (faza V Korotkowa).

Całodobowy, automatyczny pomiar ciśnienia tętniczego naleŜy rozwaŜyć

u chorych wykazujących nadmierne wahania ciśnienia tętniczego podczas jednej lub kolejnych wizyt,

u chorych z nadciśnieniem tętniczym opornym na leczenie.

W razie niemoŜności wykonania całodobowego automatycznego monitorowania ciśnienia pomocne w tych

p rzypadkach mogą być pomiary ciśnienia wykonywane przez pacjenta w domu (po uprzednim sprawdzeniu

aparatu i odpowiednim przeszkoleniu).

U kaŜdego pacjenta naleŜy przeprowadzić pełne badanie przedmiotowe ze szczególnym zwróceniem uwagi na

następujące elementy:

pomiar wzrostu i masy ciała,

szyja - ocena tętna w tętnicach szyjnych (obecność szmeru naczyniowego), stanu wypełnienia Ŝył oraz

badanie tarczycy,

serce - charakter i lokalizację uderzenia koniuszkowego, rytm serca, szmery oraz obecność III i IV tonu,

płuca - obecność rzęŜeń oraz objawów bronchospastycznych,

jama brzuszna - ocena obecności szmerów naczyniowych, nieprawidłowych tętnień w obrębie aorty oraz

guzów w rzucie nerek,

kończyny dolne - ocena tętna i ewentualnych szmerów nad tętnicami udowymi oraz obrzęków,

dokładna ocena stanu neurologicznego i ocena dna oka.

Badania dodatkowe U kaŜdego chorego, u którego ustalono rozpoznanie nadciśnienia tętniczego, naleŜy

wykonać podstawowe badania laboratoryjne:

morfologię krwi, OB,

oznaczenie stęŜenia sodu i potasu, kreatyniny i glukozy (na czczo),

oznaczenie stęŜenia cholesterolu całkowitego, cholesterolu HDL oraz triglicerydów w surowicy krwi (na

czczo),

badanie ogólne moczu,

spoczynkowe badanie elektrokardiograficzne,

rentgenogram klatki piersiowej.

Decyzja co do przeprowadzenia rozszerzonego zakresu badań podejmowana jest w oparciu o

przeprowadzone badanie pacjenta, wyniki badań podstawowych i przebieg choroby. Zalicza się do nich:

podstawowe badanie echokardiograficzne,

badanie ultrasonograficzne jamy brzusznej,

określenie stęŜenia wapnia, kwasu moczowego, tyreotropiny (TSH) w surowicy krwi.

Oznaczenie aldosteronu i aktywności reninowej osocza (warunki standardowe, przy jednoczesnym określaniu

wydalania sodu z moczem) oraz stęŜenia metoksykatecholamin w moczu naleŜy przeprowadzić w razie

potrzeby w referencyjnych ośrodkach specjalistycznych zajmujących się diagnostyką nadciśnienia. MoŜe

równieŜ zaistnieć potrzeba wykonania badania ultrasonograficznego dopplerowskiego (Duplex-doppler) tętnic.

Konsultacj ę specjalistyczn ą nale Ŝ y rozwa Ŝ y ć u chorego ze wskaza ń :

diagnostycznych:

- u osoby z nadciśnieniem tętniczym w wieku poniŜej 30 lat,

- gdy istnieje uzasadnione podejrzenie nadciśnienia wtórnego,

terapeutycznych:

- przy nadciśnieniu opornym na leczenie,

- gdy istnieje zwiększone ryzyko powikłań terapii hipotensyjnej (np. u chorych po udarze mózgu czy w

niewydolności nerek).

POST Ę POWANIE TERAPEUTYCZNE

Ogólne zasady leczenia

Celem prowadzonej terapii winno być obniŜenie globalnego ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych, z jednej

strony poprzez kontrolę współistniejących czynników ryzyka sercowo-naczyniowego a z drugiej poprzez

obniŜenie ciśnienia do wartości poniŜej 140/90 mmHg, jeŜeli stan chorego na to pozwala. W przypadku

chorych z cukrzycą zaleca się obniŜenie ciśnienia nawet poniŜej 130/85 mmHg (tabela V).

Tabela V. Cele leczenia hipotensyjnego

Skuteczne obniŜenie ciśnienia krwi

Przywrócenie prawidłowej struktury serca i naczyń

Korekcja innych czynników ryzyka

Korzystny wpływ na choroby współistniejące

Leczenie niefarmakologiczne

Leczenie niefarmakologiczne polegające na zmianie stylu Ŝycia stanowi nieodłączny element terapii

nadciśnienia tętniczego, a dołączenie farmakoterapii nie zwalnia od zalecania równolegle leczenia

niefarmakologicznego. W skład leczenia niefarmakologicznego wchodzi przede wszystkim:

redukcja nadwagi,

ograniczenie spoŜycia soli i tłuszczów zwierzęcych,

zaprzestanie palenia papierosów,

zwiększenie aktywności fizycznej,

ograniczenie spoŜywania alkoholu.

Leczenie farmakologiczne

Obecna strategia leczenia kładzie duŜy nacisk na jego indywidualizację, co zakłada wybór optymalnego dla

danego pacjenta postępowania leczniczego. WaŜne znaczenie ma wybór leku pierwszego rzutu, który u około

połowy chorych z łagodnym lub umiarkowanym nadciśnieniem moŜe być skuteczny w monoterapii. Obecne

zalecenia wyróŜniają 6 grup leków słuŜących temu celowi (tabela VI).

Tabela VI. Leki zalecane w monoterapii nadciśnienia

Leki moczopędne

Leki beta-adrenolityczne

Antagoniści wapnia

Inhibitory konwertazy angiotensyny

Leki alfa-1-adrenolityczne*

Antagoniści receptora angiotensyny II

*po przygotowaniu zasad ukazały się doniesienia o wzroście częstości występowania niewydolności serca u pacjentów leczonych doxazosyną

Nie wyklucza to jednak stosowania leków z innych grup farmakologicznych, jak np. agonistów receptorów

imidazolowych czy innych leków o działaniu ośrodkowym.

WaŜnym elementem postępowania leczniczego jest wykorzystanie dostępnych metod niefarmakologicznych,

które w łagodnych postaciach nadciśnienia mogą stanowić niekiedy jedyną formę leczenia, zawsze jednak

powinny towarzyszyć farmakoterapii, niezaleŜnie od liczby i rodzaju stosowanych leków oraz od stopnia

cięŜkości nadciśnienia.

U chorego z powikłaniami narządowymi, niezaleŜnie od wartości ciśnienia tętniczego, leczenie

farmakologiczne włączamy zawsze bezzwłocznie, tak jak wtedy gdy podczas wielokrotnych pomiarów ciśnienie

skurczowe przekracza wartość 180 mmHg lub ciśnienie rozkurczowe wartość 110 mmHg (Ryc. 1).

Rycina I. Schemat wdraŜania farmakoterapii w zaleŜności od globalnego ryzyka

Ciśnienie skurczowe 140-179 mmHg lub rozkurczowe 90-109 mmHg podczas kilkakrotnych pomiarów przy róŜnych wizytach (stopień 1 lub 2

nadciśnienia tętniczego)

Ocenić inne czynniki ryzyka sercowo-naczyniowego, powikłania narządowe i choroby współistniejące

Zmiana stylu Ŝycia

Klasyfikacja wg globalnego ryzyka

bardzo duŜe

duŜe

umiarkowane

małe

rozpocząć farmako-

terapię

rozpocząć farmako-

terapię

monitorowanie ciśnienia i czynników ryzyka

sercowo-naczyniowego przez 3-6 miesięcy

monitorowanie ciśnienia i czynników ryzyka

sercowo-naczyniowego przez 6-12 miesięcy

PTK - Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym.pdf

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: