twoje_dziecko_jest_int.pdf

Dawna MARKOVA Anne POWELL

Twoje dziecko

jest inteligentne

Jak poznać i rozwijać jego umysł

Przełożyła z angielskiego Marta Lewandowska

Książka i Wiedza

Tytuł oryginału: „How your child is smart"

Okładkę i strony tytułowe projektował Jerzy Rozwadowski Redaktor Helena Klimkowa

Redaktor techniczny Krystyna Kaczyńska Korekta Ewa Długosz -Jurkowska

Wyd. II

Obj. ark. druk. 11,5 Druk i oprawa: Drukarnia LEGRAF Michalin, ul. Asnyka 9

Trzynaście tysięcy dwieście osiemdziesiąta czwarta publikacja „KiW'

ISBN 83-05-12991-8

Spis treści

ROZDZIAŁ PIERWSZY

Różnice - oto klucz! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

ROZDZIAŁ DRUGI

Jak ocalić intelekt dziecka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

ROZDZIAŁ TRZECI

Pomyślmy o myśleniu, czyli jak pracuje

umys dziecka.................................... 40

ROZDZIAŁ CZWARTY

Jak określić wzorzec myślenia dziecka . . . . . . . . . . . . . . . . . 55

ROZDZIAŁ PIĄTY

Przewodnik Stada: SRW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73

ROZDZIAŁ SZOSTY

Akrobata Słowny: SWR . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85

ROZDZIAŁ SIÓDMY

Żywe Srebro: RSW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95

ROZDZIAŁ ÓSMY

Wędrujący Poszukiwacz: RWS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10_5

ROZDZIAŁ DZIEWIĄTY

Wszędobylski Obserwator: WRS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 114

ROZDZIAŁ DZIESIĄTY

Prezenter Gawędziarz: WSR . . . . . . . . , . . . . . . . . . . . , . . . 124

ROZDZIAŁ JEDENASTY

W zgodzie z naturą: praca w zróżnicowanej klasie . . . . . . . 134

ROZDZIAŁ DWUNASTY

Twórcza współpraca dla przyszłości . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150

DODATEK

Elementarz nauczania . . . . . . . 167

Bibliografia................................... 181

Ta książka nie jest o tym, czy twoje dziecko jest inteligentne,

ale o tym, że twoje dziecko jest inteligentne

Świata nie dziedziczymy po naszych rodzicach, pożyczamy go od naszych dzieci.

Mahatma Gandhi

P iszemy tę książkę jako rodzice. Piszemy ją dla rodziców i innych osób opiekujących się dziećmi:

przybranych rodziców, przyjaciół, nauczycieli, krewnych, doradców. Piszemy ją, ponieważ zbyt wielu z nas

zbyt często zbyt długo wstrzymuje się od głosu. Wierzymy, że nadszedł czas, by rodzice przerwali milczenie i

rozmawiali ze sobą nawzajem i ze szkołą o zdolnościach i potrzebach swoich dzieci, które przecież dobrze

znają. Wierzymy, że nadszedł czas, by połączyć siły i przestać się kierować standaryzowanymi testami i

opiniami ekspertów, którzy nigdy nie widzieli na oczy naszych dzieci, a zacząć kierować się prawdami

oczywistymi i dla nas, i dla naszych dzieci.

Napisałyśmy tę książkę, aby radykalnie zmienić wpojony wam i szkołom sposób patrzenia na kwestię

zdolności dzieci. Napisałyśmy ją po to, aby dać siłę wam i im. Nie chcemy zmieniać was ani waszych dzieci.

Chcemy tylko zmienić wasze i ich podejście do tego, co mogą, a czego nie mogą zrobić, nauczyć się, poznać.

Początkowo miałyśmy zamiar napisać książkę dla tych, którzy uczą Rozumiemy nauczycieli. Same jesteśmy

nauczycielkami. Rozumiemy, jak trudno dźwigać ciężar tak wielkiej odpowiedzialności przy tak małej

pomocy; borykając się z liczebnością klas, ograniczeniami materialnymi, problemami bezpieczeństwa. Ale w

pewnej chwili zdałyśmy sobie sprawę, że impuls, który zapoczątkuje zmiany, musi wyjść od rodziców,

pierwszych i najważniejszych opiekunów duchowych dziecka.

Nie było naszym zamiarem wzniecać rewolucję przeciwko szkołom czy nauczycielom. Szczerze wierzymy,

że nowe spojrzenie na dzieci, ich sposób myślenia, uczenia się i porozumiewania może istotnie pomóc w

osiągnięciu celu - prawdziwie dobrego poziomu nauczania. Toteż nasza książka nie jest przeznaczona

wyłącznie dla rodziców, jakkolwiek uważamy, że to oni staną się awangardą gruntownych przemian w

szkolnictwie.

Rozumiemy rodziców. My też jesteśmy rodzicami. Rozumiemy zarówno wasze najgłębsze oddanie dzieciom,

jak i waszą frustrację. Zmiana jest możliwa. Każde osiągnięcie w historii ludzkiego wysiłku było dziełem

kogoś, kto nie chciał się pogodzić z niezadowalającym stanem rzeczy. Niech karty tej książki natchną was

odwagą, byście opierali się na własnym doświadczeniu i trwali przy swoich rodzicielskich ideałach.

Pragniemy was zachęcić do współtworzenia takiego systemu edukacji, który w procesie nauczania

respektowałby pełnię indywidualności dzieci.

Materiał do tej książki dały nam lata doświadczeń w pracy w klasie i poza nią. Oparłyśmy się na psychologii

klinicznej i wychowawczej, teorii zmienności kanału percepcji, metodyce nauczania, hipnoterapii, terapii

sztuką, ale nie jest to w żadnym razie praca teoretyczna. Planowałyśmy napisać rzecz przystępną i użyteczną

dla wszystkich rodziców, niezależnie od stopnia wykształcenia.

Nie jest naszą intencją danie przewodnika w poszukiwaniach talentów, zdolności i odkrywaniu potrzeb

waszych dzieci - raczej towarzysza tej drogi, której kierunek wskazywać będzie wasza własna ciekawość.

Wasze dzieci mają wiele dotychczas nie dostrzeżonych zalet i umiejętności. Żyją znacznie poniżej swoich

możliwości. Chcemy, by ta książka pomogła wszystkim, którzy mają do czynienia z dziećmi, odkryć ten

niepowtarzalny potencjał, zrozumieć, jak bardzo są inteligentne.

Dawna:

Od niemal pięćdziesięciu lat zgłębiam problematykę nauczania: jako studentka, nauczycielka, matka,

psychoterapeutka i konsultant do spraw nauczania. W ciągu ostatnich trzydziestu lat uczyłam już w

przedszkolu tego, czego uczy się doktorantów, pracowałam w szkołach państwowych od ekskluzywnych

dzielnic Nowego Jorku po osiedla imigrantów, od sielankowego New Hampshire po przedmieścia. Byłam

nauczycielką, prowadziłam zajęcia wyrównawcze, szkolenia dla nauczycieli, pracowałam jako główny

koordynator i psycholog szkolny. Największą radość sprawiała mi praca z dziećmi, których nie chciał uczyć

nikt inny, z „beznadziejnymi przypadkami", które miały więcej etykietek niż zupa Campbella. Zamiast „dać

im spokój", starałam się dać im szansę samorealizacji, ucząc je, jak uwierzyć w swoje zdolności i jak ich

używać.

Odkąd napisałam „TheArt ofPossible: A Compassionate Approach to Understanding the Way People Think,

Learn and Communicate" (Sztuka możliwości...), jestem oblegana przez rodziców, którzy pragną zrozumieć

swoje dzieci i sprawić, by dzieci ich rozumiały. Uważają, że szkolnictwo nie spełnia oczekiwań i że nawet

dzieci, które odnoszą w szkole sukcesy, wykorzystują tylko niewielką część zdolności, a przy tym gwałtownie

tracą wiarę w siebie, pogrążają się w rezygnacji i cynizmie.

Prawdziwie kocham dzieci. Nie podoba mi się to, co się z nimi dzieje w naszych szkołach. Ani trochę. Nie

zgadzam się machnąć na to ręką. Nie zgadzam się dłużej czekać, aż wszystko się ułoży, aż ktoś coś zrobi. Nie

zgadzam się zaakceptować czegoś, czego zaakceptować nie wolno.

Moją pasją jest uczenie ludzi w każdym wieku, jak mają dotrzeć do swoich wewnętrznych rezerw i czerpać z

nich do woli. Chcę pomóc rodzicom, aby oni pomogli swoim dzieciom nauczyć się wykorzystywać

możliwości swego umysłu w pełni, radośnie i twórczo, zamiast biernie znosić niewłaściwe podejście,

traktowanie i oceny.

Anne:

Do napisania tej książki skłoniły mnie miłość i szacunek dla dzieci oraz najgłębsze przekonanie, że nauka

może być fascynującym zajęciem na całe życie. Występuję w niej jako studentka, która przeżyła swoje

najważniejsze doświadczenie zawodowe, gdy Dawna uczyła ją, jak pracuje jej umysł. Występuję jako matka,

która przez sześć lat wspierała swojego syna w jego rozwoju, jego żywotności, i postanowiła nie dopuścić,

aby szkoła stłumiła jego naturalną ciekawość zamiast ją stymulować: Występuję jako nauczycielka, która

przez dziesięć lat pracy w klasie doświadczyła wielu cudownych chwil, gdy intuicyjnie udało się u jakiegoś

dziecka skorygować jego obraz samego siebie i swoich możliwości. Występuję też jako nauczycielka

nauczycieli, która gorąco pragnie przekazać pewne proste rozwiązania, aby te cudowne chwile mogły zdarzać

się częściej. Występuję też jako ktoś, kto dobrze zna trudności towarzyszące próbom dokonania trwałych

zmian w ogólnie przeciążonym systemie szkolnictwa.

W ciągu ostatnich pięciu lat z pomocą i pod przewodnictwem Dawny krzewiłam wiedzę o indywidualnych

wzorcach myślenia i przeszkoliłam w tej problematyce kilkaset osób. Jako stypendystka Commonwealth

Inservice Institute przez cały rok szkolny 1989/1990 pracowałam z nauczycielami, a także z pedagogami ze

szkół specjalnych oraz psychologami ze Szkoły Podstawowej w Brimfield, w Massachusetts. Nauczyciele

zaczęli rozpoznawać wzorce myślenia swoich uczniów i nauczyli się tak planować lekcje, aby odpowiadały

one zróżnicowanym-potrzebom ich podopiecznych. W Dracut, w Massachusetts, uczyłam takiego właśnie

podejścia pedagogów szkół podstawowych i średnich w ramach programu profilaktyki uzależnień

realizowanego przez miejscowy college. W ciągu trzech sesji udało się rozbudzić wyobraźnię nauczycieli i

udzielić im wskazówek, jak mogą dostosować swój styl nauczania i zwiększyć jego efektywność w pracy z

trudnymi uczniami.

W indywidualnej pracy z rodzicami i dziećmi, nauczycielami i urzędnikami spotykałam się z głębokim,

naturalnym ludzkim pragnieniem, by zrozumieć siebie samego i innych. Przeświadczenie, że rodzice i

nauczyciele są jakoby przeciwnikami, jest błędne, odczłowiecza i odbiera siły. Moje doświadczenia wskazują,

że zdrowy rozsądek i dostępność informacji pomagają znaleźć drogę, która doprowadzi do współodczuwania i

wzajemnej pomocy i stanie się mostem łączącym nas we wspólnym celu: rozwijania umysłów naszych dzieci.

Mam wielką nadzieję, że czytając tę książkę zrozumiecie, w jaki sposób uczą się wasze dzieci, i

uzmysłowiwszy sobie to, co już o nich wiecie, zobaczycie je w innym świetle, a potem znajdziecie dość

odwagi, motywacji i umiejętności, aby podzielić się swoją wiedzą z nauczycielami. Mam także nadzieję, że

nauczyciele z kolei zrobią z tej wiedzy użytek, dzięki któremu praca z dziećmi przyniesie im więcej radości i

pozwoli w pełni wykorzystać ich potencjał intelektualny.

Od nas obu:

Dzisiejszy system szkolnictwa bez wątpienia tkwi w głębokim kryzysie. Eksperci proponują wiele rozwiązań.

Jednak u korzeni niepowodzeń leży, jak nam się wydaje, niezdolność naszych szkół do uczynienia nauki

przystępną. Nauka bowiem to nie tylko przyswajanie nowych informacji w gruncie rzeczy to tylko niewielka

jej część. Nauka to także wspomaganie dzieci w rozwijaniu ich zdolności, tak aby umiały je jak najlepiej wy-

korzystać w życiu. Oznacza to wykształcenie w dziecku postawy zaufania do własnego umysłu, która pozwoli

mu odkrywać coraz to nowe możliwości, tworzyć, mieć własne zdanie, różnić się od innych.

Aby pchnąć sprawy naprzód, i rodzice, i nauczyciele powinni zrezygnować z roli „ekspertów od nauczania" a

stać się przewodnikami w procesie nauczania. Powinniśmy wszyscy raczej skupić się na tym, by poznać, w

jaki sposób uczą się nasze dzieci, niż zmuszać je do gromadzenia informacji, które stracą aktualność, zanim

umysł na dobre je przyswoi. A to znaczy, że musimy nauczyć się poznawać i szanować różnorodność dróg

przyswajania sobie wiedzy naszych dzieci.

W czasach gdy szkoły nie spełniają swojej roli, a uczniowie są ustawicznie ograniczani w swoich

możliwościach, nie można po prostu wzruszać ramionami albo czekać, aż pojawi się ktoś, kto zechce zająć się

ochroną i umocnieniem potencjału umysłowego naszych dzieci. Dziś - jak nigdy dotąd - konieczne jest, aby

rodzice sami pokierowali ich edukacją. Napisałyśmy tę książkę po to, abyście to wy stali się tym „kimś, kto

wszystko zmieni".

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: