LECZENIE NIEOPERACYJNE W OSTRYCH USZKODZENIACH ACL
• Uszkodzenia „izolowane", i częściowe niewymagają unieruchomienia stawu kolanowego i bezwzględnego odciążania.
• Szczegółowy program rehabilitacji po ostrych urazach ACL wygląda następująco;
• tydzień 1 -kończyna unieruchomiona w zgięciu 30°, ułożona w aparacie na szynie wyciągowe-rehabilitacyjnej. Ćwiczenia ruchów stóp i napinanie mięśnia czworogłowego aż do 100-150 razy na godzinę. Chodzenie bez obciążania kończyny.
• tydzień 2.- ćwiczenia stawu w odciążeniu na szynie w zakresie - 30° - 60°. Napinanie m. czworogłowego i ćwiczenia na obwodzie. Chodzenie z markowanym obciążaniem kończyny.
• tydzień 3.- nadal aparat ortopedyczny .Napinanie mięśni uda i ćwiczenia izometryczne mięśni zginaczy kolana.
• tydzień 4-6. (chory w domu). Kończyna w aparacie z ograniczeniem ruchów - 30° - 70° zgięcia Ćwiczenia ruchów w tym zakresie i stopniowe obciążanie kończyny.
Leczenie nieoperacyjne w ostrych uszkodzeniach ACL.
• tydzień 7-12. (kontrola lekarza i fizjoterapeuty ).
• Badamy stabilność kolana, zakres ruchów i napięcie mięśni
• Z reguły kontynuujemy ćwiczenia zwiększające zakres ruchów.
• Program rehabilitacji obejmuje ćwiczenia mięśni wzmacniających przedział przy środkowy i boczny kolana oraz ćwiczenia mięśni obręczy biodrowej.
• Chodzenie z jedną kulą polecamy, gdy ograniczenie wyprostu nie jest większe niż 5°.
• Chory może jeździć na rowerze z dawkowanym oporem i bez ograniczania wyprostu
• tydzień 13-14.- badamy stabilność i siłę mięśni jeżeli siła mięśni wynosi 70% zginaczy
• prostowników kończyny nieuszkodzonej to zezwalamy .na całkowite obciążanie kończyny.
• tydzień 15-16.- jazda na rowerze z max. oporem, balansowanie na kończynie, skoki na skakance obunóż, przysiady. Powrót do fizycznej pracy zawodowej
Postępowanie rehabilitacyjne po operacyjnym zeszyciu złożonych obrażeń aparatu więzadłowo - torebkowego kolana
• Szczegółowy program rehabilitacji zależy od rodzaju uszkodzeń, skuteczności operacyjnej stabilizacji w miejscach zeszycia , innych wykonanych operacji (przyszycie łąkotki ) , stanu chrząstki stawowej, wieku chorego.
• Głównym celem rehabilitacji po operacji jest wzmocnienie siły mięśni.
• Po 6-8 tygodniach w gipsie zakładamy na kończynę specjalny aparat ortopedyczny z regulowanym zakresem ruchów stawu kolanowego.
• W aparacie stopniowo zwiększa się zakres ruchu zezwala się na ćwiczenia izotoniczne ciężarem kończyny tylko w zakresie 30-90° zgięcia
• W ćwiczeniach biernych zmierzających do wyprostowania kolana, należy wykorzystać ciężar kolana i goleni.
• Na oporowe ćwiczenia zginaczy kolana zezwala się w całym zakresie.
• Aparat zdejmuje się po około 3 miesiącach od operacji.
• Mierzymy siłę mięśni. Jeżeli siła czworogłowego wynosi prznajmniej 70% zdrowej kończyny , a zginaczy 90% i staw kolanowy ma zakres ruchów wyprostu do 90° zgięcia można zezwolić na stopniowe, obciążanie kończyny.
• Zaleca się ćwiczenia na rowerze .
• Po 4 miesiącach, jeśli siła nie spada chory może chodzić bez kul, biegać po około 9 miesiącach oraz ćwiczyć izokinetycznie mięśnie kończyny w pełnym zakresie ruchu.
Przewlekła pourazowa niestabilność stawu kolanowego
• Powstaje ona w następstwie nieprawidłowego wygojenia ostrych uszkodzeń więzadłowo-torebkowych.
• Chorzy mają uczucie chwiejności i załamywania się stawu.
• Kolano ulega częstym skręceniom, czemu towarzyszy przewlekły stan zapalny błony maziowej i nawracające wysięki.
• Każde skręcenie uszkadza chrząstki stawowe.
• Częste punkcje i unieruchomienia w gipsie prowadzą do rozległych zaników mięśniowych. Prowadzi to do obrazu kończyny z przykurczami stawu i zmianami zwyrodnieniowymi.
• Leczenie przewlekłej niestabilności stawu kolanowego polega często na operacji rekonstrukcyjnej.
• Zabieg ten ma na celu poprawienie nie tylko statycznej stabilności stawu, lecz przede wszystkim tzw. stabilności czynnościowej.
• Jeżeli każdy element złożonej niestabilności stawu zostanie chociaż częściowo skorygowany, to tzw. globalna niestabilność kolana zostanie zmniejszona w sposób odczuwalny przez chorego.
Testy stabilności
• Test odwodzenia - przywodzenia (test koślawienia - szpotawienia)
• Test ten stosuje się do oceny przyśrodkowej i bocznej stabilności stawu kolanowego.
• Wykonanie: Chory leży na plecach. Badający obejmuje obiema rękami staw kolanowy na wysokości nasady bliższej kości piszczelowej i jednocześnie ocenia szparę stawową. Dalsza część podudzia jest ufiksowana między przedramieniem i talią badającego, a następnie wykonywany jest nacisk w kierunku koślawym i szpotawym. Palcami leżącymi na szparze stawowej można określić wielkość jej rozwierania.
• Interpretacja: Boczną stabilność ocenia się w 20° zgięciu i w pełnym wyproście stawu. Brak w pełnym wyproście bocznego poszerzania się szpary stawowej świadczy o wydolności tylnej torebki i tylnego więzadła krzyżowego, nawet mimo uszkodzenia pobocznego więzadła piszczelowego. W 20° zgięcia tylna torebka jest rozluźniona i w tej pozycji w czasie koślawienia badane jest wyłącznie więzadlo poboczne jako. pierwotny stabilizator. Możliwe jest zatem różnicowanie uszkodzeń grzbietowo-przyśrodkowego aparatu torebkowo-więzadłowego.
• Odwrotne zjawisko zachodzi w czasie przywodzenia (szpotawienia). Przy 20° zgięciu pierwotnym bocznym stabilizatorem jest poboczne więzadło strzałkowe, a wtórnymi - przednie więzadło krzyżowe i ścięgno mięśnia podkolanowego.
• Podczas badania bocznej niestabilności ocenia się wielkość poszerzania się szpary stawowej oraz jakość punktu końcowego tego ruchu.
dziubusek30