Okultyzm jako niewierność fundamentalna.pdf

Strona 1 z 42

OKULTYZM

JAKO NIEWIERNOŚĆ FUNDAMENTALNA

PRZEDMOWA

Konferencja Biskupów Toskanii (Włochy) wydała w 1994 r. "Notę duszpasterską na temat

magii i demonologii". Biskupi przedstawili w Nocie "na nowo" tradycję doktrynalną Kościoła

na temat magii i demonologii, ze szczególnym odniesieniem do sytuacji społeczno

kulturowej ich regionu. Kierowali się przy tym sytuacją społeczeństwa, w którym obserwuje

się powrót do magicznych praktyk. Biskupi toskańscy stwierdzają, Ŝe "zjawisko to ma

tendencję do narzucania się w Ŝyciu wspólnym i osobistym tysięcy osób, w tym takŜe

samych wiernych. Według najnowszych danych, „uŜytkownicy magii” we Włoszech

stanowią 12 milionów osób. Zjawisko to niepokoi nas zarówno jako wskaźnik bolesnej

sytuacji egzystencjalnego pobłądzenia, jak teŜ z powodu podstaw intelektualnych i

praktycznych zachowań, jakie owo zjawisko zakłada".

Biskupi toskańscy przytaczają doktrynalne orzeczenia Kościoła i przekazują kapłanom i ich

wspólnotom wnioski duszpasterskie, których zastosowanie ma utrwalić i pogłębić nową

ewangelizację.

W prezentowanej ksiąŜce Nota jest zamieszczona w części II. W części I natomiast O.

Aleksander Posacki zamieszcza wprowadzenie do Noty. Omawia w nim problem okultyzmu,

magii, czarów, demonologii, opętania, spirytyzmu, wróŜbiarstwa i medycyny

okultystycznej. Autor przeprowadza swe analizy na płaszczyźnie psychologii i nauk

pokrewnych. Uzupełnia je wnioskami teologicznymi i przedkłada naukę Kościoła w zakresie

omawianych zagadnień.

Trzeba stwierdzić, Ŝe w Polsce nie zachodzi takie nasilenie zjawisk magii, jak we Włoszech.

Przenikają jednak do naszego kraju z Zachodu róŜne ruchy pseudoreligijne, mieszczące w

sobie "wschodnią religijność", a więc elementy pochodzenia hinduistycznego, buddyjskiego

i taoistycznego. Do tego dochodzą elementy gnozy, neognozy, ezoteryzmu, astrologii,

magii, okultyzmu, spirytyzmu, teozofii i antropozofii. Łączą się z tym zachodnie

psychotechniki i praktyki okultystyczne.

Główny nurt "nowej religijności" stanowi ruch "Nowa Era" (New Age). Jest on niejednolity w

swych załoŜeniach i praktykach, ale mieni się obecnie najbardziej znaczącym

wyznacznikiem ruchów pseudoreligijnych. Do New Age odwołują się w róŜnej mierze na

Zachodzie rozmaite ruchy i grupy. W Polsce natomiast działają niektóre z nich: Zachodni

Zakon Sufi, Subud, Stowarzyszenie Chrześcijańskiej Nauki i Szkoła Złotego RóŜokrzyŜa.

Działają teŜ młodzieŜowe grupy satanistyczne, chociaŜ nie są one zorganizowane w

stowarzyszenie czy ruch. Astrologia, magia, horoskopy są prezentowane w róŜnych

czasopismach i w telewizji. Jest więc pewna część społeczeństwa, zwłaszcza wśród ludzi

młodych, naraŜona na wpływy ruchów pseudoreligijnych i sekt destrukcyjnych (Kościół

Strona 2 z 42

Zjednoczeniowy Moona, Kościół Scjentologiczny, Hare Kryszna, satanizm).

KsiąŜka wydana przez krakowskie Wydawnictwo M jest przeto poŜyteczna dla tych

zagroŜonych kręgów społecznych, jak równieŜ dla uzyskania informacji przez tych, którzy

pragną się uodpornić na wpływy, zwłaszcza magii i demonologii. Wpisuje się ona w krąg

pozycji, które podejmują opis nowej sytuacji zagroŜeń ze strony ruchów pseudoreligijnych i

zjawisk wróŜbiarstwa, magii, okultyzmu i satanizmu, stanowiących "znak sprzeciwu" wobec

Chrystusa i Kościoła, przekazującego BoŜą prawdę.

Bp. Zygmunt Pawlowicz

Od 1990 z ramienia Episkopatu

odpowiedzialny za problem sekt w Polsce

GDAŃSK, 23 Kwietnia 1996 r.

WPROWADZENIE

POTĘśNA NIEBIOS KRÓLOWO

I PANI ANIOŁÓW,

TY, KTÓRA OTRZYMAŁAŚ OD BOGA

POSŁANNICTWO I WŁADZĘ,

BY ZETRZEĆ GŁOWĘ SZATANA,

PROSIMY CIĘ POKORNIE,

ROZKAś HUFCOM ANIELSKIM,

ABY ŚCIGAŁY SZATANÓW,

STŁUMIŁY ICH ZUCHWAŁOŚĆ,

A ZWALCZAJĄC ICH WSZĘDZIE

STRĄCIŁY NA DNO PIEKŁA.

ŚWIĘCI ANIOŁOWIE I ARCHANIOŁOWIE,

BROŃCIE NAS I STRZEśCIE NAS.

AMEN.

Modlitwa znana i odmawiana w róŜnych grupach Odnowy.

Sami równieŜ ręczymy za jej skuteczność. (Redakcja)

O. ALEKSANDER POSACKI SJ

PapieŜ Paweł VI w słynnej konferencji z 15 listopada 1972 r. stwierdził, iŜ demonologia, tj.

studiowanie wpływów szatana na poszczególnego człowieka, na wspólnotę ludzką, na całe

społeczeństwo czy wydarzenie, jest bardzo waŜnym odcinkiem nauki katolickiej do

ponownego przestudiowania, co dzisiaj zostało jednak niesłusznie zaniedbane1. Chodzi o

to, by znaleźć drogę postępowania poruszającą się pewnie między dwiema niebezpiecznymi

skrajnościami: z jednej strony, między niedocenianiem istnienia szatana w świecie i jego

Strona 3 z 42

podstępnej strategii niszczenia, a z drugiej zaś strony, pomiędzy zwalczaniem szatana bez

odpowiedniego rozeznania, roztropności oraz koniecznych kościelnych zabezpieczeń

prawnych. Jest to problem jednocześnie teoretyczny (nie tylko teologiczny), ale teŜ

problem praktyczny, duszpasterski. Obydwie skrajności mogą być skutkiem działania

Złego. Szatan uwielbia tego, który w nic nie wierzy, jak i tego, który wierzy we wszystko.

Interesuje go zarówno brak zainteresowania jego osobą u Materialisty, jak i zbytnie

zainteresowanie u Maga.

Mówi o tym Nota biskupów włoskich juŜ we wstępie. Jest to jakby cel wysiłku

intelektualnego i duszpasterskiego, a zarazem "rdzeń teologiczny", który przewija się przez

cały dokument: przywrócić równowagę w aspekcie demonologii.

PRZESĄDY

Większość słowników i encyklopedii definiuje przesąd jako przypisywanie niesłusznie

komuś lub czemuś właściwości nadnaturalnych, jako irracjonalne przekonanie. MoŜna

nazwać przesądem przypisywanie czemuś większej lub mniejszej skuteczności działania niŜ

posiada. Przesądem byłoby np. przecenianie siły zła lub niedocenianie tej siły. Jedno i

drugie wynikałoby z tendencyjnego pomijania faktów lub z niedoskonałości obserwacji.

Wiele przesądów powstałych w łonie samej nauki zrodziło się z niedokładności obserwacji w

kontekście naduŜywania prawa analogii (irydologia, homeopatia).

Przesądem jest równieŜ irracjonalna wiara w naukę, gnostyczny optymizm głoszący, Ŝe nie

ma rzeczy niepoznawalnych i niewyjaśnialnych. Optymistyczna wiara w nieograniczony

postęp nauki wynika z załoŜenia, Ŝe człowiek moŜe osiągnąć jakiś całkowicie obiektywny, a

nawet boski punkt widzenia, do którego będzie zmierzał na zasadzie pewnej konieczności

np. ewolucyjnej. Przesądem jest np. odrzucenie moŜliwości istnienia duchów. Jeśli prawdą

jest, jak się twierdzi, Ŝe istnienia duchów nie moŜna udowodnić, to nie moŜna równieŜ tej

prawdy obalić. Jest więc przesądem radykalne twierdzenie, Ŝe nie ma duchów, gdyŜ

twierdzenie to nie ma racjonalnego uzasadnienia. Istotą wszystkich definicji przesądu jest

twierdzenie czegoś lub wiara w coś, co nie posiada dostatecznego uzasadnienia. Przesądem

jest teŜ więc przypisywanie szatanowi większej mocy niŜ posiada, ale teŜ nie przypisywanie

mu Ŝadnej mocy lub wręcz jak to powiedzieliśmy w kontekście problemu istnienia duchów

upieranie się przy jego nieistnieniu. Właściwie pojęta demonologia posiada dostateczne

uzasadnienie racjonalne.

Uparte odrzucanie moŜliwości istnienia duchów osobowych i inteligentnych poza materią

jest właśnie owym przesądem racjonalistycznym, o którym wspominają biskupi, rodzajem

racjonalistycznych czy wręcz materialistycznych "paranoi" na punkcie duchów. Główny

pogromca teologii szatana jako bytu realnie istniejącego i osobowego, Herbert Haag,

powołuje się wyjaśniając opętanie diabelskie na... parapsychologię 2 . Nie są to juŜ opinie

teologiczne; nie mówimy więc juŜ w tym przypadku o teologii. Haag jest biblistą, a badając

opętanie, o którym się wypowiada (co wymaga wiedzy interdyscyplinarnej,

psychologicznej, psychiatrycznej czy parapsychologicznej) powołuje się na parapsychologię

lub na... przyszłość rozwoju nauki. Haag cytuje ksiąŜki Balducciego, ale jak stwierdza sam

rozgoryczony Balducci, prawdopodobnie wcale ich nie czytał, gdyŜ nie przyjmuje kryteriów

naukowych przyjętych przez Balducciego, a odróŜniających zjawiska opętania nie tylko od

parapsychologii, ale takŜe od psychiatrii3. Zaś powoływanie się na przyszłość nauki nie jest

ani uczciwe ani bezpieczne, a juŜ na pewno jest twierdzeniem pozateologicznym, prywatną

Strona 4 z 42

opinią, wyborem jakiegoś światopoglądu a moŜe nawet wyrazem pewnej mody. Cechą

współczesnej demonologii jest więc często arbitralność, powierzchowność i często

arogancja.

Lęk przed szatanem czy złym duchem nie jest jedynie wytworem kultury chrześcijańskiej.

MoŜna go zauwaŜyć zarówno u schizofreników europejskich wyrosłych z chrześcijaństwa,

jak i wśród ludów pierwotnych we wszystkich zakątkach naszej planety. Schizofrenia

jednak nie jest Ŝadną normą, jakby chcieli niektórzy, przeciwnie jest chorobą. Tak jak lęk

nie jest przejawem właściwego pojmowania orędzia chrześcijańskiego, ale raczej jego

wypaczeniem. Albowiem to właśnie chrześcijaństwo przyniosło człowiekowi wyzwolenie nie

tylko przed strachem wobec demonów, ale równieŜ przyniosło władzę nad nimi. Mówi o tym

kardynał Ratzinger, którego wypowiedź na ten temat jest cytowana w Nocie dwa razy 4 .

Wynika to takŜe ze struktury chrześcijańskich egzorcyzmów, które są zawsze rozkazem, a

nie słuŜalczą prośbą czy paktowaniem z demonami, jak to bywa w kultach pogańskich.

Nie chodzi o emocjonalny strach przed szatanem, ale o racjonalną obawę przed strategią

złego ducha, która wiedzie do grzechu. To grzechu i jego skutków winniśmy się racjonalnie

obawiać. Najgorszą bronią szatana jest nie opętanie, ale grzech, który czyni nas

niewolnikami złego (Kto grzeszy, jest dzieckiem diabła 1 J 3,8). Szatan ma swoje metody i

dobrze wypracowane techniki, aby zwodzić człowieka w otchłań najcięŜszych grzechów.

Jedną z najbardziej skutecznych technik Szatana jest okultyzm 5 .

OKULTYZM

Okultyzm moŜna zdefiniować jako swoiste zestawienie gnozy i magii lub postaw

gnostycznomagicznych. Gnoza dotyczy wiedzy tajemnej, zaś magia konkretnej praktyki,

która jest zastosowaniem owej wiedzy w konkretnych szczegółowych technikach lub

rytuałach. Pojęciem pokrewnym jest termin: ezoteryzm, często utoŜsamiany z okultyzmem.

Ezoteryzm jednak moŜna czasami w jakiejś mierze przeciwstawić okultyzmowi, mimo

pokrewieństwa obydwu pojęć. W takim zestawieniu okultyzm mógłby dotyczyć np.

przedmiotu (wiedza, technika duchowa), a ezoteryzm wyjątkowości podmiotu lub

zamkniętych wspólnot (pojęcie przeciwstawne do ezoteryzmu oznaczającego w tym

kontekście pewien elitaryzm, to egzoteryzm wskazujący na egalitaryzm).

M. Eliade mówiąc o okultyzmie powołuje się na definicję okultyzmu E. A. Tiryakiana 6 , którą

w skrócie moŜna streścić w trzech punktach:

1. Ukierunkowane celowo praktyki, techniki lub sposoby.

2. Czerpiące z Natury lub z Kosmosu (pominięty wyraźnie świat spirytystyczny,

demoniczny).

3. Nie dające się uchwycić naukowo, choć dają pewne rezultaty empiryczne w postaci

jakiejś wiedzy lub władzy.

MoŜna więc powiedzieć, Ŝe okultyzm jest pewnego rodzaju sztuką lub nauką wymagającą

specjalistycznej wiedzy czy umiejętności. Dla Tiryakiana, z którym jak się wydaje

identyfikuje się Eliade, ezoteryzm byłby z kolei "systemem wierzeń filozoficznoreligijnych,

u których podstawy leŜą techniki okultystyczne". Innymi słowy "ezoteryzm proponuje

bogatszą metodykę poznawania Natury i Kosmosu oraz refleksję epistemologiczną i

Strona 5 z 42

ontologiczną nad ostateczną rzeczywistością. Metodyka ta daje zasób wiedzy stanowiącej

fundament dla praktyki okultystycznej" 7 .

Czym jest "skrytość" okultyzmu, wiarą czy wiedzą, wiedzą tajemną, która czeka na

rozjaśnienie? Nie jest potwierdzony naukowo, a więc skąd pochodzi? Z kosmosu, od świata

duchów?

Okultyzm zawiera nieuczciwość intelektualną lub wiarę. Nieuczciwość intelektualną

dlatego, Ŝe próbuje swoje spekulacje uzasadniać rozmaitymi, często naciąganymi

hipotezami naukowymi8. Określenie potwierdzone naukowo jest dzisiaj stanowczo

naduŜywane, jak twierdzi znany metodolog nauki, A. Chalmers 9 , i jest często szyldem dla

największych szalbierstw. Często ktoś, kto ma np. dyplom wyŜszej uczelni muzyka albo

bibliotekarza, wypowiada się jako naukowiec w sprawach astrologii czy parapsychologii.

Istnieje wielki zamęt w tym względzie.

Tymczasem okultyzm jest "sztuką sięgania w niewidzialny świat”, jak twierdzą L. S. i C. C.

de Camp 10 lub teŜ, jak stwierdza J.B. Rhine, "okultyzm to filozofowanie o rzeczach

ukrytych" 11 . Na ile jest więc tu coś "ukryte", a na ile "jawne"? Na ile jest niezbadaną

tajemnicą, która nawet nie moŜe być zbadana, a na ile nauką, która moŜe przedstawić

dowody pewności swojej wiedzy? TenŜe parapsycholog, J. B. Rhine, twierdzi z podejrzaną

pewnością, iŜ pojęcie okultyzmu jest dzisiaj przestarzałe 12 . To prawda, Ŝe wiele zjawisk

klasyfikowanych od dawna jako okultystyczne, staje się dzisiaj przedmiotem coraz częściej

naukowych badań. Nie rozgrzesza to jednak do końca nauki (moŜna przecieŜ metodycznie

uprawiać rozmaite grzechy i wchodzić na obszary etycznie niedozwolone), ani teŜ nie daje

ostatecznej pewności, gdyŜ jak dotychczas, pewność nauk parapsychologicznych jest

doprawdy dosyć mizerna 13 .

Jeden z prekursorów parapsychologii, Richet, zdefiniował metapsychikę (poprzedniczkę

parapsychologii) jako naukę o nieznanych drganiach. Aby chociaŜ trochę oswoić nieznane,

wprowadza się jakąś nową fizykę bazującą na bliŜej nieokreślonych wibracjach, drganiach,

fluidach czy emanacjach. Parapsychologia, tak jak wcześniej metapsychika, bardzo często

w swoich spekulacjach naduŜywa prawa analogii, czerpiąc wzorce ze "starej magii".

Człowiek podobno posiada w sobie "magnetyzm" mogąc emitować lub przyjmować złe lub

dobre "wibracje", tworząc z rozmaitych przedmiotów magnetyczne talizmany,

przechowujące rzekomo "energie kosmiczne", których człowiek miałby być przekaźnikiem.

Dzisiaj coraz bardziej, takŜe w Polsce, powraca "magia amuletów i talizmanów", których

rzekoma moc jest niezaleŜna od subiektywnej i etycznej postawy człowieka. "Magia

amuletów i talizmanów" wchodzi pod pojęciem pseudonaukowego "magnetyzowania" lub

"energetyzowania" przedmiotów. Amulet lub talizman staje się przy tej okazji jakby

fetyszem, któremu oddaje się cześć jakby niezaleŜnie od Boga lub jako części Boga Energii

14 .

Nie wystarczy powoływać się na tzw. wielkich myślicieli staroŜytności, gdyŜ oni równieŜ

mówili rzeczy nie sprawdzone, a czasem zupełnie absurdalne. Paracelsus, uwaŜany za ojca

magicznej medycyny o dźwięcznej nazwie "homeopatia" (similia similibus, "podobne leczy

się podobnym"), podaje w swojej Archidoxis magica receptę maści, która goi rany na

odległość i tzw. maści mieczowej, którą wystarczy smarować miecz, aby wygoić rany nim

zadane. Wychodząc z podobnych załoŜeń staroŜytni Grecy byli przekonani, Ŝe jeśli chory na

Ŝółtaczkę popatrzy na ptaka o nazwie bekas morski, który ma oczy koloru Ŝółtego, to moŜe

wyzdrowieć. Popierał ów pogląd takŜe wielki Plutarch, który twierdził, Ŝe natura i budowa

tego ptaka jest taka, Ŝe wyciąga on na zewnątrz i przechwytuje chorobę, która wypływa jak

potok poprzez spojrzenie. Wszelkiego rodzaju medycyna magiczna czy okultystyczna

przypisuje ogromną wagę do tego rodzaju zupełnie nie sprawdzonych (a czasami i

niesprawdzalnych) załoŜeń "homeopatycznych".

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: