Człowiek współczesny, człowiek rozumny, Homo sapiens sapiens, rodzaj i gatunek, do którego należą wszyscy współcześni ludzie i z którym identyfikuje się skamieniałe szczątki ludzkie sprzed około 40 tys. lat.Człowiek współczesny spośród innych zwierząt i wcześniejszych przedstawicieli gatunku ludzkiego jest wyróżniany na podstawie cech fizycznych i zachowań, jak np.: dwunożna postawa i chód, przeciętna pojemność mózgoczaszki około 1350 cm3, wysokie czoło, małe zęby i żuchwa, wyodrębniona broda, wytwórczość i użytkowanie narzędzi, zdolność do wykorzystywania symboli (język i pismo).
Taką definicję człowieka dyktuje nam Encyklopedia. Czy możemy, inaczej, czy powinniśmy coś do tego dodać? Owszem, fakt, że człowiek jako zwierze przechodzi skomplikowany proces osiągania dojrzałości, po czym w końcu umiera. Od osiągnięcia pełnoletności [czyli 18 lat, lecz jest to wiek umowny, niektórzy osiągają dojrzałość umysłu (nie tylko ciało się liczy) w wieku ok.16-17 lat, a inni dużo później] do śmierci, która następuje ostatnio coraz szybciej [średnio w 75r. życia] zostaje człowiekowi sporo czasu na ty świecie. Co wtedy robi? Jest to opisane na podstronie "Siła wieku". Następnie odchodzi na emeryturę, a całe swoje oszczędności przekazuje swoim dzieciom, aby spokojnie umrzeć. Potem one wykonują ten sam cykl, i tak w nieskończoność, aż ktoś nie umrze bezdzietnie. Czy to ma sens? Nie mi to oceniać. Skupmy się na razie na wstępnym rozwoju człowieka
W ciągu życia zmienia się wielkość i forma ciała. Nowy człowiek powstaje w trakcie zapłodnienia komórki jajowej: rośnie i po dziewięciu miesiącach jest już gotowy do przyjścia na świat [patrz: Przed narodzeniem I Poród]. Po urodzeniu widzimy zmiany, w miarę, jak dziecko rośnie.początkowo zmiany te są bardzo szybkie. W dzieciństwie ciało rośnie nadal, ale już wolniej. Gdy człowiek osiągnie dojrzałość około dwudziestego roku życia, przestje rosnąć. Większość komórek znajdujących się w organizmie obumiera po pewnym czasie, a ich miejsce zajmują nowe. Przed ukończeniem dwudziestego roku życia bilans procesów rozkładu starych komórek i syntezy nowych jest dodatni, czego efektem jest wzrost. W drugiej dekadzie życia dochodzi do równowagi między tymi procesami, a potem zaczyna się bilans ujemny, czyli utrata komórek w niektórych narządach, zwłaszcza w mózgu. Mniej więcej między 20 a 50 rokiem życia zewnętrzne cialo nie zmienia się zbytnio. Ale wewnątrz organizm jest wciąż aktywny. Substancje odżywcze z pokarmu budują nowe tkanki, zastępując zużyte. W starszym wieku organizm nie może już tak szybko zastępować uszkodzonych części. Staje się bardziej podatny na choroby. Ale mimo to ten, kto troszczy się za młodu o swoje ciało, może zachować zdrowie do późnej starości.
Chemiczne regulatory
W naszym organizmie powstają substancje chemiczne zwane hormonami. Rozróżniamy 20 hormonów, a każdy z nich kontroluje określony proces w organizmie. Niektóre procesy trwają lata, jak np. proces wzrostu, inne - cały czas, jak np. kontrola zawartości wody i soli we krwi. Hormony powstają w gruczołach wewnątrzwydzielniczych. Nasze nadnercza [leżą na nerkach] produkują hormon - adrenalinę. Gdy się denerwujemy lub boimy. Gdy się denerwujemy lub boimy, nadnercza wydzielają adrenalinę do krwi. Adrenalina wpływa na wieleorganów ciała. Powoduje, że serce szybciej bije, skóra się poci, a płuca szybciej ddychają nasze ciało przygotowuje się do akcji. U kobiet hormony płciowe jajników sterują procesem jajeczkowania. U mężczyzn hormony płciowe jąder sterują produkcją spermy.Insulina - hormon trzustki - reguluje poziom cukru we krwi.
Wzrost
Gdy człowiek rośnie, nie wszystkie części jego ciała rosną w tym samym tempie. Niemowle ma dużą głowę w porównaniu z krótkimi rękami i nogami. W następnych latach głowa rośnie już niewiele. Tułów rośnie trochę szybciej. Ramiona rosną jeszcze szybciej, a najszybciej - nogi. U dorosłego człowieka głowa i tułów są dosyć małe w porównaniu z długimi rękami i nogami.
1 rok życia
W tym wieku większość dzieci zaczyna uczyć się chodzić. Przeciętne niemowlę ma 75 cm. długości i waży 10 kg. Chłopcy są często więksi i ciężsi niż dziewczynki. Dziecko musi być pucułowate, aby było zdrowe, jak sądzą niektórzy.
6 rok życia
mając sześć lat dziecko mierzy z reguły 125 cm. i waży 25-30 kg. Co roku przybywa mu ok. 5 cm.i ok. 2,5 kg. Wydłużają się jego nogi i ramiona. Umie już chodzić, mówić, biegać i rzucać. Idzie do szkoły i uczy się czytać i pisać.
14 rok życia
Jest to czas dojrzewnia płciowego (pokwitania). W organizmie zachodzi wiele zmian. Chłopcy zaczynają bardzo szybko rosnąć. Przez trzy lata przybywa im rocznie ok. 8 cm. U dziewcząt przyspieszenie wzrostu następuje w 11 lub 12 roku życia.
20 rok życia
W tym wieku większość ludzi osiągnęła już swój pełny wzrost. Przeciętny wzrost mężczyzn wynosi 174 cm, a kobiet 161 cm. W ciężarze ciała występują duże różnice, w zależności od tego, ile się je. Mięśnie nie są jeszcze w pełni rozwinięte.
45 - 50 rok życia
W średnim wieku ciało zewnętrzne zmienia się niewiele. Niektórzy ludzie, zwłaszcza mężczyźni, przybierają na wadze. Inny mężczyznom zaczynają wypadać włosy. Na skórze pojawiają się zmarszczki, zwaszcza u mieszkańców terenów o dużym nasłonecznieniu.
60 - 70 rok życia
Skóra staje się bardziej pomarszczona. Większość ludzi maleje: są o 5 - 7 cm. niżsi niż w 20 roku życia. Bierze się to stąd, że dyski między kręgami wiotczeją, podobnie zresztą jak mięśnie, które utrzymują ciało w pozycji pionowej.
Przed narodzeniem
Nr 1
Nr 4
Z maleńkiej zapłodnionej komórki jajowej powstaje embrion. Embrion, zwany od trzeciego miesiąca płodem, rośnie w macicy i zmienia się tak, że po dziewięciu miesiącach jest gotów do przyjścia na świat. W macicy rozwijające się dziecko żyje w ciepłym, chroniącym je worku, wypełnionym płynem. Nie narodzone dziecko nie jje buzią i nie oddycha nosem. Potrzebne powietrze i pożywienie otrzymuje z krwioobiegu matki przez rurkę przyczepioną z jednej strony przez matkę, a z drugiej do jego brzucha zwanej pępowiną. Po około trzech miesiącach spędzonych w łonie matki stale rosnące dziecko umie się poruszać, ssać kciuk, a nawet fikać koziołki. Śpi bardzo dużo, ale
Nr 2
gdy czuwa, słyszy głos swojej matki, bicie jej serca i szmer pożywienia wędrującego przez przewód pokarmowy. Po około dziewięciu miesiącach dziecko jest dostatecznie dojrzałe, aby przyjąść na świat.
Pierwsze dziewięć miesięcy
Na początku życia człowiek jest mały jak kropeczka. Ale wkrótce zaczyna wyglądać jak prawdziwe dziecko. Podczas pobytu w macicy ćwiczy to wszystko, co będzie mu potrzebne po urodzeniu - przede wszystkim ssanie i połykanie. Dzięki temu po urodzeniu dziecko może ssać pierś matki lub pić z butelki. W macicy dziecko uczy się także chwytać paluszkami, kaszleć, kichać, ziewać, przeciągać się, czasem miewa czkawkę.
1 tydzień życia
Zarodek rozwija się samodzielnie. Około czwartego dnia zarodek liczy już szesnaście niemal takich samych komórek.
2 tydzień życia
Około 8 - 10 dnia od zapłodnienia zarodek zagnieżdża się w ścianie macicy. Gruba, silnie ukrwiona ściana macicy jest idealnym miejscem dla rozwoju delikatnego zarodka.
3 tydzień życia
Zaczyna się rozwijać mózg i serce.
5 tydzień życia
Zaczyna bić serce dziecka. Widać zaczątki oczu, ramion i nóg. Szybko rosnący zarodek musi być sprawnie zaopatrywany w tlen i substancje odżywcze.
6 tydzień życia
Stopniowo kształtuje się twarz, klatka piersiowa i brzuch.
8 tydzień życia
Dziecko jest jeszcze bardzo małe [mierzy około 4 cm. długości], ale wszystkie podstawowe części ciała są już rozwinięte. Patrz zdjęcie nr 1.
10 tydzień życia
Dziecku rosną paznokcie u rąk i mózg oraz powieki.
3 miesiąc życia
Dziecko jest już w pełni ukształtowane, teraz będzie już tylko rosło i stawało się coraz silniejsze. Od mniej więcej tego momenty można określić płeć płodu.
4 miesiąc życia
Dziecko umie się już poruszać w macicy. Rosną mu włosy, brwi i rzęsy. Nowy organizm ma prawie 16 cm. długości i waży ok.. 120 gramów. Posiada wyraźnie zakończone uszy, oczy, nos i kończyny. Skóra jest jeszcze cienka. Patrz zdjęcie nr 2.
5 miesiąc życia
Główka dziecka jest jeszcze dużo większa od reszty ciała, ale ciało rośnie i szybko nadrabia zaległości. Mimo to dziecko wydaje się bardzo chude. Ma wtedy około 20 cm i waży prawie 300 gramów.
7 miesiąc życia
Gdyby dziecko urodziło się teraz, miałoby dużą szansę przeżycia, bo jego płuca są już zdolne do samodzielnego oddychania.
9 miesiąc życia
Dziecko wygląda na dużo grubsze, bo pod skórą wytworzyła się tkanka tłuszczowa. Teraz jest już gotowe do przyjścia na świat. W momencie porodu dziecko mierzy najczęściej około pół metra wysokości i warzy mniej więcej trzy kilogramy.
Czyje to dziecko?
Na początku życia w macicy embrion ludzki wygląda tak samo jak embriony innych zwierząt. Dopiero po paru tygodniach robi się podobny do człowieka.
CZŁOWIEK
KRÓLIK
JASZCZURKA
3 tygodnie
1 i 1/2 tygodnia
1 tydzień
...
jtrk