ZMIANA UMOWNEGO STOSUNKU PRACY.docx

Zmiana umownego stosunku pracy

Zmiana umownego stosunku pracy może dotyczyć różnych jego elementów:

1.      PODMIOTÓW, a dokładniej tylko jednego z nich – pracodawcy (art. 23¹ k.p. – przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę)

·        Nie jest natomiast zmianą, lecz ustaniem stosunku pracy zmiana osoby pracownika.

2.      podstawy nawiązania stosunku pracy, np. rodzaju umowy

3.      TREŚCI umownego stosunku pracy, czyli praw i obowiązków stron, określanych też jako ,,warunki pracy i płacy” bądź ,,warunki umowy o pracę”

Zmiana TREŚCI umownego stosunku pracy może nastąpić ...

1.       z mocy przepisów USTAWOWYCH (ipso iure), które weszły w trakcie trwania stosunku pracy

2.       w związku z wejściem w życie AUTONOMICZNYCH źródeł prawa pracy, w szczególności ...

a)     układu zbiorowego pracy [art. 24113 § 2 k.p.]

b)     regulaminu wynagradzania [art. 24113 § 2 w zw. z art. 77² § 5 k.p]

c)      porozumień zawieszających [art. 9¹, 231a, 24127 k.p.]

3.       w następstwie działań, głównie CZYNNOŚCI PRAWNYCH stron stosunku pracy

CZYNNOŚCI PRAWNE prowadzące do zmiany treści umownego stosunku pracy [prowadzące do zmiany warunków umowy o pracę]

1 – porozumienie stron dotyczące zmiany warunków umowy o pracę (tzw. porozumienie zmieniające)

2 – wypowiedzenie warunków pracy lub/i płacy przez pracodawcę (tzw. wypowiedzenie zmieniające)

3 – jednostronne czynności pracodawcy prowadzące do zmiany umówionej pracy

* jednostronnie, w trybie polecenia, pracodawca może zmienić te warunki pracy, których ustalenie należy do sfery jego uprawnień kierowniczych

A.d. 1. POROZUMIENIE w sprawie zmiany warunków pracy lub/i płacy [porozumienie zmieniające]

§        Jest DWUSTRONNĄ czynnością prawną – obejmującą zgodne oświadczenie woli pracodawcy i pracownika w przedmiocie zmiany warunków pracy lub/i płacy = zmiany TREŚCI stosunku pracy.

§        NIE podlega takim ograniczeniom, jak wypowiedzenie zmieniające.

§        Nie może zawierać jednak postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy prawa pracy. Por. art. 18 § 1 k.p.

§        Nie dochodzi do porozumienia stron w sprawie przekształcenia treści stosunku pracy tylko przez sam fakt zaprzestania przez pracodawcę wypłacania określonego składnika wynagrodzenia przy biernym zachowaniu pracownika  (Wyrok SN z 17 I 1997 r., I PKN 62/96, OSNAPiUS 1997, nr 17, poz. 313)

§        Wywiera zamierzony skutek prawny z nadejściem ustalonego przez strony terminu, a jeżeli strony nie ustaliły takiego terminu, to z chwilą zawarcia porozumienia.

A.d. 2. Wypowiedzenie warunków pracy lub/i płacy przez pracodawcę [wypowiedzenie zmieniające]

2.1.           Dopuszczalność wypowiedzenia warunków pracy lub/i płacy (wypowiedzenia zmieniającego)

·        Wypowiedzenie warunków pracy lub/i płacy (wypowiedzenie zmieniające) jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy podstawą zatrudnienia jest umowa o pracę podlegająca wypowiedzeniu.

·        Umowy o pracę podlegające wypowiedzeniu:

·        gdy umowa została zawarta na okres dłuższy niż 6 miesięcy, a strony przewidziały możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem (art. 33 k.p.)

·         w razie zwolnień grupowych lub tzw. zwolnień indywidualnych z przyczyn dotyczących pracodawcy (art. 5 ust. 7, art. 10 ust. 3 – 4 ustawy z 13 III 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników)

·         w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 41¹ § 2 w zw. z art. 42 § 1 k.p.)

·         w razie zwolnień grupowych lub tzw. zwolnień indywidualnych z przyczyn dotyczących pracodawcy (art. 5 ust. 7, art. 10 ust. 3 – 4  ustawy z 13 III 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników)

·      w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy (art. 41¹ § 2 w zw. z art. 42 § 1 k.p.)

2.2.           Konstrukcja prawna wypowiedzenia warunków pracy lub/i  płacy (wypowiedzenia zmieniającego)

- JEDNOSTRONNA czynność prawna – mająca na celu istotną zmianę warunków pracy lub/i płacy

- PODMIOT uprawniony do dokonania wypowiedzenia zmieniającego: wyłącznie PRACODAWCA

- DWA oświadczenia woli pracodawcy

1) oświadczenie woli o wypowiedzeniu dotychczasowych warunków pracy lub/i płacy

2) propozycja nowych warunków pracy lub/i płacy

- CEL wypowiedzenia zmieniającego: istotna ZMIANA TREŚCI umowy o pracę (istotna zmiana warunków pracy lub/i płacy) z upływem okresu wypowiedzenia

- SKUTKI PRAWNE dokonanego przez pracodawcę wypowiedzenia zmieniającego

1) Zmiana warunków pracy lub/i płacy z upływem okresu wypowiedzenia

ALBO

2) Rozwiązanie umowy o pracę z upływem okresu wypowiedzenia.

2.3.           FORMA

- Wymaga zachowania formy PISEMNEJ. Por. art. 29 § 4 k.p.

2.4.           TREŚĆ

- Dwa oświadczenia woli pracodawcy.

- Pouczenie pracownika o terminie, w którym może złożyć oświadczenie woli o odmowie przyjęcia zaproponowanych warunków pracy lub płacy, a także o skutkach niezłożenia takiego oświadczenia woli przed upływem połowy okresu wypowiedzenia.

-  Wskazanie przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie warunków pracy lub/i płacy – umowa o pracę na czas nieokreślony.

- Pouczenie o przysługującym pracownikowi prawie odwołania się do sądu pracy.

2.5.           TRYB

Jeżeli przedmiotem wypowiedzenia zmieniającego są składniki treści umowy o pracę na czas nieokreślony, pracodawca powinien skonsultować zamiar wypowiedzenia warunków umowy o pracę z reprezentującą pracownika zakładową organizacją związkową.

A.d. 3. Jednostronne czynności pracodawcy prowadzące do zmiany umówionej pracy

3. 1. Czasowe powierzenie pracownikowi wykonywania innej pracy

- Art. 42 § 4 k.p.

Wypowiedzenie  dotychczasowych warunków pracy lub/i płacy nie jest wymagane w razie powierzenia pracownikowi, w przypadkach uzasadnionych potrzebami pracodawcy, innej pracy niż określona w umowie o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, jeżeli nie powoduje to obniżenia wynagrodzenia i odpowiada kwalifikacjom pracownika.

- Warunki czasowego powierzenia pracownikowi innej pracy niż umówiona:

1.       Wystąpiły uzasadnione potrzeby pracodawcy;

2.       Powierzenie następuje na okres nie dłuższy niż 3 miesiące w roku kalendarzowym;

...