FILM D’ART:

FILM D’ART:

·        Prób przenoszenia teatru na ekran było od początku istnienia kina we Francji wiele. Najbardziej udaną próbą okazał się Film d'Art.

·        Francuska wytwórnia filmowa, założona w 1907 przez braci Lafitte - przeznaczona do produkcji filmów na wyższym poziomie, pozbawionych anonimowości.

·        W celu przyciągnięcia do coraz okazalszych iluzjonów i kinoteatrów zamożnej publiczności powstały filmy upodobnione do spektaklu teatralnego, z udziałem aktorów i scenografów głównie z Comédie Française, przy współpracy z pisarzami (A. France, E. Rostand) i kompozytorami (C. Saint-Saëns)

·        Jej celem było nie tylko upo­wszechnianie dobrego teatru, lecz też tworzenie kina artystycznego na jego wzór. To znaczy robionego według scenariuszy z prawdziwego zda­rzenia, reżyserowanych przez wybitnych reżyserów i granych przez zna­nych aktorów sceny. Przedsięwzięciu patronowały tak poważne instytucje, jak wspomniana Komedia Francuska, a także Akademia Fran­cuska.

·        17 listopada 1908 odbyła się uroczysta premiera pierwszego filmu nowej wytwórni Film d'Art, której kierownikiem literackim był Henri Lavedan. Film Zabójstwo księcia Gwizjusza ukazał się na ekranie specjalnie w tym celu wynajętej wytwornej Salle Charres w obecności śmietanki towarzyskiej Paryża. Autorem scenariusza był sam Lavedan,  współreżyserem i wykonawcą roli Henryka III - znany aktor Le Bargy, autorem ilustracji muzycznej -Camille Saint-saens. U boku Le Bargy'ego grali wybitni artyści z Comedie Francaise - Albert Lambert i Berthe Bovy. Zespół nazwisk imponujący. Nic też dziwnego, że prasa poświęciła filmowi ciepłe wzmianki, a także dłuższe artykuły analityczne. Na łamach poważnego dziennika "Le Temps" zabrał głos krytyk teatralny Alfred Brisson nazywając Zabójstwo księcia Gwizjusza wspaniałą lekcją historii.

·        Po Zabójstwie wytwórnia wyprodukowała wiele taśm w podobnym du­chu.

·        Niestety, od po­czątku sukces wytwórni był ograniczony. Odbiorcę jej filmów stanowiła dość wybredna, a więc niezbyt liczna publiczność. Wreszcie i tę publicz­ność zaczęły męczyć „wydumane" dzieła.

·        Krok jednak w kierunku uszlachetnienia kina został zrobiony. Wytwórni Film d'Art pozazdrościły ambicji inne wytwórnie. Także zaczęły się przy­mierzać do sztuk starszych, zwłaszcza do literatury. Może rzeczywiście Charles Pathe nie drwił, kiedy chwalił Gwizjusza, gdyż właśnie w jego wytwórni powstały jedne z ciekawszych ówcześnie adaptacji dzieł lite­rackich, filmy Alberta Capellaniego.

·        Filmy te były doskonałe pod względem oprawy, ale ich język był parodią języka teatru (krok wstecz w sztuce filmowej)

·        André Calmettes – główny reżyser

·        Inne filmy: (przeróbki literatury)

-          Don Carlos

-          Arlezjanka

-          Król się bawi

-          W matni

-          Król Edyp

-          Powrót Ulissesa

-          Pocałunek Judasza

-          Toska

-          Dama Kameliowa

-          Królowa Elżbieta  z Sarą Bernhardt

·        Działał w obrębie wytwórni Pathé

·        Film d'Art. umarł śmiercią naturalną.

·        Teatr nauczył kino być sztuką i rzemiosłem

ZABÓJSTWO KSIĘCIA GWIZJUSZA:

Reżyseria: Charles Le Bargy, Andre Calmette

Scenariusz: Henri Lavedan

Muzyka: orkiestra symfoniczna – specjalnie na tę okazję partyturę skom­ponował Camille Saint-Saens

Scenografia: Emile Bertin

Na podstawie: wydarzeń historycznych

Produkcja: Francja

Rok produkcji: 1908

Obsada: Charles Le Bargy, Albert Lambert, Gabrielle Robinne, Berthe Bovy

·        Premiera miała miejsce 17 listopada 1908

·        Pierwszy film towarzystwa Film d’art.

·        Na film zwrócić mają uwagę znakomite nazwiska : Główną rolę gra Charles Le Bargy, aktor Comedie Francaise, autorem scenariusza jest dramatopisarz Henri Lavedan

·        Film opowiada w sposób teatralny o podstępnym zamachu króla na swego rycerza, księcia Gwizjusza, a zamiast kurtyny między aktami pojawiają się napisy

·        Zrezygnowano ze środków filmowych takich, jak zmiana ujęć, montaż czy ruch kamery.

·        Egzaltowana, przesadna gra aktorów powoduje wiele sytuacji komicznych

·        Film ten ma istotne znaczenie dla historii kina: nowym medium zaczynają się interesować artyści i intelektualiści

·        Zabójstwo księcia Henryka I, członka sławnego lotaryńskiego rodu Gwizjuszów dokonane na rozkaz króla Francji, Henryka III, jest głośne w historii. Książę Gwizjusz, zwany był zagorzałym przeciwni­kiem protestantów podczas walk katolików z hugenotami, jednym z inic­jatorów nocy św. Bartłomieja, i zyskał sobie taką popularność wśród pa­ryskiego ludu, że obwołano go królem. Musiał zapłacić za to głową.

·        W filmie król francu­ski Henryk III rozdaje broń dworzanom, przygotowuje ich do zabójstwa. Kiedy książę Gwizjusz wchodzi do apartamentu króla — osiem rąk uz­brojonych w sztylety i szpady zadaje mu cios. Rycerz broni się, ale ulega przemocy i pada martwy. Król sprawdza, czy książę już nie żyje, a nastę­pnie każe odnieść zwłoki i spalić. Widzimy płonące zwłoki"

·        Film ten nie był pierwszą wersją Zabójstwa. Wcześniejsze powstały w wytwórniach Lumiere'ów (1897) i Pathe (1902).

·        Aktorzy grają tu w dekoracjach, a nie przed dekorac­jami, jak dotychczas bywało. Akcja zaś, w przeciwieństwie do ówczes­nych filmów „obrazkowych", jest płynna. Na przykład: Henryk III, przygo­towawszy spiskowców do napaści, wycofuje się za kotarę, kiedy przyby­wa Gwizjusz i zza niej, z sąsiedniej sali, niby z kolejnej sekwencji obroto­wej sceny w teatrze, śledzi przebieg zabójstwa..

·        Strefa pograniczna między teatrem a kinem

·        Sukces Księcia Gwizjusza spowodował rozwój kina arty­stycznego w Stanach Zjednoczonych i w całej Europie, zwłaszcza we Włoszech.