STOSUNKI MIĘDZYNARODOWE Raport 1.pdf

UWAGI

O STANIE DEMOKRACJI

W POLSCE

K ONWERSATORIUM

„D OŚWIADCZENIE I P RZYSZ Ł OŚĆ ”

Raport nr 1/2007

UWAGI

O STANIE DEMOKRACJI

W POLSCE

Warszawa 2007

W skład Rady Programowej konwersatorium

„Doświadczenie i Przyszłość”

wchodzą:

Aniela Dylus

Stefan Bratkowski

Janusz Grzelak

Barbara Imiołczyk

Irena Lipowicz

Stefan Meller

Wiktor Osiatyński

Jerzy Regulski

Marek Safjan (przewodniczący)

Krystyna Starczewska

Marek Wąsowicz

Edmund Wittbrodt

Edmund Wnuk-Lipiński

Andrzej Zoll

Sekretariat:

Grzegorz Gauden

Andrzej Rosner

Cezary Windorbski

Adres:

Konwersatorium „Doświadczenie i Przyszłość”

Collegium Civitas

Pl. Defilad 1

00-901 Warszawa

www.dip.org.pl

dip@post.pl

I. Wprowadzenie

Polski ruch na rzecz wolności, demokracji i niepodległości

uczynił Polskę demokratycznym państwem prawa. Konstytucja,

uchwalona w roku 1997, określiła nasze państwo jako Trzecią

Rzeczpospolitą.

Fundamentem demokratycznego państwa prawa jest zasada

podziału władzy. Zasadę podziału i równowagi władz ustawodaw-

czej, wykonawczej i sądowniczej uznaje w swym art. 10 za podsta-

wę ustroju państwa polskiego Konstytucja RP. Władzę

wykonawczą powierzyła zarówno Radzie Ministrów, jak i Prezy-

dentowi RP. Ustaliła ze względną precyzją uprawnienia tego

ostatniego – wymagając jednocześnie kontrasygnaty aktów

urzędowych Prezydenta przez premiera (liczne wyjątki od tej

konieczności wylicza art. 144 Konstytucji).

Znaczenie zasady podziału władz wzrosło po drugiej wojnie

światowej. Doświadczenie totalitaryzmów nauczyło demokracje

światowe, że demokratyczne wybory wprawdzie nadają władzy

prawomocność, ale nie wykluczają przejęcia władzy przez jedną

partię lub grupę wodzowską; że każdą władzę, nawet pochodzącą

z demokratycznych wyborów, muszą ograniczać nadrzędne zasa-

dy, których nie może ona łamać ani zmieniać. Doświadczenie zaś

wielu państw demokratycznych, w tym również Polski po roku

1989, wskazuje, że często władza dąży do ograniczenia szans kon-

kurentów w kolejnych wyborach i do ograniczenia opozycji, zwła-

szcza poprzez kontrolę informacji i dostępu do mediów.

Dla przeciwdziałania tym zagrożeniom teoria i praktyka de-

mokracji uformowały szereg zasad i mechanizmów. Najważniej-

sze z nich to stojąca ponad rządami każdej większości

konstytucja danego państwa oraz międzynarodowe traktaty, re-

gulujące prawa człowieka i obywatela. W Polsce dla ewentualnej

zmiany Konstytucji RP trzeba większości dwóch trzecich Sejmu,

co praktycznie uniemożliwia zwykłej większości parlamentarnej

taką zmianę. Wszelkie ustawy muszą przestrzegać porządku kon-

stytucyjnego, na którego straży stoi Trybunał Konstytucyjny ze

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: