Zbrodnia i kara.pdf

Zbrodnia i kara – streszczenie

Były student prawa Rodion Romanowicz Raskolnikow postanawia

zamordować starą lichwiarkę Alonę Iwanownę i zagarnąć jej majątek.

Młody człowiek jest przekonany o moralnym uzasadnieniu swego

czynu. Raskolnikow jest niezmiernie ambitny i wrażliwy, boleśnie

odczuwa swoją poniewierkę i nędzę, ostro doświadcza poczucia

rozziewu pomiędzy własnymi możliwościami duchowymi i

intelektualnymi a ograniczeniem przypisanej mu kondycji

społecznej.Spotkanie w szynku z Marmiełodowem i refleksja nad

bezmiernym upodleniem ojca Soni Marmiełodowej uświadamia mu

niesprawiedliwość świata i budzi poczucie solidarności ze

skrzywdzonymi i upadłymi. Jego zagubienie i świadomość sytuacji

bez wyjścia pogłębiają listy od matki, z których dowiaduje się o

ciężkiej sytuacji materialnej swoich bliskich i upokorzeniach swojej

siostry Duni, skompromitowanej przez Swidrygajłowa i gotowej dla

ratowania finansów rodziny oddać rękę znacznie starszemu od niej i

antypatycznemu radcy Łużynowi. Obrazy ludzkiego cierpienia, wizje

okrutnych zdarzeń z dzieciństwa (bestialskie zatłuczenie konia przez

jego prymitywnego i brutalnego właściciela) konkretyzują w

świadomości Rodiona rozpaczliwą decyzję zamordowania starej

lichwiarki i zdobycia w ten sposób pieniędzy, które umożliwią godne

życie jemu i rodzinie, pomogą nieść pomoc cierpiącym i poniżonym.

W zamiarze tym utwierdza go rozmowa podsłuchana w triaktierni:

oficer i student rozważają moralną słuszność tego czynu, przywołując

dla przykładu rozpaczliwą postać starej.

W chorobliwym podnieceniu Raskolnikow udaje się z wizytą do

lichwiarki, morduje ją siekierą, rabuje złote zastawy i sakiewkę z

pieniędzmi. Zaskoczony przez jej siostrę, Lizawietę, zabija także

niebezpiecznego świadka i w popłochu ucieka. Zbrodnia zostaje

wykryta niemal natychmiast i jej sprawca ma kłopoty z opuszczeniem

kamienicy. Przeżyty wstrząs i gorączkowe zabiegi mające na celu

ukrycie śladów pogłębiają nerwową przypadłość Raskolnikowa i

widoczną już dla wszystkich niezborność psychiczną. Rodion chowa

zrabowane pieniądze i kosztowności w ustronnym miejscu, błąka się

w stanie niepełnej świadomości po mieście, wreszcie - już w swojej

izdebce - doznaje ataku choroby, która przez cztery dni unieruchamia

go w gorączce i malignie. Przez ten czas opiekuje się nim przyjaciel -

student Razumichin. Po oprzytomnieniu Raskolnikow dowiaduje się,

że podejrzenia o zamordowanie lichwiarki kierują się w stronę

malarza pokojowego Mikołaja, u którego znaleziono kolczyki z

zastawów starej (kolczyki te zgubił Raskolnikow).Niespodziewana

wizyta starającego się o rękę Duni Łużyna wzmaga napięcie

Raskolnikowa, oburzony młodzieniec obraża i wyrzuca z domu

niefortunnego konkurenta siostry. Łużyn podczas kolacji

przygotowanej przez matkę Rodiona obraża kobiety. W konsekwencji

zaręczyny zostają zerwane. W swoich wędrówkach po mieście

Raskolnikow staje się świadkiem wypadku ulicznego, w którym

zostaje ranny stary Marmieładow. Rodion eksportuje ofiarę do domu i

poznaje jego córkę, Sonię. Z przysłanych przez matkę pieniędzy

ofiarowuje dziewczynie na pogrzeb Marmiełodowa dwadzieścia rubli.

Tego samego wieczoru w jego izdebce pojawiają się przybyłe do

Petersburga jego matka i siostra Dunia. W burzliwej rozmowieRodion

namawia Dunię do zerwania z Łużynem; ma bowiem świadomość, że

decyzja małżeństwa jest także rodzajem poświęcenia się dla brata.

Obie kobiety są zresztą przerażone stanem psychicznym

Raskolnikowa. Opiekę nad nim roztacza zawsze gotów do

altruistycznych czynów Razumichin; Raskolnikowa zaczyna także

odwiedzać Sonia.

Przychodzi wreszcie pora na stawienie czoła niebezpiecznemu

przeciwnikowi, jakim jest oficer śledczy Porfiry Pietrowicz. Już przy

pierwszej rozmowie z Porfirym Raskolnikow jest zaniepokojony

inteligencją, żelazną logiką i dociekliwością psychologiczną

śledczego. Sprowokowany przez Porfirego podstępnym

sprowadzeniem sensu swojego artykułu O zbrodni do tezy, że "ludzie

niezwykli mają prawo do wszelkich zbrodni i wykroczeń",wykłada

swoją teorię o niepodleganiu wybitnych jednostek ograniczeniom

moralnym i społecznym i w ten sposób kieruje podejrzenia przeciw

swojej osobie. Poznaje także w tym czasie Swidrygajłowa i już

pierwsze kontakty z krzywdzicielem Duni powodują wystąpienie u

niego ambiwalentnych uczuć odrazy i fascynacji. W trakcie coraz

częstszych odwiedzin w domu Marmieładowych i przy bliższym

poznaniu Soni Raskolnikow uświadamia sobie niezwykłą

szlachetność i dobroć tej "upadłej" dziewczyny, a nawet, z

charakterystycznym dla siebie manifestowanym emocjonalizmem, w

geście najwyższego szacunku całuje nogi młodej prostytutki, mówiąc:

"Nie tobie się pokłoniłem, pokłoniłem się całemu cierpieniu

ludzkiemu".Poczucie wspólnoty w upadku i naruszeniu praw

moralnych zbliża Raskolnikowa do Soni. Dalsze wizyty u Porfirego

uświadamiają Rodionowi coraz wyraźniej zagrożenie, jakie czyha na

niego ze strony dociekliwego śledczego. Nosząc w sobie ciężar

skrywanej zbrodni, wyznaje wreszcie swoją winę Soni i spotyka się

nie z oczekiwanym potępieniem, ale współczuciem i litością. Jednak

w odpowiedzi na jej pytanie:

"Czyż wolno?",odpowiada dumnie: "przecież zabiłem tylko [...]

bezużyteczną, plugawą wesz"i wygłasza tyradę o tym, że człowiek

"mocny i silny rozumem i duchem" ma prawo gwałcenia norm i

zakazów, ustanowionych na użytek pospolitej większości. Odrzuca

także podsuwaną przez Sonię myśl o dobrowolnym wzięciu

odpowiedzialności za swój czyn. Do Petersburga przybywa

Swidrygajłow. Wynajmuje mieszkanie obok mieszkania Soni i tam

podsłuchuje jej rozmowęz Raskolnikowem. Pojawienie się

Swidrygajłowa niepokoi Rodiona, szczególnie lęka się on o swoją

siostrę, którą Swidrygajłow usiłuje zdobyć. Jego postępowanie jest

niezrozumiałe i podejrzane, np. otacza opieką osierocone dzieci

Marmieładowych. Ostatecznie w poczuciu przegranej popełnia

samobójstwo.

Rozmowa z Porfirym, po której Raskolnikow zdaje sobie sprawę, że

śledczy jest przekonany o jego winie i czeka jedynie na przyznanie się

zbrodniarza, wywiera jednak wpływ na jego dalsze postępowanie.

Rodion żegna się z matką i Dunią i chociaż nadal usiłuje

bagatelizować wagę swego czynu (w odruchu megalomanii wyrzuca

sobie nawet "lichość" zbrodni), udaje się na policję i oświadcza, że

jest mordercą lichwiarki i jej siostry. Podczas procesu jasno i

szczegółowo przedstawia okoliczności zabójstwa,. Zostaje skazany na

ośmioletnią katorgę - sąd bierze pod uwagę stan psychiczny

oskarżonego w momencie dokonania czynu, dobrowolne zgłoszenie

się na policję i inne okoliczności łagodzące. Skazańcowi podczas

katorgi syberyjskiej towarzyszy Sonia. Raskolnikow w czasie

odbywania kary dowiaduje się, że matka umarła, a Dunia wyszła za

Razumichina. Przebywszy ciężką, groźną dla życia chorobę przeżywa

także głęboką duchową przemianę. Powraca do dawno porzuconej

wiary religijnej, pod wpływem Soni zaczyna rozumieć wartość

transcendentnych praw moralnych i chrześcijańskie podstawy wiary

w odkupienie win skruchą i cierpieniem.

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: