Jacobi Jolanta - Psychologia Junga.pdf

(1157 KB) Pobierz
Jacobi Jolanta - Psychologia Junga
Jolanta Jacobi
Psychologia Junga
Tytuł oryginału niemieckiego
Die Psychologie von C. G. Jung
Na okładce wykorzystano obraz
HENRYKA WAŃKA Wczesny raj
Projekt okładki i strony tytułowej
MACIEJ SADOWSKI
Diagramy według edycji szwajcarskiej
wykonał LECH ROBAKIEWICZ
Redakcja II wydania
MIROSŁAW BAUER
EWA KORCZEWSKA-BAUER
Redakcja techniczna
URSZULA ZIĘTEK
Składamy serdeczne podziękownie
za pomoc w wydaniu tej ksicn&E
ch z Berna
Warszawa 1993
Wydanie II uzupełnione
Wydanie I ukazało się nakładem Instytutu Wydawniczego PAX,
Warszawa 1968, w przekładzie Stanisława Łypacewicza
(pen name Stanisław Ławicki)
© Walter-Yerlag AG, Olten 1959
© for the Polish edition by Wydawnictwo Wodnika
© for the Polish translation by Krzysztof Łypacewicz
ISBN 83-85457-04-6
Spis treści
Przedmowa do piątego wydania 7
Przedmowa C. G. Junga.....
11
Wprowadzenie
13
1. Natura i struktura psyche 17
Świadomość i nieświadomość 17
Funkcje świadomości 24
Typy postaw 34
Problem typu u ludzi twórczych 40
Persona 44
Treści nieświadomości 49
Kompleks 56
Archetypy 60
2. Prawa rządzące procesami i siłami psychicznymi 77
Pojęcie libido 77
Struktura przeciwieństw 79
Formy ruchu libido 82
Progresja i regresja 84
Intensywność wartości i konstelacja 85
3.
Praktyczne zastosowanie teorii Junga
89
Podwójny aspekt psychologii Junga 89
Stosunek do nauk ścisłych 92
Przyczynowość i finalizm 97
Postępowanie dialektyczne 99
Drogi do nieświadomości 101
Marzenie senne 102
Interpretacja marzenia sennego 104
Źródła marzenia sennego 106
Różne typy marzeń sennych 107
Porządek marzeń sennych 109
Wieloznaczność treści marzeń sennych 110
Kompensacyjny aspekt marzenia sennego 112
Marzenie senne jako „kraina dzieciństwa” 113
Etapy interpretacji 116
Struktura marzenia sennego 117
Kondycjonalizm 118
Metoda amplifikacji 119
Interpretacja drogą redukcji 122
Dynamiczny aspekt marzenia sennego 123
Znaczenie indywidualne i zbiorowe 126
Formy interpretacji 128
Projekcja 130 -‘
Symbol 132
Symbol i znak 135
Układy obrazów 137
Podstawowe zasady analizy 140,
O znaczeniu neurozy 142
Aspekt prospektywny 145 ‘
Rozwój osobowości 146
Proces indywiduacji 148
Cień 151
Animus i anima 156
Archetypy duchowego i materialnego pierwiastka 168
Jaźń 171
Nadświadomość 178
Symbol jednoczący 181 ,
Symbole mandali 183
Analogie do procesu indywiduacji 193
Psychologia analityczna i religia 200
Przemiana i dojrzewanie 202
Odpowiedzialność ponosi jednostka 205
Krótki życiorys C. G. Junga.................. 207
Wykaz prac C. G. Junga.................... 213
Dzieła zebrane C. G. Junga (Gesammelte Werke)...... 238
Wykaz prac C. G. Junga wydanych w języku polskim .... 250
Skorowidz osób ......................... 256
Skorowidz rzeczowy ...................... 258
Spis ilustracji......................... , 272
Przedmowa do piątego Wydania
Przedmowa według wydania z 1971 r., Walter Vi
Powodem, dla którego powstała ta książka - pierwsze jej wydanie ukazało się w 1940 roku
było rosnące zapotrzebowanie na możliwie obszerne, całościowe przedstawienie głównych
zarysów nauki C. G. Junga, które mogłoby ułatwić dostęp do jego niezwykle rozległego i
wielowarstwowego dzieła. Ogromne zainteresowanie, z jakim spotkała się książka, skłoniło
mnie do poszerzenia jej z uwzględnieniem najnowszych odkryć Junga oraz do ponownej
redakcji nadającej jej bardziej przejrzystą formę. Zwięzłe omówienie dzieła całego życia,
owocu sześćdziesięcioletniej pracy badawczej, jest zadaniem prawie niewykonalnym. Z
konieczności ograniczyć się trzeba do szkicu. Jestem jednak przekonana, że nawet takie
spojrzenie na dzieło Junga da pewne pojęcie o nowatorstwie i znaczeniu idei tego wielkiego
myśliciela. Książka ta powinna zachęcić zainteresowanego czytelnika do bezpośredniego
zapoznania się z dziełem Junga, z bogactwem jego wiedzy psychologicznej i wiedzy o
człowieku, obejmującej prawie wszystkie obszary życia i nauki.
Zwięźle podany materiał został dla jasności wykładu zilustrowany dziewiętnastoma
diagramami, które spełniają funkcję pomocniczą. W przypisach wprowadzono kilka spros-
towań; cytaty zawierają odsyłacze do ukazujących się od 1967 roku tomów Dzieł zebranych
(Gesammelte Werke) i nowych wydań naukowych. Również krótki życiorys C. G. Junga
został sporządzony ponownie, a bibliografia jego publikacji uzupełniona. Mam nadzieję, że
zmiany te pozwolą zachować sens i cel tej książki.
Ponieważ specjaliści różnych dziedzin nauki zarzucali Jungowi rzekome przekraczanie
granic empirii, w każdym kolejnym wydaniu tej książki starałam się wykazać, że Jung nigdy
nie porzucił empirii i że zawsze pozostawał wewnątrz ustalonych przez nią granic.
Psychologia Jungowska, wobec szczególnego „gatunku” jej materiału, z konieczności musiała
zbliżyć się do innych specjalistycznych dziedzin, jednak owo przekroczenie granic jest tylko
pozorne. Fenomen psychiczny zdrowego lub chorego człowieka można dostrzec tylko w cało-
ściowej perspektywie, z równoczesnym postrzeganiem wszyst-kich szczegółów, co wymaga
różnokierunkowo rozgałęzionej wiedzy.
Świat psyche stoi ponad jakąkolwiek ludzką odmiennością i epoką, w nim zawiera się
początek i koniec wszystkich czynów ludzkich. Jego problemy są wieczne i zawsze w
najwyższym stopniu aktualne. Ten, kto się w nie zagłębi, znajdzie w nich nie tylko klucz do
lęków, które od niego samego pochodzą, lecz także twórczy zarodek wszystkiego, co
wzniosłe i święte, co ludzkość potrafiła stworzyć i co podtrzymuje naszą nigdy nie
wyczerpaną nadzieję na lepsze jutro.
Sam Jung tak się wyraził na seminarium, które odbyło się w Bazylei: „Jestem przekonany, że
badanie duszy jest nauką przyszłości. Psychologia jest najmłodszą z nauk przyrodniczych i
stoi dopiero na początku swojego rozwoju. Lecz jest właśnie tą nauką, która jest nam
najbardziej potrzebna, ponieważ okazuje się coraz wyraźniej, że nie klęska głodu, nie
trzęsienia ziemi, nie mikroby czy rak, ale że człowiek jest największym niebezpieczeństwem
dla człowieka, a to dlatego, iż nie ma żadnej wystarczającej osłony przed epidemiami
psychicznymi, które czynią większe spustoszenie, niż największe katastrofy przyrody.
Dlatego przede wszystkim należałoby sobie życzyć, żeby znajomość psychologii
rozprzestrzeniła się tak dalece, że ludzie potrafiliby zrozumieć skąd grożą im największe
katastrofy”. Gdyby człowiek potrafił to zrozumieć, gdyby poznał panujące w jego psyche
ciemne siły i wyciągnął z tego konieczne wnioski, mógłby okiełznać owe siły przez ich
organiczne wbudowanie w swoją psyche, tak że nie stawałby się już nigdy więcej ich
igraszką. Nie byłby już w tłumie drapieżnym Zwierzęciem, lecz uczyniłby krok na drodze do
rzeczywistego tworzenia kultury. Bo dopóki człowiek nie uporządkuje swego wnętrza,
zawsze będzie tylko powolną ofiarą, posłusznym sługą, a nigdy wolnym członkiem
społeczności.
Każda zbiorowość, każdy naród odzwierciedla psychiczny stan tworzących go
indywidualności, w przekroju i w powiększeniu, w swoich działaniach odsłania on głębie i
wyżyny duszy każdego z osobna w jego historiotwórczym działaniu.
Kto jednak odważnie wkroczy na „drogę ku wnętrzu” i pokonując jej niebezpieczeństwa
mężnie idzie po niej do końca, ten może także bez obaw podjąć „drogę na zewnątrz”, w świat
zewnętrznej rzeczywistości. Sprosta wymaganiom życia w zbiorowości wśród masy narzędzi
służących opanowaniu przyrody, nie zagubi się już w labiryncie wewnętrznej drogi ani nie
zatonie w bezimiennym tłumie, lecz zarówno w świecie wewnętrznym jak i zewnętrznym
ocali niepowta-rzalną wartość swojej osobowości.
Chciałabym jeszcze raz podziękować Panu Profesorowi C. G. Jungowi za jego przychylne i
pełne zrozumienia poparcie, które wyraził w Przedmowie do pierwszego wydania tej książki.
Ponadto kieruję podziękowania do Pani Toni Wolff za sprawdzenie pierwszego rękopisu oraz
do prof. K. W. Basha za pierwszy przekład na język angielski. Następnie dziękuję Panu C.
Berzowi za pomoc w uporządkowaniu przypisów, a także mojemu synowi Adreasowi, który
ułożył skorowidze i bibliografie.
Zgłoś jeśli naruszono regulamin