3
Etapy nauczania techniki i taktyki piłki nożnej
Etapy nauczania techniki i taktyki piłki nożnej:
Spis treści:
I. Szkolenie chłopców w wieku 8-10 lat 1
II. Założenia organizacyjno-szkoleniowe dla chłopców w wieku 11-12 lat 2
III. Szkolenie chłopców w wieku 13-14 lat 8
IV. Szkolenie juniorów młodszych 11
Problem właściwego szkolenia młodzieży jest jednym z podstawowych zadań trenerów we wszystkich klubach. Każdy trener pracujący z młodzieżą musi znać podstawowe zasady rozwoju fizycznego i psychicznego młodzieży, znać zasady nauczania i trenowania. Dlatego też, wyodrębniono następujące etapy nauczania:
U chłopców w wieku 8-10 lat notuje się znaczny rozwój układu kostnego. Obserwuje się przyrost wysokości ciała w granicach 4- 5 cm rocznie. Duża ilość aktywnych tkanek chrzęstnych wpływa na miękkość i plastyczność kośćca. Istnieje przy tym duże niebezpieczeństwa deformacji: najczęściej na skutek zbytnich obciążeń spowodowanych nadmiernym wysiłkiem fizycznym. W konsekwencji może to stać nie powodem wad postawy (krzywizny kręgosłupa, płaskostopie). Wydolność układów krążeniowego i oddechowego jest ograniczona. Serce powiększa się wolniej niż; całe ciało, w związku z czym, należy unikać dużych i długotrwałych wysiłków. W włoku tym budzi się zainteresowanie sportem. Należy je właściwie wykorzystać. Szkolenie powinno opierać się na grach, i zabawach,, Formy te są w stanie w pełni zabezpieczyć rozwój fizyczny omawianej grupy chłopców. Nauczanie podstawowych elementów technicznych, takich jak przyjęcia i podania, prowadzenie i strzał wewnętrzną częścią stopy, proste uderzenia głowa, powinno się uwzględnić już na samym początku szkolenia, Wszystkie elementy techniczne należy nauczać w ruchu, a doskonalić podczas gier i zabaw.
Z ćwiczeń dodatkowych należałoby podczas zajęć zwrócić szczególną uwagę na ćwiczenia zwinnościowe, gibkościowe i korygujące postawę. Zajęcia zorganizowane, prowadzone pod kierunkiem nauczyciela. wychowania fizyczne; instruktora lub trenera piłki nożnej powinny odbywać się minimum 5 razy w tygodniu, a łączny budżet godzin w mikrocyklu tygodniowym podzielony według następujących proporcji czasowych:
ü 50% czasu - gry i zabawy
ü 30% czasu - ćwiczenia techniczne
ü 20% czasu - ćwiczenia dodatkowe
Większość zajęć powinno się prowadzić poza sala sportową, w różnych warunkach (różnego typu boiska, teren). Z sal korzystać głównie v okresie zimy i przy niezbyt sprzyjających warunkach atmosferycznych. Używać piłek siatkowych.
a) ćwiczenia oswajające z piłkami (prowadzenie w różnych kierunkach podrzucanie rękoma - odbicia udem, podrzucanie rękoma - podbicia czołem, zabawy w formie sztafet, ćwiczenia rozciągające) - 20 ‘
b) ćwiczenia techniczne — uderzenie (podania) i przyjęcia wewnętrzną częścią stopy, uderzenia czołem z miejsca i z wyskoku, nauczanie, jednego najprostszego zwodu (wszystkie ćwiczenia powinny być wykonywane w ruchu) 50 ‘.
c) gra na dwie bramki 2 bramkarzami lub bez – 20‘
d) ćwiczenia korektywne i uspakajające 10 ‘
a) rozgrzewka z piłkami przeplatana ćw. gibkościowymi, ćwiczenia w marszu, biegu, podskoki –15’
b) gra na dwie bramki 3 razy po 15 ‘, z przerwami5 ‘ – 55 ‘
a) rozgrzewka s piłkami w biegu, żonglerka na określonej przestrzeni – 15’
b) ćwiczenia z zakresu gimnastyki akrobatycznej (przewroty w przód, przewroty w tył), przeplatane ćwiczeniami rozciągającymi – 20 ‘
c) ćwiczenia techniczne - walka o piłkę 1 x 1, prowadzenie piłki zakończone strzałem do celu – 15‘
d) gra do dwóch bramek 2 x 15 ‘ – 30 ‘.
Zajęcia prowadzone z chłopcami w wieku 8 - 10 lat powinny stanowić pierwszy wstępny etap selekcji do piłki nożnej i rozbudzić zainteresowanie tą dyscypliną sportu. Chłopcy w tym wieku odczuwają potrzebę ruchu, potrzebę fizycznego wyżycia się. Jednocześnie, na drodze obserwacji i podpatrywania mistrzów starają się ich naśladować, w związku z czym przyswajają sobie bardzo szybko elementy techniczne. Stan ten należy umiejętnie wykorzystać stosując w nauczaniu, oprócz gier i zabaw również formy zadaniowe, a nawet formę ścisłą. Dzieci są żywo zainteresowane w prawidłowo wykonanym ćwiczeniu i osiąganiu jak najlepszych efektów. Dla tej (grupy wiekowej nie należy prowadzić żadnych zorganizowanych rozgrywek mistrzowskich).
Według teoretyków wychowania fizycznego, lekarzy i fizjologów na lat 11-12 przypada okres tzw. „złotego dzieciństwa”. Wyraża się on bardzo harmonijnym rozwojem organizmu, dużą plastycznością ruchową zrównoważonymi procesami pobudzania i hamowania. Motoryka znajduje w tym okresie bardzo silne oparcie w możliwościach układu wegetatywnego. Dzięki zwiększonej liczbie skurczów serca i szybszemu obiegowi krwi pracujące mięśnie zdolne są do wykonywania większych wysiłków fizycznych. Chłopcy w tym wieku przejawiają wielką ochotę do ćwiczeń ruchowych, opanowują bardzo szybko trudne, złożone koordynacyjnie ćwiczenia techniczne.
Jest to więc okres, w którym najlepiej rozpoczynać systematyczne szkolenie podstawowe, w wyniku którego chłopcy powinni opanować wiele elementów z zakresu techniki, jak również elementarne założenia taktyczne. Oprócz ćwiczeń techniczno—taktycznych zwracać nalepy podczas zajęć uwagę na rozwijanie koordynacji ruchowej przez ćwiczenia zwinnościowe, jak również troszczyć się o zabezpieczenie ruchomości w stawach; skokowym, biodrowym i barkowym oraz gibkości kręgosłupa.
Chłopcy w wieku 11 -12 lat powinni- mieć okazję da wykazania swoich umiejętności i sprawności fizycznej poprzez uczestnictwo w zawodach środowiskowych (gmina, dzielnica, miasto). Mecze należy organizować przy sprzyjających warunkach atmosferycznych: na zmniejszonych boiskach (długość 80 m), przy użyciu piłki nr 4. Wymiary bramki - 5 x 2 m. Ilość zawodników 11, z możliwością zmiany czterech. Czas trwania meczu 2 x 30 ‘, z przerwą 10 ‘. Ilość spotkań w rok nie powinna .przekraczać dwudziestu czterech. Dozwolone obuwie korkotrampki.
Przyjąć należy że praca z chłopcami w wieku 11 -12 zwanymi dalej „trampkarzami młodszymi” stanowić ma pierwszy etap w planowaniu wieloletnim, którego głównym celem jest dążenie do uzyskania mistrzostwa sportowego w kategorii wiekowej juniora starszego, a następnie w kategorii seniora (uczestnictwo w zawodach sportowych na. szczeblu I lub II ligi). Ten końcowy cel szkolenia winien być oparty o realizację zadań etapowych, tak w odniesieniu do kategorii wiekowych, jak i do aspektów metodologicznych. Przy określaniu zadań szkoleniowo-sportowych uwzględniać należy następujące czynniki:
ü stan somatyczny i. zdrowotny ćwiczących
ü poziom sprawności fizycznej
ü umiejętności taktyczno – techniczne
ü cechy wolicjonalne i charakterologiczne
W każdym etapie szkolenia, począwszy od trampkarzy młodszych należy śledzić rozwój fizyczny ćwiczących, jak również tempo wyników uzyskiwanych w sprawdzianach s zakresu ogólnej sprawności.
Najlepszymi i najwłaściwszymi formami prowadzącymi do wszechstronnego rozwoju fizycznego są wszelkiego rodzaju gry i zabawy i one powinny dominować w procesie szkoleniowym młodszych trampkarzy.
Z cech motorycznych akcentować przede wszystkim zwinność. Przyjąć należy, iż wszystkie ćwiczenia z piłkami, zabawy i gry oraz różnego rodzaju gry i zabawy, sztafety sprzyjające rozwojowi fizycznemu chłopców w wieku 11 -12 lat szczególnie wówczas gdy zajęcia prowadzone są 5 ew. 4 razy w tygodniu, należy wziąć pod uwagę również fakt że, chłopcy chodzą do szkoły, w której w ramach lekcji wf poddawani są różnym ćwiczeniom fizycznym, wynikającym z programu nauczania Tak więc połączenie pewnej gamy ćwiczeń wykonywanych podczas lekcji wf z ćwiczeniami występującymi w zajęciach popołudniowych powinny zapewnić omawianej grupie chłopców pełny, wszechstronny rozwój biologiczny jak również przyczynić się do podnoszenia sprawności motorycznej.
Nauczanie i doskonalenie podstawowych elementów technicznych powinno stanowić kolejne, naczelne zada-nic na tyła etapie szkolenia. Proces nauczania techniki jest w piłce nocnej bardzo złożony, stąd też należy kierować się przyjętymi w tym zakresie ustaleniami, dotyczącymi systematyki nauczania. Wszystkie ćwiczenia techniczne należy wykonywać w ruchu, a doskonalić podczas gier w równych warunkach (boiska o zmniejszonych wymiarach, sale aportowe) i przy różnej liczebności drużyn (drużyny 3, 4, 5, 7 osobowe) Przysłowie „czego się Jaś nie nauczy, tego Jan nie będzie umiał" powinno stanowić główne hasło w pracy z trampkarzami młodszymi”.
Każdy rodzaj walki aportowej wymaga pewnego, przemyślanego sposobu jej przeprowadzenia i zawsze łączy się z przygotowaniem kondycyjnym i technicznym. Ponieważ omawiana grupa chłopców ma już uczestniczyć w zorganizowanych rozgrywkach, niezbędnym jest, począwszy od pierwszych godzin zajęć wprowadzenie najprostszych elementów taktycznych-. Zaliczyć do nich należy: krycie każdy swego w działaniach obronnych i wychodzenie na wolną pozycję w atakowaniu'. Bardzo pomocne w przyswajaniu podstaw taktyki będą gry uproszczone, jak również gry szkolne z konsekwentną realizacją określonych założeń: gra z jednym lub dwoma dotknięciami piłki, podanie lub strzał poprzedzony zwodem, podanie tylko tyłem itp.
Podczas gier szkolnych chłopcy powinni grać na różnych pozycjach, natomiast podczas rozgrywek dążyć do takiego ustawienia zawodników na boisku, by tworzyć szkielet zespołu,- który byłby zdolny do zrealizowania omówionych wcześniej założeń taktycznych. Kierować się przy tym należy aktualnymi umiejętnościami technicznymi, jak również walorami fizycznymi. Istotne znaczenie będą również miały cechy psychiczne: odwaga, agresywność, bojowość, wola walki.
Każde nowe ćwiczenie taktyczne należy poprzedzić teorią. Używać przy tym zdań krótkich, jasno sprecyzowanych. Werbalizm na tym etapie naliczania nie daje zadawalających efektów.
Panujące w Polsce warunki atmosferyczne, oraz zorganizowane formy współzawodnictwa sportowego, którymi obleci są młodzi trampkarze determinują konieczność oparcia szkolenia o pewne założenia strukturalne, Dwuletni proces szkolenia powinien być realizowany w cyklach rocznych, te z kolei w czterech okresach:
okres
od
do
I
01. 09.
31. 10.
II
01.11
15. 03.
III
30. 06.
przerwa wakacyjna
01. 07.
31. 07.
IV
01.08.
31.08.
W każdym z wyżej wymienionych okresów realizacja zadań wynikających z ramowego programu szkolenia przybierać będzie różne formy i treści, lecz musza być one podporządkowane biologicznemu rozwojowi ćwiczących.
ü nabór kandydatów do sekcji i wstępna selekcja poprzez sprawdziany obejmujące testy sprawności fizycznej, ogólnej i specjalnej.
ü badania lekarskie
ü praca nad techniką
ü gry i zabawy
ü udział w rozgrywkach środowiskowych
ü praca nad ogólną sprawnością fizyczną
ü zajęcia teoretyczne
ü praca nad techniką.
ü nauczanie podstawowych elementów taktycznych
ü sprawdziany ogólnej i specjalnej sprawności fizycznej
ü zdobywanie młodzieżowej odznaki PZPN
ü doskonalenie poznanych i nauczanie nowych elementów taktycznych
Zajęcia w IV okresie powinny być prowadzone w ramach koloni lub półkolonii wg specjalnie opracowanego programu uwzględniając zwiększoną ilość godzin na ćwiczenia fizyczne (ramowy program kolonii, półkolonii przedstawiono w dalszej części opracowania)
a) rozgrzewka z piłkami w marszu i biegu z elementami gimnastyki podstawowej – 15 ‘
b) ćwiczenia techniczne w wykonaniu indywidualnym (każdy z ćwiczących wykonuje wybrany element techniczny) a prowadzący zajęcia obserwuje, poucza, koryguje i wskazuje na sposób eli’acji błędów – 15 ‘
c) zabawy, sztafety z piłkami uwzględniające elementy techniki – 15 ‘
d) gra uproszczona 2 x 15 ‘
e) ćwiczenia korektywne, rozluźniające i uspakajające –
a) rozgrzewka biegowa z elementami gimnastyki podstawowej i ćwiczeniami rozciągającymi – 15 ‘
b) ćwiczenia zwinnościowe i skocznościowe – 15 ‘
mrozek2002