test biologia maturalna wymiana gazowa.doc

    Zadanie (2 pkt)

Poniższy rysunek obrazuje w sposób uproszczony budowę nabłonka jednowarstwowego, wielorzędowego wyścielającego, między innymi drogi oddechowe.

Wyjaśnij, na czym polega adaptacja w budowie nabłonka dróg oddechowych do pełnienia określonych funkcji przez tę tkankę. W odpowiedzi uwzględnij dwa elementy budowy nabłonka przedstawione na rysunku.

Zadanie (0-3) Poniższe schematy przedstawiają wpływ palenia tytoniu na płuca człowieka.Skonstruuj tabele, w której wykażesz różnice w budowie pęcherzyków płucnych i komórek wyścielających drogi oddechowe u palacza i osoby   niepalącej.                                                                                

Zadanie 4 (2 pkt)   Schemat pęcherzyków płucnych człowieka oplecionych naczyniami krwionośnymi.

Ustal, w którym z naczyń krwionośnych uwzględnionych na schemacie płynie krew bardziej natlenowana. Odpowiedź krótko uzasadnij.

Zadanie 5. (2 pkt)   Wentylacja płuc wiąże się z ruchami oddechowymi, które obejmują wdech i wydech. Jedna ze struktur uczestniczących w wentylacji płuc jest przepona.

Podaj, który schemat (A czy B) obrazuje położenie przepony podczas wydechu oraz określ, z jakiego rodzaju tkanki zbudowana jest przepona.

Zadanie 6. (1pkt)   W układzie oddechowym człowieka jama nosowa łączy się  z gardłem. W gardle spotykają się drogi oddechowa z pokarmową. Z gardła powietrze dostaje się  do krtani - narządu zbudowanego z chrząstek, połączonych ze sobą za pomocą więzadeł i mięśni. Wejście do krtani ograniczone jest jedną z jej chrząstek, zwaną nagłośnią. Określ, jaką rolę w układzie oddechowym pełni nagłośnia

Zadanie 7. (2pkt)  Podczas intensywnej pracy mięśni szkieletowych, np. podczas szybkiego biegu przez dłuższy czas, w komórkach mięśniowych zachodzi oddychanie beztlenowe. Produktem tego procesu, oprócz energii, jest także kwas mlekowy, który jest przyczyną bólu mięśni.

a)       Wyjaśnij, dlaczego w komórkach mięśniowych  podczas intensywnego wysiłku występuje oddychanie beztlenowe i powstaje kwas mlekowy.

b)       Wyjaśnij, dlaczego masaże, ciepła kąpiel, lekkie ćwiczenia zaraz po dużym wysiłku  fizycznym pozwalają na szybkie pozbycie się bólu mięśni.

Zadanie 8. (2pkt) Wentylacja płuc związana jest  ze zmianami objętości i ciśnienia wewnątrz klatki piersiowej. Polega ona na rytmicznych ruchach oddechowych klatki piersiowej. Każdy oddech składa się z dwóch faz: wdechu i wydechu.

Wykresy ilustrują zmiany ciśnienia w płucach i objętości płuc podczas wdechu i wydechu. Wyjaśnij zależności między zmianami objętości płuc i ciśnienia wewnątrz  płuc a ich wentylacją.

Zadanie 9. (2pkt)   Zaplanuj proste doświadczenie  sprawdzające  wpływ wysiłku fizycznego na intensywność oddychania człowieka. Masz do dyspozycji: 10 osób i zegarek z sekundnikiem.

Zadanie 11 (0 – 3 pkt.)   Wykonano doświadczenie, którego celem było pokazanie roli przepony podczas wdechu i wydechu. Użyto następującego zestawu doświadczalnego.

Zaobserwowano, że przy pociągnięciu ceratki w dół baloniki we wnętrzu klosza napełniają się powietrzem (I), natomiast po wciśnięciu ceratki do klosza powietrze opuszcza go, a baloniki wiotczeją (II).

a)     Podpisz każdy z rysunków (I i II) nazwą fazy wentylacji płuc (wdech lub wydech).

b)     Połącz w pary każdy z etapów wentylacji płuc zachodzący w klatce piersiowej (I – IV) z analogicznym dla niego etapem doświadczenia (A – D).

I – .........               II – .........                 III – .........              IV – .........             

c)      Podaj nazwę innych niż przepona mięśni, odgrywających rolę w mechanizmie wentylacji płuc.

.......................................................................................................................................................

Zadanie 12 (0 – 4 pkt.)  Płuca wraz z innymi strukturami uczestniczą w usuwaniu zbędnych produktów metabolizmu.

Wpisz w odpowiednich rubrykach tabeli po dwa przykłady substancji wydalanych przez organizm człowieka wybierając je z niżej podanych:

woda, para wodna, kreatynina, barwniki żółciowe, chlorek sodu, dwutlenek węgla, amoniak, mocznik

Zadanie 14 (0 – 2 pkt.)   Pogrupuj poniższe informacje na te, które opisują proces oddychania wewnętrznego (A) i proces oddychania zewnętrznego (B).

1.        Zachodzi wewnątrz wszystkich komórek organizmów żywych.

2.        Polega na pobieraniu gazów oddechowych z otoczenia, ich transporcie i wydalaniu gazów na zewnątrz.

3.        Dostarcza organizmowi niezbędnej energii, a niektóre substancje przejściowe są półproduktami do syntezy wielu potrzebnych związków chemicznych.

4.        Obejmuje procesy utleniania substancji organicznych, czyli tzw. utleniania biologicznego.

5.        W organizmach zwierząt jest związany najczęściej z istnieniem narządów lub układów oddechowych.

A: …………………………….                    B: …………………………

Zadanie 15 (0 – 2 pkt.)  Wymień dwa przykłady organizmów oddychających beztlenowo.

.........................................................................................................................................................................................

ZADANIE 16 (0 –2pkt)  Wykorzystując dane ze schematu a i b i własną wiedzę biologiczną, podaj 4 różnice w składzie powietrza wydychanego w stosunku do atmosferycznego.

ZADANIE 17 (0 – 2pkt) Na schemacie przedstawiającym budowę płuc człowieka, rozpoznaj części oznaczone cyframi 1, 2, 3 i podaj ich funkcje.

Schemat 8

(0 - 1pkt) Na schemacie  zaznacz strzałką  ­ lub ¯ położenie przepony podczas wdechu.

ZADANIE 18 (0 – 3pkt)  W tabeli nr 1 zestawiono dzienne zapotrzebowanie na energię (w kcal.) kobiet i mężczyzn o umiarkowanej aktywności fizycznej w zależności od masy ciała (wg norm WHO i FAO).

Wykreśl krzywe zależności zapotrzebowania energetycznego od masy ciała dla kobiety i mężczyzny. ((Tutaj powinien być papier milimetrowy, ale utrudnia przesylanie)