Paschał.doc

PASCHAŁ

Świeca paschalna, zwana popularnie paschałem jest to duża, bogato zdobiona świeca, która zapala się uroczyście od ognia w Wigilię Paschalną i niesie uroczyście na początku procesji do kościoła, aby rozświetlała noc zmartwychwstania. „Niech ta świeca płonie, gdy wzejdzie słońce nie znające zachodu: Jezus Chrystus Twój Syn Zmartwychwstały, który oświeca ludzkość swoim światłem.” Świeca ta ma płonąć podczas liturgii do uroczystości Zesłania Ducha Świętego, kiedy to zostaje po nieszporach umieszczona przy chrzcielnicy. Zapala się ją także podczas celebracji sakramentu chrztu, obrzędów pogrzebu chrześcijańskiego i w Dzień Zaduszny.

Genezy jej należy szukać w obrzędzie uroczystego zapalania światła, o zmierzchu na rozpoczęcie modlitwy wieczornej - nieszporów oraz obfitego używania światła podczas chrztu dorosłych, w czasie gdy neofici zostawali uroczyście wprowadzani do kościoła, a także procesji do grobu Chrystusa w Jerozolimie. Symbolika chrześcijańska widzi w niej Chrystusa zmartwychwstałego oraz Ducha Świętego, na co wskazuje jej związek z sakramentem chrztu.

Obrzęd poświęcenia świecy praktykowany już w IV wieku w kościołach górnej Italii i Hiszpanii, w ciągu wieku V przeniknął do kościołów na przedmieściach Rzymu, gdzie za zgodą papieża Zozyma (417-418) diakoni mieli dokonywać błogosławieństwa paschału. W innych regionach błogosławieństwo paschału należało do biskupa lub prezbitera. Znaki wykonywane podczas błogosławieństwa żłobienie na paschale znaku krzyża, liter alfa i omega oraz daty bieżącego roku zostały wprowadzone w XI-XII wieku.

Trzeba tu przypomnieć zalecenia Listu okólnego Kongregacji Kultu Bożego na temat świecy paschalnej: Głęboką symbolikę ma też materiał z jakiego został zrobiony, czyli wosk -owoc pszczelego roju . Płomień świecy, chociaż dzieli się użyczając światła, nie doznaje jednak uszczerbku, żywi się bowiem strugami wosku, który dla utworzenia tej cennej pochodni wydała pracowita pszczoła”. Paschał jest przejrzystym znakiem Chrystusa, spalającego się i dającego światło; Chrystusa światłości świata.
Tak wyjątkowa świeca powinna też mieć odpowiedni lichtarz, który różniłby się od innych świeczników i podkreślałby rolę paschału.
Wydaje się, że odpowiednim byłoby podkreślenie roli paschału stosowną dekoracją świeżych kwiatów, szczególnie okresie paschalnym, gdy pozostaje on w prezbiterium.