Wada:

Nasiona osypują się – zbiór delikatny, zbieramy gdy dolne strąki są brunatne, nie patrzymy na nasiona na pędzie górnym.

Seradela – niezdeterminowany wzrost i rozwój (na dole dojrzałe a na górze może jeszcze kwitnąć)

Międzyplon (poplony) – roślina w czystym siewie bądź mieszanka roślin uprawiana pomiędzy dwoma plonami głównymi, celem uzyskania zielonki, rzadziej zielonego nawozu. Międzyplon jest trzecim dodatkowym zbiorem z tego samego pola w ciągu 2 lat.

Wyróżnia się międzyplon:

a)                   ścierniskowy

b)                   ozimy

c) wsięwkę (śródplon)

Międzyplon ścierniskowy – roślina lub mieszanka roślin uprawiana po wcześnie zbieranych ziemiopłodach i użytkowana jesienią tego samego roku na paszę lub zielony nawóz (np. kapusta pastewna, łubin żółty, słonecznik, rzepa ścierniskowa, facelia, gryka). Np. po jęczmieniu ozimym.

Międzyplon ozimy – rośliny ozime uprawiane między dwoma plonami głównymi zbierane wczesną wiosną na zielonkę przeznaczona na paszę, rzadziej na zielony nawóz (żyto, wyka ozima, żyto + wyka ozima, rzepak ozimy)

Wsiewka (śródplon) – roślina wsiana w inną roślinę stanowiącą plon główny i zbierana jest tego samego roku jesienią bądź pozostawiona na lata następne (np. koniczyna, lucerna siane same lub z trawami) jedna z form międzyplonu.

Wsiewki poplonowe

-   na gleby lekkie i zakwaszone: seradela

-   na gleby lepsze: trawy (życica)

Główne zadania poplonów:

·  dodatkowa produkcja pasz zielonych

·  poprawa bilansu substancji organicznej w glebie

·  poprawę stanu fitosanitarnego środowiska

Międzyplon jako element proekologiczny w rolnictwie integrowanym:

-   ograniczają wymywanie azotanów z gleby do wód gruntowych w okresie jesienno – zimowym na skutek pobierania ich przez rośliny poplonowe oraz udostępnienie ich roślinie następczej dzięki mineralizacji masy organicznej poplonów w następnym sezonie wegetacyjnym.

-   Zmniejszają nasilenie chorób i szkodników przez zwiększenie aktywności biologicznej gleby

-   Poprawiają strukturę gleby i bilans substancji organicznej

-   Chronią glebę przed erozją w przypadku pozostawienia poplonów jako zasiewów mulczujących powierzchnię gleby na okres zimy.

Ujemne strony uprawy poplonów:

·  Większe zużycie wody (przesuszanie gleby), które może wpływać na plonowanie następczej rośliny

·  Konieczność stosowania zwiększonego nawożenia dla zachowania bilansu składników pokarmowych

·  Skrócenie czasu przeznaczonego na przygotowanie pola pod siew rośliny uprawnej w poplonie, konieczność stosowania uproszczeń w uprawie roli i mechanicznej walce z chwastami

Wpływ uprawy międzyplonów na zawartość N-NO3 w kg/ha w warstwie gleby 0-60cm późną jesienią i wczesną wiosną.

Udanie się międzyplonów zależy od:

·  terminu zbioru rośliny przedplonowej

·  poplon musi mieć krótki okres wegetacji

·  odpowiednia temp i opady

·  dla poplonów ozimych – zimotrwałość

·  dla wsiewek – rozkład opadów

Dobór roślin do międzyplonów ścierniskowych 

Rośliny o k®ótkim okresie weget (45-65 dni)

Rzepak jary, rzepak ozimy, gorczyca biała, rzodkiew oleista, rzepik ozimy, facelia

Gatunki nadające się do uprawy w poplonach ścierniskowych:

-   rośliny motylkowate: peluszka, bobik, łubin żółty, łubin wąskolistny, seradela, wyka kosmata, wyka siewna

-   rośliny niemotylkowe: słonecznik, facelia, rzodkiew oleista, rzepa ścierniskowa, gorczyca biała, gryka

Słonecznik jest najbardziej szkodliwa na niskie temp.

Bardzo dobrą rośliną jest kapusta – duża zimotrwałość, stanowi przedłużenie zielonej taśmy nawet do grudnia (ma do 18% białka).

Gatunki nadające się do uprawy w poplonie ścierniskowym:

-   rośliny szybko rosnące: rzodkiew oleista, gorczyca, słonecznik, facelia, bobik, groch polny

-   rośliny wolno rosnące: łubin żółty, seradela

-   rośliny znoszące późniejszy wysiew: słonecznik, facelia, gorczyca, rzodkiew oleista, żyto jare.

Optymalny termin siewu dla poplonów 25 lipiec – 5 sierpień

Gatunki nadające się do uprawy w poplonie ścierniskowym:

-   rośliny nadające się na gleby lekkie: łubin żółty, seradela, facelia, łubin wąskolistny, groch polny, słonecznik, rzodkiew oleista, rzepa ścierniskowa

-   rośliny nadające się na gleby cięższe: bobik, wyka siewna

Rośliny te można uprawiać w:

-   siewach czystych

-   siewach mieszanych (b korzystnie) – gat o podobnych wymaganiach glebowych i ............

Międzyplony ścierniskowe na gleby lekkie (mniejsze wymagania wodne)

-   130 kg łubinu żółtego + 30 kg seradeli

-   100 kg łubinu żółtego + 40 kg wyki kosmatej

-   80 kg łubinu żóltego + 4 kg faceli

-   30 kg seradeli + 3 kg faceli

-   10 kg gorczycy białej + 5 kg faceli

Międzyplony ścierniskowe na gleby średnie:

-   100 kg łubinu żółtego + 100 kg grochu past

-   120 kg łubinu żółtego + 60 kg grochu past + 40 kg wyki kosmatej

-   140 kg łubinu wąskolistnego + 100 kg grochu past

-   130 kg grochu past + 12 kg słonecznika

Międzyplony ścierniskowe na gleby ciężkie (zalecane na zieloną masę do skarmiania)

-   140 kg bobiku + 60 kg grochu past + 60 kg wyki siewnej + 10 kg słonecznika

-   80 kg bobiku + 80 kg grochu past + 60 kg wyki ozimej

-   100 kg bobiku + 100 kg grochu past + 15 kg słonecznika

-   50 kg grochu past + 20 kg wyki siewnej + 4 kg rzepaku

Gatunki nadające się do uprawy w poplonie ścierniskowym:

-   rośliny dobrze znoszące suszę: facelia, słonecznik, wyka kosmata

-   rośliny odporne na niską temp: wyka kosmata, kapusta past, rzepak ozimy, facelia, wyka siewna.

Rośliny niemotylkowe w poplonie ścierniskowym

·  słonecznik w mieszance ze strączkowymi (10-15 kg słonecznika + 150kg strączkowych na1ha)

·  słonecznik wysiew ok. 10VIII – 30-40kg

·  facelia 10kg/ha siew czysty, ze strączkowymi 3-4kg

·  gorczyca biała – 15-18kg/ha

·  rzepa ścierniskowa ok. 3kg/ha

·  kapusta pastewna 3-4kg/ha

Dobór międzyplonu ścierniskowego po roślinach zbożowych

Facelia może być uprawiana po wszystkich roślinach (niekiedy po pszenżycie jarym nie ze wg na późny zbiór

Gorczyca białą – jęczmień ozimy jest nie dobrym przedplonem za wcześnie schodzi z pola

Rzepak ozimy i jary – wszystkie zboża są dobre

Przygotowanie gleby pod międzyplon ścierniskowy

·  podorywka

·  siew

·  większe dawki nawozów pod przedplon lub przed wysiewem na rżysko wysiewamy fosfor (podorywka głębsza i wysiew)

Międzyplony ozime

·  zboża: żyto ozime, pszenica ozima

·  motylkowate; wyka kosmata, koniczyna inkarnatka

·  oleiste; rzepik ozimy, rzepak ozimy

·  trawy pastewne; życica trwała, życica wielokwiatowa, rajgras wyniosły

Podział międzyplonów ze wg na termin zbioru

·  wczesne – żyto na wypas, wczesne koszenie rzepik, rzepak

·  średniowczesne – mieszanka żyta z wyką, żyto na kiszonkę

·  późne – użytkowane pod koniec maja początek czerwca; mieszanka pszenicy z wyką, mieszanki z trawami i inkarnatką

Średniowczesne użytkowanie kośne międzyplonów ozimych.:

-   żyto oz (60-80 kg/ha) + wyka oz (50-60); siew 20-30 sierpień

-   mieszanka swojecka: żyto oz (60 kg/ha), wyka oz (40 kg/ha) i inkarnatka (20 kg/ha)

Mieszanka swojecka praktyczne znaczenie może mieć jedynie na glebach zasobnych w wapno / poł-zach część kraju.

Późne użytkowanie:

- mieszanka gorzowska: wyka kosmata (40-50 kg/ha), inkarnatka (15-20 kg/ha), życica wielokwiatowa (10-12 kg/ha)

Agrotechnika pod międzyplony ozime:

·  nawożenie mineralne:

N – 30-240 kg/ha

P2O5 – 20-50 kg/ha

K2O – 40-80 kg/ha

Nawożenie pogłówne N żyta uprawianego na międzyplon ozimy:

·  wypas wczesny (wys roślin 15-20cm) – 50-60 kg/ha N

·  koszenie w fazie pełni strzelania w źdźbło 60-100 kg/ha N

·  koszenie w fazie kłoszenia 90-120 kg/ha N

Nawożenie N – jednorazowe z chwilą ruszenia wegetacji.

Wsiewki poplonowe – najtańszy rodzaj międzyplonu; nakład tylko na materiał siewny i siew.

-   na gleby lekkie i zakwaszone: seradela, łubin żółty

-   na gleby lepsze: trawy (życica trwała i kupkówka pospolita), motylkowate drobnonasienne (koniczyna czerwona, biała, lucerna chmielowa oraz ich mieszanki z trawami).

Siejemy w fazie kłoszenia:

·  korzystny wpływ na przyoranie: seradela, łubin żółty

·  przedłużenie zielonej taśmy

Plon wtóry – rośliny uprawiane w poplonie ozimym.

Dobór gatunków jest dość znacznie organiczony:

·  ziemniak (ale nie sadzeniaki)

·  warzywa z rozsady np. kapusta, kalafior

·  gryka

·  okopowe pastewne z siewu lub z rozsady: buraki past, brukiew, kapusta

·  jednoroczne rośliny pastewne na zieloną masę: słonecznik, kukurydza, facelia.

Len, konopie

Powierzchnia uprawy lnu – 500 tys/ha na świecie, światowa produkcja włókna lnianego 650 tys t

Plony włókna – średnio 1,3 t/ha

Powierzchnia uprawy w Polsce: 1980 r. – 82 tys ha

              1988 r. – 2 tys ha

plon słomy 2-3 t/ha

Przyczyny kryzysu produkcji lnu włóknistego:

·  drastyczne obniżenie zapotrzebowania na produkty wyłącznie lnianki

·  niska opłacalność produkcji słomy lnianej i jej przerobu

·  duża konkurencyjność lnu białoruskiego

·  system dotacji obowiązujący w krajach UE

Len włóknisty – stan obecny, perspektywy