Odbiorniki radiowe retro, cz.6.pdf

K U R S

Odbiorniki radiowe retro

Regeneracja, uruchamianie i strojenie, część 6

Regeneracja skrzynek do odbiorników

Prawdopodobnie wizualne względy estetyczne związane

z regeneracją odbiornika retro będą nie mniej istotne

niż satysfakcja z jakości dźwięku, jakim będzie to radio

dysponowało. Wszelkie prace mechaniczne muszą więc być

prowadzone niezwykle starannie. Szczególny nacisk należy

położyć na czynności wykończeniowe.

Przyklejanie płótna do płyty

głośnikowej

Po oderwaniu starego płótna i do-

kładnym zeszlifowaniu powierzchni

należy najpierw nakleić tiul (płótno

usztywniające o możliwie dużych

oczkach) przy pomocy kleju kontak-

towego i silnie go napiąć. Dopiero

po wyschnięciu kleju (czas pełne-

go utwardzenia kleju podany jest

przez producenta) można przystąpić

do właściwego przyklejania płótna

głośnikowego. Powinno ono również

być dość silnie naciągnięte w taki

sposób, aby nie odkształcić wzor-

ków na płótnie. Należy użyć jak

najmniej kleju rozprowadzając go

równomiernie po całej powierzchni,

ponieważ mogą powstać przebicia

kleju praktycznie nie do usunięcia.

dacji powyżej 300, należy wstępnie

nałożyć jedną warstwę lakieru i po

wyschnięciu dokładnie obejrzeć po-

wierzchnię. Dopiero bowiem wtedy

można zauważyć nierówności po-

wierzchni, które należy ponownie

wyrównać szpachlą (np. samocho-

dową bez dodatku włókna szklane-

go). Do ostatecznego wykończenia

powierzchni wystarczy dwu lub

trzykrotne malowanie. Nie zaleca

się lakierów olejno – żywicznych

do malowania, ponieważ są bardziej

kłopotliwe w użyciu. Należy pamię-

tać, że emalię olejno – żywiczną

lub ftalową należy nanosić wyłącz-

nie za pomocą wałka płócienne-

go, bo tylko wtedy można uzyskać

gładką powierzchnię.

Przezroczyste wykańczanie po-

wierzchni pozwala na

uwydatnienie natural-

nego rysunku drewna

i może być wykonane

przez nanoszenie na po-

wierzchnię drewna lakie-

rów bezbarwnych (poli-

uretanowych, nitrocelu-

lozowych, akrylowych,

akrylowych samocho-

dowych do pokrywania

zewnętrznego lakierów

typu metalik, olejno

– żywicznych) oraz po-

litury lub wosku.

W handlu są do

nabycia lakiery o pod-

wyższonej odporności

na ścieranie produkcji

ﬁńskiej o odcieniu pół-

matowym lub mato-

wym i lakiery produkcji

duńskiej dające pełen

połysk. Malowanie tymi

lakierami najlepiej jest

przeprowadzać zgodnie

z instrukcją producenta

za pomocą cienkiego wałka płócien-

nego do lakierów akrylowych, na-

kładając dwie lub trzy warstwy.

Przed malowaniem należy prze-

prowadzić barwienie drewna, zwane

popularnie bejcowaniem. Do prze-

prowadzenia bejcowania zaleca się

stosowanie wyłącznie bejcy spirytu-

sowych i to tylko takich, które moż-

na ze sobą mieszać. Stosując bejcę

na przykład typu orzech uzyskuje

się powierzchnię o wyglądzie popu-

larnie nazywanym „mdłym” i dopie-

ro niewielki dodatek bejcy o kolo-

rze mahoń daje ładniejszy odcień

drewna. W handlu są do nabycia

różne odcienie bejc spirytusowych

w formie proszku do indywidualne-

go przyrządzania oraz już gotowe

roztwory spirytusowe.

Barwienie i wykańczanie

powierzchniowe drewna

Wykończenie powierzchni skrzyn-

ki może być nieprzezroczyste, przy

którym jest zakryty rysunek i struk-

tura drewna, albo przezroczyste

uwydatniające naturalny rysunek

drewna. Jeżeli skrzynka jest bardzo

zniszczona i nie wymienia się forni-

ru, to po szpachlowaniu powierzch-

ni można ją polakierować farbą lub

emalią koloryzującą. Do tego celu

doskonale nadają się lakiery samo-

chodowe w aerozolu. Niektóre typy

odbiorników radiowych z końca lat

pięćdziesiątych (jak np. Kaprys,

Czardasz) były lakierowane farbami

koloryzującymi.

Lakierowanie natryskowe pozwa-

la na uzyskanie cienkiej i gładkiej

powierzchni. Po wyszlifowaniu po-

wierzchni papierem ściernym o gra-

Fot. 13.

Elektronika Praktyczna 1/2006

K U R S

Najszlachetniejszym, jednak i naj-

trudniejszym sposobem wykańczania

powierzchni bejcowanych jest poli-

turowanie lub woskowanie. W wa-

runkach amatorskich uzyskanie wy-

sokiej jakości powłoki z politury jest

zabiegiem bardzo trudnym i wyma-

gającym odpowiedniej wiedzy na

ten temat oraz przede wszystkim

dużej wprawy. Istnieje uproszczony

sposób, który polega na polakiero-

waniu powierzchni lakierem bez-

barwnym metodą natryskową i na-

stępnie jednokrotnym politurowaniu

powierzchni.

Przed nakładaniem warstwy bej-

cy, lakieru czy politury, pokrywaną

powierzchnię należy dokładnie od-

kurzyć. Po nałożeniu pierwszej war-

stwy lakieru powierzchnię należy

delikatnie przeszlifować papierem

ściernym o gradacji powyżej 400

w celu usunięcia drobnych włosków

podnoszących się podczas pierw-

szego lakierowania. Przeszlifowanie

wstępne malowanej powierzchni

pionowej zapobiega dodatkowo ście-

kaniu lakieru.

Fot. 14.

szaniną z naddatkiem i z wyczuciem

docisnąć ściskiem stolarskim. Po

utwardzeniu się spoiny należy – za

pomocą wysokoobrotowej miniwier-

tarki wyposażonej w drobnoziarnistą

nasadkę szliﬁerską – zeszlifować

klejoną powierzchnię. Następnie za

pomocą ﬁlcowej nasadki przy uży-

ciu zielonej pasty polerskiej należy

powierzchnię wypolerować. Klejone

powierzchnie należy zmyć benzyną

ekstrakcyjną i wytrzeć kawałkiem

ﬂaneli. Można ewentualnie wypasto-

wać pastą do czyszczenia tworzyw

sztucznych i wypolerować kawał-

kiem ﬂaneli. Dwuskładnikowa żywi-

ca epoksydowa jest łatwo dostępna

w handlu (np. w sklepach z artyku-

łami żeglarskimi).

Druga metoda jest bardzo po-

dobna. Zamiast opiłków ebonitu

wykorzystuje się żywicę zabarwioną

pigmentem odpowiedniego koloru,

którą należy dokładnie wymieszać

z żywicą przed dodaniem utwar-

dzacza i postąpić analogicznie, jak

w pierwszej metodzie. Należy bardzo

Naprawa skrzynek

ebonitowych

Jak wspomniano we wstępie, od-

biorniki niższej klasy były wyposa-

żone w skrzynki z ebonitu, który jest

wulkanizowaną mieszaniną kauczu-

ku i siarki w ilości około 25…50%.

Jest to materiał bardzo podatny na

wszelkiego rodzaju uszkodzenia me-

chaniczne, najczęściej pęknięcia.

Na bazarach staroci można dość

często spotkać odbiorniki produk-

cji krajowej z drugiej połowy lat

czterdziestych typu Pionier, czasa-

mi odbiorniki Talizman produkcji

czechosłowackiej. Najczęściej mają

one pęknięte skrzynki, ubytki ebo-

nitu, zarysowania. Naprawa uszko-

dzeń skrzynki na ogół uznawana

jest za trudniejszą w porównaniu ze

skrzynkami drewnianymi.

Regenerację tego typu skrzynek,

w zależności od stopnia zniszcze-

nia, można przeprowadzić dwoma

sposobami. Pierwszy sposób pole-

ga na klejeniu pęknięć i zapełnia-

niu ubytków masą składającą się

z mieszaniny żywicy (epoksydowej

lub poliestrowej) i opiłków eboni-

tu o podobnej kolorystyce, w pro-

porcjach dobranych doświadczal-

nie. Pył ebonitowy należy uzyskać

podczas piłowania bardzo drobnym

pilnikiem diamentowym. Klejone

powierzchnie należy wypełnić mie-

Fot. 15.

Elektronika Praktyczna 1/2006

K U R S

precyzyjnie dobrać kolor mieszaniny

przed dodaniem utwardzacza.

Większe ubytki na płaszczyźnie

muszą być wypełniane żywicą z za-

stosowaniem rusztowania składają-

cego się z deseczki (kawałek sklejki

o grubości 5…10 mm o odpowiedniej

powierzchni) oraz cienkiej gładkiej

folii, np. malarskiej, która uniemoż-

liwi przyklejenie żywicy do deseczki

rusztowania. W celu zwiększenia wy-

trzymałości masy wypełniającej moż-

na zastosować płótno z włókna szkla-

nego lub matę z włókna szklanego.

Najpierw wylewa się cienką warstwę

żywicy, następnie – po częściowym

utwardzeniu – wkłada się odpo-

wiednio przycięty kawałek materiału

z włókna szklanego lub maty i po-

nownie zalewa się warstwą żywicy

z niewielkim nadmiarem, ponieważ

w trakcie utwardzania żywica się kur-

czy. Na fot. 13 , 14 i 15 pokazano spo-

sób uzupełniania ubytku w skrzynce

ebonitowej odbiornika produkcji nie-

mieckiej typu DKE 1938.

W przypadku ubytków na naroż-

nikach, czy proﬁlach obardziej zło-

żonych kształtach należy wykonać

formę do odlewu żądanego kształ-

tu. Do tego celu służą odpowiednie

woski oraz dwuskładnikowe kau-

czuki fornirskie. Można stosować

również formy wykonane z gipsu.

W sprzedaży dostępne są również

kauczuki elastyczne do wykonywa-

nia odlewów z żywicy o bardziej

złożonym kształcie (np. do wyko-

nywania odlewu gałek i ubytków

w narożnikach).

Potrzebne do regeneracji skrzy-

nek ebonitowych substancje che-

miczne można nabyć w sklepach

z materiałami żeglarskimi, ponieważ

przy budowie i naprawach jachtów

stosuje się żywice barwione odpo-

wiednimi pigmentami.

się na płytę pilśniową o grubości

od 3,5 do 5 mm i obrysowuje go,

a następnie obcina płytę, ale tylko

na profesjonalnej pile elektrycznej,

żeby nie postrzępić jej brzegów.

Obciętą pod wymiar płytę nale-

ży pomalować dwustronnie lakierem

spirytusowym o odcieniu graﬁtu.

Taki odcień mają najczęściej tylne

ścianki. Kolor taki można w przybli-

żeniu otrzymać rozrzedzając białym

spirytusem denaturowanym czarny

lakier. Malowanie to zapobiega strzę-

pieniu się płyty pilśniowej podczas

wiercenia wytrasowanych otworów

na gniazdka i otwory wentylacyjne.

Otwory te należy wiercić wiertłem

o średnicy 10…12 mm z kolcem środ-

kującym przeznaczonym do wier-

cenia drewna w poprzek włókien.

Podczas wiercenia otworów płyta

pilśniowa powinna być położona na

innej płycie pilśniowej, co zapobie-

gnie wyrywaniu materiału w końco-

wej fazie wiercenia.

Po tej czynności można przystą-

pić do ostatecznego polakierowania

gotowej tylnej ścianki lakierem spi-

rytusowym lub bejcą spirytusową

o dobranej kolorystyce. Jeżeli bejca

będzie brudziła, to dodatkowo moż-

na pokryć ściankę matowym lakie-

rem akrylowym.

Ostatni etap polega na wykona-

niu napisów nad otworami gniazda

antenowego, uziemienia itd. i ewen-

tualnie typu odbiornika. Napisy ta-

kie można wykonać przygotowując

ich szablony. Do wykonania napi-

sów najlepiej nadaje się akrylowy

lakier srebrny w aerozolu.

Mieczysław Laskowski

Literatura pomocnicza

1. Praca zbiorowa. Zamiast szukać sto-

larza zrób sam. Państwowe Wydaw-

nictwa Rolnicze i Leśne. Warszawa

1987 r.

2. Sokołowski W. Stolarstwo moje hob-

by. Wydawnictwo Watra. Warszawa

1989 r.

3. Poradnik konserwacji mebli Star-

wax. Eurochemia Sp. z.o.o. Wrocław

(www.starwax.com.pl).

4. Wykaz produktów do konserwacji

drewna Syntilor. Blanchon Polska Sp

z.o.o. Kąty Wrocławskie (biuro@blan-

chon.pl).

5. Ulotka informacyjna Liberon. V33 Pol-

ska Sp. z o.o. Zakrzewo k/Poznania.

6. Szczurek M. Poradnik radioamatora.

Wiadomości ogólne i części składo-

we. Państwowe Wydawnictwa Tech-

niczne. Warszawa 1956 r.

Dorabianie tylnej ścianki

odbiornika

Bardzo często odbiorniki radio-

we są pozbawione tylnej ścianki.

Aby ją dorobić należy przygotować

szablon. Należy położyć odbiornik

na papierze plecami i obrysować

ołówkiem. Następnie uwzględniając

grubość materiału skrzynki i pewien

luz około 1,5…2 mm z każdego

boku, skorygować wymiar szablonu

ścianki i obciąć nadmiar papieru.

Za pomocą ostrego szpikulca

należy dokładnie wyznaczyć otwory

gniazdek anteny, uziemienia, ada-

ptera. Następnie szablon nakłada

Elektronika Praktyczna 1/2006

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: