Im dalej od równika tym ludzie mają większe oczy i mózgi.pdf

Im dalej od równika, tym ludzie mają większe oczy i mózgi. Naukowcy z Uniwersytetu

Oksfordzkiego tłumaczą, że ma to związek nie tyle z inteligencją, co z powiększeniem rejonów

wzrokowych, które pozwalają sobie poradzić z mniejszą ilością światła w krajach z

zachmurzonym niebem i dłuższymi zimami ( Biology Letters ).

Brytyjczycy mierzyli oczodoły oraz objętość mózgu dla 55 czaszek z kolekcji muzealnych

(najstarsze pochodziły z XIX wieku). Czaszki reprezentowały 12 populacji z całego świata: Anglii,

Australii, Wysp Kanaryjskich, Chin, Francji, Indii, Kenii, Mikronezji, Skandynawii, Somalii,

Ugandy i USA. Później akademicy zestawiali wymiary gałek ocznych i mózgu z szerokością

geograficzną centralnego punktu w kraju ich pochodzenia. Okazało się, że i jedno, i drugie

bezpośrednio zależało od oddalenia od równika. Największe były mózgoczaszki Skandynawów, a

najmniejsze Mikronezyjczyków.

W miarę oddalania od równika zmniejsza się ilość dostępnego światła, dlatego ludzie musieli

wytwarzać w toku ewolucji coraz większe oczy. Mózgi również musiały stać się większe, by poradzić

sobie z dodatkowymi danymi wzrokowymi. Większy mózg nie oznacza, że ludzie z większych

szerokości geograficznych są mądrzejsi. Oznacza to jedynie, że potrzebują większych mózgów, by

dobrze widzieć w okolicach, gdzie żyją – tłumaczy antropolog Eiluned Pearce.

Ponieważ ludzie mieszkają na dużych szerokościach geograficznych Europy i Azji od zaledwie

kilkudziesięciu tysięcy lat, wydaje się, że ich systemy wzrokowe zaskakująco szybko przystosowały

się do zachmurzonego nieba […] i długich zim w tych okolicach – dodaje współautor badań prof.

Robin Dunbar.

Ostrość wzroku w warunkach oświetlenia dziennego jest stała na wszystkich szerokościach

geograficznych, co zasugerowało naukowcom, że gdy ludzie opanowywali nowe rejony globu,

system przetwarzania wzrokowego przystosowywał się do różnych warunków oświetleniowych

właśnie w opisany wyżej sposób.

Próbując zrozumieć zaobserwowane zjawiska, akademicy wzięli też pod uwagę wyjaśnienia

alternatywne dla kompensacji gorszego oświetlenia wzrostem wielkości oczu i mózgu. Powołali się

na efekt filogenetyczny (czyli ewolucyjne powiązania między różnymi liniami rozwojowymi ludzi),

fakt, że osoby żyjące na większych szerokościach geograficznych są w ogóle większe, a także na

możliwość, że powiększenie objętości oczodołu ma związek z niskimi temperaturami (tłuszcz musi

pełnić rolę izolacji dla gałki ocznej).