Ewa Dyduch Postawy rodzicielskie a zachowanie się dzieci.pdf
(
44 KB
)
Pobierz
Microsoft Word - 5F2832EF.doc
POSTAWY RODZICIELSKIE
A ZACHOWANIE SI
Ħ
DZIECI
Opracowanie (w oparciu o pozycj
ħ
M. Ziemska „Postawy
rodzicielskie”) - Ewa Dyduch – nauczyciel wychowania
przedszkolnego
Dom to najwa
Ň
niejsze miejsce ka
Ň
dego człowieka. Tu tworzy si
ħ
rodzina
jako najgł
ħ
bsza wspólnota
Ň
ycia i miło
Ļ
ci. Tu ka
Ň
da osoba dochodzi do pełni
człowiecze
ı
stwa. Rodzina stwarza bowiem najdoskonalsze warunki do rozwoju
ka
Ň
dego człowieka w jego niepowtarzalno
Ļ
ci i wyj
Ģ
tkowo
Ļ
ci, a tak
Ň
e jest
pierwsz
Ģ
szkoł
Ģ
Ň
ycia w społecze
ı
stwie.
Rodzina to Ļrodowisko wychowawcze, które oddziałuje na jednostkħ bardzo
długo, czasami nawet przez całe Ňycie. Wywiera ona najsilniejszy wpływ na rozwój
społeczny i emocjonalny dziecka.
Ogromny wpływ na kształtowanie zachowania siħ dziecka majĢ postawy
rodzicielskie. Bardzo trudno odnaleŅę w literaturze definicjħ postawy rodzicielskiej.
MoŇna jedynie okreĻlię, Ňe postawa rodzicielska to tendencja do zachowania
siħ w sposób specyficzny w stosunku do dziecka. KaŇda postawa składa siħ z trzech
składników: myĻlowego, uczuciowego oraz działania. Składnik myĻlowy jest
wyraŇany słownie w formie poglĢdu np. to bardzo grzeczna dziewczynka. Kolejny
składnik – składnik działania, przejawia siħ w czynnym zachowaniu np. przytuleniu
dziecka. Składnik uczuciowy przejawia siħ zarówno w wypowiedziach jak teŇ
i w zachowaniu.
SumujĢc moŇemy stwierdzię, Ňe jeŇeli matka ma nieprzychylnĢ postawħ wobec
dziecka to
my
Ļ
li o nim
, a jednoczeĻnie
wyra
Ň
a pogl
Ģ
d
, Ňe dziecko jest niegrzeczne,
a przy tym odczuwa równieŇ uczucia negatywne ujawniajĢc je w
działaniu
np. poprzez unikanie kontaktów z dzieckiem.
WĻród postaw rodzicielskich wyróŇniamy postawy prawidłowe
oraz nieprawidłowe.
Do prawidłowych postaw rodzicielskich naleŇy:
-
postawa akceptujĢca dziecko
-
postawa współdziałania z dzieckiem
-
postawa dawania dziecku rozumnej swobody
-
postawa uznania praw dziecka.
1
Postawa akceptuj
Ģ
ca
to przyjħcie dziecka takim jakim ono jest, z jego zaletami
jak i wadami. Rodzice akceptujĢcy swoje dziecko majĢ bardzo dobry kontakt z nim,
czħsto je chwalĢ. JeŇeli zdarzajĢ siħ sytuacje, Ňe dziecko coĻ Ņle zrobi, mówiĢ
mu o tym, tłumaczĢ dlaczego to jest złe zachowanie, jakie mogĢ byę tego
konsekwencje. Rodzice akceptujĢcy znajĢ swoje dziecko, jego potrzeby i
zaspokajajĢ je, dajĢ mu poczucie bezpieczeıstwa.
Postawa współdziałania z dzieckiem
to postawa, w której rodzice
sĢ pozytywnie zainteresowani i zaangaŇowani w pracħ i zabawħ swojego dziecka.
Dziecko odpowiednio do swoich moŇliwoĻci angaŇowane jest w zajħcia i sprawy
domowe. Rodzice sĢ aktywni w nawiĢzywaniu kontaktów z dzieckiem, słuŇĢ pomocĢ
w wyjaĻnianiu wielu pojħę czy problemów. Wspólnie wykonujĢ wiele czynnoĻci.
Postawa dawania dziecku rozumnej swobody.
Dziecko w miarħ dorastania
i rozwoju dostaje od rodziców coraz szerszy zakres swobody. Jednak mimo
tej swobody rodzice potrafiĢ utrzymaę autorytet u dziecka. SĢ obiektywni w ocenianiu
zagroŇeı dziecka, nie wyolbrzymiajĢ ich.
Postawa uznania praw dziecka
to postawa gdzie prawa dziecka w rodzinie
sĢ traktowane jako równe, bez przeceniania lub niedoceniania roli dziecka. Rodzice
pozwalajĢ dziecku na odpowiedzialnoĻę za własne czyny. Bardzo czħsto stosujĢ
wyjaĻnienia i tłumaczenia, a nie narzucanie swojego zdania czy woli. JeŇeli stosujĢ
kary to podajĢ ich przyczynħ. Dziecko wie, czego oczekujĢ od niego rodzice,
a oczekiwania te sĢ na miarħ jego moŇliwoĻci.
PodsumowujĢc pozytywne postawy rodzicielskie moŇemy stwierdzię,
Ňe rodzice wobec swoich dzieci sĢ opiekuıczy, dostrzegajĢ i zaspokajajĢ
ich potrzeby, majĢ duŇo cierpliwoĻci w stosunku do swoich pociech oraz gotowi
sĢ wyjaĻniaę i tłumaczyę dziecku wiele nurtujĢcych je spraw, mĢdrze wprowadzajĢc
w otaczajĢcy Ļwiat. Bardzo łatwo nawiĢzujĢ kontakt z dzieckiem. Kontakt ten jest
serdeczny, oparty na wzajemnej miłoĻci i zaufaniu. Rodzice o właĻciwych postawach
rodzicielskich sĢ zdolni do obiektywnej oceny dziecka, potrafiĢ go zaakceptowaę
i pokochaę takim, jakim ono jest w rzeczywistoĻci.
RozsĢdni, dojrzali i troskliwi rodzice bħdĢ brali pod uwagħ uczucia i potrzeby
wszystkich członków rodziny, równieŇ dzieci. ZapewniĢ solidne podstawy dla rozwoju
dziecka i jego póŅniejszej niezaleŇnoĻci.
W rodzinach gdzie widoczna jest akceptacja dziecka, potrafi ono nawiĢzywaę
trwałe wiħzi emocjonalne, potrafi wyraŇaę swoje uczucia, otwarcie o nich mówię, byę
2
wesołe, przyjacielskie, współczujĢce w stosunku do innych oraz odwaŇne, poniewaŇ
ma poczucie bezpieczeıstwa i oparcia w rodzicach.
Postawa współdziałania sprawia, Ňe dziecko jest ufne wobec rodziców, zwraca
siħ o pomoc i radħ, jest wytrwałe, dĢŇy do obranego celu, potrafi współdziałaę
z innymi. Dziecko, którego rodzice darzĢ zaufaniem jest pomysłowe, pewne siebie,
łatwo przystosowuje siħ do nowych warunków, czy sytuacji społecznych, dĢŇy
do pokonania napotkanych przeszkód czy trudnoĻci.
Przy postawie uznajĢcej prawa dziecka w rodzinie staje siħ ono solidarne
w stosunku do innych członków rodziny, potrafi podejmowaę działania
z własnej inicjatywy.
Niestety jest wielu rodziców, których negatywne wzorce zachowaı w sposób
stały i dominujĢcy wpływajĢ na Ňycie dziecka. Rodzice ci posiadajĢ cechy postaw
rodzicielskich negatywnych. Do postaw negatywnych zaliczamy:
-
postawa unikajĢca
-
postawa odrzucajĢca
-
postawa nadmiernie chroniĢca
-
postawa nadmiernie wymagajĢca.
Postawa unikaj
Ģ
ca
to postawa, gdzie rodzic koncentruje siħ na samym sobie,
na zaspokajaniu swoich potrzeb. Rodzice unikajĢ kontaktu z dzieckiem, cechuje
ich obojħtnoĻę uczuciowa wobec niego, a formĢ „kontaktu” z dzieckiem sĢ prezenty
jakimi rodzice obdarowujĢ swoje dzieci. Dzieci sĢ zaniedbywane pod wzglħdem
uczuciowym jak teŇ w zakresie opieki nad nim. Rodzice bywajĢ obojħtni wobec
niebezpieczeıstw zagraŇajĢcych dziecku, nie sĢ zainteresowani sprawami
i problemami dziecka.
Postawa nadmiernie chroni
Ģ
ca
to postawa gdzie rodzice nadmiernie
koncentrujĢ siħ na dziecku, które uwaŇane jest za ideał. Czħsto odsuwane jest ono
od kontaktów z rówieĻnikami. Jest przedmiotem stałej kontroli i bardzo czułej opieki.
Rodzice zaspokajajĢ wszystkie pragnienia swojej pociechy, idĢ na ustħpstwa,
wyrħczajĢ dziecko w czynnoĻciach samoobsługowych, co powoduje u niego brak
samodzielnoĻci w działaniu. Rodzice nadmiernie chroniĢcy ograniczajĢ ruch
i swobodħ dziecka w obawie, Ňe zrobi sobie ono coĻ złego.
Postawa nadmiernie wymagaj
Ģ
ca
polega na stawianiu dziecku
wygórowanych ŇĢdaı i kontrolowaniu ĻciĻle i dokładnie ustalonego planu,
który rzadko moŇe byę przez dziecko wykonany. Przed dzieckiem stawiane
sĢ nadmierne wymagania, jest ono ciĢgle krytykowane.
3
Postawa odrzucaj
Ģ
ca
polega na niechħtnym, a nawet wrogim traktowaniu
dziecka. Dziecko ma ograniczony kontakt z rodzicami, którzy nie liczĢ siħ z jego
potrzebami. Poddawane jest ono surowej dyscyplinie, czħsto jest traktowane
jako „zło konieczne’.
KaŇda z opisanych wyŇej postaw negatywnych wpływa na kształtowanie
siħ zachowania dziecka. Niestety kształtowane sĢ negatywne zachowania.
Postawa odtrĢcajĢca to postawa, która sprzyja kształtowaniu siħ u dziecka
agresywnoĻci, kłótliwoĻci, zahamowania rozwoju uczuę wyŇszych. Dziecka bywa
zastraszone, bezradne w róŇnych napotkanych sytuacjach, trudno dostosowuje
siħ do nowych warunków, a czħsto takŇe widoczne sĢ u dziecka reakcje nerwicowe.
Nadmierny dystans uczuciowy rodziców wobec dziecka wystħpujĢcy
przy postawie unikajĢcej, a który nie zaspokaja potrzeby przynaleŇnoĻci i kontaktu
z rodzicami powoduje chorobħ sierocĢ i w konsekwencji pociĢga za sobĢ czħĻciowe
lub całkowite zahamowanie rozwoju uczuę wyŇszych oraz niezdolnoĻę do trwałego
przywiĢzania.
Postawa nadmiernie chroniĢca moŇe powodowaę opóŅnienie dojrzałoĻci
emocjonalnej – infantylizm, opóŅnienie dojrzałoĻci społecznej, zaleŇnoĻci dziecka
od dorosłych, biernoĻę, brak inicjatywy, ustħpliwoĻę lub zachowanie typu
„rozpieszczone dziecko” – a wiħc nadmierna pewnoĻę siebie, poczucie wiħkszej
wartoĻci, zuchwalstwo, awanturniczoĻę, tyranizowanie domowników, egoistyczne
i wymagajĢce nastawienie; natomiast, gdy znajdzie siħ samo, bywa czħsto
niepewne, niespokojne i nieszczħĻliwe.
Postawa nadmiernie wymagajĢca sprzyja kształtowaniu siħ takich cech
jak brak wiary we własne siły, niepewnoĻę, lħkliwoĻę, przewraŇliwienie i uległoĻę,
brak zdolnoĻci do koncentracji. MogĢ takŇe pojawiaę siħ trudnoĻci w przystosowaniu
społecznym.
NaleŇy zwrócię uwagħ, Ňe postawy obojga rodziców wobec swojego dziecka
nie zawsze sĢ jednakowe, bywajĢ róŇnego typu i mogĢ mieę róŇne oddziaływania
na dziecko. JeĻli jednak zostaje zachowana pewna konsekwencja wychowawcza
oparta na wzajemnej akceptacji odmiennoĻę typów postaw matki i ojca nie ma
negatywnego wpływu na dziecko, a nawet jest Ņródłem wielu doznaı emocjonalnych.
4
Plik z chomika:
sdrfid
Inne pliki z tego folderu:
www.srnis.org Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka głuchoniewidomego.pdf
(8124 KB)
www.srnis.org Kompleksowa rehabilitacja dzieci i młodzieży ze złożoną niepełnosprawnością.pdf
(7574 KB)
www.srnis.org Jak widzi dziecko.pdf
(104 KB)
Wawrowska Ewa Propozycje do programu przygotowującego dziecko niewidome do osiągnięcia dojrzałości szkolnej.pdf
(885 KB)
Wawrowska Ewa Funkcjonowanie szkolne dziecka z zaburzeniami widzenia na podłożu zmian mózgowych.pdf
(562 KB)
Inne foldery tego chomika:
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin