6.04.2009

Wykład 8

Okres noworodkowy

Trzymany pionowo – podczas dotknięcia stopą – prostuje nóżki, niekiedy tułów

Pod koniec pierwszego miesiąca potrafi na kilka sekund „fiksować” spojrzenie na kolorowy przedmiot.

Pierwsze miesiące – jedzenie i spanie (okres oralny):

Ø      2 miesiąc - potrafi unieść głowę (ok. 45 stopni), reaguje na dźwięk

Ø      3 miesiąc – w pozycji „na brzuchu” trzyma głowę przez ok. 1 min, wygasa reakcja poporodowa, wodzi oczami, chwyta grzechotkę, uśmiecha się coraz częściej, „głużenie”

Ø      4 miesiąc – utrzymuje głowę w osi kręgosłupa, bawi się własnymi rączkami, podtrzymywane utrzymuje na kilka sekund pozycję pionową, różnicuje mimikę i głos matki

Okres niemowlęcy:

Ø      6 miesiąc – opiera się na wyprostowanych rączkach, dłonie są otwarte, w czasie snu rączki obok głowy, chwyta całą dłonią zabawki, łączy sylaby, uczy się żuć

Ø      7 miesiąc – leżąc na wznak bawi się swoimi nogami, aktywnie zmienia położenie ciała, samodzielnie siedzi, podtrzymywane „odbija się” nogami, chwyta zabawki oburącz, szuka przedmiotów, potrafi bawić się w „a kuku”, gaworzy – zwiększa zakres sylab.

Ø      8 miesiąc – zmienia swoje położenie, potrafi się obracać wokół własnej osi, kilka sekund samodzielnie siedzi, śledzi czynności matki, koncentruje uwagę na przedmiocie, rezerwa wobec obcych, zmienia natężenie głosu, integruje się z odbiciem w lustrze.

Ø      9 miesiąc – podparte na ramionach pełza, siedzi samodzielnie, trzymane stoi samodzielnie kilka sekund, upuszcza przedmiot celowo – zabawa, różnicuje sytuacje przestrzenne, zabawa w chowanego – rozumie, podwójne sylaby

Ø      10 miesiąc – podpiera się na dłoniach i kolanach, samodzielnie podnosi się i siada, siedzi pewnie, stoi ok. 30 sek – trzymając się przedmiotów, wyrzuca zabawki z łóżeczka, powtarza proste gesty, potrafi wskazać niektóre przedmioty.

Ø      11 miesiąc – raczkuje, pewnie stoi, pierwsze kroki – trzymane, samo je, rozumie wypowiadane zakazy, ale je zapomina.

Ø      12 miesiąc – stawia pierwsze kroki, chętnie raczkuje, udział w prostych zabawach, reaguje na proste polecenia, rozumie treść prostych zdań.

Interakcje między rozwojem ruchowym, a emocjonalnym zależą od stymulacji aktywności niemowlęcia przez matkę.

Drugi i trzeci rok życia:

Ø      Zwiększają się umiejętności ruchowe (samodzielne poruszanie się)

Ø      Doskonalenie lokomocji

Ø      Trzymane za rękę wchodzi po schodach (15 miesiąc)

Ø      Intensywny rozwój mowy (własny język)

Ø      Zmienność nastrojów

Ø      Rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej

Ø      Brak współdziałania z rówieśnikami

Ø      Próby samodzielnego jedzenia (często nieudane)

Ø      Nieustająca ciekawość – kłopoty

Ø      Wymaga stałego nadzoru

Ø      Je bez pomocy (ok. 1,5 roku)

Ø      Naśladuje matkę w czynnościach

Ø      Utrwala nawyki czystościowe

Ø      Pierwsze zachowania negatywistyczne (wszystko na „nie”)

Ok. 2 roku życia składa 2-3 wyrazy, układa wieżę z 5-6 klocków. Próby samodzielnego mycia rąk. Bywa agresywne. Rozpoczyna się okres uciążliwych pytań.

2,5 roku – potrafi samodzielnie się ubierać, trzyma ołówek, rysuje proste figury, zaczyna rozróżniać kolory, doskonali mowę (sepleni), zauważa różnice płci, chętnie słucha bajek.

3 rok:

Ø      Zaczyna wyrażać się poprawnie i gramatycznie

Ø      Poszerza się zakres form ruchu

Ø      Biega niezgrabnie

Ø      Wolno chodzi po schodach

Ø      Rozwija się praksja

Ø      Ustala się lateralizacja, oraz coraz lepsza pamięć i umiejętności naśladownicze,

Ø      Dużo mówi, chętnie pomaga

Ø      Lubi czytanie

Ø      Rozwija się pamięć

Ø      Potrafi odwzajemniać uczucia

Ø      Przekora, upór

Ø      Interesuje się narządami płciowymi

Wiek przedszkolny:

4 lata:

Ø      Potrafi zachowywać się poprawnie

Ø      Gadatliwe

Ø      Chwali się, fantazjuje

Ø      Bawi się z innymi dziećmi

Ø      Swobodnie biega

Ø      Lubi zabawy z piłką

Ø      Chwiejność emocjonalna

5 lat:

Ø      Chętnie bawi się w grupie rówieśniczej

Ø      Rozwija spostrzeganie, uwagę, pamięć i mowę

Ø      Chętnie rysuje

Ø      Kształtują się uczucia i wola

Ø      Potrafi skupić się na zadaniu

Ø      Należy uczyć prawdomówności i uczciwości wobec innych

Konieczna jest rozsądna miłość rodzicielska, życzliwa atmosfera bez przemocy.

Wiek szkolny:

Psychospołeczny rozwój dziecka w tym okresie ściśle uewarunkowany jest wpływami środowiska:

Prof. Obuchowska wyróżnia: (2000 r):

Ø      Rozwój informacyjny

Ø      Rozwój uczuciowy

Ø      Rozwój moralny

Ø      Rozwój motywacji i aktywności

Ø      Rozwój osobowości – nadrzędny wobec pozostałych

Okres dojrzewania i dorastania:

Człowiek dojrzewa coraz wcześniej, dorasta później

Intensywnie kształtuje się w tym okresie rozwój umysłowy:

Ø      Spostrzeganie

Ø      Pamięć

Ø      Uwaga

Ø      Myślenie

Ø      Wyobraźnia

Ważne jest ukierunkowanie na dobro

Uwrażliwienie na:

Ø      Cierpienie

Ø      Niesprawiedliwość

Ø      Postawy nieetyczne

Zwiększa się pojemność:

Ø      Uwagi

Ø      Skupienia

Uczenie się staje się efektywne:

Ø      Refleksyjność

Ø      Krytycyzm (wobec demagogii i niezgodności)

Ø      Wzbogacone słownictwo

Ø      Niekonwencjonalne zachowania

Ø      Niezależność myślenia

Ø      Pragnienia i ambicje (pamiętniki)

Ø      Zainteresowanie muzyką

Emocje:

Ø      Kierunek rozwoju emocji zależy od rodziny i szkoły

Ø      Rozwój uczuć w tym społecznych (przyjaźń na lata)

Ø      Potrzeba kontaktu społecznego

Romantyzm w przeżywaniu świata jest jedną z charakterystycznych cech młodości, która następnie zanika na rzecz realizmu.

Ø      Kształtowanie postaw moralnych

Ø      Kształtowanie światopoglądu

Ø      Dokonywanie wyborów i kształtowanie hierarchii wartości

Rozwój fizyczny. Metody oceny.

Rodzaje oceny procesu rozwoju (badania przekrojowe):

Ø      Statyczne – ocena poziomu rozwoju osiągniętego w dniu badania.

Ø      Dynamiczne – umożliwia śledzenie przebiegu indywidualnego rozwoju dziecka przez określony czas, np. od urodzenia do dojrzałości

Badania przekrojowe – uzyskanie informacji o wartościach średnich i zakresie zmienności badanych cech w danej populacji oraz zjawiska akceleracji

Badania długofalowe – umożliwiają poznanie indywidualnego toru rozwojowego, np. tempa wzrastania, czasu i kolejności występowania cech dojrzewania płciowego

Metody oceny rozwoju fizycznego:

Ø      Ocena wzrastania

Ø      Ocena proporcji ciała

Ø      Ocena procesów dojrzewania

Ø      Ocena dojrzewania płciowego

Ø      Ocena dojrzewania szkieletowego – wieku kostnego

Ø      Ocena wieku zębowego