Pędy generatywne roślin drzewiastych.pdf

Pêdy generatywne roœlin drzewiastych

Literatura podstawowa:

2. Gorczyñski T. (red.) - Æwiczenia z botaniki. Wydania od 1978 r. PWN.

3. Tomanek J. - Botanika leœna. 1997 i póŸniejsze wydania. PWRiL.

Dla zainteresowanych rozwiniêciem tematu:

1. Podbielkowski Z. - Rozmna¿anie roœlin. 1990. WSiP.

2. Malinowski E. - Anatomia roœlin. 1973. PWN.

3. Hejnowicz Z. - Anatomia i histogeneza roœlin naczyniowych. 2002. PWN.

4. Esau K. - Anatomia roœlin. 1973. PWRiL.

5. Rodkiewicz B. - Embriologia roœlin kwiatowych. 1973. PWN.

6. Pieni¹¿ek J., Pieni¹¿ek S.A. - Owoce krain dalekich. 1981.PWRiL.

Rozwi¹¿ samodzielnie (u¿ywaj¹c o³ówka) za³¹czone testy*, a nastêpnie sprawdŸ poprawnoœæ odpowiedzi

(s ) i popraw d³ugopisem dostrze¿one b³êdy.

* � ród³o: Pa³czyñski A., Jasnowska J. 1993. Atlas botaniczny. Æwiczenia. PWN.

Roœliny nagozal¹¿kowe

Roœliny nagozal¹¿kowe, do których nale¿¹ nagozal¹¿kowe drobnolistne ............................ [³ac.], reprezentuje

w naszej florze klasa iglastych ................ [³ac.], obejmuj¹ca roœliny drzewiaste z liœæmi w postaci szpilek oraz

systemem korzeniowym palowym pochodzenia zarodkowego. W budowie anatomicznej na podkreœlenie

zas³uguje wystêpowanie przyrostu .................... . Nagozal¹¿kowe wytworzy³y nowy rodzaj organów, s³u¿¹cych

do rozmna¿ania, to jest ............... .Iglaste maj¹ mêskie kwiaty zebrane w k³osy, a kwiaty ¿eñskie - w kwiatostany

w formie ............... . Nowym filogenetycznie utworem jest zal¹¿ek, w którym z tkanki archesporialnej (podobnie

6 7

jak u paprotników ró¿nozarodnikowych) tworzy siê ................... przez podzia³ ...................... .Nastêpnie rozwija

siê brylaste, wielokomórkowe przedroœle ¿eñskie, okreœlane tu jako ............. ................... z komórkami jajowymi

w uproszczonych rodniach. Przedroœle nie opuszcza zarodni (makrosporangium), któr¹ w zal¹¿ku stanowi

9 10

................ . Nowym dodatkowym tworem jest os³onka, okrywaj¹ca od zewn¹trz .............. .Ziarna py³ku

powstaj¹ w kwiatach mêskich z tkanki archesporialnej w workach py³kowych i (podobnie jak u paprotników

11 12

ró¿nozarodnikowych) s¹ ..................... , zaœ worki py³kowe odpowiadaj¹ ........................... . Przedroœla mêskie

rozwijaj¹ siê w pylnikach z .................. w obrêbie œcian zarodników i s¹ zredukowane do kilku komórek.

Dojrza³e ziarno py³ku przenoszone przez wiatr na zal¹¿ek stanowi ............. .................... . Gdy znajdzie siê pod

os³onk¹ zal¹¿ka, wytwarza ono ................ ..................... , w której z podzia³u j¹dra generatywnego powstaj¹

........ ................... ; proces p³ciowy nie wymaga ju¿ obecnoœci wody. Jeden plemnik zap³adnia komórkê jajow¹,

17 18

a z powsta³ej zygoty rozwija siê ................. . Ca³y zal¹¿ek przekszta³ca siê w ................... . Tkank¹ od¿ywcz¹

19 20

jest.................... , powsta³e z woreczka zal¹¿kowego, zaœ os³onka przekszta³ca siê w ................ ................. .

Nasiona roœlin iglastych ukryte s¹ najczêœciej w szyszce, z³o¿onej ze zdrewnia³ych .................. . Pokolenie

22 23

powsta³e w wyniku procesu p³ciowego, czyli ................ , odgrywa u nagozal¹¿kowych rolê ........................ ).

Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowa³ zespó³ Katedry Botaniki Leœnej Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Zapoznaj siê z literatur¹ dotycz¹c¹ tematu zajêæ.

Szweykowska A., Szweykowski J. - Botanika cz. I. Morfologia. 2003 i póŸniejsze wydania. PWN.

tr. 10

Roœliny okrytozal¹¿kowe

1 2

Do organów generatywnych kwiatu nale¿¹ .................... i .......................... , natomiast powabnie stanowi

.......................... . S³upek powsta³ ze zroœniêcia siê owocolistka (ów), zaœ od liczby owocolistków zale¿y

najczêœciej liczba ................., ............. .................. . Je¿eli jednak owocolistki s¹siednie zrosty siê jedynie

swoimi brzegami, powstaje z kilku owocolistków s³upek............................... . Zal¹¿ki w zal¹¿ni tworz¹ siê na

6 7 8

.................. , z którym po³¹czone s¹ ................... . Pylnik sk³ada siê z dwóch .............. .............. , ka¿dy o dwóch

9 10

.................... ....................... .Tu rozwijaj¹ siê ...................... .................. , od¿ywiane przez warstwê

11 12

....................... (..................) . Na znamieniu s³upka py³ek kie³kuje w .................. .................. , co umo ¿liwia

doprowadzenie komórek plemnikowych poprzez szyjkê s³upka do zal¹¿ków w zal¹¿ni. W kwiecie roœlin

okrytozal¹¿kowycb wytworzenie woreczka zal¹¿kowego jak i ziarna py³ku poprzedzone jest podzia³em

13 14

............................ , tj. podzia³em komórki, który prowadzi do powstania komórek o j¹drach ............................ .

Proces ten dokonuje siê w tkance .......................... (........................) i jest okreœlany jako

16 17

........................................ , zaœ w pylniku jako ........................................... . W diploidalnej komórce zwanej

18 19

.............................. lub .................................... nastêpuj¹ kolejno po sobie ... (ile) podzia³y j¹dra i tworz¹ siê

przegrody miêdzy nowymi komórkami. Przegrody zwykle zak³adaj¹ siê w p³aszczyŸnie .............................. do

d³ugiej osi komórki, w rezultacie czego powstaje tetrada ................... , .................. ............................

u³o¿onych liniowo. Tylko jedna megaspora rozwinie siê nastêpnie w gametofit ¿eñski, czyli w ...............

22 23

.................... . Jest to najczêœciej komórka po³o¿ona .. .........., .... ............... ................ . Opisany przebieg

megasporogenezy jest najpowszechniejszy, jednak¿e u wielu gatunków mo¿e byæ odmienny i nie prowadziæ do

powstania czterech megaspor, lecz mniejszej ich liczby. W komorach py³kowych wystêpuje tkanka

........................................... , która podlega podzia³owi redukcyjnemu prowadz¹cemu do wytworzenia

............... ............... . W ca³ym pylniku kolejne fazy podzia³u przebiegaj¹ mniej wiêcej synchronicznie. Na

pocz¹tku podzia³u tkanka archeosporialna zaczyna siê izolowaæ od tapetum i poszczególne jej komórki jako

26 27

mejocyty przyjmuj¹ kszta³ty ................. , a powierzchniê ich pokrywa zgrubia³a ............... ................... . Mejoza

polega na dwóch wystêpuj¹cych po sobie podzia³ach, w wyniku których powstaje tetrada mikrospor, czyli

jednokomórkowych ziaren py³ku, z których ka¿de ma jedno j¹dro o ................................ liczbie chromosomów.

Nastêpnie j¹dro mikrospory dzieli siê w wyniku zwyk³ej mitozy na dwa j¹dra: .......................... i

............................... . W wytworzonym zredukowanym gametoficie mêskim w wyniku jeszcze jednego podzia³u

j¹dro generatywne wytwarza dwie gamety mêskie, czyli ..................... . W zal¹¿ku wystêpuje komórka

archeosporialna, która ulega podzia³owi ........................... . Jedna z czterech haploidalnych komórek jako

komórka macierzysta woreczka zal¹¿kowego, czyli gametofitu ¿eñskiego, podlega dalszym podzia³om

mitotycznytm prowadz¹cym do wytworzenia (ile) ........ j¹der przyjmuj¹cych okreœlone po³o¿enie w woreczku

zal¹¿kowym. Trzy z nich przy biegunie po stronie okienka tworz¹ komórki aparatu jajowego: s¹ to mianowicie

............... ............. i ......... ................. . Przy biegunie po stronie osadki (chalazy) oddzielaj¹ siê .........

........................ , a ku œrodkowi przesuwaj¹ siê dwa j¹dra biegunowe, które po³¹cz¹ siê w .............. ...............

................. .................... . Jest to najbardziej powszechny typ budowy woreczka zal¹¿kowego. Woreczek

37 38

zal¹¿kowy znajduje siê w obrêbie .................. , otoczonego jedn¹ lub dwiema ........................ . Po wnikniêciu

przez znamiê i szyjkê s³upka .................. ................... do zal¹¿ków, nastêpuje zap³odnienie nazywane

....................... , gdy¿ jeden plemnik zap³adnia komórkê jajow¹, tworz¹c diploidaln¹ zygotê, drugi ³¹czy siê z

41 42

................ .................. .................. ....................... tworz¹c j¹dro centralne o ....................... (...................)

liczbie chromosomów. Z zygoty rozwija siê zarodek, natomiast z centralnej komórki woreczka zal¹¿kowego

43 44 45

rozwija siê ................ . Zal¹¿nia przekszta³ca siê w ........................ , a zal¹¿ki w ...................... . £upina

46 47

nasienna powstaje z ....................... , natomiast z oœrodka mo¿e rozwin¹æ siê ..................... , pe³ni¹ce rolê

................................ .

Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowa³ zespó³ Katedry Botaniki Leœnej Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Opisz za³¹czony rysunek cyklu rozwojowego sosny. Zaznacz symbolem R! gdzie zachodzi mejoza.

A -

B -

C -

E -

G -

I -

L -

D -

F -

H -

J -

K -

M -

N -

Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowa³ zespó³ Katedry Botaniki Leœnej Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Opisz za³¹czony schemat cyklu rozwojowego jab³oni.

Napisz pod rysunkiem gdzie zachodzi mejoza i zaznacz na rysunku symbolem R!

Nagozal¹¿kowe

Pêd z kwiatostanami mêskimi i ¿eñskimi sosny zwyczajnej - Pinus sylvestris (sosnowate -

Pinaceae ).

Na rysunku wprowadŸ objaœnienia: pêd dwuletni z zesz³orocznymi ig³ami, rozwijaj¹cy siê pêd tegoroczny,

kwiatostany ¿eñskie, kwiatostany mêskie.

Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowa³ zespó³ Katedry Botaniki Leœnej Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Budowa szyszki na przyk³adzie

jod³y pospolitej - Abies alba i

sosny czarnej - Pinus nigra

(sosnowate - Pinaceae ).

Porównaj budowê szyszki sosny i jod³y. Opisz podobieñstwa i ró¿nice w budowie morfologicznej.

Narysuj ³uskê nasienn¹ i wspieraj¹c¹ z szyszki jod³y (widok z góry i z do³u). Zaznacz miejsce wystêpowania

nasion.

Na rysunku szyszki sosny wprowadŸ objaœnienia: ³uska nasienna, tarczka ( apophysis ), piramidka ( umbo ).

Materia³y do æwiczeñ z botaniki leœnej opracowa³ zespó³ Katedry Botaniki Leœnej Szko³y G³ównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: