Konstrukcja Łożyskowania.pdf
(
3364 KB
)
Pobierz
Konstrukcja łożyskowań
Układy łożysk ......................................................................................................... 160
Węzły łożyskowe ustalające i swobodne....................................................................................... 160
Węzły łożyskowe nastawne ........................................................................................................... 162
Węzły łożyskowe pływające .......................................................................................................... 162
Promieniowe osadzenie łożysk ................................................................................. 164
Dobór pasowania............................................................................................................................ 164
Zalecenia dotyczące pasowań ........................................................................................................ 167
Tablice zalecanych pasowań .......................................................................................................... 168
Tablice odchyłek granicznych pasowań ......................................................................................... 172
Pasowania dla wałów drążonych .................................................................................................. 172
Dokładność wymiarów, kształtu i obrotu elementów współpracujących ................................... 194
Chropowatość powierzchni osadzenia łożysk ............................................................................... 198
Powierzchnie bieżne na wałach i w oprawach .............................................................................. 198
Ustalenie osiowe łożysk ........................................................................................... 199
Sposoby ustaleń ............................................................................................................................. 199
Wymiary związane z zabudową łożysk ......................................................................................... 202
Projektowanie elementów towarzyszących ................................................................ 204
Napięcie wstępne łożysk .......................................................................................... 206
Rodzaje napięcia wstępnego.......................................................................................................... 206
Efekty napięcia wstępnego ............................................................................................................ 208
Wyznaczenie siły napięcia wstępnego .......................................................................................... 208
Sposoby nastawiania ..................................................................................................................... 212
Napięcie wstępne za pomocą sprężyn .......................................................................................... 216
Zachowanie właściwego napięcia wstępnego .............................................................................. 216
Łożyska i zespoły łożysk do napiętych wstępnie łożyskowań ...................................................... 217
Konstrukcja uszczelnienia ........................................................................................ 218
Rodzaje uszczelnień ....................................................................................................................... 218
Dobór rodzaju uszczelnienia .......................................................................................................... 219
Uszczelnienia w łożysku ................................................................................................................. 221
Uszczelnienia poza łożyskiem ........................................................................................................ 223
159
Konstrukcja łożyskowań
Układy łożysk
Rys. 1
Do łożyskowania obracającej się części maszyny,
np. wału, wymagane są zwykle dwa łożyska,
które w stosunku do nieruchomej części, np.
oprawy, utrzymują i prowadzą część wirującą
w kierunku promieniowym i osiowym. W zależ-
ności od zastosowania, obciążenia, wymaganej
dokładności obrotu i uwarunkowań kosztowych
łożyskowanie może składać się z
• węzłów łożyskowych ustalającego i swobod-
nego
• węzłów łożyskowych nastawnych lub
• węzłów łożyskowych „pływających”.
Łożyskowania składające się z pojedynczego
łożyska zdolnego przenosić obciążenia promie-
niowe, osiowe i momenty wywrotne, jak np. w
połączeniach przegubowych, nie zostały przed-
stawione w niniejszym katalogu. W przypadku
tego typu łożyskowań prosimy kontaktować się
z Działem Doradztwa Technicznego SKF.
Rys. 2
Węzły łożyskowe ustalające i swobodne
Łożysko ustalające na jednym końcu wału zape-
wnia promieniowe podparcie i jednocześnie usta-
la wał osiowo w obu kierunkach. Z tego powodu
łożysko to musi być ustalone zarówno na wale,
jak i w oprawie. Odpowiednimi łożyskami usta-
lającymi są łożyska poprzeczne, które mogą
przejmować obciążenia złożone, np. łożyska
kulkowe zwykłe, dwurzędowe lub parowane
jednorzędowe łożyska kulkowe skośne, łożyska
kulkowe wahliwe, łożyska baryłkowe albo dopa-
sowane pary łożysk stożkowych. Można też kon-
struować węzły łożyskowe kombinowane z od-
dzielnymi łożyskami do przejmowania obciążeń
promieniowych i osiowych. Np. łożysko walcowe
z jednym pierścieniem bez obrzeży, przejmujące
obciążenia ściśle promieniowe, jest montowane
obok łożyska kulkowego zwykłego, łożyska kul-
kowego skośnego jednorzędowego dwukierun-
kowego albo łożyska wzdłużnego dwukierun-
kowego, których zadaniem jest przejmowanie
obciążeń osiowych, a tym samym ustalenie osio-
we wału w obu kierunkach. Łożyska te (usta-
lające osiowo wał) powinny być luźno zabudo-
wane w kierunku promieniowym w gnieździe
oprawy.
Dla uniknięcia zakleszczania łożysk, uwarun-
kowanego np. rozszerzalnością cieplną wału,
Rys. 3
160
Rys. 4
łożysko swobodne przenoszące tylko obciążenie
promieniowe musi mieć możliwość przemiesz-
czenia osiowego. To przemieszczenie osiowe
musi być możliwe albo w samym łożysku, jak np.
w łożyskach igiełkowych, łożyskach walcowych
typu NU i N oraz łożyskach toroidalnych CARB,
albo między jednym z pierścieni łożyska a jego
miejscem osadzenia na wale lub w oprawie
(zwykle w oprawie).
Spośród wielu kombinacji węzłów łożysko-
wych ustalającego i swobodnego poniżej zostały
przedstawione najczęściej stosowane rozwiąza-
nia.
W przypadku łożyskowań o znacznej sztyw-
ności, z możliwością bardzo łatwego przemiesz-
czenia osiowego w samym łożysku swobodnym,
można zastosować następujące rozwiązania
Rys. 5
• łożysko kulkowe zwykłe/łożysko walcowe
(
† rys. 1
)
• łożysko kulkowe skośne dwurzędowe/łożys-
ko walcowe (
† rys. 2
)
• dopasowane łożyska stożkowe jednorzędowe/
łożysko walcowe (
† rys. 3
)
• łożysko walcowe typu NUP/łożysko walcowe
typu NU (
† rys. 4
)
• łożysko walcowe typu NU i łożysko kulkowe
skośne jednorzędowe dwukierunkowe/łożys-
ko typu NU (
† rys. 5
).
W powyższych rozwiązaniach niewspółosio-
wość kątowa wału musi być ograniczona do
minimum. Jeżeli nie można spełnić tego warun-
ku, to należy zastosować kombinację łożysk
samonastawnych, jak np.
Rys. 6
• łożysko kulkowe wahliwe/łożysko toroidalne
CARB lub
• łożysko baryłkowe/łożysko toroidalne CARB
(
† rys. 6
).
Zdolność tych węzłów łożyskowych do kom-
pensacji niewspółosiowości oraz możliwość rea-
lizacji przemieszczenia osiowego w samym
łożysku CARB pozwalają uniknąć powstawania
wewnętrznych sił osiowych w łożyskowaniu.
161
Konstrukcja łożyskowań
W przypadku węzłów łożyskowych przenoszą-
cych obciążenie wirujące względem pierścienia
wewnętrznego, w których kompensacja zmiany
długości wału odbywa się pomiędzy łożyskiem
a powierzchnią jego osadzenia, pierścień zew-
nętrzny łożyska swobodnego powinien mieć
możliwość przemieszczenia osiowego względem
oprawy. Najczęściej spotykane rozwiązania to
w określonych przypadkach napięcia wstępnego
(
† strona 206
).
Węzły łożyskowe pływające
Węzły łożyskowe pływające są także dwustron-
nie ustalone. Znajdują one zastosowanie w
przypadku, gdy nie ma specjalnych wymagań
dotyczących ustalenia osiowego lub gdy inne
elementy zamontowane na wale ustalają jego
położenie osiowe.
Łożyskami występującymi w tego typu
węzłach są
• łożysko kulkowe zwykłe/łożysko kulkowe
zwykłe (
† rys. 7
)
• łożysko kulkowe wahliwe lub łożysko barył-
kowe/łożysko kulkowe wahliwe lub łożysko
baryłkowe (
† rys. 8
)
• dopasowane w zespole łożyska kulkowe skoś-
ne jednorzędowe/łożysko kulkowe zwykłe
(
† rys. 9
).
• łożyska kulkowe zwykłe (
† rys. 12
)
• łożyska kulkowe wahliwe
• łożyska baryłkowe.
W tego typu rozwiązaniach ważne jest, aby
jeden z pierścieni każdego łożyska miał moż-
liwość przesuwu względem powierzchni osa-
dzenia. Zazwyczaj dotyczy to pierścienia zew-
nętrznego względem oprawy. Łożyskowanie
pływające można też uzyskać stosując dwa
łożyska walcowe typu NJ z przesuniętymi
pierścieniami wewnętrznymi (
† rys. 13
).
W takim wypadku przemieszczenie osiowe
jest możliwe wewnątrz łożyska.
Węzły łożyskowe nastawne
Przy tak zwanym „dwustronnym ustaleniu” wał
jest prowadzony osiowo przez każde z obu łożysk
tylko w jednym kierunku. Takie rozwiązanie jest
przeważnie stosowane dla krótkich wałów. Wyko-
rzystywane są wtedy wszystkie rodzaje łożysk
poprzecznych, które mogą przejmować również
obciążenia osiowe co najmniej w jednym kierun-
ku, jak np.
• łożyska kulkowe skośne (
† rys. 10
)
• łożyska stożkowe (
† rys. 11
).
Dla łożyskowań złożonych z łożysk kulkowych
skośnych lub łożysk stożkowych przy dwustron-
nym ustaleniu, konieczne jest zastosowanie
Rys. 7
162
Plik z chomika:
aliens12
Inne pliki z tego folderu:
Analiza kinematyki manipulatora.pdf
(254 KB)
Badanie sił tarcia.pdf
(118 KB)
belka przedzialowa.pdf
(608 KB)
Belki.pdf
(447 KB)
Charakterystyki geometryczne figur płaskich.pdf
(745 KB)
Inne foldery tego chomika:
egzamin ewe (kursewe)
Inżynier. Poradniki
kursy (kursewe)
Materiały inżynierskie w spawalnictwie
Nowe
Zgłoś jeśli
naruszono regulamin