krasinski-nie-boska-komedia.pdf

my- e Book

_________________________________________________________________________________________________________________

Zygmunt Krasiński

Nie-Boska komedia

POŚWIĘCONE MARII

Do błędów, nagromadzonych przez

przodków, dodali to, czego nie

znali ich przodkowie - wahanie

się i bojaźń - i stało się zatem,

że zniknęli z powierzchni ziemi

i wielkie milczenie jest po nich.

Bezimienny

To be, or not to be, that is the

question.

Hamlet

CZĘŚĆ PIERWSZA

Gwiazdy wokoło twojej głowy - pod twoimi nogi fale morza - na falach morza tęcza przed

tobą pędzi i rozdziela mgły - co ujrzysz, jest twoim - brzegi, miasta i ludzie tobie się

przynależą - niebo jest twoim. - Chwale twojej niby nic nie zrówna.

Ty grasz cudzym uszom niepojęte rozkosze. - Splatasz serca i rozwiązujesz gdyby wianek,

igraszkę palców twoich łzy wyciskasz - suszysz je uśmiechem i na nowo uśmiech strącasz z

ust na chwilę - na chwil kilka - czasem na wieki. - Ale sam co czujesz? - ale sam co tworzysz?

- co myślisz? - Przez ciebie płynie strumień piękności, ale ty nie jesteś pięknością. - Biada ci -

biada! - Dziecię, co płacze na łonie mamki - kwiat polny, co nie wie o woniach swoich,

więcej ma zasługi przed Panem od ciebie.

Skądżeś powstał, marny cieniu, który znać ó świetle dajesz, a światła nie znasz, nie widziałeś,

nie obaczysz! Kto cię stworzył w gniewie lub w ironii? - Kto ci dał życie nikczemne, tak

zwodnicze, że potrafisz udać Anioła, chwilą nim zagrząźniesz w błoto, nim jak płaz pójdziesz

czołgać i zadusić się mułem? - Tobie i niewieście jeden jest początek. -

Ale i ty cierpisz, choć twoja boleść nic nie utworzy, na nic się nie zda. - Ostatniego nędzarza

jęk policzon między tony harf niebieskich. - Twoje rozpacze i westchnienia opadają na dół i

Szatan je zbiera, dodaje w radości do swoich kłamstw i złudzeń - a Pan je kiedyś zaprzeczy,

jako one zaprzeczyły Pana.

___________________________________________________________________________

Pobrano z http://my-ebook.pl

Strona 1

my- e Book

_________________________________________________________________________________________________________________

Nie przeto wyrzekam na ciebie, Poezjo, matko Piękności i Zbawienia. - Ten tylko

nieszczęśliwy, kto na światach poczętych, na światach mających zginąć, musi wspominać lub

przeczuwaé ciebie - bo jedno tych gubisz, którzy się poświęcili tobie, którzy się stali żywymi

głosami twej chwały.

Błogosławiony ten, w którym zamieszkałaś, jako Bóg zamieszkał w świecie, nie widziany, nie

słyszany, w każdej części jego okazały, wielki, Pan, przed którym się uniżają stworzenia i

mówią: "On jest tutaj." - Taki cię będzie nosił gdyby gwiazdę na czole swoim, a nie oddzieli

się od twej miłości przepaścią słowa. - On będzie kochał ludzi i wystąpi mężem pośród braci

swoich. - A kto cię nie dochowa, kto zdradzi za wcześnie i wyda na marną rozkosz ludziom,

temu sypniesz kilka kwiatów na głowę i odwrócisz się, a on zwiędłymi się bawi i grobowy

wieniec splata sobie przez całe życie. - Temu i niewieście jeden jest początek.

ANIOŁ STRÓŻ

Pokój ludziom dobrej woli - błogosławiony pośród stworzeń kto ma serce - on jeszcze

zbawion być może. - Żono dobra i skromna, zjaw się dla niego - i dziecię niechaj się urodzi w

domu waszym.

Przelatuje.

CHÓR ZŁYCH DUCHÓW

W drogę, w drogę, widma, idźcie ku niemu! - Ty naprzód, ty na czele, cieniu nałożnicy

umarłej wczoraj, odświeżony w mgle i ubrany w kwiaty, dziewico, kochanko poety, naprzód.

W drogę i ty, sławo, stary orle wypchany w piekle, zdjęty z palu, kędy cię strzelec zawiesił w

jesieni - leć i roztocz skrzydła, wielkie białe od słońca, nad głową poety. -

Z naszych sklepów wynidź, spróchniały obrazie Edenu, dzieło Belzebuba - dziury zalepiem i

rozwiedziemy pokostem - a potem, płótno czarodziejskie, zwiń się w chmurę i leć do poety -

wnet się rozwiąż naokoło niego, opasz go skałami i wodami, na przemian nocą i dniem. -

Matko naturo, otocz poetę!

Wieś - kościół - nad kościołem Anioł Stróż się kołysze.

[ANIOŁ STRÓŻ]

Jeśli dotrzymasz przysięgi, na wieki będziesz bratem moim w obliczu Ojca niebieskiego.

Znika.

Wnątrz kościoła - świadki - gromnica na ołtarzu.

KSIĄDZ ślub daje.

Pamiętajcie na to.

Wstaje para. - Mąż ściska rękę Żony i oddaje ją krewnemu - wszyscy wychodzą - on sam

zostaje w kościele.

___________________________________________________________________________

Pobrano z http://my-ebook.pl

Strona 2

my- e Book

_________________________________________________________________________________________________________________

[MĄŻ]

Zstąpiłem do ziemskich ślubów, bom znalazł tę, o której marzyłem - przeklęstwo mojej

głowie, jeśli ją kiedy kochać przestanę.

Komnata pełna osób - bal - muzyka - świece - kwiaty. Panna Młoda walcuje po kilku

okręgach staje, przypadkiem napotyka Męża w tłumie i głowę opiera na jego ramieniu.

PAN MŁODY

Jakżeś mi piękna w osłabieniu swoim - w nieładzie kwiaty i perły na włosach twoich -

płoniesz ze wstydu i znużenia - o wiecznie, wiecznie będziesz pieśnią moją. -

PANNA MŁODA

Będę wierną żoną tobie, jako matka mówiła, jako serce mówi. - Ale tyle ludzi jest tutaj - tak

gorąco i huczno. -

PAN MŁODY

Idź z raz jeszcze w taniec, a ja tu stać będę i patrzeć na cię, jakem nieraz w myśli patrzał na

sunących aniołów. -

PANNA MŁODA

Pójdę, jeśli chcesz, ale już sił prawie nie mam. -

PAN MŁODY

Proszę cię, moje kochanie. -

Taniec i muzyka

Noc pochmurna. - Duch Zły pod postacią dziewicy, lecąc.

[DUCH ZŁY]

Niedawnom jeszcze biegała po ziemi w taką samą porę - teraz gnają mnie czarty i każą świętą

udawać.

Leci nad ogrodem.

Kwiaty, odrywajcie się i lećcie do moich włosów.

Leci nad cmentarzem.

Świeżość i wdzięki umarłych dziewic, rozlane w powietrzu, płynące nad mogiłami, lećcie do

jagód moich. -

Tu czarnowłosa się rozsypuje - cienie jej puklów, zawiśnijcie mi nad czołem. - Pod tym

kamieniem zgasłych dwoje ócz błękitnych - do mnie, do mnie ogień, co tlał w nich!- Za tymi

kraty sto gromnic się pali - księżnę dziś pochowano - suknio atłasowa, biała jak mleko,

oderwij się od niej!- Przez kraty leci suknia do mnie, trzepocząc się jak ptak - a dalej, a dalej.

___________________________________________________________________________

Pobrano z http://my-ebook.pl

Strona 3

my- e Book

_________________________________________________________________________________________________________________

Pokój sypialny - lampa nocna stoi na stole i blado oświeca Męża śpiącego obok Żony.

MĄŻ przez sen

Skądże przybywasz, nie widziana, nie słyszana od dawna - jak woda płynie, tak płyną twoje

stopy, dwie fale białe- pokój świątobliwy na skroniach twoich - wszystko, com marzył i

kochał, zeszło się w tobie. (przebudza się) Gdzież jestem! - ha, przy żonie - to moja żona. -

(wpatruje się w Żonę)Sądziłem, że to ty jesteś marzeniem moim, a otóż po długiej przerwie

wróciło ono i różnym jest od ciebie. - Ty dobra i miła, ale tamta... Boże - co widzę - na jawie!

DZIEWICA

Zdradziłeś mnie.

Znika.

MĄŻ

Przeklęta niech będzie chwila, w której pojąłem kobietę, w której opuściłem kochankę lat

młodych, myśl myśli moich, duszę duszy mojej...

ŻONA przebudza się

Co się stało - czy już dzień - czy powóz zaszedł? - Wszak mamy jechać dzisiaj po różne

sprawunki. -

MĄŻ

Noc głucha - śpij - śpij głęboko. -

ŻONA

Możeś zasłabł nagle, mój drogi? Wstanę i dam ci eteru.

MĄŻ

Zaśnij. -

ŻONA

Powiedz mi, drogi, co masz, bo głos twój niezwyczajny i gorączką nabiegły ci jagody. -

MĄŻ zrywając się

Świeżego powietrza mi trzeba. - Zostań się - przez Boga, nie chodź za mną - nie wstawaj,

powiadam ci raz jeszcze. -

Wychodzi.

Ogród przy świetle księżyca - za parkanem kościół. -

MĄŻ

Od dnia ślubu mojego spałem snem odrętwiałych, snem żarłoków, snem fabrykanta Niemca

przy żonie Niemce - świat cały jakoś zasnął wokoło mnie na podobieństwo moje - jeździłem

po krewnych, po doktorach, po sklepach, a że dziecię ma się mi narodzić, myślałem o mamce.

Bije druga na wieży kościoła.

___________________________________________________________________________

Pobrano z http://my-ebook.pl

Strona 4

my- e Book

_________________________________________________________________________________________________________________

Do mnie, państwa moje dawne, zaludnione, żyjące, garnące się pod myśl moją - słuchające

natchnień moich - niegdyś odgłos nocnego dzwonu był hasłem waszym. (chodzi i załamuje

ręce) Boże, czyś Ty sam uświęcił związek dwóch ciał? czyś Ty sam wyrzekł, że nic ich

rozerwać nie zdoła, choć dusze się odepchną od siebie, pójdą każda w swoją stronę i ciała

gdyby dwa trupy zostawią przy sobie? -

Znowu jesteś przy mnie - o moja - o moja, zabierz mnie z sobą. - Jeśliś złudzeniem, jeślim cię

wymyślił, a tyś się utworzyła ze mnie i teraz objawisz się mnie, niechże i ja będę marą, stanę

się mgłą i dymem, by zjednoczyć się z tobą. -

DZIEWICA

Pójdzieszli za mną, w którykolwiek dzień przylecę po ciebie? -

MĄŻ

O każdej chwili twoim jestem. -

DZIEWICA

Pamiętaj. -

MĄŻ

Zostań się - nie rozpraszaj się jako sen. - Jeśliś pięknością nad pięknościami, pomysłem nad

wszystkimi myśli, czegóż nie trwasz dłużej od jednego życzenia, od jednej myśli? -

Okno otwiera się w przyległym domu.

GŁOS KOBIECY

Mój drogi, chłód nocy spadnie ci na piersi; wracaj, mój najlepszy, bo mi tęskno samej w tym

czarnym, dużym pokoju. -

MĄŻ

Dobrze - zaraz. -

Znikł duch, ale obiecał, że powróci, a wtedy żegnaj mi, ogródku i domku, i ty, stworzona dla

ogródka i domku, ale nie dla mnie.

GŁOS

Zmiłuj się - coraz chłodniej nad rankiem. -

MĄŻ

A dziecię moje - o Boże!

Wychodzi.

Salon - dwie świece na fortepianie - kolebka z uśpionym dzieckiem w kącie - Mąż

rozciągnięty na krześle z twarzą ukrytą w dłoniach - Żona przy fortepianie,

___________________________________________________________________________

Pobrano z http://my-ebook.pl

Strona 5

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: