PRZEWODNIK LEWICY KRYTYKI POLITYCZNEJ.pdf

KRYTYKI POLITYCZNEJ PRZEWODNIK

LEWICY. IDEE, DATY I FAKTY,

PYTANIA I ODPOWIEDZI

Przewodnik , który oddajemy w państwa ręce, jest

grupowym przedsięwzięciem zespołu „Krytyki Poli-

tycznej” oraz zaprzyjaźnionych z nami osób ze świata

nauki, publicystyki, ekonomii, organizacji społecz-

nych. Postanowiliśmy podpisać go tytułem pisma,

a nie nazwiskami, bowiem nie tylko wspólnie do-

chodziliśmy do prezentowanych tu idei, ale przede

wszystkim wiele z nich nie ma ustalonego autorstwa.

Umieszczone w Przewodniku pojęcia, przykłady,

konkretne rozwiązania wybraliśmy z tego, co naszym

zdaniem we współczesnej myśli lewicowej najlep-

sze i najciekawsze, tak pod względem etycznym czy

intelektualnym, jak i politycznej skuteczności. Sta-

raliśmy się też, aby wszystko, o czym piszemy, było

możliwie głęboko zakorzenione w polskich realiach

oraz historii.

Jest to przewodnik „Krytyki Politycznej”, bo to

my bierzemy odpowiedzialność za całość przedsta-

wianych w nim poglądów.

Od lat w Polsce z rozmaitych powodów nie ma

jasności, czym jest lewica, jakie ma poglądy i pro-

pozycje w sprawach publicznych. Jaka ﬁlozoﬁa,jaka

wizja człowieka za tymi poglądami stoi. Jakie cele

sobie stawia i jakimi metodami zamierza je zre-

alizować. Mówiąc wprost, komu i jak chce pomóc,

kogo i jak chce reprezentować.

Pierwszy raz od lat pojawia się w Polsce grun-

towny i obejmujący główne obszary życia polityczne-

go, a zarazem prosty i dydaktyczny zbiór informacji

na temat lewicowej perspektywy politycznej.

Każdy dział uzupełniliśmy listą pytań i odpo-

wiedzi. Przewodnik stanowi więc swoisty podręcznik

dyskusji, a zarazem naszą odpowiedź na wiele stawia-

nych lewicy, a także konkretnie naszemu środowisku,

pytań i zarzutów.

Poza poglądami i wspierającymi je argumentami

przedstawiamy także konkretne dane i fakty.

Bez wątpienia Przewodnik daleki jest od dosko-

nałości, nie rościmy sobie także pretensji do jedynej

słuszności na lewicy. Zresztą część prezentowanych

tu idei i rozwiązań wykracza poza identyﬁkacjęlewi-

cową. Mamy też nadzieję, że zgromadzony materiał

może być interesujący dla osób o wcale nielewico-

wych poglądach albo takich, które dotąd nie zastana-

wiały się nad swoją ideową tożsamością.

Zachęcamy do lektury i samookreślenia.

SPIS RZECZY

WPROWADZENIE: LEWICA ----------------------------------- 8

WOLNOŚĆ I LIBERALNA DEMOKRACJA ------------------16

DATY I FAKTY ---------------------------------------------24

TEORETYCY DEMOKRACJI LIBERALNEJ ----------------29

PYTANIA I ODPOWIEDZI ---------------------------------36

PAŃSTWO I GOSPODARKA --------------------------------- 44

DATY I FAKTY ---------------------------------------------59

PYTANIA I ODPOWIEDZI ---------------------------------72

ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ I EKOLOGIA ---------------83

DATY I FAKTY ---------------------------------------------92

PYTANIA I ODPOWIEDZI ---------------------------------97

ODNOŚNIKI ----------------------------------------------101

SPOŁECZEŃSTWO INFORMACYJNE ---------------------102

DATY I FAKTY -------------------------------------------118

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------121

ALTERGLOBALIZM I POLITYKA MIĘDZYNARODOWA --125

DATY I FAKTY -------------------------------------------131

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------133

ODNOŚNIKI ----------------------------------------------139

EUROPA I UNIA EUROPEJSKA ----------------------------140

DATY I FAKTY -------------------------------------------150

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------154

POLITYKA HISTORYCZNA LEWICY -----------------------161

DATY I FAKTY -------------------------------------------172

MYŚLICIELE ---------------------------------------------175

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------178

LEWICA I KULTURA ----------------------------------------181

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------191

MNIEJSZOŚCI NARODOWE I MIGRACJE -----------------195

DATY I FAKTY -------------------------------------------204

OPINIA PUBLICZNA -------------------------------------209

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------210

ODNOŚNIKI ----------------------------------------------219

RÓWNY STATUS KOBIET I MĘŻCZYZN ------------------220

DATY -----------------------------------------------------229

FAKTY ----------------------------------------------------233

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------239

SŁOWNIK -----------------------------------------------244

ODNOŚNIKI ----------------------------------------------247

LGTB. PRAWA MNIEJSZOŚCI SEKSUALNYCH ----------248

DATY I FAKTY -------------------------------------------254

OPINIA PUBLICZNA -------------------------------------256

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------257

ODNOŚNIKI ----------------------------------------------261

PAŃSTWO, LEWICA, KOŚCIÓŁ ---------------------------262

DATY -----------------------------------------------------273

FAKTY ----------------------------------------------------277

OPINIA PUBLICZNA -------------------------------------278

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------279

AKTYWNA DEMOKRACJAI TRZECI SEKTOR ------------287

DATY -----------------------------------------------------294

FAKTY ----------------------------------------------------296

OPINIA PUBLICZNA -------------------------------------298

PYTANIA I ODPOWIEDZI -------------------------------299

SŁOWNIK ------------------------------------------------302

ODNOŚNIKI ----------------------------------------------305

ZAKOŃCZENIE: STRATEGIE LEWICY --------------------310

KRYTYKA POLITYCZNA -----------------------------------320

Wprowadzenie: lewica

WPROWADZENIE: LEWICA

motywą społecznych zmian i domagali się przedeﬁniowania

stosunków społecznych zgodnie z hasłem „wolności, równo-

ści i braterstwa”. Geneza lewicy to ich nadzieje i walka.

Podział na lewicę i prawicę nie jest odwieczny, ale poja-

wił się w określonym momencie historycznym, przełomowym

dla uformowania się nowoczesnych społeczeństw. Wielka

Rewolucja Francuska i ukonstytuowanie się dwubiegunowe-

go podziału politycznego trwale zmieniło zasady myślenia

o polityce. Umarła monarchia, a narodziła się republika.

W monarchii to król był centralną ﬁgurą polityki i gwaran-

tem porządku z boskiego namaszczenia. Zniesienie monar-

chii i pozbawienie religii monopolu na deﬁniowanie tego,

co to znaczy dobry porządek, stworzyło politykę jako arenę

walki o kształt życia zbiorowego. To od samych ludzi zależeć

miał teraz kształt, jaki nadadzą światu. O kształt tego świata

walczy lewica z prawicą.

Najbardziej ogólnym ﬁlozoﬁcznymzałożeniempostawy

lewicowej jest walka o podmiotowość człowieka w świecie,

który złożony jest z jego własnych wytworów. Wszystko bo-

wiem, co nas otacza, jest przecież produktem człowieka

(w tym nie tylko to, co bezpośrednio budujemy wokół siebie,

ale także to, czemu nadajemy nazwę i przypisujemy zna-

czenie). Przy czym część z nich wyobcowana jest spod jego

kontroli i panuje nad nim. Człowiek zaś, zawsze zrodzony

w wypełnionym wytworami świecie, traktuje ten stan jako

naturalny i niezmienny. Lewica, mówiąc najogólniej, pra-

gnie zatem przebudowy stosunków społecznych, aby uwolnić

ludzkość od rozmaitych ograniczeń, gdy prawica przedstawia

je jako naturalne i odwieczne. Zniesienie tych ograniczeń

pozwolić ma na stworzenie lepszego porządku społecznego.

W czasach Wielkiej Rewolucji Francuskiej podczas obrad

Stanów Generalnych po lewej stronie prowadzącego obrady

zasiadali przedstawiciele stanu trzeciego. To oni byli loko-

Plik z chomika:

Inne pliki z tego folderu:

Inne foldery tego chomika: