TRX Minitransceiver Junior.pdf

(1535 KB) Pobierz
Minitransceiver Junior
PROJEKTY
Minitransceiver Junior
AVT–967
Amatorskie konstrukcje urządzeń
nadawczo–odbiorczych małej
mocy (QRP) cieszą się dużym
zainteresowaniem radioamatorów.
Praca z niewielką mocą na
własnoręcznie wykonanym,
prostym urządzeniu ostatnio
przeżywa swój renesans.
Minitransceivery QRP są bardzo
chętnie zabierane także przez
wytrawnym krótkofalowców poza
stałe miejsce zamieszkania, na
wakacje, na urlopy.
Rekomendacje:
uruchomienie transceivera
dla tak doświadczonego
krótkofalowca jakim jest autor
nie było zadaniem trudnym,
przestrzegamy jednak przed
nadmiernym optymizmem
„mikroprocesorowców”, którzy
chcą spróbować swych sił
w krótkofalarstwie.
Opis budowy
Schemat blokowy prezentowa-
nego minitransceivera Junior, wy-
jaśniający zasadę pracy i przebieg
sygnałów w.cz. podczas nadawania
oraz odbioru pokazano na rys. 1 ,
na rys. 2 natomiast jest przedsta-
wiony schemat elektryczny. Jest to
układ z klasyczną, pojedynczą prze-
mianą częstotliwości, z nietypowym
zastosowaniem dwóch układów sca-
lonych TA7358.
W prezentowanym rozwiązaniu
dwa tanie i popularne układy scalo-
ne TA7358 pracują zarówno w torze
Przez ponad ćwierć wieku, od
chwili opublikowania opisu mini-
transceivera SSB/80m pod nazwą
Bartek, autor wykonał cały szereg
różnych układów na tę popularną
emisję i pasmo, ale ostatnie, pre-
zentowane poniżej urządzenie, jest
dość niezwykłe. Przede wszystkim
charakteryzuje się wyjątkowo prostą
konstrukcją przy małych wymiarach
i zadawalających parametrach. Nie
bez znaczenia jest fakt wykonania
konstrukcji w technologii SMD, z za-
stosowaniem popularnych i tanich,
łatwych do zdobycia elementów.
PODSTAWOWE PARAMETRY
• Płytka o wymiarach 97x115 mm
• Wymiary obudowy: 100x25x120 mm
• Zasilanie: 12 V (13,8 V)
• Częstotliwość pracy: 3650...3750 kHz
(zależy od zastosowanych rezonatorów)
• Emisja: SSB–LSB
• Czułość odbiornika: 1 m V (przy 10 dB
(S+N/N)
• Minimalna moc wyjściowa nadajnika: 4 W
(maksymalna zależy od konstruktora)
• Tłumienie niepożądanej wstęgi bocznej:
>40 dB
• Tłumienie fali nośnej: >40 dB
Rys. 1. Schemat blokowy minitransceivera
Elektronika Praktyczna 2/2007
17
886897136.1073.png 886897136.1184.png 886897136.1295.png 886897136.1405.png 886897136.001.png 886897136.112.png 886897136.223.png 886897136.334.png 886897136.445.png 886897136.555.png 886897136.590.png 886897136.600.png 886897136.611.png 886897136.622.png 886897136.633.png 886897136.644.png 886897136.655.png 886897136.666.png 886897136.677.png 886897136.688.png 886897136.699.png 886897136.710.png 886897136.721.png 886897136.732.png 886897136.743.png 886897136.754.png 886897136.765.png 886897136.776.png 886897136.787.png 886897136.798.png 886897136.809.png 886897136.820.png 886897136.831.png 886897136.842.png 886897136.853.png 886897136.864.png 886897136.875.png 886897136.886.png 886897136.897.png 886897136.908.png 886897136.919.png 886897136.930.png 886897136.941.png 886897136.952.png 886897136.963.png 886897136.974.png 886897136.985.png 886897136.996.png 886897136.1007.png 886897136.1018.png 886897136.1029.png 886897136.1040.png 886897136.1051.png 886897136.1062.png 886897136.1074.png 886897136.1085.png 886897136.1096.png 886897136.1107.png 886897136.1118.png 886897136.1129.png 886897136.1140.png 886897136.1151.png 886897136.1162.png 886897136.1173.png 886897136.1185.png 886897136.1196.png 886897136.1207.png 886897136.1218.png 886897136.1229.png 886897136.1240.png 886897136.1251.png 886897136.1262.png 886897136.1273.png 886897136.1284.png 886897136.1296.png 886897136.1306.png 886897136.1317.png 886897136.1328.png 886897136.1339.png 886897136.1350.png 886897136.1361.png 886897136.1372.png 886897136.1383.png 886897136.1394.png 886897136.1406.png 886897136.1417.png 886897136.1428.png 886897136.1439.png 886897136.1450.png 886897136.1461.png 886897136.1472.png 886897136.1483.png 886897136.1494.png 886897136.1505.png 886897136.002.png 886897136.013.png 886897136.024.png 886897136.035.png 886897136.046.png 886897136.057.png 886897136.068.png 886897136.079.png 886897136.090.png 886897136.101.png 886897136.113.png 886897136.124.png 886897136.135.png 886897136.146.png 886897136.157.png 886897136.168.png 886897136.179.png 886897136.190.png 886897136.201.png 886897136.212.png 886897136.224.png 886897136.235.png 886897136.246.png 886897136.257.png 886897136.268.png 886897136.279.png 886897136.290.png 886897136.301.png 886897136.312.png 886897136.323.png 886897136.335.png 886897136.346.png 886897136.357.png 886897136.368.png 886897136.379.png 886897136.390.png 886897136.401.png 886897136.412.png 886897136.423.png 886897136.434.png 886897136.446.png 886897136.457.png 886897136.468.png 886897136.479.png 886897136.490.png 886897136.500.png 886897136.511.png 886897136.522.png 886897136.533.png 886897136.544.png 886897136.556.png 886897136.567.png 886897136.578.png 886897136.583.png 886897136.584.png 886897136.585.png 886897136.586.png 886897136.587.png 886897136.588.png 886897136.589.png 886897136.591.png 886897136.592.png 886897136.593.png 886897136.594.png
 
Minitransceiver Junior
odbiornika, jak i w to-
rze nadajnika SSB (ta-
kie zastosowanie tych
układów nie było do
tej pory nigdzie opisy-
wane). Układy te za-
wierają w swojej struk-
turze nie tylko mie-
szacze zrównoważone
i współpracujące z ni-
mi generatory, ale tak-
że wzmacniacze o im-
pedancji wejściowej
50 V. Z tego względu
generatory BFO i VFO
zostały skonstruowa-
ne z wykorzystaniem
wewnętrznej struktury
układów TA7358 (skró-
cono drogę sygnału,
co wpływa pozytywnie
m.in. na stabilność
częstotliwości). Układy
te są wykorzystywa-
ne podwójnie dzięki
użyciu popularnych
kluczy elektronicznych
CD4066. W celu zmia-
ny kierunku sygnału
RX/TX następuje prze-
łączanie m.in. filtru
kwarcowego za pomo-
cą takiego klucza.
W bloku częstotli-
wości pośredniej uży-
to drabinkowego filtru
SSB, zestawionego z re-
zonatorów 8,662 MHz.
Wybranie akurat takiej,
nietypowej częstotliwo-
ści pośredniej (wypró-
bowanej z pozytywnym
skutkiem w zmoderni-
zowanym minitrans-
ceiverze Antek) zosta-
ło podyktowane chęcią
zastosowania w ukła-
dzie VFO rezonatora
ceramicznego 5 MHz
(w efekcie powstał sta-
bilny układ VXO). Wy-
bór takiej pośredniej
częstotliwości w zdecy-
dowany sposób wpły-
nął na jakość sygnału
minitransceivera.
Odbiór (RX)
Na wejściu odbior-
nika (wyjściu części
nadawczej) znajduje
się filtr dolnoprzepu-
stowy, a dalej dwu-
obwodowy filtr pasmo-
Rys. 2. Schemat elektryczny minitransceivera
18
Elektronika Praktyczna 2/2007
886897136.595.png 886897136.596.png 886897136.597.png 886897136.598.png 886897136.599.png 886897136.601.png 886897136.602.png 886897136.603.png 886897136.604.png 886897136.605.png 886897136.606.png 886897136.607.png 886897136.608.png 886897136.609.png 886897136.610.png 886897136.612.png 886897136.613.png 886897136.614.png 886897136.615.png 886897136.616.png 886897136.617.png 886897136.618.png 886897136.619.png 886897136.620.png 886897136.621.png 886897136.623.png 886897136.624.png 886897136.625.png 886897136.626.png 886897136.627.png 886897136.628.png 886897136.629.png 886897136.630.png 886897136.631.png 886897136.632.png 886897136.634.png 886897136.635.png 886897136.636.png 886897136.637.png 886897136.638.png 886897136.639.png 886897136.640.png 886897136.641.png 886897136.642.png 886897136.643.png 886897136.645.png 886897136.646.png 886897136.647.png 886897136.648.png 886897136.649.png 886897136.650.png 886897136.651.png 886897136.652.png 886897136.653.png 886897136.654.png 886897136.656.png 886897136.657.png 886897136.658.png 886897136.659.png 886897136.660.png 886897136.661.png 886897136.662.png 886897136.663.png 886897136.664.png 886897136.665.png 886897136.667.png 886897136.668.png 886897136.669.png 886897136.670.png 886897136.671.png 886897136.672.png 886897136.673.png 886897136.674.png 886897136.675.png 886897136.676.png 886897136.678.png 886897136.679.png 886897136.680.png 886897136.681.png 886897136.682.png 886897136.683.png 886897136.684.png 886897136.685.png 886897136.686.png 886897136.687.png 886897136.689.png 886897136.690.png 886897136.691.png 886897136.692.png 886897136.693.png 886897136.694.png 886897136.695.png 886897136.696.png 886897136.697.png 886897136.698.png 886897136.700.png 886897136.701.png 886897136.702.png 886897136.703.png 886897136.704.png 886897136.705.png 886897136.706.png 886897136.707.png 886897136.708.png 886897136.709.png 886897136.711.png 886897136.712.png 886897136.713.png 886897136.714.png 886897136.715.png 886897136.716.png 886897136.717.png 886897136.718.png 886897136.719.png 886897136.720.png 886897136.722.png 886897136.723.png 886897136.724.png 886897136.725.png 886897136.726.png 886897136.727.png 886897136.728.png 886897136.729.png 886897136.730.png 886897136.731.png 886897136.733.png 886897136.734.png 886897136.735.png 886897136.736.png 886897136.737.png 886897136.738.png 886897136.739.png 886897136.740.png 886897136.741.png 886897136.742.png 886897136.744.png 886897136.745.png 886897136.746.png 886897136.747.png 886897136.748.png 886897136.749.png 886897136.750.png 886897136.751.png 886897136.752.png 886897136.753.png 886897136.755.png 886897136.756.png 886897136.757.png 886897136.758.png 886897136.759.png 886897136.760.png 886897136.761.png 886897136.762.png 886897136.763.png 886897136.764.png 886897136.766.png 886897136.767.png 886897136.768.png 886897136.769.png 886897136.770.png 886897136.771.png 886897136.772.png 886897136.773.png 886897136.774.png 886897136.775.png 886897136.777.png 886897136.778.png 886897136.779.png 886897136.780.png 886897136.781.png 886897136.782.png 886897136.783.png 886897136.784.png 886897136.785.png 886897136.786.png 886897136.788.png 886897136.789.png 886897136.790.png 886897136.791.png 886897136.792.png 886897136.793.png 886897136.794.png 886897136.795.png 886897136.796.png 886897136.797.png 886897136.799.png 886897136.800.png 886897136.801.png 886897136.802.png 886897136.803.png 886897136.804.png 886897136.805.png 886897136.806.png 886897136.807.png 886897136.808.png 886897136.810.png 886897136.811.png 886897136.812.png 886897136.813.png 886897136.814.png 886897136.815.png 886897136.816.png 886897136.817.png 886897136.818.png 886897136.819.png 886897136.821.png 886897136.822.png 886897136.823.png 886897136.824.png 886897136.825.png 886897136.826.png 886897136.827.png 886897136.828.png 886897136.829.png 886897136.830.png 886897136.832.png 886897136.833.png 886897136.834.png 886897136.835.png 886897136.836.png 886897136.837.png 886897136.838.png 886897136.839.png 886897136.840.png 886897136.841.png 886897136.843.png 886897136.844.png 886897136.845.png 886897136.846.png 886897136.847.png 886897136.848.png 886897136.849.png 886897136.850.png 886897136.851.png 886897136.852.png 886897136.854.png 886897136.855.png 886897136.856.png 886897136.857.png 886897136.858.png 886897136.859.png 886897136.860.png 886897136.861.png 886897136.862.png 886897136.863.png 886897136.865.png 886897136.866.png 886897136.867.png 886897136.868.png 886897136.869.png 886897136.870.png 886897136.871.png 886897136.872.png 886897136.873.png 886897136.874.png 886897136.876.png 886897136.877.png 886897136.878.png 886897136.879.png 886897136.880.png 886897136.881.png 886897136.882.png 886897136.883.png 886897136.884.png 886897136.885.png 886897136.887.png 886897136.888.png 886897136.889.png 886897136.890.png 886897136.891.png 886897136.892.png 886897136.893.png 886897136.894.png 886897136.895.png 886897136.896.png 886897136.898.png 886897136.899.png 886897136.900.png 886897136.901.png 886897136.902.png 886897136.903.png 886897136.904.png 886897136.905.png 886897136.906.png 886897136.907.png 886897136.909.png 886897136.910.png 886897136.911.png 886897136.912.png 886897136.913.png 886897136.914.png 886897136.915.png 886897136.916.png 886897136.917.png 886897136.918.png 886897136.920.png 886897136.921.png 886897136.922.png 886897136.923.png 886897136.924.png 886897136.925.png 886897136.926.png 886897136.927.png 886897136.928.png 886897136.929.png 886897136.931.png 886897136.932.png 886897136.933.png 886897136.934.png 886897136.935.png 886897136.936.png 886897136.937.png 886897136.938.png 886897136.939.png 886897136.940.png 886897136.942.png 886897136.943.png 886897136.944.png 886897136.945.png 886897136.946.png 886897136.947.png 886897136.948.png 886897136.949.png 886897136.950.png 886897136.951.png 886897136.953.png 886897136.954.png 886897136.955.png 886897136.956.png 886897136.957.png 886897136.958.png 886897136.959.png 886897136.960.png 886897136.961.png 886897136.962.png 886897136.964.png 886897136.965.png 886897136.966.png 886897136.967.png 886897136.968.png 886897136.969.png 886897136.970.png 886897136.971.png 886897136.972.png 886897136.973.png 886897136.975.png 886897136.976.png 886897136.977.png 886897136.978.png 886897136.979.png 886897136.980.png 886897136.981.png 886897136.982.png 886897136.983.png 886897136.984.png 886897136.986.png 886897136.987.png 886897136.988.png 886897136.989.png 886897136.990.png 886897136.991.png 886897136.992.png 886897136.993.png 886897136.994.png 886897136.995.png 886897136.997.png 886897136.998.png 886897136.999.png 886897136.1000.png 886897136.1001.png 886897136.1002.png 886897136.1003.png 886897136.1004.png 886897136.1005.png 886897136.1006.png 886897136.1008.png 886897136.1009.png 886897136.1010.png 886897136.1011.png 886897136.1012.png 886897136.1013.png 886897136.1014.png 886897136.1015.png 886897136.1016.png 886897136.1017.png 886897136.1019.png 886897136.1020.png 886897136.1021.png 886897136.1022.png 886897136.1023.png 886897136.1024.png 886897136.1025.png 886897136.1026.png 886897136.1027.png 886897136.1028.png 886897136.1030.png 886897136.1031.png 886897136.1032.png 886897136.1033.png 886897136.1034.png 886897136.1035.png 886897136.1036.png 886897136.1037.png 886897136.1038.png 886897136.1039.png 886897136.1041.png 886897136.1042.png 886897136.1043.png 886897136.1044.png 886897136.1045.png 886897136.1046.png 886897136.1047.png 886897136.1048.png 886897136.1049.png 886897136.1050.png 886897136.1052.png 886897136.1053.png 886897136.1054.png 886897136.1055.png 886897136.1056.png 886897136.1057.png 886897136.1058.png 886897136.1059.png 886897136.1060.png 886897136.1061.png 886897136.1063.png 886897136.1064.png 886897136.1065.png 886897136.1066.png 886897136.1067.png 886897136.1068.png 886897136.1069.png 886897136.1070.png 886897136.1071.png 886897136.1072.png 886897136.1075.png 886897136.1076.png 886897136.1077.png 886897136.1078.png 886897136.1079.png 886897136.1080.png 886897136.1081.png 886897136.1082.png 886897136.1083.png 886897136.1084.png 886897136.1086.png 886897136.1087.png 886897136.1088.png 886897136.1089.png 886897136.1090.png 886897136.1091.png 886897136.1092.png 886897136.1093.png 886897136.1094.png 886897136.1095.png 886897136.1097.png 886897136.1098.png 886897136.1099.png 886897136.1100.png 886897136.1101.png 886897136.1102.png 886897136.1103.png 886897136.1104.png 886897136.1105.png 886897136.1106.png 886897136.1108.png 886897136.1109.png 886897136.1110.png 886897136.1111.png 886897136.1112.png 886897136.1113.png 886897136.1114.png 886897136.1115.png 886897136.1116.png 886897136.1117.png 886897136.1119.png 886897136.1120.png 886897136.1121.png 886897136.1122.png 886897136.1123.png 886897136.1124.png 886897136.1125.png 886897136.1126.png 886897136.1127.png 886897136.1128.png 886897136.1130.png 886897136.1131.png 886897136.1132.png 886897136.1133.png 886897136.1134.png 886897136.1135.png 886897136.1136.png 886897136.1137.png 886897136.1138.png 886897136.1139.png 886897136.1141.png 886897136.1142.png 886897136.1143.png 886897136.1144.png 886897136.1145.png 886897136.1146.png 886897136.1147.png 886897136.1148.png 886897136.1149.png 886897136.1150.png 886897136.1152.png 886897136.1153.png 886897136.1154.png 886897136.1155.png 886897136.1156.png 886897136.1157.png 886897136.1158.png 886897136.1159.png 886897136.1160.png 886897136.1161.png 886897136.1163.png 886897136.1164.png 886897136.1165.png 886897136.1166.png 886897136.1167.png 886897136.1168.png 886897136.1169.png 886897136.1170.png 886897136.1171.png 886897136.1172.png 886897136.1174.png 886897136.1175.png 886897136.1176.png 886897136.1177.png 886897136.1178.png 886897136.1179.png 886897136.1180.png 886897136.1181.png 886897136.1182.png 886897136.1183.png 886897136.1186.png 886897136.1187.png 886897136.1188.png 886897136.1189.png 886897136.1190.png 886897136.1191.png 886897136.1192.png 886897136.1193.png 886897136.1194.png 886897136.1195.png 886897136.1197.png 886897136.1198.png 886897136.1199.png 886897136.1200.png 886897136.1201.png 886897136.1202.png 886897136.1203.png 886897136.1204.png 886897136.1205.png 886897136.1206.png 886897136.1208.png 886897136.1209.png 886897136.1210.png 886897136.1211.png 886897136.1212.png 886897136.1213.png 886897136.1214.png 886897136.1215.png 886897136.1216.png 886897136.1217.png 886897136.1219.png 886897136.1220.png 886897136.1221.png 886897136.1222.png 886897136.1223.png 886897136.1224.png 886897136.1225.png 886897136.1226.png 886897136.1227.png 886897136.1228.png 886897136.1230.png 886897136.1231.png 886897136.1232.png 886897136.1233.png 886897136.1234.png 886897136.1235.png 886897136.1236.png 886897136.1237.png 886897136.1238.png 886897136.1239.png 886897136.1241.png 886897136.1242.png 886897136.1243.png 886897136.1244.png 886897136.1245.png 886897136.1246.png 886897136.1247.png 886897136.1248.png 886897136.1249.png 886897136.1250.png 886897136.1252.png 886897136.1253.png 886897136.1254.png 886897136.1255.png 886897136.1256.png 886897136.1257.png 886897136.1258.png 886897136.1259.png 886897136.1260.png 886897136.1261.png 886897136.1263.png 886897136.1264.png 886897136.1265.png 886897136.1266.png 886897136.1267.png 886897136.1268.png 886897136.1269.png 886897136.1270.png 886897136.1271.png 886897136.1272.png 886897136.1274.png 886897136.1275.png 886897136.1276.png 886897136.1277.png 886897136.1278.png 886897136.1279.png 886897136.1280.png 886897136.1281.png 886897136.1282.png 886897136.1283.png 886897136.1285.png 886897136.1286.png 886897136.1287.png 886897136.1288.png 886897136.1289.png 886897136.1290.png 886897136.1291.png 886897136.1292.png 886897136.1293.png 886897136.1294.png 886897136.1297.png 886897136.1298.png
 
Minitransceiver Junior
wy. Filtr dolnoprzepustowy, wyko-
rzystywany zazwyczaj tylko podczas
nadawania, zmniejsza także poziom
sygnałów wejściowych odbiornika
o częstotliwościach powyżej 5 MHz.
Zasadniczą selekcję sygnału zapew-
nia drugi filtr, włączany od strony
anteny poprzez ogranicznik dio-
dowy D1...D2 i szeregowy obwód
L6...C7 oraz jedną sekcję klucza
elektronicznego. Jak już wspomnia-
no wyżej, wykorzystano tu klucze
wchodzące w skład układu CD4066.
Klucze te są sterowane napięciem
+5 V RX/TX. Podczas odbioru, sy-
gnał z anteny jest podany za pomo-
cą zamkniętego klucza układu U3
(piny 1, 2) na filtr dwuobwodowy.
Kiedy klucz jest otwarty, rezystancja
kanału jest bardzo duża, co powo-
duje, że prąd zamkniętego kanału
wynosi około 10 pA (przy różnicy
napięć pomiędzy wejściem a wyj-
ściem wynoszącym 10 V; pojemność
Cwe/wy wynosi około 0,5 pF). Przy
zamkniętym kluczu rezystancja ka-
nału wynosi około 125 V (Cwe/wy
pomiędzy masą jest rzędu 8 pF).
Indukcyjności cewek (dławików)
L8–L9 wraz ze współpracującymi
kondensatorami tworzą równole-
głe obwody rezonansowe, ustawio-
ne na środku części fonicznej pa-
sma 80 m. Ten prosty filtr, złożony
z pojedynczych cewek (możliwość
użycia dławików 10 mH) o zakresie
pracy 3,5...3,8 MHz jest dopasowa-
ny do impedancji we/wy 50 V za
pomocą kondensatorów (dzielniki
pojemnościowe C1...C18 oraz C30...
C17).
Wartością kondensatora sprzęga-
jącego C19 można w pewnych gra-
nicach ustalić wypadkowe sprzęże-
nie pomiędzy tymi filtrami, zacho-
wując rozsądny kompromis pomię-
dzy szerokością pasma, a wartością
przenoszonego sygnału. Odfiltrowa-
ny sygnał 80 m jest podawany na
wzmacniacz układu U1 (TA7358)
– pin 1 o impedancji wejściowej
50 V. Na wyjściu tego wzmacnia-
cza znajduje się równoległy obwód
rezonansowy L11...C24 dobrany do
pracy w środkowej części pasma
80 m.
Wzmocniony sygnał w.cz. jest
następnie kierowany poprzez za-
mknięty klucz układu U2 (piny
10, 11) na jedno z wejść mieszacza
układu U1 (pin 4). Na drugie wej-
ście mieszacza, już wewnątrz struk-
tury TA7358, jest kierowany sygnał
z przestrajanego generatora VXO,
sterowanego z rezonatora piezocera-
micznego X5 – 5 MHz. Do elemen-
tów zewnętrznych tego generatora
należy także dzielnik pojemnościo-
wy C23...C25 (piny 7 i 8).
Częstotliwość pracy generatora
VXO zależy od zakresu przestra-
jania rezonatora (jego aktywności).
Elementami decydującymi o wypad-
kowej częstotliwości VXO jest nie
tylko dzielnik pojemnościowy i (o-
czywiście) sam rezonator piezocera-
miczny, lecz także włączony w sze-
reg z nim kondensator zmienny.
Wykorzystano tutaj kondensator AM
(„plastikowy” 20x20 mm), w którym
wszystkie sekcje połączono równo-
legle, uzyskując pojemności powyżej
200 pF (istnieje możliwość użycia
diody pojemnościowej sterowanej
z potencjometru – płytka jest prze-
widziana na taką opcję).
Przy maksymalnej pojemności
kondensatora zmiennego (wkrę-
cony rotor) uzyskano na wyjściu
częstotliwość 4,912 MHz, zaś przy
wykręconym rotorze częstotliwość
5,012 MHz. W efekcie daje to sze-
rokość pasma VXO 100 kHz, czy-
li najbardziej interesujący wycinek
pasma SSB: od około 3650 do
3750 kHz. Oczywiście można tutaj
poeksperymentować z dołączeniem
dodatkowego kondensatora równo-
legle do kondensatora zmiennego
bądź z dołączeniem dodatkowej, od-
powiednio dobranej indukcyjności
w szereg z rezonatorem. Bez tych
dodatkowych elementów stabilność
generatora była bardzo duża, nie
było więc potrzeby stosowania do-
datkowych pętli stabilizacji FLL czy
PLL (które same są bardziej skom-
plikowane, niż proponowany układ
minitransceivera). Ze względu na
to, że częstotliwość filtru kwarco-
wego jest wyższa od częstotliwości
pracy VXO, w układzie nie następu-
je odwrócenie wstęgi sygnału.
Sygnał wyjściowy z mieszacza
układu scalonego (pin 6), będący
różnicą obydwu składowych sygna-
łów, jest podany na filtr SSB po-
przez aktywny klucz US1 (piny 1,
2). W obwodzie wyjściowym tego
mieszacza została włączona in-
dukcyjność L10 w postaci dławi-
ka 100 mH. Takie szerokopasmowe
wyjście umożliwia włączenie filtrów
o innych parametrach (przy włącza-
niu rezystorów uzyskano wypadko-
wą mniejszą czułość odbiornika).
Filtr kwarcowy SSB został ze-
stawiony w układzie drabinkowym
z czterech rezonatorów o częstotliwo-
ści 8,662 MHz. Pasmo przenoszenia
filtru przy zastosowaniu czterech
identycznych rezonatorów i konden-
satorów po 33 pF wynosi około
2,2 kHz (maksymalny rozrzut czę-
stotliwości rezonatorów bez dobiera-
nia wynosił 40 Hz, zaleca się jed-
nak dobrać przed montażem kwar-
tet o jak najmniejszym rozrzucie).
Od wartości kondensatorów zależy
impedancja oraz szerokość pasma.
Jest tu duże pole do popisu dla
konstruktorów, którzy mogą zopty-
malizować te parametry (autor nie
zajmował się tym zagadnieniem).
Z filtru kwarcowego, poprzez
zamknięty klucz układu U3 (piny
10, 11), sygnał p.cz. jest kierowa-
ny na wejście wzmacniacza układu
U4 (TA7358) – pin 1. Wzmacniacz
ten pracuje w układzie szerokopa-
smowym z obciążeniem w posta-
ci rezystora R13. Dobrana wartość
tej rezystancji 2,4 kV, jak również
kondensatora sprzęgającego C33
(22 nF), została podyktowana kom-
promisem z uwagi na chęć rozsze-
rzenia pracy tego stopnia do zakre-
su pasma akustycznego (wzmacnia-
cza mikrofonowego).
Wzmocniony sygnał p.cz., po-
przez wyżej podany kondensator,
jest kierowany na jedno z wejść de-
tektora (mieszacza) układu U4 (pin
4). Na drugie wejście tego detekto-
ra, już wewnątrz struktury układu,
jest podawany sygnał z wewnętrzne-
go generatora BFO o częstotliwości
8,663 MHz sterowanego rezonatorem
kwarcowym X6. Częstotliwość pra-
cy tego generatora zależy głównie
od rezonatora z włączonym w sze-
reg z nim kondensatorem zmiennym
(trymer C36), a także od wartości
dzielnika pojemnościowego C32...
C35. Włączenie pojemności w sze-
reg z rezonatorem zapewnia pod-
wyższenie częstotliwości BFO o po-
nad 1 kHz w stosunku do p.cz., co
jest niezbędne do odtworzenia wła-
ściwej wstęgi bocznej sygnału wej-
ściowego.
W wyniku zmieszania sygnału
p.cz. z sygnałem wewnętrznego ge-
neratora uzyskuje się na wyjściu 6
czytelny sygnał małej częstotliwości.
Wyjściowy sygnał m.cz. w zakresie
0,3 kHz do około 3 kHz jest na-
stępnie skierowany poprzez dwójnik
C34...R12 na potencjometr siły głosu
P, a następnie na wejście wzmacnia-
cza U5 TA7368 (identyczny wygląd
jak TA7358). Jedynymi elementami
Elektronika Praktyczna 2/2007
19
886897136.1299.png
Minitransceiver Junior
tego prostego wzmacniacza o mocy
ok. 1 W są kondensatory elektro-
lityczne C37 i C40. Wzmocniony
sygnał m.cz. jest doprowadzony do
gniazda, do którego dołącza się słu-
chawki lub mały głośnik.
Cały minitransceiver może być
zasilany napięciem 12 V (13,8 V).
Układ U6 (7805) stabilizuje napię-
cie zasilania 5 V i jest wykorzy-
stywany do zasilania układów sca-
lonych, a także układu polaryzacji
bramek tranzystorów w nadajniku.
Warto zwrócić uwagę na to, że
wzmacniacz U5, w przeciwieństwie
do wspomnianych wcześniej ukła-
dów U1, U2, U3 i U4, jest z asilany
napięciem tylko podczas odbioru.
Przełączanie urządzenia z od-
bioru na nadawanie odbywa się
poprzez zmianę napięcia zasilania
+5 V RX/+5 V TX i zostało zre-
alizowane w najprostszy sposób, za
pośrednictwem przełącznika RX/TX
zamocowanego na przedniej ściance
minitransceivera.
Rys. 3. Schemat montażowy
Nadawanie (TX)
Sygnał z mikrofonu elektretowe-
go jest wzmacniany we wzmacnia-
czu szerokopasmowym układu U4
(TA7358). Sygnał jest podawany na
pin 2 (baza tranzystora), a więc ina-
czej niż w przypadku sygnału p.cz.,
który był podawany na emiter.
Wzmocnienie tego stopnia dzięki
obciążeniu w postaci rezystora R13
jest wystarczające do wysterowania
modulatora. Sygnał m.cz. z konden-
satora sprzęgającego C33 jest skiero-
wany na jedno z wejść modulatora
układu U4 (pin 4). Identycznie jak
przy odbiorze, na drugie wejście
dochodzi sygnał z wewnętrznego ge-
neratora fali nośnej 8,663 MHz. Do
dodatkowego równoważenia modu-
latora nie jest potrzebny żaden ze-
wnętrzny element (układ jest zrów-
noważony fabrycznie poprzez struk-
tury par tranzystorów w układach
różnicowych). Warto wiedzieć, że
do zachwiania równowagi modula-
tora i wywołania pojawienia się fali
nośnej na jego wyjściu, np. podczas
strojenia nadajnika czy do ewen-
tualnej pracy telegrafią CW, można
układ rozrównoważyć poprzez zmia-
nę punktu pracy wejścia modulato-
ra. W tym celu wystarczy dołączyć
do 4 nóżki układu U4 rezystor rzę-
du 220 kV, a drugi koniec do na-
pięcia +5 V TX lub do masy.
Sygnał DSB z wyjścia modulatora
(pin 6) jest podany na filtr kwar-
cowy poprzez aktywny klucz U3
(piny 8...9). Dalej jest kierowany na
filtr drabinkowy – już jako sygnał
SSB – poprzez inny klucz U2 (piny
3–4) na wejście mieszacza układu
U1. Dzięki ustawieniu częstotliwości
sygnału fali nośnej na górnym zbo-
czu charakterystyki filtru kwarcowe-
go SSB, w układzie jest formowana
dolna wstęga boczna LSB.
Na wyjściu mieszacza, sygnał
SSB już w paśmie 80 m (pin 6;
różnica częstotliwości sygnału p.cz.
– częstotliwości sygnału VXO) zo-
staje podany poprzez klucz U3
(piny 3–4) na filtr dwuobwodowy
i dalej na wzmacniacz, podobnie
jak przy odbiorze. Odfiltrowany sy-
gnał SSB w paśmie 80 m poprzez
klucz U2 (piny 8–9) jest skiero-
wany na bramki drivera, w skład
którego wchodzą dwa tranzystory
polowe T1 i T2 (BS 170) połączone
równolegle. Oczywiście można na
początek wypróbować pracę z jed-
nym tranzystorem, lecz proponowa-
ny układ zapewniał większą moc
wyjściową. Odpowiednią polaryza-
cję bramek tranzystorów zapewnia
dzielnik rezystorowy R1...R2 stero-
wany napięciem +5 V TX.
Bezpośrednio z drivera sygnał
SSB jest skierowany do stopnia
końcowego mocy z tranzystorem T3,
w którym użyto tranzystora MOS-
FET typu IRF520 (IRF530). Dopa-
sowanie obwodu drenu tranzystora
do anteny zrealizowano poprzez
dwuczłonowy filtr dolnoprzepusto-
wy. W początkowej fazie konstrukcji
został zastosowany typowy filtr wy-
korzystywany w paśmie 80 m skła-
dający się z cewek po około 2 mH
(L5/L7) i kondensatorów C11 i C14
po 750 pF, zaś C12 – 1,5 nF. War-
tości tych elementów po optymali-
zacji dopasowania są przedstawione
w wykazie elementów.
Obok filtracji sygnałów niepożą-
danych, jednym z najważniejszych
parametrów wzmacniacza nadajnika
SSB jest jego liniowość. Rezystor R7
w źródle, podobnie jak rezystory R3...
R4 w źródłach tranzystorów drivera,
wprowadza niewielkie ujemne sprzę-
żenie zwrotne, wpływające pozytyw-
nie na liniowość układu i kompensa-
cję temperaturową stopnia. Poprawną
pracę tranzystora mocy osiągnięto po-
przez ustawienie właściwego punktu
pracy stopnia przy pomocy dzielnika
R5...R6 (w końcowej fazie montażu
został jeszcze dodany szeregowo z re-
zystorem R5 dodatkowy potencjometr
montażowy do optymalnego ustalania
prądu spoczynkowego). W urządze-
niu modelowym prąd spoczynkowy
stopnia mocy wynosił około 50 mA
i wzrastał w miarę wysterowania z mi-
krofonu do ponad 700 mA).
Wzmocniony sygnał SSB jest
transformowany z obwodu drenu za
pomocą transformującego impedan-
cję filtru PI do anteny. Dalszego
20
Elektronika Praktyczna 2/2007
886897136.1300.png 886897136.1301.png 886897136.1302.png 886897136.1303.png 886897136.1304.png 886897136.1305.png 886897136.1307.png 886897136.1308.png 886897136.1309.png 886897136.1310.png 886897136.1311.png 886897136.1312.png 886897136.1313.png 886897136.1314.png 886897136.1315.png 886897136.1316.png 886897136.1318.png 886897136.1319.png 886897136.1320.png 886897136.1321.png 886897136.1322.png 886897136.1323.png 886897136.1324.png 886897136.1325.png 886897136.1326.png 886897136.1327.png 886897136.1329.png 886897136.1330.png 886897136.1331.png 886897136.1332.png 886897136.1333.png 886897136.1334.png 886897136.1335.png 886897136.1336.png 886897136.1337.png 886897136.1338.png 886897136.1340.png 886897136.1341.png 886897136.1342.png 886897136.1343.png 886897136.1344.png 886897136.1345.png 886897136.1346.png 886897136.1347.png 886897136.1348.png 886897136.1349.png 886897136.1351.png 886897136.1352.png 886897136.1353.png 886897136.1354.png 886897136.1355.png 886897136.1356.png 886897136.1357.png 886897136.1358.png 886897136.1359.png 886897136.1360.png 886897136.1362.png 886897136.1363.png 886897136.1364.png 886897136.1365.png 886897136.1366.png 886897136.1367.png 886897136.1368.png 886897136.1369.png 886897136.1370.png 886897136.1371.png 886897136.1373.png 886897136.1374.png 886897136.1375.png 886897136.1376.png 886897136.1377.png 886897136.1378.png 886897136.1379.png 886897136.1380.png 886897136.1381.png 886897136.1382.png 886897136.1384.png 886897136.1385.png 886897136.1386.png 886897136.1387.png 886897136.1388.png 886897136.1389.png 886897136.1390.png 886897136.1391.png 886897136.1392.png 886897136.1393.png 886897136.1395.png 886897136.1396.png 886897136.1397.png 886897136.1398.png 886897136.1399.png 886897136.1400.png 886897136.1401.png 886897136.1402.png 886897136.1403.png 886897136.1404.png 886897136.1407.png 886897136.1408.png 886897136.1409.png 886897136.1410.png 886897136.1411.png 886897136.1412.png 886897136.1413.png 886897136.1414.png 886897136.1415.png 886897136.1416.png 886897136.1418.png 886897136.1419.png 886897136.1420.png 886897136.1421.png 886897136.1422.png 886897136.1423.png 886897136.1424.png 886897136.1425.png 886897136.1426.png 886897136.1427.png 886897136.1429.png 886897136.1430.png 886897136.1431.png 886897136.1432.png 886897136.1433.png 886897136.1434.png 886897136.1435.png 886897136.1436.png 886897136.1437.png 886897136.1438.png 886897136.1440.png 886897136.1441.png 886897136.1442.png 886897136.1443.png 886897136.1444.png 886897136.1445.png 886897136.1446.png 886897136.1447.png 886897136.1448.png 886897136.1449.png 886897136.1451.png 886897136.1452.png 886897136.1453.png 886897136.1454.png 886897136.1455.png 886897136.1456.png 886897136.1457.png 886897136.1458.png 886897136.1459.png 886897136.1460.png 886897136.1462.png 886897136.1463.png 886897136.1464.png 886897136.1465.png 886897136.1466.png 886897136.1467.png 886897136.1468.png 886897136.1469.png 886897136.1470.png 886897136.1471.png 886897136.1473.png 886897136.1474.png 886897136.1475.png 886897136.1476.png 886897136.1477.png 886897136.1478.png 886897136.1479.png 886897136.1480.png 886897136.1481.png 886897136.1482.png 886897136.1484.png 886897136.1485.png 886897136.1486.png 886897136.1487.png 886897136.1488.png 886897136.1489.png 886897136.1490.png 886897136.1491.png 886897136.1492.png 886897136.1493.png 886897136.1495.png 886897136.1496.png 886897136.1497.png 886897136.1498.png 886897136.1499.png 886897136.1500.png 886897136.1501.png 886897136.1502.png 886897136.1503.png 886897136.1504.png 886897136.1506.png 886897136.1507.png 886897136.1508.png 886897136.1509.png 886897136.1510.png 886897136.1511.png 886897136.1512.png 886897136.1513.png 886897136.1514.png 886897136.1515.png 886897136.003.png 886897136.004.png 886897136.005.png 886897136.006.png 886897136.007.png 886897136.008.png 886897136.009.png 886897136.010.png 886897136.011.png 886897136.012.png 886897136.014.png 886897136.015.png 886897136.016.png 886897136.017.png 886897136.018.png 886897136.019.png 886897136.020.png 886897136.021.png 886897136.022.png 886897136.023.png 886897136.025.png 886897136.026.png 886897136.027.png 886897136.028.png 886897136.029.png 886897136.030.png 886897136.031.png 886897136.032.png 886897136.033.png 886897136.034.png 886897136.036.png 886897136.037.png 886897136.038.png 886897136.039.png 886897136.040.png 886897136.041.png 886897136.042.png 886897136.043.png 886897136.044.png 886897136.045.png 886897136.047.png 886897136.048.png 886897136.049.png 886897136.050.png 886897136.051.png 886897136.052.png 886897136.053.png 886897136.054.png 886897136.055.png 886897136.056.png 886897136.058.png 886897136.059.png 886897136.060.png 886897136.061.png 886897136.062.png 886897136.063.png 886897136.064.png 886897136.065.png 886897136.066.png 886897136.067.png 886897136.069.png 886897136.070.png 886897136.071.png 886897136.072.png 886897136.073.png 886897136.074.png 886897136.075.png 886897136.076.png 886897136.077.png 886897136.078.png 886897136.080.png 886897136.081.png 886897136.082.png 886897136.083.png 886897136.084.png 886897136.085.png 886897136.086.png 886897136.087.png 886897136.088.png 886897136.089.png 886897136.091.png 886897136.092.png 886897136.093.png 886897136.094.png 886897136.095.png 886897136.096.png 886897136.097.png 886897136.098.png 886897136.099.png 886897136.100.png 886897136.102.png 886897136.103.png 886897136.104.png 886897136.105.png 886897136.106.png 886897136.107.png 886897136.108.png 886897136.109.png 886897136.110.png 886897136.111.png 886897136.114.png 886897136.115.png 886897136.116.png 886897136.117.png 886897136.118.png 886897136.119.png 886897136.120.png 886897136.121.png 886897136.122.png 886897136.123.png 886897136.125.png 886897136.126.png 886897136.127.png 886897136.128.png 886897136.129.png 886897136.130.png 886897136.131.png 886897136.132.png 886897136.133.png 886897136.134.png 886897136.136.png 886897136.137.png 886897136.138.png 886897136.139.png 886897136.140.png 886897136.141.png 886897136.142.png 886897136.143.png 886897136.144.png 886897136.145.png 886897136.147.png 886897136.148.png 886897136.149.png 886897136.150.png 886897136.151.png 886897136.152.png 886897136.153.png 886897136.154.png 886897136.155.png 886897136.156.png 886897136.158.png 886897136.159.png 886897136.160.png 886897136.161.png 886897136.162.png 886897136.163.png 886897136.164.png 886897136.165.png 886897136.166.png 886897136.167.png 886897136.169.png 886897136.170.png 886897136.171.png 886897136.172.png 886897136.173.png 886897136.174.png 886897136.175.png 886897136.176.png 886897136.177.png 886897136.178.png 886897136.180.png 886897136.181.png 886897136.182.png 886897136.183.png 886897136.184.png 886897136.185.png 886897136.186.png 886897136.187.png 886897136.188.png 886897136.189.png 886897136.191.png 886897136.192.png 886897136.193.png 886897136.194.png 886897136.195.png 886897136.196.png 886897136.197.png 886897136.198.png 886897136.199.png 886897136.200.png 886897136.202.png 886897136.203.png 886897136.204.png 886897136.205.png 886897136.206.png 886897136.207.png 886897136.208.png 886897136.209.png 886897136.210.png 886897136.211.png 886897136.213.png 886897136.214.png 886897136.215.png 886897136.216.png 886897136.217.png 886897136.218.png 886897136.219.png 886897136.220.png 886897136.221.png 886897136.222.png 886897136.225.png 886897136.226.png 886897136.227.png 886897136.228.png 886897136.229.png 886897136.230.png 886897136.231.png 886897136.232.png 886897136.233.png 886897136.234.png 886897136.236.png 886897136.237.png 886897136.238.png 886897136.239.png 886897136.240.png 886897136.241.png 886897136.242.png 886897136.243.png 886897136.244.png 886897136.245.png 886897136.247.png 886897136.248.png 886897136.249.png 886897136.250.png 886897136.251.png 886897136.252.png 886897136.253.png 886897136.254.png 886897136.255.png 886897136.256.png 886897136.258.png 886897136.259.png 886897136.260.png 886897136.261.png 886897136.262.png 886897136.263.png 886897136.264.png 886897136.265.png 886897136.266.png 886897136.267.png 886897136.269.png 886897136.270.png 886897136.271.png 886897136.272.png 886897136.273.png 886897136.274.png 886897136.275.png 886897136.276.png 886897136.277.png 886897136.278.png 886897136.280.png 886897136.281.png 886897136.282.png 886897136.283.png 886897136.284.png 886897136.285.png 886897136.286.png 886897136.287.png 886897136.288.png 886897136.289.png 886897136.291.png 886897136.292.png 886897136.293.png 886897136.294.png 886897136.295.png 886897136.296.png 886897136.297.png 886897136.298.png 886897136.299.png 886897136.300.png 886897136.302.png 886897136.303.png 886897136.304.png 886897136.305.png 886897136.306.png 886897136.307.png 886897136.308.png 886897136.309.png 886897136.310.png 886897136.311.png 886897136.313.png 886897136.314.png 886897136.315.png 886897136.316.png 886897136.317.png 886897136.318.png 886897136.319.png 886897136.320.png 886897136.321.png 886897136.322.png 886897136.324.png 886897136.325.png 886897136.326.png 886897136.327.png 886897136.328.png 886897136.329.png 886897136.330.png 886897136.331.png 886897136.332.png 886897136.333.png 886897136.336.png 886897136.337.png 886897136.338.png 886897136.339.png 886897136.340.png 886897136.341.png 886897136.342.png 886897136.343.png 886897136.344.png 886897136.345.png 886897136.347.png 886897136.348.png 886897136.349.png 886897136.350.png 886897136.351.png 886897136.352.png 886897136.353.png 886897136.354.png 886897136.355.png 886897136.356.png 886897136.358.png 886897136.359.png 886897136.360.png 886897136.361.png 886897136.362.png 886897136.363.png 886897136.364.png 886897136.365.png 886897136.366.png 886897136.367.png 886897136.369.png 886897136.370.png 886897136.371.png 886897136.372.png 886897136.373.png 886897136.374.png 886897136.375.png 886897136.376.png 886897136.377.png 886897136.378.png 886897136.380.png 886897136.381.png 886897136.382.png 886897136.383.png 886897136.384.png 886897136.385.png 886897136.386.png 886897136.387.png 886897136.388.png 886897136.389.png 886897136.391.png 886897136.392.png 886897136.393.png 886897136.394.png 886897136.395.png 886897136.396.png 886897136.397.png 886897136.398.png 886897136.399.png 886897136.400.png 886897136.402.png 886897136.403.png 886897136.404.png 886897136.405.png 886897136.406.png 886897136.407.png 886897136.408.png 886897136.409.png 886897136.410.png 886897136.411.png 886897136.413.png 886897136.414.png 886897136.415.png 886897136.416.png 886897136.417.png 886897136.418.png 886897136.419.png 886897136.420.png 886897136.421.png 886897136.422.png 886897136.424.png 886897136.425.png 886897136.426.png 886897136.427.png 886897136.428.png 886897136.429.png 886897136.430.png 886897136.431.png 886897136.432.png 886897136.433.png 886897136.435.png 886897136.436.png 886897136.437.png 886897136.438.png 886897136.439.png 886897136.440.png 886897136.441.png 886897136.442.png 886897136.443.png 886897136.444.png 886897136.447.png 886897136.448.png 886897136.449.png 886897136.450.png 886897136.451.png 886897136.452.png 886897136.453.png 886897136.454.png 886897136.455.png 886897136.456.png 886897136.458.png 886897136.459.png 886897136.460.png 886897136.461.png 886897136.462.png 886897136.463.png 886897136.464.png 886897136.465.png 886897136.466.png 886897136.467.png 886897136.469.png 886897136.470.png 886897136.471.png 886897136.472.png 886897136.473.png 886897136.474.png 886897136.475.png 886897136.476.png 886897136.477.png 886897136.478.png 886897136.480.png 886897136.481.png 886897136.482.png 886897136.483.png 886897136.484.png 886897136.485.png 886897136.486.png 886897136.487.png 886897136.488.png 886897136.489.png 886897136.491.png
 
Minitransceiver Junior
wzmocnienia sygnału nadajnika każ-
dy może dokonać wedle własnego
uznania czy możliwości.
do montażu elementów na płytce
głównej minitransceivera.
Na rys. 3 pokazano rozmiesz-
czenie elementów na płytce. Sam
układ montuje się szybko i spraw-
nie, ale pod warunkiem wcze-
śniejszego przygotowania (dopraco-
wania) obwodów LC. Przy użyciu
sprawnych elementów całość po-
winna wystartować bezbłędnie po
włączeniu zasilania.
Dobierając samodzielnie wartości
elementów warto wiedzieć, że tak
naprawdę poprawna praca urządze-
nia zależy od doboru elemen-
tów LC (podane wartości
elementów
su. Korzystnie jest wtedy użyć na
wejściu odbiornika dodatkowy tłu-
mik w.cz., np. w postaci potencjo-
metru 1 kV, którym będzie można
zmniejszyć poziom silnego sygnału
lokalnej stacji od sąsiada–krótkofa-
lowca.
Po zestrojeniu cały układ nale-
ży zamknąć w obudowie (koniecz-
nie metalowej i raczej większej, ze
względu na możliwość rozbudowy
o skalę cyfrową czy dodatkową
część nadawczą).
Na płycie czołowej należy za-
mocować potencjometr strojenia
i potencjometr siły głosu oraz
przełącznik RX/TX. Na tyl-
nej płycie zostało za-
montowane gniazdo
antenowe BNC (otwór
o średnicy 10 mm),
gniazda zasilania oraz
zestawu słuchaw-
kowo–mikrofo-
nowe-
Montaż i uruchomienie
Cały układ opisanego minitran-
sceivera można zmontować z wyko-
rzystaniem głównej płytki drukowa-
nej AVT o wymiarach 97x115 mm.
W celu uproszczenia konstrukcji
mechanicznej w skład kitu, oprócz
płytki głównej, wchodzą jeszcze do-
datkowe dwie płytki (ścianka przed-
nia i tylna) o wymiarach 97x22 mm,
a także czwarta płytka ekranują-
ca (115x20 mm), która dodatkowo
wzmacnia całą konstrukcję.
Układ modelowy został zamknię-
ty w obudowie aluminiowej wykona-
nej z odcinka profilu aluminiowego
100x25 mm (typ 5012, rozprowa-
dzany przez firmę Sapa Aluminium,
dostępny w większych hurtowniach
i sklepach z materiałami aluminio-
wymi) i przycięty do długości około
120 mm.
Podczas montażu mechaniczne-
go należy sprawdzić spasowanie
wszystkich płytek oraz wielkość
otworów pod gniazda, potencjo-
metry i przełącznik. Zanim nastąpi
zlutowanie wszystkich płytek ze
sobą (stworzenie panelu wsuwane-
go do profila aluminiowego) war-
to sprawdzić otwory montażowe
i ewentualnie powiększyć ich śred-
nicę za pomocą dobranego wiertła,
bądź pilnikiem iglakiem.
Tranzystor końcowy został przy-
kręcony poprzez podkładkę mikową
do odcinka kątownika aluminiowe-
go 20x20 mm odciętego na długość
około 40 mm. Dolna strona kątow-
nika (ta od strony płytki druko-
wanej) została nieco spiłowana,
aby nie dotykała do sąsiadujących
z nią elementów. Otwór pod tran-
zystor w dolnej część płytki dru-
kowanej został sfazowany wiertłem
o średnicy 7 mm pod wkręt M2,5
z główką stożkową (chodzi o to,
aby główka nie wystawała ponad
krawędź płytki, bo uniemożliwiła-
by wsunięcie do obudowy).
W bocznej części kątownika na-
leży wykonać otwór, aby dokręcić
go do bocznej ścianki obudowy.
Najłatwiej wykonać jednocześnie
otwory poprzez obudowę (po usta-
wieniu płytki w obudowie). Po
upewnieniu się, że wszystkie części
składowe obudowy i elementów re-
gulacyjnych oraz przyłączeniowych
pasują do siebie, można przystąpić
tów LC (podane wartości
elementów
i potencjometr siły głosu oraz
przełącznik RX/TX. Na tyl-
nej płycie zostało za-
montowane gniazdo
antenowe BNC (otwór
o średnicy 10 mm),
gniazda zasilania oraz
zestawu słuchaw-
kowo–mikrofo-
nowe-
pod-
c z a s
u r u -
c h a m i a -
n i a m o g ą
ulec niewielkim
zmianom). Mając
do dyspozycji gene-
rator sygnałowy moż-
na sprawdzić czułość
odbiornika i ewentualnie
spróbować korygować warto-
ści kondensatorów w filtrach w ce-
lu uzyskania największego sygnału
wyjściowego w całym zakresie pa-
sma.
Uruchomienie części nadawczej,
w tym stopnia końcowego, można
rozpocząć dopiero po upewnieniu
się, że odbiornik pracuje popraw-
nie. Do współpracy z opisanym
urządzeniem można wykorzystać
dowolny mikrofon elektretowy
(czułość układu do wysterowania
mikrofonu dynamicznego może oka-
zać się za mała, konieczny będzie
dodatkowy układ z tranzystorem
lub transformator podwyższający).
Do współpracy z minitransceive-
rem można z dobrym skutkiem po-
lecić słuchawki zespolone z mikro-
fonem. Jeżeli na przewodzie tego
zestawu mikrofonosłuchawkowego
znajduje się regulator głośności, to
układ można jeszcze uprościć i zre-
zygnować z potencjometru siły gło-
pod-
c z a s
u r u -
c h a m i a -
n i a m o g ą
ulec niewielkim
zmianom). Mając
do dyspozycji gene-
rator sygnałowy moż-
na sprawdzić czułość
odbiornika i ewentualnie
óbować korygować warto-
go (trzy
otwory o śred-
nicy 6 mm).
„Junior” współpra-
cował u autora z tanim
zestawem nagłownym (moc
m.cz. i czułość mikrofonu oka-
zały się wystarczające). Czułość od-
biornika wynosiła około 1 mV. Moc
wyjściowa urządzenia modelowego
wynosiła ponad 4 W (po rozrów-
noważeniu modulatora za pomocą
dodatkowego rezystora dołączonego
do +5 V). Te pomiary były wy-
konywane amatorskim miernikiem
i mogą być obarczone znacznym
błędem pomiarowym.
Jako sztuczne obciążenie 50 V
można wykorzystać dwa rezystory
100 V/2 W połączone równolegle.
Do kontroli poziomu sygnału w.cz.
można użyć oscyloskopu bądź son-
dy pomiarowej i multimetru. Autor
podłączał także do gniazda anteno-
wego żarówkę rowerową 6 V (od
tylnego koła rowerowego), która
zapalała się bardzo jasno w takt
modulacji. Jednak jest to dość nie-
bezpieczne, ponieważ przy dłuż-
szym intensywnym świeceniu, np.
podczas gwizdania do mikrofonu,
uszkodzeniu może ulec nie tylko
go (trzy
otwory o śred-
nicy 6 mm).
„Junior” współpra-
cował u autora z tanim
zestawem nagłownym (moc
m.cz. i czułość mikrofonu oka-
ły si wystarczaj ce). Czuł ść od-
Elektronika Praktyczna 2/2007
21
886897136.492.png 886897136.493.png 886897136.494.png 886897136.495.png 886897136.496.png 886897136.497.png 886897136.498.png 886897136.499.png 886897136.501.png 886897136.502.png 886897136.503.png 886897136.504.png 886897136.505.png 886897136.506.png 886897136.507.png 886897136.508.png 886897136.509.png 886897136.510.png 886897136.512.png 886897136.513.png 886897136.514.png 886897136.515.png 886897136.516.png 886897136.517.png 886897136.518.png 886897136.519.png 886897136.520.png 886897136.521.png 886897136.523.png 886897136.524.png 886897136.525.png 886897136.526.png 886897136.527.png 886897136.528.png 886897136.529.png 886897136.530.png 886897136.531.png 886897136.532.png 886897136.534.png 886897136.535.png 886897136.536.png 886897136.537.png 886897136.538.png 886897136.539.png 886897136.540.png 886897136.541.png 886897136.542.png 886897136.543.png 886897136.545.png 886897136.546.png 886897136.547.png 886897136.548.png 886897136.549.png 886897136.550.png 886897136.551.png 886897136.552.png 886897136.553.png 886897136.554.png 886897136.557.png 886897136.558.png 886897136.559.png 886897136.560.png 886897136.561.png 886897136.562.png 886897136.563.png 886897136.564.png 886897136.565.png 886897136.566.png 886897136.568.png 886897136.569.png 886897136.570.png 886897136.571.png 886897136.572.png 886897136.573.png 886897136.574.png 886897136.575.png 886897136.576.png 886897136.577.png 886897136.579.png 886897136.580.png 886897136.581.png 886897136.582.png
Zgłoś jeśli naruszono regulamin